İTÜ 250. Yıl Külliyatı
Bu topluluk için Kalıcı Uri
İstanbul Teknik Üniversitesi'nin 250. yılı kapsamında yapılan çalışmaları içerir.
Gözat
Çıkarma tarihi ile İTÜ 250. Yıl Külliyatı'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeSilistre muhâsarası(İTÜ Yayınevi, 2023) Ahmed Nafiz ; İTÜ Yayınevi ; Koşucu, Mehmet MelihBu eserde, 1853-1856 Osmanlı-Rus Harbi’nin kritik cephelerinden biri olan Silistre Müdafaası (1854) anlatılmaktadır. 43 gün süren bu müdafaa savaşında Osmanlı Ordusu, kendisinin altı katı büyüklüğündeki Rus Ordusu’nu mağlup etmiştir. Bu zaferin nasıl kazanıldığını bütün safhalarıyla anlatan elinizdeki eser, 1946 ve 2016’daki sadeleştirilmiş edisyonları dikkate almazsak, orijinal haliyle ilk defa 1873 yılında basılmasının ardından bir daha yayımlanmamıştır. Hem orijinal metni hem de Latinize transkripsiyonu içeren bu edisyon, literatürdeki eksiğin giderilmesini hedeflemektedir. Üzerinde durulması gereken önemli bir husus ise; askerî mühendisliğin geliştirilmesi amacıyla kurulmuş olan Mühendishane-i Berrî-i Hümayun’un tam da bu amaca hizmet eder şekilde mezunlarıyla Silistre Müdafaası’nın kazanılmasında mühim bir rol oynamasıdır. Bu eserde, askerî mühendislik birlikleri olan istihkam ve topçu sınıflarının müdafaanın kazanılmasında nasıl ön plana çıktığı özellikle vurgulanmıştır. Bu bakımdan, eserin Mühendishane- i Berrî-i Hümayun’un günümüzdeki halefi olan İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından yayımlanması oldukça manidardır.
-
ÖgeTürkiye’de Mühendislik ve Mimarlığın 250 Yılı Uluslararası Sempozyumu, 19-21 Mayıs 2022 : bildiri kitabı (Cilt 2)(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Malkoç, Eminalpİstanbul Teknik Üniversitesi’nin 250 yıllık bilimsel eğitim ve teknik atılım serüveninin gelişiminin incelenmesi, mühendislikten mimarlığa birçok alanda ülkemizin bilimler ve kurumlar tarihinin oluşum süreci hakkında değerli veriler sunması bakımından önemlidir. İTÜ’nün köklü geçmişi, ayrıca geleceği dönüştürme yolunda yapılacak hamlelerin ilham kaynağıdır. Uzman isimlerin, “İTÜ Tarihi”nin farklı boyutlarını irdelediği bu çok disiplinli çalışmanın ikinci cildi, Mühendis Mekteb-i Âlîsi ve Yüksek Mühendis Mektebi yıllarını merkezine alarak, Türkiye’nin imarı ve kalkınması yolunda atılan adımların arkasındaki beyinlerin yetiştirilmesi için gösterilen çabaların bilimsel ve somut veriler ışığında mercek altına alındığı özgün bir tarihsel çalışmayı içeriyor. Değişen dünya karşısında, değişen bilimsel ve teknik imkânlara adapte olma yolundaki atılımların irdelendiği bu kitap, alanında öncü laboratuvarların kurulmasından, Türkiye’nin ilk kadın mühendislerinin yetişme serüvenine kadar mühendislik tarihimizin pek çok kilometre taşına ışık tutuyor.
