FBE- Mühendislik Bilimleri Lisansüstü Programı

Bu topluluk için Kalıcı Uri

http://hdl.handle.net/11527/9893

Gözat

Başlık ile FBE- Mühendislik Bilimleri Lisansüstü Programı'a göz atma
  • Öge
    Access 2.0 ile bir veritabanı uygulaması : faturalama sistemi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1998) Altunkök, Buket ; Ünal, Gazanfer ; 75559 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu tez çalışmasının amacı, bir şirketin satış faturalarını kullanarak yevmiye defterlerinin (satış faturalarının listesi) alınması, satış raporunun çıkarılması, bayi hesaplarının görüntülenebilmesi için bir veritabanı oluşturmaktır. Bu veritabanını oluşturmak için son zamanlarda iş hayatında etkin olarak kullanılan Access 2.0 program paketi seçilmiştir. Çalışmanın genel yapısı üç ana bölümü içermektedir : Veritabanı ve Access tanıtımı, Access nesneleri ve özellikleri ve uygulama. Access 2.0 güncel olarak bilgilerin girildiği, düzenlendiği ve raporlandığı güçlü bir veritabanı programıdır. Access, karmaşık komut dizilerini öğrenmeyi gerektirmeden, ekran üzerindeki nesneler ve simgeler yardımıyla, fare desteğinden de yararlanarak kullanıcının çalışmasına olanak verir. İlişkisel Veritabanı Yönetim Sistemi ile çalışan bir programdır. Diğer Microsoft yazılımlarında yazılmış dosyaların Access içinde ve Access' de oluşturulan nesnelerinde diğer uygulamalarda kullanılabilmesine imkan verir. Uygulama olarak geliştirilen FATURALAMA SİSTEMİ şirketin bölgelerinden kesilen satış faturalarını kullanarak yevmiye defterlerinin ve satış raporunun alınmasını, bayi cari hesaplarının aylık veya kümüle olarak görüntülenmesini ve kontrolünü sağlar. Bölgelerde kesilen faturalar "Transfer" programı ile (*.txt) ve (*.dbf) dosyalarına dönüştürülür. Merkeze disketle veya modemle gönderilir ve "Import" komutu kullanılarak Access 2.0' da kullanılacak duruma getirilir. Program öncelikle oluşturulan tablo içinde kullanılmayacak olan verileri ayıklar, eksik verileri ve alanları sorgulamalar ile ilave eder. Tablodaki bilgilerin doğruluğuna karar verildikten sonra yevmiye defter dökümleri ve satış raporu alınarak gereken kontroller yapılır. Bu uygulama 1997 senesinin Ocak ayından itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Sene içinde çıkan aksaklıklar ve eksiklikler giderilmiş ve daha güncel olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu uygulamanın hazırlanması aşamasında, Access 'in kolay kullanılabilir olması, bir programlama dili bilmeyi gerektirmemesi bununla birlikte gerektiğinde SQL ve Access Basic kodlarının kullanılmasına olanak vermesi, yardım sisteminin olması, sihirbazların kullanıcıyı yönlendirmesi ve zevkli bir çalışma ortamı sunması özelliklerinden faydalanılmıştır. Uygulama, şirket için önemli olan bir işlevi başarı ile gerçekleştirmiştir. Bu sayede şirket içindeki kullanıcıların Access programına bakış açılan değişmiş, programcılara bağlı kalmadan kişisel olarak yeni projelerin geliştirilmesine yol açmıştır.
