Geleneksel Danslar(Tezli/Tezsiz) Lisansüstü Programı
Bu topluluk için Kalıcı Uri
Gözat
Başlık ile Geleneksel Danslar(Tezli/Tezsiz) Lisansüstü Programı'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeAkçabat Erkek Horonları(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1992) Konak, Volkan ; Değerli, Fikret ; 22630 ; Geleneksel Danslar ; Traditional Dances
-
ÖgeAnkara Seymen Oyunlarının Davul Üzerindeki Ritmik Vurguları(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1998) Şahin, Mustafa ; Önaldı, Şenel ; 72185 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesBu araştırmada, davul-zurna ile çalınan seymen oyunlarının davul üzerindeki ritmik vurgularının ortaya çıkarılmasına çalışılmıştır. Bunun yanında oyunlar hakkında kısa bilgiler verilmiş, zeybekler yanında düz seymen oyunlarına da değinilmiştir. Konunun orjinalitesine ulaşabilmek için oyunları çalan zurna icracısı Metin Öge'ye ulaşılmış ve beraber kayıtları Ankara'da yapılmıştır. Ayrıca konuyla ilgili bilgilerde alınmıştır. Oyunun ayrılmaz bir parçası olan kostüm konusuna girilmiş, bu konuyla ilgili kaynaklardan kostüm ve aksesuarlar hakkında bilgiler sunulmuştur. Ayrıca seymenlik konusuna da değinilerek, başlangıç itibariyle bu konu hakkında kısa açıklayıcı bilgilere değinilmiştir. Olayı somutlaştırmak içinde Kültür Bakanlığı'ndan ve 1985 yılında yapılan bir yarışma video bantından kopyalar alınmış ve tez ile birlikte sunulmuştur.
-
ÖgeAnkara'nın Geleneksel Eğlenceleri(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1994) Soykarcı, Reyhan ; Tarlabaşı, Burhan ; 43779 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesAnkara'nın Geleneksel Eğlenceleri "ni topluca ele alıp, tanıtmak amacını taşımaktadır. Geleneklerimiz, bizi diğer toplantılardan ayıran, kendi milli ve tarihi özelliklerimizi, gelecek nesillere taşıyan en önemli kaynaklardır. Her cemiyet ve insan topluluğuna bir yaşama düzenini- veren o cemiyete topluluğa hayat veren, yine o cemiye tin bir takım adet an'ane ve gelenekleridir. Bir mille tin yaşama nizamında temel taşı olan o milletin yaşaması ve ayakta durabilmesi için o millete güneş ve su kadar lüzumlu olan yine örf, adet ve gelenekleridir. Eğlentilerde kadınlar, erkeklerden ayrılırdı. Er kekler bir odada toplanır; yaşlısı, genci, bağlama çalıp söylerlerdi. T. S. M. sazı çalanlar, aynı şekilde, kadınla ra da çalarlardı. Bu yüzden gözü âmâ erkek çalgıcı ter cih edilirdi. Bugün halâ yaşanan bu geleneksel eğlentilerin yanında, bazıları tamamen unutulmuş, oynanmamakta ; bazıları ise az da olsa eğlence halinde yaşamaktadır. Bilhassa notaları var olup, türküleri bilinen eğlence şeklindeki oyunların bir kısmı sadece türkü olarak hatırlanmakta dır. Oyunun ismi bilinse bile detayı hakkında bilgiler hatırlanmamaktadır. Bir kısmı ise "Milli Oyunlar" adı altında geleneksel eğlence özelliklerini yaşatmaktadırlar. Ankara, bizim başkentimiz olması sebebiyle, hem eski, hem de yeni eğlencelerimizi bünyesinde toplayan bir kentimizdir. Bu sebeple onun geleneksel eğlenceleri bu tezde, tören eğlenceleri ve milli oyunlarla birlikte, notaları da verilerek açıklanmıştır
-
ÖgeArjantin Tango Temel Hareketlerinin Anatomik Analizi(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019) Altun, Rıza Özgür ; Cömert, Nihal ; 580541 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesArjantin tango; yalnızca bir dans, müzik veya kültür elemanı olarak görülmez. Arjantin'e göç edenlerin taşıdığı pek çok farklı kültürün harmanlanmasıyla oluşmuş, başlı başına bir kültürdür. Tango dansçıları, ekseriyetle, bu dansı sahnede veya herhangi bir dans pistinde yapıp bitirdiği bir dans türü gibi değil, tüm ömrü boyunca sürdürdüğü bir alışkanlık olarak benimserler. Uzun dönemler boyu devam eden bir itiyat haline dönüşmesi ise beraberinde çeşitli fiziksel sorumlulukları taşımaktadır. Anatomik olarak uygun olmayan hareketlerin, duruşların uzun vadede önemli sağlık sorunları yaratacağı aşikârdır. Bu çalışmada tango dansının yapı taşı olan, dansçıların sıklıkla kullandığı veya çok sık kullanılmasa dahi farklı dans türlerinde rastlanmayıp, tangoya özgü karakteristik yapıya sahip temel tango hareketleri olan postura, abrazo abierto, abrazo cerrado, paso adelante, paso atras, paso al costado, pivote, paso cruce, la cruzada, ocho adelante, ocho atras, sacada, giro, enganche, gancho, boleo, pasada, passivo levantar, planeo, volcada ve colgada anatomik olarak incelenerek eklem hareket açıklığı değerleri tespit edilip yazıya alındı ve çalışmanın ekinde bu eklem hareketlerinin yapılmasını sağlayan ana kas gruplarına dair egzersiz önerileri sunuldu. Hareketlerin incelendiği başlıkların, Arjantin'in resmi dili olan İspanyolca ve yerel argosu olan Lunfardo temelinde kalması ile alanda henüz sabitlenmemiş olan terminolojinin gelişmesine bir katkı sağlamak amaçlandı.
