İTÜ 250. Yıl Külliyatı
Bu topluluk için Kalıcı Uri
İstanbul Teknik Üniversitesi'nin 250. yılı kapsamında yapılan çalışmaları içerir.
Gözat
Başlık ile İTÜ 250. Yıl Külliyatı'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
Öge1773’ten 2023’e İTÜ tarihi : 1773-1909 dönemi mühendislik ve mimarlığın gelişimi(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Kaçar, Mustafa ; Aysal Cin, U. Duyguİstanbul Teknik Üniversitesi’nin 250 yıllık bilimsel eğitim ve teknik atılım serüveninin gelişiminin incelenmesi, mühendislikten mimarlığa birçok alanda ülkemizin bilimler ve kurumlar tarihinin oluşum süreci hakkında değerli veriler sunması bakımından önemlidir. İTÜ’nün köklü geçmişi, ayrıca geleceği dönüştürme yolunda yapılacak hamlelerin de ilham kaynağıdır. Uzman isimlerin, “İTÜ Tarihi”nin farklı boyutlarını irdelediği bu çok disiplinli çalışma, deniz kıyısında geometri dersi verilen bir Hendesehane’nin, dünya çapında bir teknik üniversiteye dönüşme hikâyesini, bilimsel veriler ışığında okurun ilgisine sunmayı hedefliyor. Titiz bir çalışmanın ürünü olan bu hacimli eserin ilk cildi, 18. yüzyıldan başlayarak mimarlık ve mühendislik faaliyetlerinin teşekkül sürecinin sosyal arka planını ele almakla birlikte, teknik gelişimin mimarı olan önemli isimlerin faaliyetlerini de odağına alarak, askerî modernizasyon ve mühendislik eğitimine yönelik adımların tarihini detaylı şekilde ortaya koyuyor.
-
Öge1773’ten 2023’e İTÜ tarihi : 1909-1944 dönemi mühendislik ve mimarlığın değişimi(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Aysal Cin, U. Duygu ; Koşucu, Mehmet Melihİstanbul Teknik Üniversitesi’nin 250 yıllık bilimsel eğitim ve teknik atılım serüveninin gelişiminin incelenmesi, mühendislikten mimarlığa birçok alanda ülkemizin bilimler ve kurumlar tarihinin oluşum süreci hakkında değerli veriler sunması bakımından önemlidir. İTÜ’nün köklü geçmişi, ayrıca geleceği dönüştürme yolunda yapılacak hamlelerin ilham kaynağıdır. Uzman isimlerin, “İTÜ Tarihi”nin farklı boyutlarını irdelediği bu çok disiplinli çalışmanın ikinci cildi, Mühendis Mekteb-i Âlîsi ve Yüksek Mühendis Mektebi yıllarını merkezine alarak, Türkiye’nin imarı ve kalkınması yolunda atılan adımların arkasındaki beyinlerin yetiştirilmesi için gösterilen çabaların bilimsel ve somut veriler ışığında mercek altına alındığı özgün bir tarihsel çalışmayı içeriyor. Değişen dünya karşısında, değişen bilimsel ve teknik imkânlara adapte olma yolundaki atılımların irdelendiği bu kitap, alanında öncü laboratuvarların kurulmasından, Türkiye’nin ilk kadın mühendislerinin yetişme serüvenine kadar mühendislik tarihimizin pek çok kilometre taşına ışık tutuyor.
-
Öge1773’ten 2023’e İTÜ tarihi : 1944-2023 dönemi fakülteler, enstitüler ve yüksekokullar ile İTÜ'nün dönüşümü(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Güçlü, Yavuz Selim ; Akçeken, Ebru ; Çelikbaş, Sema ; Türk, Yavuzİstanbul Teknik Üniversitesi’nin 250 yıllık bilimsel eğitim ve teknik gelişiminin incelenmesi, mühendislikten mimarlığa birçok alanda ülkemizin bilimler ve kurumlar tarihinin oluşum süreci hakkında değerli veriler sunması bakımından önemlidir. İTÜ’nün köklü geçmişi, ayrıca geleceği dönüştürme yolunda yapılacak hamlelerin ilham kaynağıdır. “İTÜ Tarihi”nin farklı boyutlarının ele alındığı bu üç ciltlik çalışmanın son cildinde, 1944 yılında modern anlamda bir “akademi”ye dönüşmesiyle birlikte İstanbul Teknik Üniversitesi’nin geçirdiği dönüşüm, büyük oranda fakülteler üzerinden ele alınmaktadır. Değişen bilimsel paradigmaya paralel olarak yaşanan dönüşümle birlikte, İTÜ’nün birçok alanda gerçekleştirdiği bilimsel çalışmalar hem akademiye hem de iş dünyasına yol gösterici nitelikte olmuştur.