  • Öge
    Ağaç yapısının lempel-ziv veri sıkıştırma algoritmasına uyarlanması
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1993) Ulus, Tolga ; Uysal, Mithat ; 39268 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu çalışmada, veri sıkıştırma algoritmalarından. Lempel-Ziv algoritmasında kullanılan veri yapısı ikili ağaç seçilmiştir. Kullanılan bu veri yapısı sayesinde algoritma oldukça hız kazanmıştır. Veri sıkıştırma, hem veri saklama, hem de iletişim alanında büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Bu yolla, aynı ortamda daha fazla bilgi saklanabilmekte veya aynı bant genişliğinde daha fazla bilgi daha kısa sürede gönder ilebilmektedir. Metinlerde, karakter dağılımı, karakter tekrarı, çok kullanılan kalıplar gibi çeşitli gereksizlik tipleri vardır. Bir metni sıkıştırmak, bu metindeki gereksizliklerin belli bir oranda yokedilmesiyle olur. Varolan sıkıştırma yöntemleri, bu gereksizliklerin birini veya bir kısmını hedef alırlar. İdeal sıkıştırma ise, metindeki bütün gereksizliklerin tamamen yokedilmesiyle olur. Yarım asır boyunca çeşitli sıkıştırma yöntemleri önerilmiştir. Bunlardan bir grubu, çeşitli karakteristiklerdeki metinler için özel olarak hazırlananlardır. Diğer bir kısmı ise statik olarak adlandırılırlar. Statik yöntemler metin üzerinden iki kere geçerler. İlkinde şifreleri oluşturur, ikincisinde ise bu şifreleri kullanarak sıkıştırılmış metni yaratırlar. Dinamik yöntemler ise, metin üzerinden sadece bir kez geçerek, hem şifrelemeyi oluşturur veya değiştirir, hem de sıkıştırılmış metni yaratırlar. Bunlar metnin değişen karakteristiğine adapte olduğundan statik yöntemlerden daha yüksek oranda sıkıştırma sağlarlar. Dinamik yöntemlerden Lempel-Ziv, bir karakter katarı tablosunun tutulması ve idare edilmesini gerektirir. Bu tablo, sırasal dizi olarak tutulduğunda sıkıştırma algoritması oldukça uzun çalışmaktadır. Tablo ikili ağaç yapısında tutulduğu zaman, sıkıştırma diğerine oranla çok daha hızlı olmaktadır. Genişletmede ise, durum tam tersidir. Tablo, sırasal dizi olarak tutulduğunda daha hızlı genişletme sağlanmaktadır.
  • Öge
    Anharmonik salıcının devinim denklemlerinin oluşturulmasında dalgalanma değişkenlerinin kullanımı
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1996) Altınkaynak, Fatma ; Demiralp, Metin ; 55924 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu çalışına, lineer olmayan katkıların yeterince küçük olarak düşünüldüğü, titreşim devinimlerinin modellenmesi için kullanılan Anharmonik salmıcı probleminin çözümü için; kısmi türevli bir yapıdaki Sclırödinger denkleminin çözü mü olan dalga fonksiyonu yerine "Taban Operatör Açılım" yönteminin kullanılması ile ilgilidir. Bu yöntem ile, taban operatörü olarak tanımlanan ve konum operatörleriyle momentum operatörlerinin çeşitli kuvvetlerinin çarpımlarım içeren terimlerden oluşan yapıların beklenen değerlerinin zamana bağlı bilinmeyen fonksiyonlar olarak gündeme getirildiği bir yaklaşıma gidilmektedir. M. Demiralp tarafından ortaya atılan bu yaklaşımda, taban operatör kümesinin ilgilenilen sistemin Hamiltoniyen'i ile komütatörünün küme içinde kalan bileşenler oluşturduğu varsayımına dayandırılmaktadır. Bu varsayımın geçerli olması durumunda oluşan sıradan diferansiyel denklem sistemi sabit katsayılı lineer sıradan bir diferansiyel denklem yapısı taşımakta ve homojen olma özeliğini de göstermek tedir. Seyrek matris yapısı taşıyan bu denklem sisteminin çözümü özel sayısal önlemlerin almmasım gerektirir. Bu çalışmada, seyrek matris yapışım gidermek, bir anlamda denklemleri tıkızlaştırmak için dalgalanma operatörü olarak nitelendirilen ve konum ope- ratörüyle konum operatörünün beklenen değeri arasındaki farkın kuvvetleriyle momentum operatörüyle momentum operatörünün beklenen değeri arasındaki farkın kuvvetlerinin çarpımının iç.erildiği terimler içeren yapılardan yararla nılmıştır. Dalgalanma değişkenleri, yalnızca zamanla değişen büyükler olup, denklemleri tıkızlaştırmak için kullanılan dalgalanma operatörlerinin beklenen değerleri olarak tanımlanmıştır. Yapılan çalışmalarda; dalgalanma değişkenle rinin gözardı edilmesiyle elde edilen denklemlerin klasik denklemlerle çakıştığı gözlenmiştir. Çalışmada ikinci ve üçüncü dereceden dalgalanma değişkenlerinin içerildiği lineer olmayan diferansiyel denklem sistemlerinin çözümleri Mathematica paket programı ile elde edilmiştir. Çözümlerde kaotik görünümlü davranışlar gözlen- miştir.Ayrıca momentum, komün ve dalgalanma değişkenlerinin çözümlerinin grafikleri ve çözümlerin yorumlarını da içermektedir.
