Fransız deniz subayı Laurent Jean François Truguet ve Usul’ül Ma’arif adlı eserinin transkripsiyonu ve incelemesi

Abstract

Osmanlı donanmasının modernize edilmesi süreci açısından bir milat olan Çeşme Bozgunu’nun (1770) ardından, denizcilik ve mühendislik tarihi açısından pek çok dönüm noktası içeren önemli bir tarihsel devir başlamıştır. Yabancı mühendis, teknisyen, subay ve diplomatların İstanbul’a davet edildiği ve ilgili kurumlarda istihdam edildiği bu dönemde denizcilik teknolojilerinin gelişimi, üstüne epeyce düşülen bir konu olarak dikkat çeker. Bu bağlamda Fransız deniz subayı Laurent Jean François Truguet’nin kaleme aldığı donanma düzeni, harekât tedbirleri gibi konuların eğitimine odaklanan Usûlü’l-ma’ârif fî vechi tasfîf-i sefâyin-i donanma ve fenn-i tedbîr-i harekâtihâ (1787) dönemin ruhunu anlamak için önemli bir kaynak eserdir. Kariyerinin İstanbul öncesi döneminde Fransa’da üst düzey makamlarda görevlerde bulunmuş uzman bir subay olan Truguet’nin, ikili anlaşmalar sonucu hizmetine girdiği Osmanlı İmparatorluğu bünyesinde 4,5 yıllık sürecin somut bir delili olan bu kitap, aynı zamanda yazarın İstanbul öncesi ve sonrası faaliyetlerini de ele alarak kariyerinin üç ayrı dönemini bütüncül şekilde değerlendiriyor.