FBE- Proje ve Yapım Yönetimi Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Çıkarma tarihi ile FBE- Proje ve Yapım Yönetimi Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeAvan (Ön) proje evresinde bina maliyetinin inşaat imalatlarına dayalı olarak hesaplanmasına yönelik bir model(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1993) Eski, Orhan ; Çıracı, Murat ; 39789 ; Proje ve Yapım YönetimiAvan proje evresinde bina maliyetinin imalatlara dayalı olarak hesabına yönelik bir yöntem bu tez çalışması içinde oluşturulmuştur. Amaç, avan proje aşamasında maliyet hesabını en doğru şekilde yaparak yatırım miktarını belirlemek ve alternatif projeler arasında bir se çim yapabilmektir. Yapım imalatları düzeyinde yapılan maliyet hesa bının doğru sonuç vereceği düşünülerek ve inşaat imalatları içindeki az sayıdaki imalatların maliyetinin toplam inşaat işleri maliyeti içindeki payının büyük olduğu esas alınarak yöntem geliştirilecektir. Birinci bölümde, avan proje aşamasında kullanılabilen mevcut bina maliyeti hesabı yöntemleri değerlendirilmiştir. îkinci bölümde, yöntemin oluşturulması için gerekli veriler ve bu verilerin alındığı toplu konut alanlarında bulunan binaların genel özellikleri açıklanmaktadır. üçüncü bölümde, inşaat işleri imalatları, avan proje üzerin den miktarlarının ölçülebilirliğine bağlı olarak sınıflandırılmakta ve ölçülebilen imalatlar için ölçüm kuralları verilmektedir. Avan proje üzerinden ölçülebilen imalatlara dayalı olarak geliştirilen yöntem ile bina maliyetinin hesaplanması ve yöntemin avantajları ile dezavantajları açıklanmaktadır. Sonuç bölümünde, çalışma sonucu elde edilen bulgular verilmek te ve geliştirilen yöntem değerlendirilmektedir.
-
Öge4-8 katlı konut yapılarında taşıyıcı sistem maliyetini tahmine yönelik bir yaklaşım önerisi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1993) Saner, Cesur ; Orhon, İmre ; 39381 ; Proje ve Yapım YönetimiDünyada bugün her şeyin en iyisini yapmakla beraber bunu ekonomik yapmak genel bir amaç olarak sayılmaktadır. Bunun ya nında kaynakların da giderek azaldığı dikkate alınırsa ekonomi, malzeme, işgücü ve araç-gereç yönünden en çok uyulması gereken unsur haline gelmiştir. Malsahibi ile mimar arasındaki ilişki de günümüzde paraya dayanmaktadır. Mimarın tasarladığı bina fonksiyonel ihtiyaçları her ne kadar sağlıyorsa da müşteri düşündüğünden fazla para harcamış ise mimar tasarımında başarısız görünür. Müşterinin istekleri içinde binanın toplam maliyetinin daha önce kendisine belirtilen tahmini geçmemesi veya bu tahmine yakın olması vardır. Ayrıca bina kendisi için kabul edilebilir bir maliyete çıkmalıdır. Görüldüğü gibi yukarıda sayılan neden lerde müşterinin belirgin bir maliyet kaygısı hissedilmektedir. Bina maliyeti olarak ilk yatırım maliyetinden yok etme maliyeti ne kadar olan maliyetler zincirinde inşaat maliyeti hiç kuşkusuz binanın oluşumu göz önüne alındığında en büyük paylardan birine sahip olacaktır. Tübitak Yapı Araştırma Enstitüsü ' nün yapmış olduğu araştırmada maliyet yüzdeleri açısından binanın taşıyıcı sistemi, toplam bina inşaatında %40'ı aşan bir paya sahiptir. Bu çalışmada taşıyıcı sistemi etkilediği düşünülen bazı tasarım değişkenlerinin kullanıcıya yaşatacağı mekanlar açısından mima rın tasarımına etken olacağı düşünülmüştür. Bu çalışmada maliyet tahmin modellerinden tanımlayıcı mo del olan korelasyon tekniği ile tasarımcıya önemli kararlarını verirken bu tasarım değişkenlerinin maliyeti nasıl etkilediğini göstererek yardımcı olacak bir öneri sunulmuştur. Ele alman inşaatı bitmiş örnek 30 projenin, metrekare birim taşıyıcı mali yeti ile şu tasarım değişkenleri arasında ilişkiler aranmıştır: 1. Bina toplam alanı. 2. Binanın normal kat alanı. 3. Binanın kat sayısı. 4. Binada çıkma yönü. 5. Binada zemin oturum alanı. 6. Binanın temel sistemi. 7. Binanın kolon-perde yüzdesi. 8. Kirişlerde saplama- süreklilik yüzdesi. 9. Binanın döşeme tipi. 10. Binada çekirdeğin yeri. Böylece mimara daha tasarımının ilk başlarında maliyet ta vanını aştırmayacak bir takım ipuçları vermek mümkün olacaktır. Bu yöntem sayesinde mimar tasarımıyla, müşteri de parasıyla daha gerçekçi düşünme imkanına sahip olacaktır.