-
ÖgeAndre-Joseph Lafitte-Clavé’nin İstanbul hatıraları ve raporları (1784-1788)(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Kaçar, Mustafa ; Gidersoy, BaharİTÜ’nün iki buçuk asırlık tarihinin köklerine inildiğinde, bilim ve teknik alanlarındaki faaliyetlerin, çağın ihtiyaçlarına göre güncellenmesi yolundaki ileri görüşlü hamlelerin günümüze kadar uzanan etkisi hissedilecektir. Bu etkinin somut delilleri olarak, mühendislik eğitimini şekillendiren bilim tarihimizin seçkin isimlerinin hatıralarını detaylı şekilde incelemek, konunun ilgililerine verimli bir okuma alanı sunacaktır. Modernize edilen ordu ve mühendislik faaliyetlerine katkı sağlayan çabaları ve yayınlarıyla Fransız mühendis Lafitte-Clavé’in hatıralarını okumak, 18. yüzyılın Osmanlı bilim ve mühendislik camiasını daha yakından anlamaya ve dönemin ruhunu teneffüs etmeye imkân tanıyacaktır. Bu çalışma, 1784- 1787 yılları arasında İstanbul’daki serüvenini ve faaliyetlerini, bizzat Lafitte- Clavé’in ağzından okuma fırsatı sunan Journal d’un Officier Français à Constantinople en adlı eseri, dilimize kazandırmaktadır.
-
ÖgeBaşhoca İshak Efendi(İTÜ Yayınevi, 2023) İhsanoğlu, Ekmeleddin ; İTÜ YayıneviÖzellikle 1980’den sonra, Osmanlı bilimi ve kurumları üzerine Osmanlı Arşivi belgeleri, kurumlarda yürütülen eğitim ve kitaplar ile diğer birinci el kaynakların kullanılması neticesinde yürütülen araştırma ve incelemeler Mühendishâne'nin o güne kadar bilinenlerden çok daha önemli ve köklü değişimler, ilimde ve teknolojide dikkate değer katkılar sağladığını göstermektedir. Ayrıca burada yetişenlerin “mütefennin zabit” anlayışı içerisinde devletin teknik bakımdan askerî ihtiyaçlarının karşılamasında önemli roller üstlendikleri görülmektedir. Mühendishânelerde modern bilimlerin eğitimine başlanması ve eğitim seviyesinin yükseltilmesi, öncelikle bu bilimleri konu alan kitapların Batı dillerinden tercümesini gerektirmiştir. Mühendishâne'nin başhocası İshak Efendi’nin Osmanlı bilim ve eğitimine olan önemli katkılarından birisi de fen bilimlerine ait temel ders kitaplarının tercümesine öncülük etmesi ve bu harekete sürat kazandırmış olmasıdır. Ayrıca kendisinin gerekli cihazların kullanımı ve harp teknolojisi ile ilgili kitapları da mevcuttur. Bu tercüme hareketinin kurulan yeni sivil okullarda kaynak olarak kullanıldığından modern bilimlerin transferinde ve yaygınlaşmasında etkili olduğu şüphesizdir. Bu kitap vesilesiyle, modern bilim ve teknoloji sahalarında öncü ve en etkili kurum olan Mühendishâne'nin kuruluşu, işleyişi ve “son Osmanlı dönemi en meşhur âlimi” Başhoca İshak Efendi’nin hayatı ve kariyeri üzerine Osmanlı arşiv belgeleri ve çağdaş diğer kaynaklara dayalı olarak yapılan araştırmalar neticesinde bu hususlar aydınlatılmaya çalışılmış, Mühendishâne'nin “mütefennin zabit” denilen yeni tip Osmanlı aydını yetiştirme görevini yerine getirdiği ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Kitabın baskıya hazırlanması sırasında özveriyle çalışan ve emeği geçen herkese içtenlikle teşekkür ederim. Ayrıca daha önce “Osmanlı Modernleşmesinde İlk Adımlar” isimli kitapta yayımlanmış iki bölümün, İTÜ Yayınevi tarafından basılmasına izin veren Ötüken Neşriyat’a da teşekkür eder, eserin tüm okurlarına ilham vermesini dilerim.