  • Öge
    Baz operatörleri açılımıyla dördüncü dereceden kuvantum anharmonik salınıcının dinamik denklemlerinin oluşturulması
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Erenoğlu, Özlem ; Demiralp, Metin ; 46223 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu çalışma, son yıllarda molekülsel devinimlerin nasıl kontrol altına alına bileceği doğrultusunda yapılan, hızla artan sayıda, kuramsal araştırmalar grubuna girmektedir. Çalışma, potansiyel terimindeki lineer olmayan katkıların bir dördüncü derece terimiyle nitelendirildiği Bir Boyutlu Kuvantum Anharmonik Salınıcıyla ilgilidir. Ancak, bu sistemin kontrolü temel amaç olarak alınmamakta, onun yerine bu kontrol için gerekli denklemlerin çözümünde kullanılabilecek sayısal yöntemlerin geliştirilebilmesi amacına yönelik taban oluşturulmasına çabalanmaktadır. Çalışma, temelde, M. Demiralp tarafından ortaya atılan ve M. Demiralp ile H. Rabitz tarafından geliştirilmekte olan Komütatörlerin Baz Operatör Açılımı kavramına dayandırılmaktadır. Bu bağlamda, türevleme ve bağımsız değişkenin kuvvetiyle çarpma operatörlerinden oluşan operatörler açılımda ta ban küme oluşturmaktadır. Bu operatörlerin verilen bir başlangıç dalga fonksiyonu üzerinden tanımlanan beklenen değerlerinin sağladığı denklemler, dış etkiler olmaksızın ya da sadece zamanla değişen bir alan genlik fonksiyonlu dış etki altında, oluşturulmakta ve gözardı etmelerle sonlu sayıya indirgenerek elde edilen yaklaşık denklemler Runge Kutta Yöntemi 'yle sayısal olarak incelenmektedir. Sonuçta, Baz Operatörü Açılımı'nm Kuvantum Dinamiksel incelemelerde ve dolayısıyla Molekülsel Devinimlerin Optimal Denetimi ile ilgili denklemlerin çözümünde bir yöntem olarak kullanılabileceğinin ilk belirtileri elde edilmekte dir.
  • Öge
    Bilgisayar grafikleri için optimum veri yapıları
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1990) Savaş, Gülay ; Uysal, Mithat ; 14126 ; Mühendislik Bilimleri
    Tez konusunu oluşturan "Bilgisayar grafikleri için optimal veri yapıları" çalışması 7 ana bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde, bilgisayar grafiklerinin amaçları ve kullanım yerleri üzerinde kısaca durulmuştur. İkinci bölümde, ekrandaki görüntünün oluşumu ile il gili birtakım temel bilgiler, modlar, renk kullanımı, gö rüntü belleği iç yapısı, ekran görüntüsünün kontrolü gibi grafik konusunda çalışmaya başlamadan evvel bilinmesi gere ken birtakım temel kavramlar üzerinde durulmuş, kullanıcı lara ve programcılara bu konuya başlamadan evvel genel bir grafik mantığı verilmesine çalışılmıştır. üçüncü bölümde VGA Adaptörü tanıtılmıştır. Dördüncü bölümde, bilgisayar grafiklerinin oluşumun da temel teşkil eden elemanlar nokta ve doğrular üzerinde durulmuş ve bunlar yardımıyla oluşturulan iki boyutlu eğri ler ve düzlemler anlatılmıştır. Beşinci bölümde, üç boyutlu dönüşümler ve izdüşüm lerden bahsedilirken bir yandan da bunlarla ilgili temel ma tematiksel denklemler ve konuyu aydınlatan şekiller veril miştir. Altıncı bölümde, eğri yüzeylerden birçoğu tanıtılmış bunların parametrik gösterimleri verilmiştir. Yedinci bölümde, uzay eğrilerine ve bunlardan özel likle üçüncü dereceden uzay eğrileri üzerinde durulmuş ve bunlarla ilgili temel denklemler verilmiştir. Yukarıdaki bölümlerde bütün bu konularla ilgili ve rilen denklemler, bilgisayar grafiklerinin mantığını oluş turmada kullanılan esas denklemlerdir ve programlamada bü yük kolaylık sağlarlar. Bütün bunların programını oluştururken yapılması ge reken en önemli husus ise uygun bir veri yapısı oluşturmak tır. Bunun için ise matrislerden ve kayıtlardan yararlanıl maktadır.