-
ÖgeAnadolu konutlarında morfolojik analiz(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1993) Eser, Sema ; Sağlamer, Gülsün ; 39397 ; Proje ve Yapım YönetimiAnadolu'nun, Asya'dan Avrupa'ya uzanan verimli topraklarından çağlar boyu pek- çok kültür geçmiş, bu kültürler izlerini kurdukları şehirler ve konutları ile bırakmışlar dır. Bu çalışmanın amacı Anadolu'da yerleşmiş kültürlerin konutlarını, yerleşim özellikle rini incelemek ve verileri morfolojik bir temelde analiz etmektir. Tez'in ilk bölümünde konutun insanlık tarihindeki değerinden ve buna bağlı olarak çalışmanın amacın dan sözedilmekte, morfolojinin sınıflama ve tasarımdaki önemi vurgulanmaktadır. İkinci bölümde, insanın avcılıktan yerleşik hayata geçişi, yaşamını evinde kurmaya başlaması anlatılmaktadır. Üçüncü bölümde, İ.Ö. 7000'lerden Osmanlı imparatorluğu'na kadar Anadolu'da ya şanan süreç içinde 'şehir' fikrinin doğuşu, konutların bu şehirlerde varoluşu incelen mekte, devletlerin kültürel, politik ve idari yapılarının ev ve şehir yerleşimlerini nasıl etkilediğine dikkat çekilmektedir. Dördüncü bölümde Anadolu'da konutun farklı iklimsel ve coğrafi bölgelere göre taşı dığı özellikler anlatılmakta ve bu bölgelerden analiz için seçilen şehirler ve konutları yerleşim ve malzeme özelliklerine, yapım tekniklerine, geleneklerine ve mekan iliş kilerine göre incelenmektedir. Beşinci bölüm ise Anadolu konutunun bazı karakteristiklerine ayrılmıştır. Bu karak teristikler, konutu tanımlamaktadır ve analiz aşamasında da her konut için varlıkları, özellikleri ve tipleri incelenecektir. Altıncı bölümde morfoloji, plan morfolojisinin mimarlıktaki yeri anlatılmaktadır. Plan ların topolojik özellikleri sayesinde tasarım ve sınıflama alanlarında yapılmış çalış malar ve mimarlık ile matematik ilişkisi de bu bölümde yer almaktadır. Yedinci bölümde de tüm verilerin ışığında Anadolu konutunun analizi için oluşturu lan yöntem adım adım açıklanmakta ve yapılan analiz yer almaktadır. Tüm analiz bu bölümde sayısal veriler, grafikler ve literatür bilgileri ışığında yorumlanmaktadır. Sekizinci bölüm ise çalışma ile ilgili yorumların, ulaşılan ve ulaşılabilecek noktaların sunularak tezin sonuçlandığı bölümdür.
-
ÖgeAtatürk Kültür Merkezi Büyük Salonu'nun akustik açıdan performansının değerlendirilmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Budak, Ayşegül ; Demirkale, Sevtap Yılmaz ; 39736 ; Proje ve Yapım YönetimiBu tez, Atatürk Kültür Merkezi Büyük Salonu'nün hacim akustiği kri¬ teri açısından performansının değerlendirilmesini içeren bir çalışmadır. Çalışmanın ikinci bölümünde, konunun anlaşılabilirliği açısından gerek¬ li tanımlar ele alınıp tanımlanmıştır. Konuyla ilgili temel bilgilerin aktarılmasına devam edildiği III. Bölüm¬ de akustik kalitesi sübjektif özellikleri açıklanmış ve bu özelliklere göre yapma sübjektif değerlendirme sonuçlarının nasıl sınırlandırıldığı anlatılmıştır. III. Bölüm kapsamında,- opera ve konser salonlarında akustik açıdan etkili olan faktörler, her iki salon çeşidi için ortak kısımları öncelikle açıklandıktan sonra, kendilerine özgü özellikleri aynı başlıklar ile ele alınarak açıklanmıştır. IV. Bölüm kapsamında, konuyla ilgili teorik ve deneysel yöntemler kı¬ saca anlatılmış ve karşılaştırılmıştır. V. Bölümde tez çalışmasının hedefi olan A. K. M. Büyük Salonu'nun hacim akustiği kriterleri açısından değerlendirilmesi ele alınmıştır. Bu hedefe yö¬ nelik ilk adım, salonun nitelik ve nicelik açısından tanımlanmasıdır. Daha sonra üç ayrı analiz yöntemi ile salonun değerlendirilmesine geçilmiştir. İlk yöntem olan Geometrik Analiz kapsamında önce salon içindeki yüzeylerin yansıtıcılık analizleri, daha sonra bu yüzeylerin yansıttıkları sesin doğrultularının analizleri ve son olarak da, salon içinde parter ve balkon katlarının her ikisinde rastgele seçilmiş koltukla¬ ra, etkin yansıtıcı elemanlar tarafından gönderilen sesin eko kontrolü yapılmıştır. IV. Bölümde yer alan teorik hesaplama yöntemlerinden Sabine Yöntemi kullanılarak, Büyük Salon'un merkez frekanslardaki reverberasyon süresi, opera ve konser durumu için ayrı ayrı hesaplanmıştır. Bu kısımda, ses yutuculuk katsayıla¬ rında, salonda büyük alana sahip iki unsur olan oturma elemanları ve asma tavana ait olanlar ikişer alternatifle değerlendirilmiştir. Bu nedenle dört alternatif sonuç elde edilmiştir. Üçüncü analiz, Büyük Salon opera ve konser düzenleri için seçilen al¬ ternatifleri ve sübjektif değerlendirmeleri içermektedir. Çalışmanın sonuç kısmında, IV. Bölümde yapılan teorik çalışmaların sonuçları değerlendirilmiştir. Bu kışıma ait bazı tablolar Ek A'da yer almaktadır.
-
ÖgeBina Maliyetlerinin Belirlemsinde Birim Fiyat Analizlerinin Güncelleştirilebilir Kullanımı İçin Bir Yazılım Modeli(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Yazıcıoğlu, Ediz ; Çıracı, Murat ; 39586 ; Proje ve Yapım Yönetimi ; Project and Construction Managementbina maliyetlerinin belirlenmesinde birim fiyat analizlerinin güncelleştirilebilir kullanımı için bir yazılım modeli Bina üretiminde, bina maliyetini bilinme ihtiyacı yapım için gerekli kaynakların organizasyonu açısından önemli bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Bütün dünyada imalatlara dayalı maliyet hesap metodları bina yapım maliyetinin belirlenmesinde kullanılmaktadır. Ülkemizde ise bu metodlara paralellik arzeden Bayındırlık Bakanlığı Birim Fiyat Analizleri metodu uzun yıllardır kullanılmaktadır. Bu metod bilgisayar teknolojisi öncesinde yapılandırılmış bir metod olmasına rağmen mevcut yapısı ile bilgisayarlaştırılmaya imkan vermektedir. Tümü ile gerçekleştirilmiş bir binayı bir ürün olarak değerlendirirsek, yine bu ürünü kendini meydana getiren alt ürünlerden diğer bir deyişle üretimlerden oluştuğunu söylemek mümkündür. Sonuçta bir bina kendisini oluşturan çok sayıda imalat ve bu imalatların bileşenlerinden meydana gelmektedir. Bir anlamda imalat bileşenleri olan malzeme, işçilik, makine ve diğer maliyet girdileri bina maliyeti değerinin temel değişkenleri olarak değerlendirilebilir. Bu çalışma ile bilgisayar yardımı ile bu değişkenlerin istenildiği gibi yorumlanması ve denetlenmesi sağlanmaktadır. Yapılan çalışma ile mevcut metod bilgisayar için yeniden yapılanarak bir model oluşturulmuştur. Bu modelle yapılanan bilgisayar yazılımı, bina maliyetinin ve bunun bileşenleri olarak değerlendirilebilir olan imalatlara yönelik bilgileri amaçlara yönelik olarak denetlenebilir hale getirilmiştir. Bu çalışma ile gerçekleştirilenler, amaçların dışına taşınabilir durumdadır. Özellikle bilgisayar teknolojisini sağlayacağı entegrasyonları ile çalışmadaki yapı ve bilginin kapsamının değiştirilmesi mümkündür.