-
ÖgeMühendishane kökenli iki başmimar : Büyük ve Küçük Abdülhalim Efendiler(İTÜ Yayınevi, 2023) Can, Selman ; İTÜ YayıneviMimarlık tarihimizde önemli çalışmalara imza atmış birçok mimarımız bulunmaktadır. Ancak bu mimarlarımız çeşitli vesileler dışında ön plana çıkamamış ve maalesef geri planda kalmışlardır. Dünyaca tanınan Mimar Sinan haricinde, diğer birçok mimarımızın biyografileri üzerine detaylı çalışmalar son derece kısıtlı düzeyde kalmıştır. Mimarlık tarihimize katkı veren iki önemli figür olan Abdülhalim Efendiler de söz konusu durum nedeniyle ön plana çıkamamışlardır. Oysa, Büyük Abdülhalim Efendi ve Küçük Abdülhalim Efendi diye bilinen bu iki mimarımız, Sultan II. Mahmud ve Sultan Abdülmecid dönemi içerisinde çok sayıda yapının inşa edilmesinde ve onarımında görev almışlardır. Aynı zamanda Mühendishane kökenli de olan bu iki başmimar, Osmanlı’nın 19. yüzyıl başındaki değişim sürecinde bilgi ve becerileriyle ihtiyaç duyulan her türlü imar faaliyetinde bulunmuşlar ve katkı yapmışlardır. Bu eser, Büyük ve Küçük Abdülhalim Efendiler olarak bilinen iki başmimarımızın yolculuğunu ön plana çıkarmayı amaçlamaktadır.
-
ÖgeMühendishâne’lerden Yüksek Mühendis Mektebi’ne okul yönetimi : başhocalar ve müdürler(İTÜ Yayınevi, 2023) Aysal Cin, U. Duygu ; Barutçu, Burak ; İTÜ YayıneviKülliyat içerisinde yer alan bu eser, 250 yıllık İstanbul Teknik Üniversitesi tarihindeki mektep yöneticilerine odaklanmaktadır. Mühendishânelerin kuruluşu ile başlayan, Hendese-i Mülkiye ve sonrasında Mühendis Mekteb-i Âlîsi ve Yüksek Mühendis Mektebi ile devam eden İTÜ tarihinin baş aktörleri; zaman içerisinde başhocalıktan müdür ve rektörlüğe, farklı isimler ile anılan birbirinden değerli mektep yöneticileri olmuşlardır. Bu eserde, 18. yüzyıldan 20. yüzyılın ilk yarısına hem Osmanlı Devleti hem de Türkiye Cumhuriyeti’nin içinde bulunduğu zor koşullarda, yetiştirdiği mimar ve mühendisler ile ülkenin imarı, kalkınması, teknolojik, bilimsel ve sanatsal gelişmesi için umut olmaya devam eden bu mekteplerin idarecileri ele alınmıştır. Elinizde tuttuğunuz bu eserde yer alan mühendislik ve mimarlık neferlerinin yaşam hikayelerinin bizi ziyadesiyle gururlandırdığını ifade etmek isterim. Birbirinden değerli bu kişiler, mektepleri için idareci olarak uğraş vermişler, ülkelerinin iktisadi ve teknolojik kalkınması için bakanlıktan müsteşarlığa ve imar müdürlüğüne, bürokrasinin en önemli vazifelerinde bulunmuşlar ve bilim insanı olarak birçok önemli esere ve projeye imza atmışlardır.
-
Öge1773’ten 2023’e İTÜ tarihi : 1773-1909 dönemi mühendislik ve mimarlığın gelişimi(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Kaçar, Mustafa ; Aysal Cin, U. Duyguİstanbul Teknik Üniversitesi’nin 250 yıllık bilimsel eğitim ve teknik atılım serüveninin gelişiminin incelenmesi, mühendislikten mimarlığa birçok alanda ülkemizin bilimler ve kurumlar tarihinin oluşum süreci hakkında değerli veriler sunması bakımından önemlidir. İTÜ’nün köklü geçmişi, ayrıca geleceği dönüştürme yolunda yapılacak hamlelerin de ilham kaynağıdır. Uzman isimlerin, “İTÜ Tarihi”nin farklı boyutlarını irdelediği bu çok disiplinli çalışma, deniz kıyısında geometri dersi verilen bir Hendesehane’nin, dünya çapında bir teknik üniversiteye dönüşme hikâyesini, bilimsel veriler ışığında okurun ilgisine sunmayı hedefliyor. Titiz bir çalışmanın ürünü olan bu hacimli eserin ilk cildi, 18. yüzyıldan başlayarak mimarlık ve mühendislik faaliyetlerinin teşekkül sürecinin sosyal arka planını ele almakla birlikte, teknik gelişimin mimarı olan önemli isimlerin faaliyetlerini de odağına alarak, askerî modernizasyon ve mühendislik eğitimine yönelik adımların tarihini detaylı şekilde ortaya koyuyor.