-
ÖgeAşkale Folklorundaki Müziklerin Tasnifi(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2001) Taşdan, Zafer ; Terzi, Cihangir ; 107327 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesM.Ö.1700 yıllannda Hititler tarafından kurulan Aşkale, tarih boyunca sürekli olarak değişik otorite ve medeniyetler ( Hitit, Mısır, Kimmer, İskit, Urartu, Pers, Med, Silifkiyos, Part, Pontus Rum, Doğu Roma, Bizans, Saltuk Oğulları, Selçuklular, ilhanlılar, Karakoyunlular, Timur, Osmanlı ) tarafından ele geçirilmiş ve bu süre içerisinde Locus Basara, Şoğen, Aşhane, Açhane, Kale gibi isimler almıştır. İlçe son olarak Aşkale adıyla dilimize yerleşmiş, konumu gereği Erzincan, Erzurum, Bayburt üçgeninde kurulmuş bir yerleşim merkezidir. Aşkale'nin coğrafi konumu aynı zamanda önemli ticaret yollarının uğrak yerlerinden birisidir. İpekyolu, İran-Trabzon transit yolu, Erzincan-Erzurum karayolu, tren yolu üzerinde bulunmasından ötürü zengin bir kültürel kimlik kazanmıştır. Aşkale, gerek bu özelliği, gerekse tarıma ve hayvancılığa dayanan ekonomik yönü nedeniyle sosyo-kültürel açıdan da tüm bu nimetlerin yansımalarını sergilemektedir. Bunların dışında bölge çeşitli nedenlerle muhtelif zaman dilimlerinde dışarıdan göçler almak suretiyle, (Doksan Üç Harbi nedeniyle Kafkasya'dan gelen göçmenler, Karadeniz'den esnaflık için gelenler, Dersim olayları sonucu taşanan göçler, v.s.) bölgenin binlerce yılda bıraktığı yerleşik kültürünün içerisine katkılar sağlayarak toplumsal, kültürel, ekonomik ve folklorik açılardan oldukça zengin bir birikime ulaşmasına katkı sağlamıştır. Yukarıda anlatılan tablo neticesinde, Aşkale ve havalisinde halk müziği, halk oyunları ve halk çalgıları açısından zengin bir müzik dağarcığı meydana gelmiştir. Bu müzikal birikim içerisinde genel hatlarıyla şunları sayabiliriz. 1. Kadın Ağzı Türküler. Kına Türküleri. Ağıtlar. Ninniler. Bar Türküleri. İş ve Meslek Türküleri. Mizahi Türküler. Sözsüz Bar Ezgileri 2. Erkek Ağzı Türküler. Aşık Ağzı Türküler. Bar Türküleri. Uzun Havalar. Uğurlama ve Karşılama Ezgileri. Oturak ve Dinlenme Ezgileri VI İş ve Meslek Türküleri Sportif oyun Müzikleri Sözsüz Bar Ezgileri. Müstehcen Türküler 3. Kadın ve Erkeğin Ortaklaşa Söylediği Türküler. Deme-Çevirme Türküler ve Oyunlar Aşk-Sevda, Gurbet, Sıla ve Doğa Türküleri 4. Dışarıdan İntikal Eden Türkü ve Oyunlar 5. Seyirlik Oyun Müzikleri 6. Çocuk Oyun Müzikleri Genel hatlarıyla bar bölgesi olarak tanımlayabileceğimiz Aşkale'de müzik ve halk oyunlarına eşlik eden enstrümanlar ise şöyle tespit edilmiştir; Açık hava çalgısı olarak davul-zurna, klarnet, kaval. Hane içinde çalınan sazlara, bağlama, mey, kaval, def. Ayrıca çocukların kendi yaptıkları "nü-nü- nü", ve düdük gibi basit müzik aletlerini bunlara ilave edebiliriz. Aşkale'nin halk müziği içerisinde yer alan türkü ve oyun ezgilerinin edebi, müzikal ve ritmik özellikleri incelendiğinde ise ; Edebi açıdan mani, koşma türü nazım biçimlerine; Melodik açıdan bakıldığında daha çok yahyalı kerem, müstezat, garip, muhalif dizilerine genellikle bir oktav içerisinde dörtlü ve beşlilerden oluştuğunu görmekteyiz. Ritmik açıdan bakıldığında ise, 2/4'lük, 3/4'lük, 3/8'lik, 4/4'lük, 5/4'lük, 5/8'Iik, 6/4'lük, 6/8'lik, 7/4'lük, 7/8'lik, 7/16'lık, 8/8'lik, 9/8'lik, 10/8'lik, 12/8'lik, 13/4'lük, 18/8'lik, 20/8'lik, 21/8'lik ritmik yapılarını görürüz.