-
ÖgeYapım yönetiminde kaynak planlama yaklaşımları ve kompüter destekli çoklu proje programlama(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Sarıcı, Özlem ; Kanoğlu, Alaattin ; 39732 ; Proje ve Yapım YönetimiGünümüzde, teknolojinin ve yapım tekniklerinin büyük bir hızla gelişmesi, üre time kalite ve hız kazandırmasının yanısıra, pekçok yenilik ve olanağı da beraberinde getirmiştir. Boyutlarını büyütmeye eğilimli olan firmalar bu olanaklardan yararlana rak, tek bir projeyi tamamlayıp diğerine başlamaktan çok, birden fazla projeyi aynı pe riyotta başarılı bir şekilde yürütmeyi amaçlamaktadırlar. Bununla birlikte, parasal kaynakların kıt, zamanın da çok değerli olduğu düşü nüldüğünde, kaynakların en rasyonel biçimde kullanılmasını sağlayacak bir yönetim anlayışı ve programlama tekniğinin gerektiği açıktır. Farklı proje koşullarında aynı yaklaşımların söz konusu olması düşünülemeyeceğinden, firmanın içinde bulunduğu koşulların ve yürütülecek projelerin gereksinimlerinin çok iyi analiz edilmesiyle kuru lacak bir sistemin, maksimum faydanın sağlanmasında atılacak ilk ve en önemli adım olduğu unutulmamalıdır. Yönetim anlayışının yanısıra, projelerin plan ve programının hazırlanması aşamasında da projenin boyutları ile kapsam ve niteliği, gözönünde tutul ması gereken önemli noktalardan biridir. Araştırma kapsamında ele alınan çoklu projeler de bu şekilde farklı yaklaşım ve tekniklerin gereksinildiği ortam ve koşullan yaratırlar. Bu tez, yakın geçmişte bilimsel bir temele oturtulan "Çoklu Proje Programlama" (MPS-Multi Project Scheduling) yaklaşımının karakteristiklerinin ve uygulama ilkelerinin incelenmesini amaçlayan bir çalışmadır. Tek projenin söz konusu olduğu durumlardaki organizasyonel yapının, planlama ve programlama yaklaşımının ve raporlama tekniğinin, çoklu proje ortamla rında kullanılabilirliğinin sorgulanması, yönetimsel anlamda ortaya konulan teorinin pratikte ne gibi sorunlarla karşılaşacağının belirlenmesi ve bu problemlerin çözümünde izlenmesi gereken yolun incelenmesi, araştırma kapsamında ele alınan başlıca ko nulardır. Çoklu proje programlamasının, birbirlerine çeşitli ilişkilerle bağlı farklı fonksi yon gruplarının ya da aynı kaynak havuzunu paylaşmak durumunda olan projelerin bir arada ele alınarak programlamasının yapılmasına ilişkin bir yaklaşım olduğundan hare ketle, bu gibi durumlarda kaynakların en etkin şekilde nasıl kullanılabileceği sorusuna çözüm aranmaktadır. Çünkü, mevcut kaynaklar ve yönetimsel dikkat için rekabet ha linde birden fazla projenin bulunması, çoklu proje ortamlarında kaynak planlama ve programlamasına çok daha fazla önem verilmesini gerektirmektedir. Kaynak kulla nımlarında kapasitenin aşılmasına yol açan çakışmaların ve kaynak yetersizliklerinin çözümlenmesinde gözönüne alınan kriterler, eylem önceliklerinin yanısıra proje önce liklerini de içermekte ve kaynak dengeleme işlemi, çoklu proje kaynak programlama sının ayrılmaz bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Son olarak, bu denli karmaşık ilişki ve işlemlerin ele alınmasının ancak kompü- ter desteğinin sağlanmasıyla mümkün olabileceği vurgulanarak, bu destek tüm yönle riyle ortaya koyularak, problemi ele alış biçimleri ve sundukları olanaklar bakımından, yaygın olarak kullanılan software paketlerinin birkaçı incelenmiştir.
-
ÖgeTek aile evleri maliyet analizi ile kendi aralarında ve apartman konutları arasında maliyet karşılaştırılması(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Gürbüz, Esra ; Çıracı, Murat ; 39778 ; Proje ve Yapım YönetimiBu araştırmada tek aile evlerinin belirli tipleri üzerinde çalışma yapılarak, bunların maliyetler açısından apartman konuta alternatif olup olmayacağı araştırılmakta, diğer taraftan da tek aile ev tipleri arasında da maliyet karşılaştırılması yapılarak kendi aralarında da maliyet farkı bulunup bulunmayacağı, fark varsa, bunun miktarının ne olduğu ortaya konulmak istenmektedir. Çalışmanın üçüncü temel amacı ise Almanya'da tek aile evleri üzerine yapılan benzer çalışma ile bu araştırmanın sonuçlarının karşılaştırılmasıdır. Bu çalışmanın temel adımlan aşağıda sırayla açıklanmıştır : İlk adımda Almanya'daki benzer araştırma incelenerek, ülkemizde de görülen beş adet tek aile ev projeleri belirlenmiştir. Bu ev tiplerinin sadece şematik plan ve kesitleri bulunduğundan öncelikle 1/50 ölçekte projeleri geliştirilmiştir.İkinci adımda bu projelerin gerçekleştirilmesi için yapılması gereken imalatlar belirlenerek mahal listesi oluşturulmuştur, imalatların saptanmasında 1. sınıf inşaat özellikleri dikkate alınmıştır. Üçüncü adımda kabul edilen mahal listesine göre imalat miktarlarını saptama yöntemleri kararlaştırılmış ve tüm ev tiplerinin imalat miktarları hesaplanmıştır. Dördüncü adımda ise imalat maliyetlerinin hesaplanması için imalat fiyatları belirlenmiştir. İmalatların fiyatlandınlmasında, Mimar Alev Durmuş'un Nisan 1994 tarihinde hazırlandığı, Ekim 1993 fiyatlarına dayanan tez çalışmasından yararlanılmıştır. Beşinci adımda maliyetler grafikler ve listeler aracılığıyla analiz edilerek karşılaştınlmıştır. Bu bölümde öncelikle ev tiplerinin maliyetleri kendi aralarında, ikinci olarak Eryaman, Sinanoba konutlarının inşaat maliyetleriyle ve üçüncü olarak da Almanya'da yapılan tek aile evlerinin maliyetlerini konu alan benzer çalışmayla karşılaştınlmıştır.Son bölümde ise elde edilen bulgulann sonuçlan tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.