-
ÖgeUsûlü’l-maârif fî tertîbi’l-ordu ve tahsînihî muvakkaten (Cilt I-II) = Ordu düzeni ve geçici istihkama ilişkin bilimsel yöntemler(İTÜ Yayınevi, 2023) Lafitte-Clavé, Andre-Joseph de ; İTÜ Yayınevi ; Kaçar, Mustafaİstanbul Teknik Üniversitesi’nin 250 yıllık kurumsal tarihinin köklerine odaklanıldığında, mühendislik faaliyetlerinin modernize edilmesi yolunda atılan vizyoner adımların izlerine rastlanılacaktır. Mühendislik tarihimizin 18. yüzyıldan 21. yüzyıla uzanan evresindeki atılımların izini sürmek için, gelişim sürecini şekillendiren eserleri mercek altına almak yerinde olacaktır. Bu sebeple 18. yüzyılda modernize edilen ordu ve mühendislik faaliyetlerine düşünsel bakımdan kaynaklık eden eserlerden biri olarak Usûlü’l-Maârif fi Tertîb-i Ordu ve Tahsînihi Muvakkaten bilim ve teknik tarihimiz açısından önemli bir belgedir. İlk Osmanlı mühendis hocalarının yetişmesinde katkıları olan Fransız mühendis Lafitte-Clavé, ordunun konuşlanması ve istihkâm gibi konulara odaklanan bu eseriyle dönemin hem askerî hem ilmî ortamına ışık tutar. Bu çalışma, Usûlü’l-Maârif’in transkripsiyonlu bir edisyonunu okura ulaştırmanın yanında Lafitte- Clavé’in hayatı ve faaliyetleriyle ilgili bilinmeyenleri de gün yüzüne çıkaran kapsamlı bir biyografiyi içeriyor.
-
Öge1773’ten 2023’e İTÜ tarihi : 1909-1944 dönemi mühendislik ve mimarlığın değişimi(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Aysal Cin, U. Duygu ; Koşucu, Mehmet Melihİstanbul Teknik Üniversitesi’nin 250 yıllık bilimsel eğitim ve teknik atılım serüveninin gelişiminin incelenmesi, mühendislikten mimarlığa birçok alanda ülkemizin bilimler ve kurumlar tarihinin oluşum süreci hakkında değerli veriler sunması bakımından önemlidir. İTÜ’nün köklü geçmişi, ayrıca geleceği dönüştürme yolunda yapılacak hamlelerin ilham kaynağıdır. Uzman isimlerin, “İTÜ Tarihi”nin farklı boyutlarını irdelediği bu çok disiplinli çalışmanın ikinci cildi, Mühendis Mekteb-i Âlîsi ve Yüksek Mühendis Mektebi yıllarını merkezine alarak, Türkiye’nin imarı ve kalkınması yolunda atılan adımların arkasındaki beyinlerin yetiştirilmesi için gösterilen çabaların bilimsel ve somut veriler ışığında mercek altına alındığı özgün bir tarihsel çalışmayı içeriyor. Değişen dünya karşısında, değişen bilimsel ve teknik imkânlara adapte olma yolundaki atılımların irdelendiği bu kitap, alanında öncü laboratuvarların kurulmasından, Türkiye’nin ilk kadın mühendislerinin yetişme serüvenine kadar mühendislik tarihimizin pek çok kilometre taşına ışık tutuyor.