-
ÖgeBurhaneddin Sezerar (1886-1953)(İTÜ Yayınevi, 2023) Vural, Hande ; Barutçu, Burak ; İTÜ YayıneviBurhaneddin Sezerar, Türkiye’nin elektrifikasyonunda birçok projede yer almış, birçok şehrin elektriklendirilmesinde önemli roller üstlenmiştir. 1913 senesinde Mühendis Mekteb-i Âlisi’nde elektrik muallimliği görevi ne başlamış ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nin açılması ile Kuvvetli Akım (Elektrik) Kolu Elektroteknik ve Elektrik Ölçmesi Kürsüsü başkanlığı yapmıştır. Burhaneddin Sezerar Mühendis Mekteb-i Âlisi’nde vermiş olduğu derslerin yanı sıra Darülfünun’da ve Sanâyi Mektebi’nde muallimlik görevleri ile Evkaf Vekaleti elektrik mühendisliği, tenvirat ve tramvay mühendisliklerinde de bulunmuştur. Burhaneddin Sezerar’ın hayatında İstanbul Teknik Üniversitesi’nin 250 yıllık geçmişinde 40 senelik bir emek, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 yılında ise elektriğe kavuşturulan şehirler, fabrikalar ve mekânlar vardır. Bu eserde “Elektrikçiler”in Burhan Hocası’nın hayatı ve eserleri sizlere sunulmuştur.
-
ÖgeFransız deniz subayı Laurent Jean François Truguet ve Usul’ül Ma’arif adlı eserinin transkripsiyonu ve incelemesi(İTÜ Yayınevi, 2023) Bakkal, Pelin ; Zorlu, Tuncay ; İTÜ YayıneviOsmanlı donanmasının modernize edilmesi süreci açısından bir milat olan Çeşme Bozgunu’nun (1770) ardından, denizcilik ve mühendislik tarihi açısından pek çok dönüm noktası içeren önemli bir tarihsel devir başlamıştır. Yabancı mühendis, teknisyen, subay ve diplomatların İstanbul’a davet edildiği ve ilgili kurumlarda istihdam edildiği bu dönemde denizcilik teknolojilerinin gelişimi, üstüne epeyce düşülen bir konu olarak dikkat çeker. Bu bağlamda Fransız deniz subayı Laurent Jean François Truguet’nin kaleme aldığı donanma düzeni, harekât tedbirleri gibi konuların eğitimine odaklanan Usûlü’l-ma’ârif fî vechi tasfîf-i sefâyin-i donanma ve fenn-i tedbîr-i harekâtihâ (1787) dönemin ruhunu anlamak için önemli bir kaynak eserdir. Kariyerinin İstanbul öncesi döneminde Fransa’da üst düzey makamlarda görevlerde bulunmuş uzman bir subay olan Truguet’nin, ikili anlaşmalar sonucu hizmetine girdiği Osmanlı İmparatorluğu bünyesinde 4,5 yıllık sürecin somut bir delili olan bu kitap, aynı zamanda yazarın İstanbul öncesi ve sonrası faaliyetlerini de ele alarak kariyerinin üç ayrı dönemini bütüncül şekilde değerlendiriyor.