-
ÖgeSinanoba, Eryaman Konut Tiplerine Dayalı, Standart İnşaat Sınıfları Açısından İç Bitirme İmalatları Ve İç Donatı Elemanlarının Konut Maliyetine Etkisi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Durmuş, Alev ; Çıracı, Murat ; 39588 ; Proje ve Yapım Yönetimi ; Project and Construction ManagementBu çalışmanın amacı; konut inşaat standardındaki değişimin konut maliyetlerine etkilerinin araştırılmasıdır. Çalışmada, standartları etkilemediği kabul edilen imalatlar sabit kalmak üzere iç bitirme imalattan ve iç donatı elemanlarında belirlenen dört standart sınıflamaya göre standartlaşmanın bina maliyetine etkisinin proje bazında karşılaştırılması, standart değişmelerinin maliyetlere yansıması belirtilmiştir. Bunun yanında bu çalışmada vurgulanan bir başka konu da, standart düşürerek elde edilecek maliyet farkının konutlarda alansal artışı sağlayacak şekilde değerlendirlmesidir. Çalışmada seçilen binalar, daha önceki bir araştırmada analiz edilmiş olup,.Eryaman ve Sinanoba toplu konut bölgelerinde yapılmış olan, plan tipi ve kat sayısı bakımından farklılık gösteren 12 bloktur. Araştırmada, 12 blok için inşaat imalatları ve bu imalatların miktarları belirlidir. Bu değerler 1989 Bayındırlık Bakanlığı Birim Fiyatları ile çarpılarak her blok için 1989 yılına ait inşaat maliyeti hesaplanmıştır. Çalışmada öncelikle, konutların standart grupları belirlenmiştir. Bu belirlemede Maliye Bakanlığı'nca yayınlanan vergi rehberindeki "bina vergilerine esas olacak standart sınıf kapsamından yola çıkılmıştır. Aynı zamanda ülkemizde üretilmekte olan konutların standartları da sınıflamayı belirleyen bir başka etken olmuştur. Konut standartları belirlendikten sonra, standart değişimi etkileyen imalatların tespiti söz konusudur. Bu imalatların genel olarak içi bitirme imalatları olduğu kabulünden yola çıkılarak, çalışma kapsamına iç bitirme imalatları alınmıştır. Bunun yanında iç bitirme imalatlarını tamamlayıcı iç donatı elemanları da çalışmaya eklenmiştir. Piyasa araştırması yolu ile iç bitirme imalattan ve iç donatı elemanlarının dört standart sınıf için belirlenmesi ve iç donatı elemanlarının fiyatlandırılması yapılmıştır. Standartları etkilemediği kabul edilen imalatlar ise iki şekilde fiyatlandırılmıştır. Bayındırlık Bakanlığı Listelerinde olanlar 1993 Bayındırlık Bakanlığı Fiyatları'nın D.İ.E. inşaat maliyet artış oranları kullanılarak Ekim 1993 tarihine getirilmesi ve bu listelerde olmayan imalatların piyasa fiyatlan ile tespit edilmesi şeklindedir. Tüm imalatların fiyatları belirlendikten sonra, standart sınıflara göre her blok için maliyet hesaplamaları yapılmıştır. Bu hesaplamalarda toplam maliyet, toplam inşaat maliyeti ve toplam iç donatı eleman maliyeti ve m2 maliyet belirtilmiştir. Bu arada çalışmada kullanılan fiyatların piyasa ve Bayındırlık Bakanlığı kaynaklı olmasının çalışmadaki maliyet sonuçlarının dengeleri arasındaki etkileri araştınlmıştır. Hesaplamaların sonuçlan maliyet karşılaştırmaları yapılmasında kullanılmıştır. Maliyet karşılaştırmaları, iki değişik maliyet grubu için üç şekilde- yapılmıştır. Maliyet gruplan : 1) toplam maliyet-inşaat maliyeti- iç donatı eleman maliyeti. 2) sabit imalat maliyeti-iç bitirme imalat maliyeti-iç donatı eleman maliyeti olarak kullanılmıştır. Bu gruplar kullanılarak yapılan karşılaştırmalar ise : 1) 1. gruptaki bölümlenme kullanılarak bu maliyetlerin dört standart sınıf için ardışık olması 2) 2. gruptaki bölümlenme kullanılarak maliyetlerin kümülatif olması ve 3) 2. gruptaki bölümlenme kullanılarak maliyetin bölümlere dağılımının gösterilmesi şeklindedir. Maliyetler bu şekilde karşılaştırdıktan sonra, standart düşürmeden doğacak maliyet farkının alansal artışta kullanılması araştınlmıştır. Lüks,1. ve 2. sınıfların m2 maliyetlerinden yola çıkılarak, örneğin lüks inşaat sınıfının 100m2 lik maliyeti ile 1., 2., ve 3. sınıf konut yapıldığı durumlarda alansal artışın hangi mertebelerde olabileceği araştınlmıştır.
-
ÖgeYüksek binalarda metal çerçeveli giydirme cepheler(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Şerbetçi, Canel ; Baytin, Nesil ; 39724 ; Proje ve Yapım YönetimiDünyada ve Türkiye'de yüksek binaların yapılmaya başlaması ile bu binalarda sıkça uygulama olanağı bulmuş olan metal çerçeveli giydirme cepheler bu tezin ana konusunu oluşturmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde tezin konusu, çalışmanın hangi kapsamda yapıldığı ve amacı açıklanmıştır. ikinci bölümde yüksek bina tanımı verilmiş, yüksek binaların dünyada ve Türkiye'de yapılma nedenleri ve gelişimleri açıklanmış, bir bina sistemi olarak, tezin konusu ile ilgili olan yüksek bina alt sistemleri kısaca incelenmiştir. Yüksek bina alt sistemlerinden 'Taşıyıcı Olmayan Yan örtü Sistemi, olan giydirme cephelerin tanımı ve gelişimleri ile yaygın olarak uygulanan giydirme cephe türleri üçüncü bölümde incelenmiştir. Giydirme cephe türlerinden olan ve tezin ana konusunu oluşturan metal çerçeveli giydirme cephelerin performans kriterleri ve bu performans kriterlerim sağlayan mevcut sistemler dördüncü bölümde açıklanmıştır. Sonuç bölümü olan beşinci bölümde de yüksek binalarda kullanılacak giydirme cephe sistemlerinin seçiminde kullanılabilecek kriterler ve uygulamaya ilişkin öğütler verilmiştir.