-
ÖgeMehmed Refik Fenmen(İTÜ Yayınevi, 2023) Vural, Hande ; Barutçu, Burak ; Çökelez, Aytekin ; İTÜ Yayıneviİstanbul Teknik Üniversitesi, öncelikli olarak askeri amaçlı kurulsa da bir süre sonra askeri ve sivil olmak üzere iki kola ayrılmıştır. 19. yüzyılın ilk yarısının sonlarına doğru, Hendese-i Mülkiye Mektebi’nin ismi değiştirilerek Mühendis Mekteb-i Âlisi olmuş ve yeni binasına taşınmıştır. Bu gelişmeler olurken, okulun ilk sivil müdürü olan Mehmed Refik Fenmen, getirdiği büyük yeniliklerle hem okula ve hem de ülkemizdeki mühendislik eğitimine yön vermektedir. Mehmed Refik Fenmen, eğitimciliğinin yanında Türkiye’nin sanayileşmesi ve elektrifikasyonu alanında birçok devlet bürosunda görev yaparak ülkenin gelişmesinde önemli roller üstlenmiştir. Bu çalışmayla amaçlanan; Mehmed Refik Fenmen’in biyografisinin, Mühendis Mekteb-i Âlisi’nde gerçekleştirdiği çalışmaların ve eğitimci kişiliğinin daha kapsamlı şekilde sunularak, diğer eserlerinin eksiksiz ve detaylı bir incelemesinin yapılmasıdır.
-
ÖgeİTÜ’nün ülkemize ve dünyaya katkıları(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Güçlü, Yavuz Selim ; Akçeken, Ebru ; Çelikbaş, SemaHem ülkemizde hem de dünyada İTÜ’lü mezun ve mensupların ses getiren öncü proje ve eserlerini yeni kuşaklara bu kitap vesilesiyle bir kez daha aktarmanın mutluluğunu yaşamaktayız. Birbirinden kıymetli İTÜ’lülerin çalışmalarının bu kitabın sayfalarına sığamayacak kadar fazla olması, bizim için ayrıca gurur vericidir. Kuşkusuz, bu zamana kadar olduğu gibi bundan sonra da İTÜ’lüler ülkemizde ve dünyada kalıcı projelerle iz bırakmaya devam edeceklerdir.
-
ÖgeBurhaneddin Sezerar (1886-1953)(İTÜ Yayınevi, 2023) Vural, Hande ; Barutçu, Burak ; İTÜ YayıneviBurhaneddin Sezerar, Türkiye’nin elektrifikasyonunda birçok projede yer almış, birçok şehrin elektriklendirilmesinde önemli roller üstlenmiştir. 1913 senesinde Mühendis Mekteb-i Âlisi’nde elektrik muallimliği görevi ne başlamış ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nin açılması ile Kuvvetli Akım (Elektrik) Kolu Elektroteknik ve Elektrik Ölçmesi Kürsüsü başkanlığı yapmıştır. Burhaneddin Sezerar Mühendis Mekteb-i Âlisi’nde vermiş olduğu derslerin yanı sıra Darülfünun’da ve Sanâyi Mektebi’nde muallimlik görevleri ile Evkaf Vekaleti elektrik mühendisliği, tenvirat ve tramvay mühendisliklerinde de bulunmuştur. Burhaneddin Sezerar’ın hayatında İstanbul Teknik Üniversitesi’nin 250 yıllık geçmişinde 40 senelik bir emek, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 yılında ise elektriğe kavuşturulan şehirler, fabrikalar ve mekânlar vardır. Bu eserde “Elektrikçiler”in Burhan Hocası’nın hayatı ve eserleri sizlere sunulmuştur.