-
ÖgeBale Egzersizlerinin Halk Oyunları Yönünden İncelenmesi(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1994) Çağlayan, Nilay ; Değerli, Fikret ; 30655 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesBu çalışmada dünya halk oyunları arasında ezgi, ritim ve farklı karakterlerde uygulama alanı bulan figür zenginliği ile haklı bir yer edinen Türk Halk Oyunlarının eğitiminde, bale egzersizlerinin gerekli ve tamamlayıcı bir unsur olduğu ortaya konulmuştur. Akademik platformda verilecek eğitimde verimin arttırılması performansın yükseltilmesi ile mümkün olabileceği, bunun da kondisyonel ve koordinatif özelliklerin geliştirilmesi doğrultusunda gerçekleşeceği belirtilmiştir. Türk Halk Oyunları kapsamında kullanılan genel temel hareketler tespit edilmiş, yine temel hareketleri kap sayan bale egzersizleri içine belli oranda bu temel hare ketleri katarak farklı vücut kullanımları verilmeğe çalışılmıştır. Bu çalışma, Türk Halk Oyunlarına yaraşır bir bale müfredatının oluşturulmasında ilk adım olarak ve bundan sonra yapılacak bu konudaki çalışmalara yardımcı olmak ı- amacıyla yapılmıştır.
-
ÖgeBayburt Halk Oyunları'nın Müzik Yönünden İncelenmesi(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1993) Şaşı, Nejdat ; Ay, Göktan ; 26809 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesBayburt Halk Oyunları'nın müzik yönünden incelenmesi " konulu bu çalışma İ.T.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Güzel Sanatlar Ana Sanat Dalı Türk Halk Oyunları alanında Yüksek Lisans tezi olarak hazırlanmıştır,, Bu çalışma, iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Bayburt İl'i ve Bayburt Folkloru hakkında bilgi verilmiş, İkinci bölümde Bayburt Halk Oyunları'ndan 22 tanesi üzerinde müzik yönünden inceleme yapılmıştır. Bu çalışma tamamen alan çalışması olup, kişisel gözlemlerime dayandırılmıştır.
-
ÖgeBireylerin Sosyalleşmesinde Halk Oyunlarının Etkisi(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1995) Alyansoğlu, Figen ; Ay, Göktan ; 43838 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesHalk oyunları oynayan kişilerin kişilik özelliklerini ve psikolojik şahsiyet parametrelerini araştıran bu çalışmada amaç, halk oyunları oynayan farklı yaş gruplarında ve farklı cinsiyetteki kişilerin kişilik özelliklerini ve psikolojik şahsiyet parametrelerini belirleyerek, bu özelliklerin hiç halk oyunu oynamayan ve herhangi bir sosyal faaliyetle uğraşmayan farklı yaş gruplarında ve farklı cinsiyetteki kişilerle karşılaştırarak benzerlik ve farklılıkların tesbit edilmesidir. Bu amaçla halk oyunlan oynayan kişilerden seçilen bir çalışma grubu, bir de halk oyunlan oynamayan kişilerden seçilen kontrol grubu oluşturuldu. Halk oyunlan oynayanlann şahsiyet boyutlarım belirlemek amacıyla araştırma grubuna Eysenck Şahsiyet Envanteri uygulanmış, bu envanterde gruplann psikotizm (P), dışa dönüklük (E), Nörotizm (N) ve yalan (L) ölçeklerine göre değerlendirmeleri yapılmıştır. Buna göre halk oyunlan oynayan kişiler, halk oyunlan oynamayan kişilere göre daha dışa dönük olarak belirlenmiştir. Nörotizm ve psikotizm puanlan ile yalan ölçeklerinden elde edilen puanlarda da halk oyunlan oynayan kişilerin daha düşük puan aldığı görülmüştür. Bu sonuçlara neden olarak, halk oyunlan oynayanlann devamlı olarak aktif bir sosyal ilişki ve çevre içinde bulunmalan, halk oyunlan oynayarak ruhen ve bedenen deşarj olmalan gösterilebilir. Tüm bu araştırmalar ve çalışmalar sonucunda bireylerin halk oyunlanna yönelmeleri, şu anki nesile, geçmiş neslin kültür değerlerini öğretmek ve yaygmlaştmlarak yaşatılması ve korunması bakımından çok önemlidir. Bireyler bu yolla günümüzün zararlı alışkanlıklan yerine daha faydalı olan halk oyunlanmızı öğrenerek bu sayede yurt içinde ve yurt dışında düzenlenen festival, yanşma ve gösterilere katılırlar. İyi bir sosyal çevre ve arkadaş grubuna sahip olurlar. Ruh ve beden sağlıklan gelişmiş olup, topluma ve ailelerine faydalı birer kişi olurlar.