-
ÖgeEnerji etkin yerleşme dokusunun belirlenmesinde kullanılabilecek bir yaklaşım(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Acartürk, Özün ; Berköz, Eşher ; 39476 ; Proje ve Yapım YönetimiBu çalışmada sıcak ve nemli iklim bölgelerinde enerji etkin yerleşme birimi dokusu belirlenmesinde uygulanabilecek bir yaklaşım, tanıtılmak tadır. Yapılan çalışmada amaç, binalarda kullanılan yapma ısıtma ve iklimlendirme sistemlerinin beraberinde getirdiği enerji harcamalarını azaltmaktır. Bu amacı gerçekleştirebilmek, yerleşme birimlerinin iklime uygun pasif sistemler olarak çalışmalarının sağlanması ile mlinkundür. Bu nedenle, enerji etkin yerleşme birimi dizaynında kullanılan, yapma çevre ye ilişkin başlıca dizayn değişkeni olarak, yerleşme birimi dokusunun ele alınması gerekmektedir. Bu çalışma, beş bölün ile ekler bölümünden oluşmaktadır. Bölüm l'de, yapılan çalışmayla ilgili kısa bilgi verilerek, enerji etkin yerleşme birimi dokusu belirlenmesinde etkili olan dizayn değişkenlerine değinilmiştir. Bölüm 2' de, yerleşme birimi dokusunun tanımı ve enerji korunumu ile ilişkisi kısaca açıklanmaktadır. Bölüm 3' de, enerji etkin yerleşme birimi dokusunun belirlenmesinde etkili olan faktörler anlatılmaktadır. Bölüm 4 'de, enerji etkin yerleşme birimi dokusunun belirlenmesinde kullanılabilecek bir yaklaşım açıklanmaktadır. Bu yaklaşım; o Meteorolojik Verilerin Derlenmesi, o Güneş Işınımının Isıtıcı Etkisine ve Doğal Vantilasyona İhtiyaç Duyulan Dönemlerin Belirlenmesi, o Güneş Işınımının Isıtıcı Etkisine Göre Yerleşme Birimi Dokusunun Belirlenmesi, o Konfor Vantilasyonu Oluşturulması açısından Yerleşme Birimi Doku sunun Belirlenmesi, o Güneş Işınımının Isıtıcı Etkisinin ve Konfor Vantilasyonunun Sağlandığı Yerleşme Birimi Dokusunun Seçilmesi, bölümlerini içermektedir. Bölüm 5 'de, enerji etkin yerleşme birimi dokusunun belirlenebilmesi için 4. Bölümde açıklanan yaklaşım, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki Ercan yöresi için uygulanmaktadır. Bu çalışmada kullanılan yaklaşım sonucunda, mimarlara hazırlanan grafik sistemler ve tablolar yardımıyla yerleşme birimi dokusuna ilişkin gun değerlerin seçiminde büyük esneklik sağlanmaktadır.
-
ÖgeÖnderlik kavramı ve inşaat firmalarında önderlerin yönetim yaklaşımları(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Ermutlu, Zeynep ; Sözen, Zeynep ; 39731 ; Proje ve Yapım YönetimiBu çalışmada, önderlik kavramının yönetim olgusundaki önemi vurgulanarak, özellikle Türkiye'de inşaat sektöründe faaliyet gösteren firmalarda önderlerin yönetim yaklaşımları incelenmiştir. Giriş bölümünde, konunun belirlenmesinde etkili faktörler ve çalışmanın amacı hakkında bilgi verildikten sonra önderlik kavramının tanımı ve önderliğin işlevleri sıralanmıştır. Niteliksel, davranışsal ve durumsal önderlik modelleri ve bu modeller üzerine yapılan çalışmalar incelendikten sonra etkin önderlikte rol oynayan belirleyiciler ve yapım endüstrisinde önderlik konuları ele alınmıştır. Araştırma bölümünde ise inşaat firmalarında önder rolünü üstlenen yöneticiler üzerinde yapılan bir anket çalışması ve bunun sonuçları ele alınarak ülkemizde önderlerin astlarına karşı uyguladıkları davranış stili konusunda genel görünüm belirlenmeye çalışılmıştır.
-
Ögeİstanbul'daki 5 yıldızlı lüks şehir otellerinde yatak odası tasarımı üzerine bir araştırma(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Gerez, Yeşim ; Emiroğlu, Ersin ; 39740 ; Proje ve Yapım YönetimiBeş bölümden oluşan bu araştırma, otel içi mekanlar sistemini genelden özele doğru inceleyip, yatak odası mekanının yatak katı içinde şekilleniş tiplerini ele alarak, bunların İstanbul'daki lüks şehir otellerinde nasıl farklılık göstermiş olduğunu araştırmayı amaçlamaktadır. Giriş bölümünde, konunun önemi, araştırmanın içeriği ve kullanılan yöntemler açıklanmaktadır. İkinci bölümde, otel kavramı genel olarak ele alınmış, İstanbul'daki ilk otel oluşumuna değinilmiş ve farklı faktörlere göre çeşitli otel sınıflandırılmalarına gidilmiş, otel tiplerindeki yatak odası niteliksel değişimleri konusunda genel bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde, şehir otellerinin mekansal dağılımı, kullanıcı beklenti ve eylemleriyle bağlantılı şekilde genelden özele doğru indirgenmiştir. Yatak katı plan şemaları dört fiziksel niteliğe bağlı olarak ele alınmış; ana mekan olan yatak odası, fiziksel nitelikler, tipler, alt bölümler ve tüm ekipmanlar bir araya getirilerek incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise, yatak odası şekillenişi otel, kat ve oda ölçeklerinde belirlenen kriterlere göre değerlendirilmiştir. Sonuçlar da son bölümde sunulmuştur.