-
ÖgeHalûk Perk Araştırma Merkezi Koleksiyonundaki belge ve görsellerle İstanbul Teknik Üniversitesi tarihçesi(İTÜ Yayınevi, 2023) Barutçu, Burak ; Perk, Halûk ; İTÜ YayıneviBu eserde, 1735’te kurulan Humbaracı Ocağı’nın kuruluşuyla başlayıp 1944’te İstanbul Teknik Üniversitesi’nin akademiye dönüşmesiyle devam eden mühendislik eğitimi hikâyemizin, bilhassa mühendislik eğitiminde sivilleşmenin başladığı ikinci yarısını yani 1884’de Hendese-i Mülkiye Mektebi’nin kuruluşundan bugüne gelen serüveni sizlere Haluk Perk Koleksiyonu’nda bulunan belge ve görsellerle takdim etmeye çalıştık. Elinizdeki eserde sırasıyla, Hendese-i Mülkiye Mektebi, Mühendis Mekteb-i Âlisi, Yüksek Mühendis Mektebi, Posta Telgraf ve Telefon Mekteb-i Âlisi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve İstanbul Teknik Okulu dönemlerine ait belge ve görselleri inceleme imkânı bulacaksınız.
-
ÖgeHumbaracı Ahmed Paşa, François Duscio, Mustafa İnan, İhsan Ketin(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Güçlü, Yavuz SelimNitelikli kurumlar, ait oldukları yeri veya içindeki insanları da yüceltir. Ancak kurumları yüceltenlerin de öncelikle çalışkan ve özverili insanlar olduğunu unutmamak gerekir. Köklü kurumlar insana, başarılı insanlar ise çalıştıkları kurumlara değer katarlar… Çünkü, insan ve kurum arasındaki böylesi bir ilişkide, kuşkusuz çok özel bir bağ vardır. Bir çeşit aile bağı… İTÜ, iki buçuk asırlık yolculuğu boyunca, başarılarıyla iz bırakan birçok insan yetiştirmiştir. Emek ve çabalarıyla İstanbul Teknik Üniversitesi’ni bugünlere taşıyan akademisyenler, bilim insanları ve öğrenciler memlekete, bilime ve insanlığa eşsiz katkılarda bulunmuşlardır. Yüzyıllar içinde İTÜ’ye değer katanlardan Humbaracı Ahmet Paşa, François Duscio, Mustafa İnan ve İhsan Ketin bu kitapta birer monografiyle ele alınmaktadır. Bu eser, sonraki daha geniş çalışmalar için de bir yol haritası özelliği taşımaktadır.
-
Ögeİlk Osmanlı mühendislerinden Mehmed Said Efendi ve icat ettiği müsellesiye aletine dair eseri Rub'-ı Müceyyeb-i-Zülkavseyn(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Kaçar, Mustafa ; Bir, Atillaİstanbul Teknik Üniversitesi’ni bugünlere taşıyan zengin bilimsel imkânların oluşmasının arka planında, iki buçuk asırlık uzun bir süre içerisinde pek çok keşif ve icadın, bilim ve teknik birikimimize kattığı kıymetli kazanımlar yer alır. Mühendislik faaliyetlerinin temelinde yer alan matematik alanında kafa yoran ve bilimsel yayınlar ortaya koyan 18. yüzyıl bilim insanlarımızdan biri olan mühendis muallimi Mehmed Said Efendi, icat ettiği “müsellesiye” adlı matematik aletiyle bilim tarihimizde yerini almış kıymetli bir tarihsel figürdür. Mehmed Said Efendi’nin bilimsel mirasını detaylı bir şekilde inceleyen bu akademik çalışma, ulaşılamayan uzaklıkların mesafelerinin tespiti problemini çözmeyi amaçlayan “müsellesiye aleti”ne dair, mucidinin kaleminden yazılan Rub'-ı Müceyyeb-i-Zülkavseyn’in müellif nüshasının trankripsiyonunu yeni araştırmalara kaynaklık etmesi dileğiyle konu ile ilgilenen araştırmacıların hizmetine sunarken, ayrıca “müsellesiye”nin yapım ve kullanım alanlarını da kapsamlı şekilde irdeliyor.