-
ÖgeBolu-kıbrıscık Yöresi Halk Oyunları Ve Geleneksel Giysileri(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1994) Kesir, Sevim ; Emiralioğlu, Afşin ; 36649 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesHalk oyunları ve geleneksel giysileri konu alan bu tez, Bolu-Kıbrıscık ilçesi ile ilçeye bağlı olan Yazıca, Bölükcekkaya, Borucak, Belen, Beslen ve Kızık köylerinde yapılan araştırmalar sonucunda hazırlanmıştır. Kıbrısçık yöresinin tarihi ve coğrafî yapısı hak kında genel bilgiler birinci bölümü oluşturmuştur. Daha sonra yöre düğünlerinin içeriği konusunda bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde, yöre halkı oyunlarının geleneksel yapısı incelenip, kadın ve erkek oyunları konusunda açıklamalar yapılmıştır. Konunun daha iyi anlatılabil- mesi için oyun görüntülerini içeren video kaset tez ile birlikte sunulmuştur. Geleneksel giysilerin incelendiği dördüncü bölümde ise yöre giysileri arasındaki benzerlik ve farklar anlatılarak fotoğraflarla ortaya konulmuştur. Yöre oyunlarının müzikal yapısı son bölümde verilmeye çalı şılmıştır.
-
ÖgeBursa Keles Yöresi Folkloru(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1993) Karabolat, Rakibe ; Etili, Can ; 26766 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesOsmanlı imparatorluğu'nun ilk başkenti olma özelliği taşıyan Bursa, aynı zamanda zengin Türk kültürüne de beşiklik etmiştir. Biz de, Keleş'in Bursa'ya yakın lığı sebebiyle bu yörede de çeşitli kültür ürünlerinin bulunabileceğini düşündük. Bu çalışmamızda amacımız Bursa-Keles yöresi folklorunu mümkün olduğunca her yönüyle incelemek ve sistemli bir çalışmayla sunmak olmuştur. Birinci bolümde, Keleş yöresinin tarihi ve coğrafi yapısı, ikinci bölümde ise sosyal yapısı anlatılmıştır. Üçüncü bölümde Halk Oyunları, dördüncü bölümde ise kıyafetlerine yer verilmiştir. Beşinci bölümde yörede bulunan edebi türler hakkında örnekler verilmiştir. Altıncı bölümde ise yöre yemekleri anlatılmaktadır. Yedinci bölümde ise yöreye ait eserlerin analizleri yapılmıştır. İnceleme ve araştırmalarımız neticesinde ulaştığımız sonuç şu olmuştur. Keleş yöresinin folklorik ürünler yönünden oldukça zengin olduğu fakat araştırmacılar tarafından konuya yeterince önem verilmediği görülmüştür.
-
ÖgeEge Bölgesi Ağır Zeybeklerinin İncelenmesi(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1992) Hakalmaz, Orhan ; Etili, Can ; 22634 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesBu çalışmada amacımız, Ege Bölgesi 'ne ait Ağır Zeybekleri inceleyip,. bütün özelliklerini ortaya çıkararak, bu konudaki boşluğu doldurabilmektir. Bu amaç doğrultusunda, birinci bölümdeki giriş kısmında Ege Bölgesi Ağır Zeybekleri ile ilgili tüm soruları tesbit ettik. Ayrıca usullerin mertebeleriyle ilgili olanı başta olmak üzere, birkaç yanlışa da dikkat çektik. Konu ile ilgili genel bilgiler verdiğimiz ikinci bölümde, zeybek, tavır ve dokuz zamanlı usullere değindik. Ayrıca, zeybeklerin yoğunluk gösterdikleri yöreleri bir harita ile gösterdir. Asıl konuyu incelediğimiz üçüncü kısımda, ağır zeybek nedir? sorusunu cevapladıktan sonra, Ege Bölgesi Ağır Zeybekleri* nin seyir, ritm, usul ve melodi özelliklerini verdik. Melodik özellikleri verirken kendimize ait simgeler kullandık. Ağır zeybeklerin Ege Bölgesi 'nde yoğun oldukları yöreleri bir harita ile, bu zeybekler hakkındaki bilgileri de bir şema ile gösterdik. Dördüncü bölümde Ege Bölgesi, Ağır Zeybekleri 'ndeki motifleri tesbit edip, bu motiflerin bağlama ile icrasında uğradığı değişiklikleri tezene işaretleriyle birlikte, yine şemalarla verdik. Beşinci bölümde ise incelemelerimiz doğrultusunda vardığımız sonuçları maddeler halinde yazdık. Ayrıca, usullerin mertebeleri ile ilgili yanlış başta olmak üzere, birkaç yanlış görüşe cevap verdik.