  • Öge
    Bir bulanık uzman sistem kabuk prototipi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Sarıbıyık, Hakan ; Ünal, Gazanfer ; 46436 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu tezin ana amacı, bulanık üretim kuralları kullanarak çıkarım yapabilen bulanık bir uzman sistem kabuğu yapmaktır. Bu yüzden, tez iki ayrı kısım olarak düşünülebilir. Bunlardan birincisi bulanık kümeler ve bulanık mantık, ikincisi ise bulanık kümelerin bilgisayarda temsili ve kullanımı¬ dır. Birinci kısım sadece, bu konuda yeterli Türkçe doküman olmamasından dolayı verilmiştir. Birinci bölümde, bilgi ve taşıdığı belirsizlik üzerinde durulmuş ve bilhassa belirsizliğin tiplerinin ayırdedilmesinin önemi vurgulanmıştır, ikinci ve üçüncü bölümlerde, bulanık küme kavramı üzerinde durulmuş ve bu konu üzerinde tez çalışmasının gerektirdiği bilgiler verilmiştir. Dördüncü bölümde, bulanık kümelerden farklı bir belirsizlik kavramı, bulanık ölçü hakkında kısa bir bilgilendirme yapılmıştır. Beşinci bölümde, bulanık çıkarım üzerinde durularak bu konuda en popüler yöntemlerden biri olan Zadeh' in kompozisyon kuralı ayrıntılı olarak ve ilerisi için ümit vadeden bulanık Petri ağlarından bilgilendirme amacıyla bahsedilmiştir. Altıncı bölümde, bulanık kümelerin bilgisayarda temsili ve işlenmesi problemi üzerinde durulmuştur. Bu probleme bir çözüm olarak, yapay zeka dillerinden LISP' deki liste yapısı kullanılarak, C Programlama dili vasıtasıyla bulanık kümelerin bilgisayarda iyi bir şekilde temsil edilebileceği gösterilmiştir. Yedinci bölümde, kısaca uzman sistemlerden bahsedilmiş ve kural tabanlı uzman sistemlerde enbüyük problemlerden biri olan, kuralın öncülünün elde mevcut bulunan gerçeklerle tam olarak uyuşamaması durumu incelenmiştir. Bulanık kümelerle bu problemin nasıl çözülebileceği üzerinde durulmuştur. Bundan sonra örnek bir bulanık uzman sistem oluşturulması için altıncı bölümde bahsedilen listelerin nasıl kullanılacağı ayrıntılı olarak anlatılmış ve uygulama olarak Ek A' da verilen programın nasıl yazıldığı ve işlemesi hakkında bilgi verilmiştir. Son bölümde, SÜRÜCÜ ve YATIRIM adlı iki küçük bulanık kural tabanı vasıtasıyla, yazılan programın çalışması anlatılmıştır.
  • Öge
    Bozulabilir mallar için optimal üretim planlaması
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1990) Gürsoy, Melda ; Uysal, Mithat ; 14123 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu çalışmada, zamanla bozulan malların üretim ve envanter problemleri incelenmiş ve özellikle bozulan malın üretim hızını bir planlama süresi içinde, toplam maliyet fonksiyonunun her anki değerini minimize edecek şekilde saptanması problemi ele alınmış ve optimal bir çözüm yöntemi kullanılarak Turbo Pascal dilinde bir yazılım geliştirilmiş ve ilaç sanayiine bir uygulaması yapılmıştır. Model lemede Weibull dağılım fonksiyonu kul lanı lmışt ır.