-
ÖgeBaşhoca İshak Efendi(İTÜ Yayınevi, 2023) İhsanoğlu, Ekmeleddin ; İTÜ YayıneviÖzellikle 1980’den sonra, Osmanlı bilimi ve kurumları üzerine Osmanlı Arşivi belgeleri, kurumlarda yürütülen eğitim ve kitaplar ile diğer birinci el kaynakların kullanılması neticesinde yürütülen araştırma ve incelemeler Mühendishâne'nin o güne kadar bilinenlerden çok daha önemli ve köklü değişimler, ilimde ve teknolojide dikkate değer katkılar sağladığını göstermektedir. Ayrıca burada yetişenlerin “mütefennin zabit” anlayışı içerisinde devletin teknik bakımdan askerî ihtiyaçlarının karşılamasında önemli roller üstlendikleri görülmektedir. Mühendishânelerde modern bilimlerin eğitimine başlanması ve eğitim seviyesinin yükseltilmesi, öncelikle bu bilimleri konu alan kitapların Batı dillerinden tercümesini gerektirmiştir. Mühendishâne'nin başhocası İshak Efendi’nin Osmanlı bilim ve eğitimine olan önemli katkılarından birisi de fen bilimlerine ait temel ders kitaplarının tercümesine öncülük etmesi ve bu harekete sürat kazandırmış olmasıdır. Ayrıca kendisinin gerekli cihazların kullanımı ve harp teknolojisi ile ilgili kitapları da mevcuttur. Bu tercüme hareketinin kurulan yeni sivil okullarda kaynak olarak kullanıldığından modern bilimlerin transferinde ve yaygınlaşmasında etkili olduğu şüphesizdir. Bu kitap vesilesiyle, modern bilim ve teknoloji sahalarında öncü ve en etkili kurum olan Mühendishâne'nin kuruluşu, işleyişi ve “son Osmanlı dönemi en meşhur âlimi” Başhoca İshak Efendi’nin hayatı ve kariyeri üzerine Osmanlı arşiv belgeleri ve çağdaş diğer kaynaklara dayalı olarak yapılan araştırmalar neticesinde bu hususlar aydınlatılmaya çalışılmış, Mühendishâne'nin “mütefennin zabit” denilen yeni tip Osmanlı aydını yetiştirme görevini yerine getirdiği ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Kitabın baskıya hazırlanması sırasında özveriyle çalışan ve emeği geçen herkese içtenlikle teşekkür ederim. Ayrıca daha önce “Osmanlı Modernleşmesinde İlk Adımlar” isimli kitapta yayımlanmış iki bölümün, İTÜ Yayınevi tarafından basılmasına izin veren Ötüken Neşriyat’a da teşekkür eder, eserin tüm okurlarına ilham vermesini dilerim.
-
ÖgeMühendishâne'nin kuruluşuna giden yolda yabancı uzmanlar : Baron François De Tott (Tott Beyzade)(İTÜ Yayınevi, 2023) Kaçar, Mustafa ; Gökçer, Yavuzcan ; İTÜ YayıneviOsmanlı Devleti, 18. yüzyılın ilk yarısından itibaren Avrupa tarzı modern askerî fenleri benimseme çabalarını artırmış ve bu kapsamda yabancı uzmanlara danışmanlık görevleri vermiştir. Osmanlı Devleti'nin askerî reform çalışmalarında rol oynayan ve yabancı uzmanlardan olan Baron de Tott, Fransa ordusunda çeşitli rütbelerde görev aldıktan sonra Osmanlı Devleti'nde önemli danışmanlık görevlerine tayin edilmiştir. Özellikle Kaptan-ı Derya Gazi Hasan Paşa’nın isteği üzerine Baron de Tott nezaretinde açılan Hendesehane, 18. yüzyılın ikinci yarısında kurulan mühendishanelerin ilk nüvesini teşkil etmiştir. Elinizdeki kitap, Baron de Tott’a dair kapsamlı bir tanıtıcı makalenin ardından, onun “Osmanlı Askeri Durumu Hakkında Rapor”unun Fransızcadan Türkçeye bir tercümesini sunmaktadır.