-
ÖgeEge Bölgesi Semahları İle Doğu Anadolu Bölgesi Semahlarının Söz Ve Ezgi Yapıları Bakımından Karşılaştırılması(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006) Öztürk, Gül ; Emiralioğlu, Afşin ; 175043 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesBu araştırma, Ege Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi'ne ait semahların söz ve müzik yapısının incelenip, mukayese edilerek aradaki benzerlik ve farklılıkları ortaya çıkarmak suretiyle bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Eser içerisinde önce semah hakkında bilgi verilerek, semah'ın kelime olarak anlamı, ortaya çıkışı, müzikal anlamda semahların yapılan, semahlardaki söz unsuru incelenmiştir. Daha sonra bu çalışmaya kapsam olan Ege Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi coğrafîk olarak incelenmiş, her iki bölgenin de Türkiye'deki konumu, yüzölçümü, nüfusu, iklim şartlan, bölgelere bağlı illeri belirterek ana hatları ile tanıtılmıştır. Örnek olarak Ege bölgesi ve Doğu Anadolu bölgesine ait on semah üzerinde durulmuş, bu semahların; seyir, donanım, usul, metronom, dizi, karar sesi, form yapısı, geçki, bölüm özellikleri ve söz yapısı incelenmiştir. Eserler müzikal anlamda soru-cevap cümleleri ilişkisi çerçevesinde ölçü ölçü incelenmiş, ölçülerdeki melodik özellikler belirtilerek cümleler halinde ifade edilmiştir. Melodik değerlendirmeler yapılarak, eserin kimliği ortaya çıkarılmış, söz açısından incelemelerde özellikle kelimeler üzerinde durularak, eserde geçen kelimelerin Alevi-Bektaşilik kültüründeki anlamlan üzerinde durulmuştur. Sözel değerlendirmelerde eserin şiir olarak vermek İstediği anlam üzerinde durulmuş, uyaklan da belirtilmiştir. Her iki bölgeye ait incelenen on semah birbirleriyle, Eğe Bölgesi'ne ait olan semahlar ile Doğu Anadolu Bölgesi'ne ait olan semahlar-melodik ve edebi açıdan mukayese edilmiş, bölgesel özellikler belirtilmeye çalışılmıştır. Mukayese yapılırken Ege Bölgesi semahları ile Doğu Anadolu Bölgesi semahlarının birbirleriyle olan benzerlik ve farklılıklan saptanmış, bir sonuç olarak çalışma sonunda belirtilmiştir.
-
ÖgeElazığ Yöresi Dramatik - Seyirlik Ve Temsili Oyunlarının İncelenmesi(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1998) Sivrikaya, Sebahattin ; Değerli, Fikret ; 72181 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesElazığ Yöresi Dramatik-Seyirlik ve Temsili Oyunları'nın İncelenmesine yönelik bulunan bu çalışmada asıl konu, unutulmaya yüz tutmuş kültür değerlerimizden köy- seyirlik ve dramatik oyunlarımızın Elazığ folkloru içerisindeki yeri, diğer kültür unsurları ve ürünlerinden etkileşerek varyantları ile birlikte incelenmesi, değişik bölgelerde dram karakterli oyunların farklı ve benzer yanlarının ortaya konarak sebeplerinin ele alınmasıdır. Bu amaçla çalışmaya öncelikle saha araştırması ile birlikte konuyla ilgili mevcut çalışmaların taranması ile başlanılmıştır. Video kaset ve teyp kaset arşivlerinden yararlanılmış, yöredeki uzman ve kaynak kişiler ile temasa geçilip görüşme imkanları sağlanmıştır. Bu çalışmada ilk önce araştırma konusu ve araştırmanın amacı ele alınmış, araştırma sahası, araştırmada kullanılan metod ve teknikler ile temel kavramların analizine yer verilmiştir. Daha sonra insanın oyunculuk vasfı ele alınmış, oyun kavramı, oyunun doğuşu ve gelişimi, Türklerde oyun, Halk oyunları, Türk Halk Olunları'na genel bakış gibi konular hakkında genel bilgiler verilmiş, yörenin kültürel tarihi ve yaşam şeklinden bahsedilmiş, Elazığ yöresi halk oyunlarına ana hatlarıyla değinilmiştir. Dramatik-Seyirlik ve Temsili Oyunlar bölümü içerisinde oyunda taklit, dramatik ve temsili oyunlar ile oyunların kaynaklan ve oynanma zamanlarından bahsedilmiştir. Yöredeki oyun kültüründen bahisle "Elazığ Yöresi Dramatik-Seyirlik ve Temsili Oyunları" bütün yapıları ile birlikte genel olarak incelenmiş, varyantları ile birlikte özellik arzedenleri belirtilmiştir. Çalışmanın sonunda da bu çalışmadan elde edilen sonuçlara yer verilmiş, ekler sunulmuştur. Bu araştırmadan çıkan en önemli sonuç Elazığ Yöresi dramatik, seyirlik ve temsili oyunlarından bazılarının temel yapı itibariyle Anadolu'nun çoğu yörelerinde benzer özelliklerle sözlü bir gelenek olarak yaşadığını ve bu oyunların kökeninin aynı olduğunu ve dolayısıyla batı kültürü ile bağlantı kuramamış Türk köylüsünün kendi sosyal ve iktisadi şartlar içinde folklorik bir tiyatroya sahip olduğunu gösterdi.