-
Ögeİstanbul Teknik Üniversitesi rektörleri(İTÜ Yayınevi, 2023) Malkoç, Eminalp ; İTÜ YayıneviKuşkusuz, İstanbul Teknik Üniversitesi’nin vizyonunun oluşması ve sürdürülmesinde yönetici kadronun önemli bir yeri vardır. Bu kitap, İTÜ’nün 1944 yılında “akademi”ye dönüşmesinin ardından kurumun yönetici grupları arasında son kuşağı ifade eden rektörleri, kronolojik açıdan ise 1944 sonrasını konu almaktadır. Günümüz gençleri, üniversite öğrencileri için her biri birer rol model ve başarı örneğini temsil eden İTÜ Rektörlerinin kısa hayat hikâyeleri mümkün olduğunca özlü ve derli toplu biçimde anlatılmaya çalışılmıştır. Her biri ciltler doldurabilecek düzeydeki bu hayat hikâyelerinde, aslında bir kuruma aidiyetin, hizmet aşkının ve İTÜ’lü olmanın ne demek olduğunu da görebilmekteyiz. İTÜ’ye rektör olarak hizmet etmiş olan akademisyenlerimizin daha iyi tanınması adına ortaya çıkan bu eserin önemli bir boşluğu dolduracağını düşünüyoruz.
-
ÖgeİTÜ Nadir Eserler Koleksiyonundan seçmeler : “Nâfi̇a ve İ’mâr Projeleri”(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Aysal Cin, U. DuyguBu çalışma, üniversitemiz bünyesinde bulunan “İstanbul Teknik Üniversitesi Nâfia ve İʿmâr Projeleri Arşivi”ne odaklanmaktadır. Bu arşiv, 19. yüzyıl sonu ve erken 20. yüzyılda gerçekleştirilen demiryollarından limanlara, İstanbul’un ilk modern konut projelerinden şehirlerin elektrifikasyonuna, bir çok kentsel altyapı projesine ilişkin evrakı içermektedir. Ülkemizin mühendislik tarihi hafızası sayılabilecek bu arşivdeki belgeler, geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemi Türkiyesi’nde yaşanan teknolojik modernizasyon ve kentsel dönüşüm sürecinine ışık tutmaktadır. Elinizdeki eserde, Osmanlı’dan erken Cumhuriyet dönemine ülkemizde gerçekleştirilen kentsel altyapı çalışmalarına ilişkin bir çok proje, bir seçki halinde araştırmacılara ve konunun meraklı okurlarına sunulmuştur.
-
ÖgeİTÜ Nadir Eserler Koleksiyonundan seçmeler : “Nâfi̇a ve İ’mâr Projeleri” [sıkıştırılmış format](İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Aysal Cin, U. DuyguBu çalışma, üniversitemiz bünyesinde bulunan “İstanbul Teknik Üniversitesi Nâfia ve İʿmâr Projeleri Arşivi”ne odaklanmaktadır. Bu arşiv, 19. yüzyıl sonu ve erken 20. yüzyılda gerçekleştirilen demiryollarından limanlara, İstanbul’un ilk modern konut projelerinden şehirlerin elektrifikasyonuna, bir çok kentsel altyapı projesine ilişkin evrakı içermektedir. Ülkemizin mühendislik tarihi hafızası sayılabilecek bu arşivdeki belgeler, geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemi Türkiyesi’nde yaşanan teknolojik modernizasyon ve kentsel dönüşüm sürecinine ışık tutmaktadır. Elinizdeki eserde, Osmanlı’dan erken Cumhuriyet dönemine ülkemizde gerçekleştirilen kentsel altyapı çalışmalarına ilişkin bir çok proje, bir seçki halinde araştırmacılara ve konunun meraklı okurlarına sunulmuştur.
-
ÖgeİTÜ’lü iz bırakanlar(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Güçlü, Yavuz Selim ; Akçeken, Ebru ; Çelikbaş, SemaBu kitapta; çalışmalarıyla toplumun ve ülkemizin yolunu aydınlatan İTÜ’nün yetiştirdiği bilim insanlarını, mühendisleri, mimarları, sanatçıları, iş dünyasına yön verenleri, bürokratları ve devlet adamlarını göreceksiniz. Bu çalışma vesilesiyle, ülkemizde ve hatta dünyada kendi alanında kalıcı izler bırakmış İTÜ’lülere minnet borcumuzu bir nebze de olsa öderken, yeni kuşaklara da İTÜ’ye değer katan isimleri hatırlatmayı hedeflemekteyiz. Birbirinden kıymetli mezunlarımızın ve mensuplarımızın bu kitabın sayfalarına sığamayacak kadar fazla olması, bizim için ayrıca gurur vericidir. İTÜ Ailesinin iz bırakanlarının anılmasında başlangıç noktası sayılacak bu eserin, gelecek yıllardaki çalışmalara referans olabileceğini umut ediyoruz. Dolayısıyla bu eser, sürekli olarak genişleyecek ve bu sayede muhtemel eksiklerini zaman içinde giderecektir.