-
ÖgeİTÜ Nadir Eserler Koleksiyonundan seçmeler : “Nâfi̇a ve İ’mâr Projeleri”(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Aysal Cin, U. DuyguBu çalışma, üniversitemiz bünyesinde bulunan “İstanbul Teknik Üniversitesi Nâfia ve İʿmâr Projeleri Arşivi”ne odaklanmaktadır. Bu arşiv, 19. yüzyıl sonu ve erken 20. yüzyılda gerçekleştirilen demiryollarından limanlara, İstanbul’un ilk modern konut projelerinden şehirlerin elektrifikasyonuna, bir çok kentsel altyapı projesine ilişkin evrakı içermektedir. Ülkemizin mühendislik tarihi hafızası sayılabilecek bu arşivdeki belgeler, geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemi Türkiyesi’nde yaşanan teknolojik modernizasyon ve kentsel dönüşüm sürecinine ışık tutmaktadır. Elinizdeki eserde, Osmanlı’dan erken Cumhuriyet dönemine ülkemizde gerçekleştirilen kentsel altyapı çalışmalarına ilişkin bir çok proje, bir seçki halinde araştırmacılara ve konunun meraklı okurlarına sunulmuştur.
-
ÖgeOsmanlı’dan Cumhuriyet’e : siyaset, toplum ve İTÜ(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Ceylan, EbubekirBirinci Dünya Savaşının sonunda Osmanlı İmparatorluğu'nun sona ermesiyle birlikte, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş, toplumdan siyasete, ekonomiden bilim kurumlarına kadar her alanda köklü değişikliklere yol açtı. 19. yüzyılda ivme kazanmış olan Türkiye'nin modernleşme ve çağdaşlaşma süreci daha da hızlandı. Hiç şüphe yok ki, İstanbul Teknik Üniversitesi, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçişin önemli ve somut örneklerinden biri olarak öne çıkar. İTÜ, 1775 yılında Mühendishane-i Bahrî-i Hümayun olarak kurulmuştu ve zamanla ülkenin endüstriyel ve teknik altyapısının gelişimine önemli katkılarda bulundu. Elinizdeki bu kitapta askeri mühendislikten bilim ve teknoloji tarihine çeşitli alanlarda üniversitemizin yaptığı katkıları detaylandırmaktadır. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte, İTÜ, modern Türkiye'nin ihtiyaçlarına uygun bir şekilde yeniden yapılandırıldı ve ülkenin teknolojik ve bilimsel alanlardaki öncü kurumlarından biri haline geldi. Cumhuriyet döneminde, İTÜ'nün rolü ve önemi giderek arttı. Üniversiteleri Türkiye'nin sanayileşme ve modernleşme hedeflerine ulaşma yolunda kilit bir aktör olarak gören Gazi Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının çizdiği yolda İTÜ, mühendislik, mimarlık, fen bilimleri ve diğer teknik alanlarda yetişmiş uzmanlar yetiştirerek ülkenin altyapısını güçlendirmeyi amaçladı. Teknik alanlardaki yetkinliği ile öne çıkan İTÜ’nün ülkemizin siyasal hayatında da çok etkili olduğu çıkardığı bakan, başbakan ve cumhurbaşkanlarıyla çok açık ve nettir. Bu kitapta ise Cumhuriyetimizin daha erken yıllarında TBMM’de yasama faaliyetlerine katılmış ve bakanlık yapmış İTÜ mezunlarının detaylarını da okuyabilirsiniz.