-
ÖgeErzincan Ağıtlarının İncelenmesi(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1996) Elik, Nazlı ; Etili, Can ; 53299 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesTürk halk müziği içerisinde büyük bir yer tutan ağıtlar konusu, bu çalışmada Erzincan yöresi derlenen 4 uzun hava ve 4 kırık hava formundaki örneklerle incelenecektir. Erzincan yöresi ağıt törelerini ve ağıt ezgilerinin müzikal analizlerinin yapıldığı bu çalışma dört bölümden meydana gelmektedir. Konuda I. Bölümü Giriş oluşturmaktadır. Bu bölümde, Erzincan yöresi ağıtlarının seçilme nedeni, yapılan çalışmanın amacı, kullanılan metodlar açıklanarak, ileriki çalışmalara ışık tutması amacı üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde; ise Ağıtlar hakkında genel bilgiler hakkında bilgiler verilmiştir. Ağıtların tarihi süreç içerisindeki yerleri, ağıtlarda işlenen konular bu bölümde geniş ayrıntılarla açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, ağıt yakma (ağıt söyleme) geleneği üzerinde durulmuştur. Anadolu'da sürdürülen ağıt yakma gelenekleri yörelere göre kısa kısa açıklanarak anlatılmıştır. Erzincan yöresine genel bir bakış ile bu yöredeki ağıt yakma geleneği ayrıntılar ile açıklanmıştır. Dördüncü bölümde ise; ağıtların Türk Halk Müziği içerisindeki yerinden söz edilmiştir. Yine aynı bölüm içerisinde ağıtların biçimleri, derlenen ağıtların öyküleri (konulan) derlenen ağıtların analizleri verilmiştir. Sonuçlar bölümünde, konunun küçük bir özeti, varılan sonuçlar ve yapılacak yeni çalışmalar adına öneriler söz konusu edilmiştir. Ekler bölümünde ise, yöreye ait resimler ve kına gecelerinde söylenen ağıtlar sunulmuştur.
-
ÖgeGeleneksel Türk Halk Giysileri Terminolojisi (kadın)(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1994) Yüce, Nazik ; Ay, Göktan ; 37132 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesBu çalışma I.T.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Güzel Sanatlar Ana Sanat Dalı Türk Halk Oyunları alanında Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanmıştır. Tez üç bölümden meydana gelmiştir. I.bölümde giyimin tanı mı, Selçuklular ve Osmanlılar döneminde kadın giyimleri ele alınmış, II. bölümde giysilerin baştan ayağa kadar yaygın olarak kullanılan par- çaların tasnifi yapılmış, III. bölümde ise kadın giysilerinin açıklamalı olarak alfabetik terminolojisi verilmiştir. Kültür Bakanlığı HAGEM tarafından yapılan çalışma ek kısmında gösterilmiştir.
-
ÖgeGiresun Karşılaması İle Trakya Karşılamasının Karşılaştırılması(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2001) Akpınar, Hüseyin ; Önaldı, Şenel ; 107343 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesKarşılamalar incelendiğinde, Türk Halk Müziği ve Türk Halk Oyunlarında görülmektedir. İsminden de anlaşılacağı gibi uzun zamandan beri görüşmeyen kişilerin birbirlerini örf ve adetlerine bağlı kalarak sevinçli bir duyguda karşılamalarıdır. Bu karşılamalar bazen müzik bazen de müziğe bağlı olarak oynanan oyun eşliğinde yapılır. Karşılama, bir genel isim olduğu gibi aynı zamanda bir oyun adıdır. Bunun diğer adı "Düz Havandır. Anadolu'nun bazı bölgelerinde bu oyuna "karşı- berF% "var-gel* ya da "vanna-geline" denilmektedir. Karşılamaların yöreleri çoğunlukla Giresun, Kırklareli, Edirne, Tekirdağ, Balıkesir, Bursa ise de buralarda oynanan her oyun karşılama değildir. Çünkü karşılamanın kendine has bir tavrı ve oyunu vardır. Karşılamalarda oyuncular hiçbir surette birbirlerine tutunmazlar. Bazı karşılamalarda, bütün oyuncular ellerinde birer mendil bulundururlar. Karşılama esnasmda oynanan oyunlar mendflli karşılama oyunları ve mendilsiz karşılama oyunları diye iki grupta toplanırlar. Bu tür gruplar, Trakya yöresine ait karşılama oyunlarında görülmektedir. Karşılama çoğunlukla 9 zamanlı işlenmiştir 9/8'lik mertebede görüldüğü gibi 9/16'hk seklinde olan da vardır. Genel olarak Karciğar, Hicaz, Uşşak, Nikriz, Segah, Rast, Çargâh, Hüseyni makamlarım ihtiva etmektedir. Karşılamaları incelediğimizde, karar perdesi ne olursa olsun seyir esnasmda dizinin 4. ve 5. derecelerinin güçlü durumunda olduğu yapılan araştırmalar sonunda tespit edilmiştir. Bilindiği gibi güçlü, Türk Müziği makamlarını ihtiva eden eserlerde, en çok işlenen ve yarım karar hissi veren perdedir. Kullanılan enstrümanlar ise yöreye göre değişmektedir. Giresun yöresinde, zil zurna, kaval, bağlama ve kemence ile icra edilir. Geçmişte Trakya yöresinde davul, zurna, darbuka ve kaval icra edilirken gönümüzde klarnet, akordeon, keman ile de icra edilmektedir.