-
ÖgeİTÜ’nün ülkemize ve dünyaya katkıları(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Güçlü, Yavuz Selim ; Akçeken, Ebru ; Çelikbaş, SemaHem ülkemizde hem de dünyada İTÜ’lü mezun ve mensupların ses getiren öncü proje ve eserlerini yeni kuşaklara bu kitap vesilesiyle bir kez daha aktarmanın mutluluğunu yaşamaktayız. Birbirinden kıymetli İTÜ’lülerin çalışmalarının bu kitabın sayfalarına sığamayacak kadar fazla olması, bizim için ayrıca gurur vericidir. Kuşkusuz, bu zamana kadar olduğu gibi bundan sonra da İTÜ’lüler ülkemizde ve dünyada kalıcı projelerle iz bırakmaya devam edeceklerdir.
-
ÖgeMaksimum ve minimumlara teorik bir bakışla varyasyonlar hesabına giriş = an introduction to the calculus of variations, with a theorical view of maxima and minima(İTÜ Yayınevi, 2023) Tamânizade Emin Paşa ; İTÜ YayıneviBaşhoca Hüseyin Rıfkı Tamânî’nin oğlu ve aynı zamanda Mühendishane-i Berrî-i Hümayun mezunu olan Emin Paşa tarafından İngilizce yazılan An Introduction to The Calculus of Variations with a Theoretical View of Maxima and Minima adlı bu eser, İTÜ 250. Yıl Külliyatı kapsamında tıpkıbasımı ile birlikte Türkçeye çevrilmiştir. Orijinalinin İTÜ Müzesi’nde sergilendiği ve Türkçe adı “Maksimum ve Minimumlara Teorik Bir Bakışla Varyasyonlar Hesabına Giriş” olan bu kitap, matematik alanındaki önemli eserlerden biri olarak bilinmektedir.
-
ÖgeMehmed Refik Fenmen(İTÜ Yayınevi, 2023) Vural, Hande ; Barutçu, Burak ; Çökelez, Aytekin ; İTÜ Yayıneviİstanbul Teknik Üniversitesi, öncelikli olarak askeri amaçlı kurulsa da bir süre sonra askeri ve sivil olmak üzere iki kola ayrılmıştır. 19. yüzyılın ilk yarısının sonlarına doğru, Hendese-i Mülkiye Mektebi’nin ismi değiştirilerek Mühendis Mekteb-i Âlisi olmuş ve yeni binasına taşınmıştır. Bu gelişmeler olurken, okulun ilk sivil müdürü olan Mehmed Refik Fenmen, getirdiği büyük yeniliklerle hem okula ve hem de ülkemizdeki mühendislik eğitimine yön vermektedir. Mehmed Refik Fenmen, eğitimciliğinin yanında Türkiye’nin sanayileşmesi ve elektrifikasyonu alanında birçok devlet bürosunda görev yaparak ülkenin gelişmesinde önemli roller üstlenmiştir. Bu çalışmayla amaçlanan; Mehmed Refik Fenmen’in biyografisinin, Mühendis Mekteb-i Âlisi’nde gerçekleştirdiği çalışmaların ve eğitimci kişiliğinin daha kapsamlı şekilde sunularak, diğer eserlerinin eksiksiz ve detaylı bir incelemesinin yapılmasıdır.