-
Öge1773’ten 2023’e İTÜ tarihi : 1944-2023 dönemi fakülteler, enstitüler ve yüksekokullar ile İTÜ'nün dönüşümü(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Güçlü, Yavuz Selim ; Akçeken, Ebru ; Çelikbaş, Sema ; Türk, Yavuzİstanbul Teknik Üniversitesi’nin 250 yıllık bilimsel eğitim ve teknik gelişiminin incelenmesi, mühendislikten mimarlığa birçok alanda ülkemizin bilimler ve kurumlar tarihinin oluşum süreci hakkında değerli veriler sunması bakımından önemlidir. İTÜ’nün köklü geçmişi, ayrıca geleceği dönüştürme yolunda yapılacak hamlelerin ilham kaynağıdır. “İTÜ Tarihi”nin farklı boyutlarının ele alındığı bu üç ciltlik çalışmanın son cildinde, 1944 yılında modern anlamda bir “akademi”ye dönüşmesiyle birlikte İstanbul Teknik Üniversitesi’nin geçirdiği dönüşüm, büyük oranda fakülteler üzerinden ele alınmaktadır. Değişen bilimsel paradigmaya paralel olarak yaşanan dönüşümle birlikte, İTÜ’nün birçok alanda gerçekleştirdiği bilimsel çalışmalar hem akademiye hem de iş dünyasına yol gösterici nitelikte olmuştur.
-
ÖgeMühendishane-i Berri Hümayun Nazırı Ahmed Sırrı Paşa(İTÜ Yayınevi, 2023) Çonoğlu, Onur ; İTÜ YayıneviBu çalışma ile yasal olarak 1944 yılında kurulan İstanbul Teknik Üniversitesi’nin ilk nüvesi olan Mühendishane-i Berrî-i Hümayun nazırlarından Ahmed Sırrı Paşa’nın hatıratının yayımlanması hedeflenmiştir. Paşa’nın hatıratı hayatına dair renkli bir anlatıma sahip olmasının yanı sıra Mühendishane- i Berrî-i Hümayun’a ve Paşa’nın nezareti dönemindeki faaliyetlerine dair bilgiler barındırması bakımından hayli önemlidir. Osmanlı modernleşme döneminin önemli bir müessesesi olan Mühendishane- i Berri-i Hümayun’da yetişen Ahmed Sırrı Paşa; İstanbul, Bursa, Rodos ve Rumeli’nin çeşitli yerlerinde devlet adına birçok önemli mühendislik işini gerçekleştirmiş ve zamanla öğrencilikten hocalığa, ardından Mühendishane nazırlığına atanmıştır. Çalışmada, bizzat kendisinin kaleme aldığı Sergüzeşt’i ile Yenişehr-i Fener Seyahati’nden hareketle ve arşiv kaynaklarından yararlanılarak hayatı ve faaliyetleri de kısaca ele alınmıştır.
-
Ögeİstanbul Teknik Üniversitesi rektörleri(İTÜ Yayınevi, 2023) Malkoç, Eminalp ; İTÜ YayıneviKuşkusuz, İstanbul Teknik Üniversitesi’nin vizyonunun oluşması ve sürdürülmesinde yönetici kadronun önemli bir yeri vardır. Bu kitap, İTÜ’nün 1944 yılında “akademi”ye dönüşmesinin ardından kurumun yönetici grupları arasında son kuşağı ifade eden rektörleri, kronolojik açıdan ise 1944 sonrasını konu almaktadır. Günümüz gençleri, üniversite öğrencileri için her biri birer rol model ve başarı örneğini temsil eden İTÜ Rektörlerinin kısa hayat hikâyeleri mümkün olduğunca özlü ve derli toplu biçimde anlatılmaya çalışılmıştır. Her biri ciltler doldurabilecek düzeydeki bu hayat hikâyelerinde, aslında bir kuruma aidiyetin, hizmet aşkının ve İTÜ’lü olmanın ne demek olduğunu da görebilmekteyiz. İTÜ’ye rektör olarak hizmet etmiş olan akademisyenlerimizin daha iyi tanınması adına ortaya çıkan bu eserin önemli bir boşluğu dolduracağını düşünüyoruz.