-
ÖgeGüneydoğu Anadolu'da Halk İnanışları Üzerine Bir İnceleme(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2000) Işık, Ömer ; Değerli, Fikret ; 98733 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesHazırladığımız "Güneydoğu Anadolu'da Halk İnanışları" adlı çalışma başlıca dört bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölüm olan "giriş" bölümünde, çalışmanın amaç ve kapsamı belirtilmiştir. İkinci Bölümde, konunun iyice anlaşılması ve sağlıklı veriler elde edebilmesi için gerekli olan bilgi-bilim ilişkileri verilmiştir. Ana bilim dallarının (Formel Bilimler, Doğa Bilimleri, Sosyal Bilimler) genel özellik ve metotları kısa ve öz şekilde incelenerek, halk inanışlarının Sosyal Bilimler- İnsan Bilimleri anabilim dalı içinde yer aldığı tespiti yapılmıştır. Daha sonra "Sosyal Bilimler-İnsan Bilimleri" ana dalı içinde irdeleme yapılarak önce "Sosyoloji" sonra "Folklor (Halk Bilimi) bilim dallarına inilmiş ve kutsallık- olağan üstünlük özellikleri nedeniyle "Din" ile ilintileri ve gerekli bilgileri verilmiştir. Üçüncü Bölümde, "Anadolu Halk İnanışları" genelinden hareketle, "Güneydoğu Anadolu Halk İnanışları" tez konusuna geçilmiştir. Bölgede tespit edilen inanışlar konularına göre (loğusalık/ doğum, çocuk, düğün- evlenme, ölüm, hayvanlar, genel yaşam) başlıkları altında altı gurupta tasnif edilmiştir. Dördüncü Bölüm, "Sonuçlar" bölümüdür. Bu çalışma sonucunda varılan "halk inanışlarının" özelliklerinin tespitidir, Kaynak kişilerin inanışlar hakkındaki düşünceleri, tarafsız bir şekilde tespit edilip verilmiştir.
-
ÖgeGünümüze Kadar Gelmiş Köy Seyirlik Oyunlarından Örnekler(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006) Üçöz Çebi,Mehtap ; Ay, Göktan ; 175050 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesKöy seyirlik oyunları köy halkının (düğün, bayram ya da hasat gibi) önemsediği gün ya da özel durumlarda genellikle "oyun yapma", "oyun çıkarma" adı altında bereket, bolluk, sağlık ve yeni yılı karşılamak amacıyla oynadığı törensel içerikli oyunlardır. Geleneksel Türk Tiyatrosu içinde anonim bir yapıya sahip olan köy seyirlik oyunları çağlar boyu süregelen bir gelenektir. Oynandığı topluluğun sosyal ve kültürel düzeyinden etkilenmiştir. Köy seyirlik oyunların halk kültüründe; halk tiyatrosunun alt kadrosunda yer almaktadır. Köy seyirlik oyunlarının oluşmasına pek çok kültürel birikim sebep olmuştur. Bunları kuttörenler, Şamanizm, İslamiyet'in etkisi, mevsimler, tarım ve hayvancılık gibi başlıklar allında toplamak mümkündür. Köy seyirlik oyunlarının en önemli özelliği taklittir. Bunların dışında vazgeçilemeyen diğer unsur ise oyuncu ve seyircidir. Temel özellikleri ise dans, müzik, şaklabanlık, kostüm ve makyajdır. Kostüm ve makyajı oyuncular genellikle kendi olanakları ile hazırlamaktadırlar. Bu hazırlık aşaması bazen günler sürerken bazen de çok basit imkanlarla gerçeldeştirilir. Bu hazırlıklar sırasında amaç tamamen değişmek ya da benzemek değil çağrıştırmak ve andırmaktır. Köy seyirlik oyunlarının öncelikle görev dağılımına göre en önemli kişi yöneticidir. Yönetici günümüzdeki yönetmenin tüm görevlerini gerçeMeştirir. Bunun dışında oyuncular köy halkından olup yetenekli ve oyunda görev almayı isteyen kişilerden oluşur. Seyirci, neredeyse köy halkının tamamıdır. Seyirciler bazı oyunlarda oyunun tamamına katılırken benzen de izleyici konumundadırlar. Oyun yeri, yazın genellikle meydanlar, kışın ise odalardır. Seyirlik oyunlarla ilgili çeşitli tasnif çalışmaları yapılmıştır. Bu tasnif çalışmalarının tamamında ritüel (dini) ve profan (din dışı) olmak üzere iki ana başlıkta incelenmiştir. Ritüel oyunlar; yılın değişimi, ölüp dirilme, hayvan ve bitki kültü ve mezhep merasimleri olmak üzere beş ana başlık altında incelenmiştir. Profan yani din dışı ve günlük hayatla ilgili oyunlar ise masallara, destan veya ozanlar, tarihi olaylar, hayvan taklitleri, lal oyunları ve kukla olmak üzere yedi ana başlık aranda incelenmiştir. vu Köy seyirlik oyunlarını incelerken iki ayrı yol takip edilmiştir, öncelikli olarak geçmişten günümüze değin yazılmış olan araştırma ve eserler incelenmiş ve bu kaynaklardan faydalanılarak örnekler verilmiştir. İkinci bir yöntem olarak da İstanbul'da yaşayan yöresel, kaynak kişilere ulaşılmış ve yaşayan köy seyirlik oyunlar hakkında örnekler verilmeye çalışılmıştır. Geçmişten günümüze kadar gelen bu oyunlar birlik ve beraberliği, yardımlaşmayı, paylaşmayı ve dostluğu peMştirmiş ve köy halkının birbirleri için sosyal bir alan yaratmıştır. Töresel ve büyüsel bu oyunlar kendi içlerinde eğitici, öğretici ve eleştirel öğeler taşıyarak halkın, muhakeme ederken olaylara komik biçimde bakabilmelerini sağlamıştır.