-
ÖgeBina Biçimlenmesinde Boşlukların Yakın Çevredeki Hava Hareketi Üzerine Etkilerinin İncelenmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Ünal, Bülent ; Ok, Vildan ; 46230 ; Proje ve Yapım Yönetimi ; Project and Construction ManagementBu projenin amacı, bina biçimlenmesinden kaynaklanan ve binanın yakın çevresini, özellikle yaya seviyesinde bina eteklerim etkileyen yerel hava hareketlerim incelemektir. Bunun yanı sıra elde edilen sonuçların B.R.S., Garston, İngiltere'de 1974 yılında Peter F. GRIGG[1] tarafından yapılmış olan aynı türden bir deneyle karşılaştırmasım yaparak İ.T.Ü. Mim. Fak., Taşkışla, F.Ç.K. laboratuarındaki rüzgar tünelinin performansını ortaya koymaktır. Projenin deneysel bölümü, rüzgar karakteristiklerinden, rüzgar akım hızı üzerinde yoğunlaştırıldı. Hız ölçümleri, laboratuar bilgisayarına yüklenmiş olan ACQ WIRE software'in aracılığıyla kontrol edilen erişim aletlerine (Traversing system) monte edilmiş olan sıcak-tel (Hot-wire) problan aracılığıyla alındı. Sonuçlar, paket program tarafından üretilen analitik çizimler ve sayısal tablolar olarak elde edildi. Tümüyle elde çizilmiş olan Peter F. GRIGG’in sonuçlarıyla karşılaştırıldı ve tartışıldı.Böylece elde edilen bulguların, F.Ç.K. laboratuarındaki rüzgar tünelinin performansını ortaya koyarak, gelecekte düzenek üzerinde yapılması gereken güç, biçim, boyut ve ekipman revizyonları konusunda referans bilgiler vermesi amaçlandı.
-
ÖgeYapım İşlerinin Bölümlendirilmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Şahinöz, Filiz ; Berköz, Sina ; 46268 ; Proje ve Yapım Yönetimi ; Project and Construction ManagementBu tezin konusu, özellikle bina yapımı ile ilgili işlerin ne amaçla ve nasıl bölüitılendirildiğini incelemek, bunun için ortaya konulmuş bazı sistemleri analiz etmek ve yur dumuzdaki uygulamalar açısından belli sonuçlara varmak tır. Dolayıs'ıyla tezde ele alınan problem kısaca, "yapım işlerinin bölümlendir ilmesi" olarak belirlenmiştir. Tezin GİRİŞ başlıklı birinci bölümünde; önce tezde ele alınan problemin önemi açıklanmakta ve tanımı yapılmakta dır. Bundan sonra bu problemle ilgili olarak yurt içinde ve yurt dışında daha. önce yapılmış çalışmalar gözden ge çirilmektedir. GÎRÎŞ bölümünün sonunda da çalışmanın amaçları ile kapsam ve sınırları ortaya konulmaktadır. YAPIM İŞLERİNİN BÖLÜMLENDİRİLMESİ başlıklı ikinci bölüm de; önce yapım işlerinin bölümlendirilmesinde güdülen amaçlar ve "izlenen temel yaklaşımlar incelenmekte ve yurt içinde ve yurt dışında ortaya konulmuş sekiz yapım işleri bölümlendirme sisteminin analizi yapılmaktadır. ÇALIŞMADA İZLENEN METOD başlıklı üçüncü bölümde, bu tez çalışmasının yapılmasında izlenen temel adımlar; proble min belirlenmesi, dokümantasyon, dokümanların analiz edilmesi, survey yapılması, bulguların değerlendirilmesi ve tezin sonuçlandırılması başlıkları altında ayı ayrı açıklanmıştır BULGULAR başlıklı dördüncü bölümünde de, yapım işleri bö lümlendirme sistemleri, amaçları, içerikleri ve yaklaşım ları açısından karşılaştırılmakta ve bu konuda Türk yük lenici firmalarında derlenen görüşler özetlenmektedir. Tezin SONUÇLAR VE ÖNERİLER başlıklı beşinci ve sonuncu bölümünde de bu çalışmada varılan sonuçlar ortaya konul muştur.
-
ÖgeTek Yapı Koruma Ve Onarım Uygulamalarında Sorunların Yasal Ve Yönetimsel Yönden Değerlendirilmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Çakır, Nahide ; Akın, Nur ; 46604 ; Proje ve Yapım Yönetimi ; Project and Construction ManagementKültür ve tabiat varlıklarının korunması, bakımı, onarımı, uygun kullanımlara açılması ve gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlamak, geçmişe verilen değerin en etkin belirtisidir. Oysa, günümüz Türkiye'sinde koruma konusunda mevcut yasal ve yönetimsel önlemler ve çağdaş koruma ilkeleri ışığında, sahip olunun kültür varlıklarının, gereken şekilde koruma ve onarımı gerçekleştirilememektedir. Mevcut durumun saptanması, eserin tanımının yapılıp belgelenmesinin ardından, bakım, onarım ve değerlendirilmesine ilişkin kararla başlayan yapının teknik, estetik ve tarihi araştırmaları yanında, mevcut durumun analizi, bozulma nedenleri ve müdahale derecesinin konuyla ilgili yöntemi gösteren projeler üretilmesi ve bu projelere göre üretimin yapıldığı, uygulama ve kullanım aşamasına kadar olan süreçte, çeşitli ve çok sayıda sorun yaşanmaktadır. Sözkonusu sorunların belirlenmesinde, koruma ve onarım uygulamalarını üstlenen müteahhit firmalarla yapılan anket çalışmasının büyük katkısı olmuştur. Elde edilen sonuca göre, yürürlükteki korumayla ilgili yasal ve örgütsel düzenlemelerin, yapıcı bir biçimde değerlendirilmesiyle ve koruma politikasının önemine, korumanın esas sahibi olması gereken yerel yönetimlerle, halkın inandınlmasıyla, nitelikli koruma uygulamalarının sayısı artacaktır. Konuyla ilgili bilinçlenme / bilinçlendirme çabalarına ek olarak, bir an önce ele alınacak planlı koruma çalışmaları, konuya ayrılan ödeneklerin yeniden düzenlenmesi ve denetimli bir uygulama, zaten her geçen gün büyük kayıplar veren kültür varlıklarının daha fazla yok olmadan değerlendirilmesini sağlayacaktır.