-
ÖgeMühendishane kökenli iki başmimar : Büyük ve Küçük Abdülhalim Efendiler(İTÜ Yayınevi, 2023) Can, Selman ; İTÜ YayıneviMimarlık tarihimizde önemli çalışmalara imza atmış birçok mimarımız bulunmaktadır. Ancak bu mimarlarımız çeşitli vesileler dışında ön plana çıkamamış ve maalesef geri planda kalmışlardır. Dünyaca tanınan Mimar Sinan haricinde, diğer birçok mimarımızın biyografileri üzerine detaylı çalışmalar son derece kısıtlı düzeyde kalmıştır. Mimarlık tarihimize katkı veren iki önemli figür olan Abdülhalim Efendiler de söz konusu durum nedeniyle ön plana çıkamamışlardır. Oysa, Büyük Abdülhalim Efendi ve Küçük Abdülhalim Efendi diye bilinen bu iki mimarımız, Sultan II. Mahmud ve Sultan Abdülmecid dönemi içerisinde çok sayıda yapının inşa edilmesinde ve onarımında görev almışlardır. Aynı zamanda Mühendishane kökenli de olan bu iki başmimar, Osmanlı’nın 19. yüzyıl başındaki değişim sürecinde bilgi ve becerileriyle ihtiyaç duyulan her türlü imar faaliyetinde bulunmuşlar ve katkı yapmışlardır. Bu eser, Büyük ve Küçük Abdülhalim Efendiler olarak bilinen iki başmimarımızın yolculuğunu ön plana çıkarmayı amaçlamaktadır.
-
ÖgeMühendishane-i Berri Hümayun Nazırı Ahmed Sırrı Paşa(İTÜ Yayınevi, 2023) Çonoğlu, Onur ; İTÜ YayıneviBu çalışma ile yasal olarak 1944 yılında kurulan İstanbul Teknik Üniversitesi’nin ilk nüvesi olan Mühendishane-i Berrî-i Hümayun nazırlarından Ahmed Sırrı Paşa’nın hatıratının yayımlanması hedeflenmiştir. Paşa’nın hatıratı hayatına dair renkli bir anlatıma sahip olmasının yanı sıra Mühendishane- i Berrî-i Hümayun’a ve Paşa’nın nezareti dönemindeki faaliyetlerine dair bilgiler barındırması bakımından hayli önemlidir. Osmanlı modernleşme döneminin önemli bir müessesesi olan Mühendishane- i Berri-i Hümayun’da yetişen Ahmed Sırrı Paşa; İstanbul, Bursa, Rodos ve Rumeli’nin çeşitli yerlerinde devlet adına birçok önemli mühendislik işini gerçekleştirmiş ve zamanla öğrencilikten hocalığa, ardından Mühendishane nazırlığına atanmıştır. Çalışmada, bizzat kendisinin kaleme aldığı Sergüzeşt’i ile Yenişehr-i Fener Seyahati’nden hareketle ve arşiv kaynaklarından yararlanılarak hayatı ve faaliyetleri de kısaca ele alınmıştır.
-
ÖgeMühendishâne'nin kuruluşuna giden yolda yabancı uzmanlar : Baron François De Tott (Tott Beyzade)(İTÜ Yayınevi, 2023) Kaçar, Mustafa ; Gökçer, Yavuzcan ; İTÜ YayıneviOsmanlı Devleti, 18. yüzyılın ilk yarısından itibaren Avrupa tarzı modern askerî fenleri benimseme çabalarını artırmış ve bu kapsamda yabancı uzmanlara danışmanlık görevleri vermiştir. Osmanlı Devleti'nin askerî reform çalışmalarında rol oynayan ve yabancı uzmanlardan olan Baron de Tott, Fransa ordusunda çeşitli rütbelerde görev aldıktan sonra Osmanlı Devleti'nde önemli danışmanlık görevlerine tayin edilmiştir. Özellikle Kaptan-ı Derya Gazi Hasan Paşa’nın isteği üzerine Baron de Tott nezaretinde açılan Hendesehane, 18. yüzyılın ikinci yarısında kurulan mühendishanelerin ilk nüvesini teşkil etmiştir. Elinizdeki kitap, Baron de Tott’a dair kapsamlı bir tanıtıcı makalenin ardından, onun “Osmanlı Askeri Durumu Hakkında Rapor”unun Fransızcadan Türkçeye bir tercümesini sunmaktadır.