-
ÖgeHalaylarda Aynı İsmi Taşıyan Oyunların İncelenmesi(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1992) Güner, Mahmut ; Ay, Göktan ; 22648 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesTürk Halkoyunları folklorumuzun en zengin dallarından biri olup, günümüze kadar gerektiği gibi araştırılıp, bir sonuca ulaştırılamamıştır. Gerek türler, gerek oynanış şekilleri, hikâyeleri, sahnelenmesiyle gerçekten bir derya olan halkoyunlarının aynı adla oynananlarının fark ve benzer yanlarını bir kaynakta bulamadım. Bu eksikliği bir nebze de olsa gidermek amacıyla hazırladığım bu tezin halkoyunlarına faydalı olmasını dilerim
-
ÖgeHalayların Yapısal Özellikleri Ve Yörelere Göre Dağılımı(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1998) Aymaz,Veysel ; Değerli, Fikret ; 72168 ; Geleneksel Danslar ; Traditional DancesHalayların Yapısal Özellikleri ve Yörelere Göre Dağılımı” adlı bu tez çalışmasında genel olarak halayların ritmik yapılan, oynanış özellikleri ile çeşitli halaylar arasındaki benzerlik ve farklıklar ele alınmıştır. Türk halk oyunları, yapı, icra, müzik, form, kostüm vb. gibi yönleri itibariyle zengin bir çeşitlilik arz eder. Çalışmamn ilk bölümü bu konuya ayrılmıştır. Türk halk oyunlarındaki çeşitliliğin kaynaklarına inilmeye çalışan bu bölümde, tarihteki Anadolu Medeniyetlerinin zengin birikimi ve geleneksel kültürdeki birlikte üretme eğilimi üzerinde durulmuştur. “Temel Kavramlar” başlıklı n. Bölümde, konumuza ve çalışma kapsamımıza ilişkin oyun, dans, halk oyunları gibi temel kavramların tanımı yapılmış, doğuş ve çekişimine ilişkin açıklayıcı bilgiler verilmiştir. Bu bölümde genel hatlanyla, halk oyunlarının bir “oyun” ve “dans” olarak doğuşu ve gelişimi, doğayı taklitten ve ritüelden başlayıp bir “sahne sanatı” haline alana dek izlediği anlamsal evrimi ele alınmıştır. Tez çalışmasının IH. Bölüm’ü “Türk Halk Oyunlarında Türkler” başlığını taşımaktadır. Türk halk oyunlarında bar, karşılama, horon, zeybek gibi türlerin bulunduğuna değinilen bu bölümde, halayın da bu türlerden biri olduğu belirtilmiştir. Her bir tür birer alt başlık halinde ele alınmıştır. Adı geçen, türlerin tanımlayıcı özellikleri hakkında bilgiler verilmiş, bu suretle tür olmanın belirleyici kriterleri olduğu dile getirilmiştir. Sonuç olarak, bu kriterlere göre halayın da bir tür olduğu ifade edilmiştir. “Halaylar” başlığını taşıyan IV. Bölüm’de ise bu türün ayrıntılı incelenmesi yapılmıştır. Halayların oynamş özellikleri üzerinde durulmuş, müzikal yapılan, giysi ve takılar hakkında bilgiler verilmiştir. Tez çalışmasının son bölümünde ise, “Yöreler ve Oyun İsimleri” başlığı altında, halaylann, oynandığı yörelere göre bir tasnifi yapılmıştır. Sonuç bölümünde, tez çalışması boyunca dile getirilenler ışığında, halayın, halk oyunlan içinde bir “tür” olarak ele alınmasının kaçınılmazlığı üzerinde durulmuştur. Bir tür olarak kendi içinde gösterdiği özelliklere yer verilmiştir.