-
ÖgeRehabilitasyon Maliyetini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Güner, Aysun Ferrah ; Giritli, Heyecan ; 46247 ; Proje ve Yapım Yönetimi ; Project and Construction ManagementBu çalışmada, özel sektör tarafından rehabilitasyonu yapılmış projelere ilişkin süre ve keşif farkını oluşturan bileşenlerin analizlerinden elde edilecek bulgularla, rehabilitasyon maliyeti tahmininde bir veri tabanı oluşturmak ve daha gerçekçi tahminler yapabilmek, varolan bina potansiyelini değerlendirmede bir ölçü oluşturmak amaçlanmıştır. Birinci bölümde, rehabilitasyona ilişkin temel kavramlar ve rehabilitasyon projelerinin özellikleri anlatılmıştır, İkinci bölümde ise, rehabilitasyon maliyeti kavramından, maliyeti oluşturan unsurlardan, rehabilitasyon maliyet tahmini ve tahmine yönelik yaklaşımlardan bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde, diğer bölümlerin sentezi ile beraber, verilerin istatistiksel çözümlemelerinden elde edilen bulgular incelenerek, değerlendirmeler yapılmış ve sonuçlar analiz edilmiştir.
-
Ögeİnşaat Sektöründe Alt Yüklenici Davranışları(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Küçük, Mehmet Ali ; Sözen, Zeynep ; 46606 ; Proje ve Yapım Yönetimi ; Project and Construction ManagementThe present thesis aims to investigate subcontractor behavior in confronting the uncertainties posed by the construction sector. In other words, the aim is to study organizational responses to environmental uncertainty not from a general contractor's, but from a subcontractor's perspective. The thesis is arranged in five parts. The first section, introduces the subject and the content of the study undertaken. The aim of the study is also presented in the first section. The second section is devoted to the problem. First of all, characteristics of the construction industry are outlined. These characteristics may be stated as follows:. The product is stable, while producers are mobile.. Production takes place in the open air, rendering processes prone to climatic conditions.. Each project is unique, requiring different combinations of resources.. Fluctuations in demand create problems of excess capacity in terms of manpower and equipment.. Fluctuations in demand and organization of demand in the form of projects create resource planning problems.. Securing of contracts depends on competitive bidding, which creates further problems of uncertainty. The uncertainties confronted have led to the extensive use of subcontracting by general contractors. Subcontracting serves to,. provide a buffer against fluctuations in demand by easing manpower and equipment planning. reduce the investment needs of the general contractor viu . reduce the possibility of creating excess resource capacity The third section outlines the basic approach of the study, by formulating two hypotheses: Hypothesis 1 : Subcontractors show a tendency to maintain long term relationships with main contractors. The rationale behind this assumption is that just like main contractors, subcontractors are also affected by uncertainties in the construction sector. Maintaining long term (or quasi-firm) relationships with main constractors is a way of coping with fluctuations in the work load. Hypothesis 2 : Subcontractors subcontract work to secondary subcontractors under pressure. Subcontractors' responses to environmental uncertainty is built on the model of main contractor'responses: namely, to subcontract work to secondary subcontractor units undertime pressure and sometimes, for commercial purposes. Research design involves a cross-sectional survey of subcontractors active in Istanbul. Thirtythree subcontractors were selected and questions were directed to the owners of these subcontractor firms. Data collection was carried out between February 1993 - August 1994. The questionnaire items were composed of three parts:. Descriptive questions. Questions measuring main/subcontractor relationships. Questions measuring sub/secondary subcontractor relationships. The statistical analyses used include descriptive statistics and correlation analyses. The fourth section is devoted to the findings of the study. Descriptive statistics The sample consisted of subcontractors active in the following areas. Design services. Earth moving work IX Formwork Steel Concrete work Masonry work Roofing and related work Plaster and stucco work Window and door framing Painting and finishes Glass Interior decoration Building chemistry Mechanical installations Electrical installations General contracting The distribution of firms undertaking one or more of these activities is as follows: The sizes of these firms showed the following distribution: The answers provided by subcontractors to questions pertaining to their relationships with the main contractors led to the following major findings:. All of the subcontractors have at least worked on 5 projects with a main contractor.. Most of the subcontractors have provided support for their main contractors in case the main contractor had a conflict with the client.. Most of the subcontractors have provided free consultancy services to their main contractors when needed.. Subcontractors value their relationships with their main contractors and find their main contractors "important" The answers provided by subcontractors to questions pertaining to their relationships with other subcontractors led to the following major findings:. Most subcontractors accepted the fact that they subcontracted work to secondary subcontractors under time pressure. Most subcontractors accepted the fact that they subcontracted work to her subcontractors with commercial purposes.. Most subcontractors stated that they encountered problems of quality, scheduling, cost and payments with secondary subcontractors. The major findings of the correlation analyses carried out may be summarized as follows:. Subcontractors value long-term relationships with main contractors.. Subcontractors are aware of the fact that long-term relationships may be effectively sustained through solidarity, which they evaluate as a kind of sacrifice.. Subcontractors are aware of the fact that long-term relationships may be sustained through unproblematic cooperation. Therefore they regard coordination problems with secondary subcontractors as potential barriers to long-term relationships with main contractors.. Subcontractors try to control secondary subcontractors in relatively formal ways to ensure the avoidance of problems.. Subcontractors value formal relationships with main contractors.. Subcontractors experience control problems with secondary subcontractors, which they try to overcome by means of periodic controls. XI The fifth section is devoted to the discussion of the findings with reference to the hypotheses formulated. Findings support both hypotheses. The findings are summarized and compared with each other in this section. This section also draws general conclusions and is devoted to avenues of further research. The subcontracting of work to secondary subcontractors brings new problems that need to be- tackled through further research in the area: These are namely:. What is the economic load of further subcontracting to the main contractor and can this load be quantified?. What are the implications of the addition of another ring to the production chain for site management in general? These questions need to be investigated through further empirical research.
-
Ögeİnşaat Firmalarının Pazarlama Yaklaşımları(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Gökalp, Gaye ; Sözen, Zeynep ; 46603 ; Proje ve Yapım Yönetimi ; Project and Construction ManagementBu çalışmada, pazarlama kavramının önemi vurgulanarak, özellikle Türkiye'de inşaat endüstrisinde faaliyet gösteren firmaların pazarlama yaklaşımları incelenmiştir. Giriş bölümünde, konunun belirlenmesindeki etkili faktörler ve çalışmanın amacı hakkında bilgi verdikten sonra, pazarlama kavramının tanımı, pazar araştırması, pazara giriş ve pazardaki sürekliliği sağlama sıralanmıştır. Pazarlamanın getirdiği sonuçlardan biri olan reklamın inşaat endüstrisindeki rolü incelenmiştir. Araştırma bölümünde ise, inşaat firmalarında üst düzey yöneticiler üzerinde yapılan bir anket çalışması ve bunun sonuçlan ele alınarak Türkiye'deki genel görünüme ışık tutulmaya çalışılmıştır.