-
ÖgeHalûk Perk Araştırma Merkezi Koleksiyonundaki belge ve görsellerle İstanbul Teknik Üniversitesi tarihçesi(İTÜ Yayınevi, 2023) Barutçu, Burak ; Perk, Halûk ; İTÜ YayıneviBu eserde, 1735’te kurulan Humbaracı Ocağı’nın kuruluşuyla başlayıp 1944’te İstanbul Teknik Üniversitesi’nin akademiye dönüşmesiyle devam eden mühendislik eğitimi hikâyemizin, bilhassa mühendislik eğitiminde sivilleşmenin başladığı ikinci yarısını yani 1884’de Hendese-i Mülkiye Mektebi’nin kuruluşundan bugüne gelen serüveni sizlere Haluk Perk Koleksiyonu’nda bulunan belge ve görsellerle takdim etmeye çalıştık. Elinizdeki eserde sırasıyla, Hendese-i Mülkiye Mektebi, Mühendis Mekteb-i Âlisi, Yüksek Mühendis Mektebi, Posta Telgraf ve Telefon Mekteb-i Âlisi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve İstanbul Teknik Okulu dönemlerine ait belge ve görselleri inceleme imkânı bulacaksınız.
-
ÖgeAndre-Joseph Lafitte-Clavé’nin İstanbul hatıraları ve raporları (1784-1788)(İTÜ Yayınevi, 2023) İTÜ Yayınevi ; Kaçar, Mustafa ; Gidersoy, BaharİTÜ’nün iki buçuk asırlık tarihinin köklerine inildiğinde, bilim ve teknik alanlarındaki faaliyetlerin, çağın ihtiyaçlarına göre güncellenmesi yolundaki ileri görüşlü hamlelerin günümüze kadar uzanan etkisi hissedilecektir. Bu etkinin somut delilleri olarak, mühendislik eğitimini şekillendiren bilim tarihimizin seçkin isimlerinin hatıralarını detaylı şekilde incelemek, konunun ilgililerine verimli bir okuma alanı sunacaktır. Modernize edilen ordu ve mühendislik faaliyetlerine katkı sağlayan çabaları ve yayınlarıyla Fransız mühendis Lafitte-Clavé’in hatıralarını okumak, 18. yüzyılın Osmanlı bilim ve mühendislik camiasını daha yakından anlamaya ve dönemin ruhunu teneffüs etmeye imkân tanıyacaktır. Bu çalışma, 1784- 1787 yılları arasında İstanbul’daki serüvenini ve faaliyetlerini, bizzat Lafitte- Clavé’in ağzından okuma fırsatı sunan Journal d’un Officier Français à Constantinople en adlı eseri, dilimize kazandırmaktadır.
-
ÖgeOsmanlı Devleti’nde bilim ve eğitim hayatındaki değişimler ile mühendishanelerin kuruluşu (1808’e kadar)(İTÜ Yayınevi, 2023) Kaçar, Mustafa ; İTÜ YayıneviKuruluşunun ardından geçen 250 yıllık süreçte, Türkiye’nin bilim ve teknik alanındaki öncü faaliyetlerinde aktif rol oynayan İstanbul Teknik Üniversitesi’nin ülkemizin bilim tarihinde bıraktığı kalıcı ve etkili hamlelerin izini sürmek, aynı zamanda 18. yüzyıldan itibaren devam eden modern mühendislik alanının gelişim serüvenini detaylı şekilde incelemeyi gerektirir. Osmanlı Devleti’nin, nitelikli mühendis ve bilim insanı yetiştirme çabalarının merkezine yerleşen eğitim odaklı reformlar, aynı zamanda ülkemizin kurumlar tarihini de şekillendirmiştir. Köklü bir mazinin bilimsel mirasını sahiplenen ülkemizin teknik eğitim kurumlarının, kuruluş felsefesini ve motivasyonunu anlamak, bugünün dünyasında mühendislerimizin ve İTÜ’lülerin çabalarını anlamak açısından özel bir öneme sahiptir. 1808’e kadarki süreçte Osmanlı bilim ve eğitim hayatındaki değişme ve gelişmelere odaklanan bu çalışma, teknik birikimin gelecek nesillere aktarıldığı birer eğitim yuvası olan mühendishanelerin kuruluş hikâyelerini, güncel bulgular ve tarihsel veriler ışığında titizlikle ortaya koyuyor.