-
ÖgeKonut Planlamasında Kullanılabilecek Bir Fonksiyonel Yaklaşım Modeli(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Erdoğan, Demet ; Ünügür, Mete ; 46623 ; Proje ve Yapım Yönetimi ; Project and Construction ManagementTezin amacı, konut planlamasında kullanılabilecek bir fonksiyonel yaklaşım modeli ortaya koymak ve bu modeli konut planlaması açısından değerlendirmektir. Tez dört bölümden oluşmaktadır. Her bölüm kendi içinde bölümlere ayrılmıştır. Birinci bölümde, insan - konut ilişkisi üzerinde durulmuş, konut planlama sorunlarına çözüm getirebilecek yaklaşımların gerekliliği ortaya konularak, bu yaklaşımlardan biri olan fonksiyonel yaklaşım modelinin oluşturulmasına zemin hazırlanmıştır. İkinci bölümde, insan davranışlarını başlatan amaçların gereksinmelerden kaynaklandığı ortaya konmuş,gereksinme ve davranışların fiziksel çevre biçimleşme etkisi belirtilerek insan-konut ilişkisi ele alınmıştır.Buna bağlı olarak konut planlama sorunlarına değinilip konut problemini etkiyen faktörler incelenmiştir. Konuta genel anlamda yer verilerek konut türleri, işlevleri, bölümleri, tarihsel gelişimi, alt sistem ve yaşam süreleri üzerinde durulup planlama sürecinde konut fayda analizi ve bunu yaratan bileşenler ele alınmıştır. Konut planlamasına temel oluşturması açısından planlamanın tanımı, sistem-planlama sistemi, mimari planlama süreci ve evreleri ve planlama tipleri genel anlamda incelenmiştir. Konut planlaması açısından yapıyı amaçlayan ve insanı amaçlayan sistemler olmak üzere insan-konut etkileşim sistemi bellirtilmiştir.Bu bakımdan konut planlamasını etkileyen faktörlerden; kullanıcıya ilişkin, ekipmana ilişkin, eylem alanına ilişkin ve mikro çevreye ilişkin etkenler ve alt sistemlerini ortaya koymak, konunun içeriğine uygun düşmüştür. ıx Bütün bu verilerin ışığında konut planlamasında kullanılabilecek bir fonksiyonel yaklaşım modeli incelenmeye çalışılmıştır.Bu modelde çocuk yaşlan farklı olan dört aile tipi ele alınarak bunlara göre eylemler ve gereksinmelere değinilmiştir. Üçüncü bölümde, öncelikle tez çalışmasının ilke ve yöntemleri belirlenmiş, değerlendirme yöntemi ele alınarak tanımı ve teknikleri açıklanmıştır.Bu yönteme konut planlamasında kullanılabilecek fonksiyonel yaklaşım modelinin değerlendirmesi yapılmıştır. Bu değerlendirmede örnek alınan ailelere bağlı olarak kullanım tiplerinin ve plan tiplerinin analizi sağlanmıştır. Sonuç bölümünde incelen fonksiyonel yaklaşım modelinin konut planlamasındaki yeri tartışılmış ve ortaya çıkan sonuçlar incelenerek çeşitli öneriler getirilmiştir.
-
Öge19. Yüzyıl İstanbul Dizi Konutlarının Morfolojik Analizine Dayalı Bilgi-tabanlı Tasarım Modeli(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1996) Kırşan, Çiler ; Çağdaş, Gülen ; 55995 ; Proje ve Yapım Yönetimi ; Project and Construction ManagementSon yıllarda, bilgisayar destekli mimari tasarım alanında yapılan kuramsal çalışmalar, mimann sahip olması gereken uzmanlık bilgilerini içeren bir bilgi dağarcığından yararlanarak, tasanm sürecinin benzetimini yapan Bilgi- Tabanlı Sistemler ve Uzman Sistemlerin gelişimine imkan vermiştir. Bu tez kapsamında, mimari ürün olarak ortak bir dile sahip, 19. Yüzyıl istanbul Dizi Konutları'nın morfolojik analizine dayalı bir bilgi tabanlı tasarım modeli geliştirilmiştir. Öncelikle gün geçtikçe yokolan bu tarihi ve mimari öneme sahip bina tipolojisine ait kapsamlı bir veri tabanı oluşturulmuş ve bu veri tabanında yer alan mimari ürünün topolojisine, morfolojisine, geometrisine ve boyutlarına ilişkin bilgiler, dizi konut tasarımı yapacak uzman sistemin bilgi dağarcığını oluşturmak üzere kullanılmıştır. ilk bölümde, tezin amacı, kapsamı, bu kapsamda geliştirilen bilgi-tabanlı sistemlerle, uzman sistemlerin esasları, bu sistemlere baz oluşturan 19. Yüzyıl İstanbul Dizi Konutlarının ele alınmasının nedenleri ve morfolojik analizle elde edilen bilgilere dayanarak, bu tür konut tasarımı yapan uzman sistem algoritmasında kullanılacak yaklaşım ortaya konulmuştur. İkinci bölümde ise bilgi-tabanlı mimari tasarım modelleri ve bu modellerdeki farklı yaklaşımlar, literatürden örneklerle anlatılmıştır. Üçüncü bölümde morfolojik analiz yöntemleri ortaya konulmuş ve morfolojik analiz uygulamalarına literatürden örnekler verilmiştir. Dördüncü bölüm, 19. Yüzyıl Dizi Konutlarının ortaya çıkışları, özellikleri ve bu konutlara uygulanan analizlerle, analiz sonuçlarına yer vermektedir. Bu analiz sonuçlarından elde edilen bilgi, belli bir sistematik kurgu içerisinde, bir hipermedya ortamında kullanıcıya sunulmaktadır. Beşinci bölüm, morfolojik analizle elde edilen bilginin, tasarım ürününü oluşturmak üzere sözdizimsel kurallara dönüşümünü ve bunlara bağlı olarak geliştirilen, dizi konut tasanmı yapan bilgi-tabanlı tasarım modelini içermektedir. Altıncı bölümde ise geliştirilen modelin sunduğu katkılarla, uygulama olanakları sunulmakta ve tezin sonuçlan yorumlanmaktadır.