  • Öge
    Bölünmez sınır koşullu optimizasyon problemlerinde geri beslemeli bir yapının bilgisayarda realizasyonu
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Pala, Serap ; Demiralp, Metin ; 46156 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu çalışmada, bölünmez sınır koşullu optimal kontrol problemlerinde geri beslemeli (feedback) bir yapı oluşturularak bilgisayarda bunun realizasyonu üzerinde çalışılmıştır. Konu üç bölümde sunulmuştur. Birinci bölümde parametreli optimizasyon problemlerinin tanımı ve çözümü üzerinde durulmuştur. ikinci bölümde dinamik sistemler için optimizasyon problemleri ele alınmıştır. Tek adımlı ve çok adımlı sistemler hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde çalışmanın ana teması incelenmiştir. Bu bölümde bölünmez sınır koşullu optimizasyon problemlerinde geri beslemeli bir yapı oluşturulmuştur. Kullanılan algoritmada \(i) (i = 0,1,... İV) Lagrange çarpanları için bir kabul yapılıp bu kabulün doğru olduğu görülmüştür. Ayrıca aynı probleme EK- A da başka bir çözüm ile yaklaşılmıştır. İncelenen problemde elde edilen her iki çözüm içinde bilgisayarda programlar yazılarak Ekler bölümünde verilmiştir. Bu programlar kullanılarak yapılan örnek problemlerin çözüm çıktıları ve elde edilen sonuçlarla ilgili değerlendirme çalışma içinde görülmektedir.
  • Öge
    Bulanık Bileşenli Çözümleme Kullanarak Proje Ekiplerinin Seçilmesi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Tekin, Bircan ; Ercengiz, Ali ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada bulanık bileşenli çözümleme kullanılarak bir proje ekibinin etkin bir şekilde seçilmesi hedeflenmiştir. Bulanık bileşenli çözümleme yöntemi sonucunda ortaya çıkan bulanık sayılar bulanık sıralama yöntemi kullanılarak sıralanmıştır. Uygulama amaçlı olarak bir proje oluşturulmuş ve 15 kişi değerlendirmeye alınmıştır. Bu kapsamda öncelikle projede yer alacak kişiler için çalışma konuları tespit edilmiştir. Daha sonra bu profillerde yer alan kişiler için değişik seviyeler tespit edilmiştir. Kişilerin tümü, ilgili oldukları konulardaki seviyelerde birden fazla uzman tarafından değerlendirilerek ilişki matrisleri elde edilmiştir. Diğer taraftan projenin lideri veya yöneticisi tarafından, projede yer alacak kişiler için profiller tespit edilmiştir. Her profil için çalışma konularındaki üyelik değerlerini gösteren birer ağırlık vektörü tanımlanmıştır. Daha sonra bulanık birleştirme operasyonu uygulanarak her kişi için ilgili profildeki üyelik değerlerini gösteren birer bulanık sayı elde edilmiştir. Bu işlemden sonra ise her profil için bulanık sayılar sıralanarak, ilgili profilde kaç kişi gerekiyor ise seçim yapılmıştır. Yapılan uygulamada çıkan sonuçlara bakıldığında, kişilerin beklenen kişiler olduğu gözlemlenmiştir. Fakat burada sonucun daha iyi çıkabilmesi, değerlendirme yapılacak konu başlıklarının daha detaylı olması ve bu konu başlıklarına ilişkin kişilerin değerlendirmelerinin daha detaylı yapılması ile doğru orantılıdır. Burada yapılan çalışmada sonuç değerlerinin bir çok kişi için aynı çıkması, konu bazlı değerlendirmelerin daha genel yapılmasından kaynaklanmaktadır. Değerlendirmeler, kişilerin daha önce yapmış oldukları çalışmalar derlenip, istatistiksel olarak incelenerek elde edilir ise daha kesin sonuçlar elde edilebilecektir.
  • Öge
    Bulanık çıkarım yöntemleri
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1998) Muratoğlu, Erza ; Ünal, Gazanfer ; 75142 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu tezde belirsizlik, tanımlanabileceği her durumda ( "possible", "plausible", "probable", "necessary" ) ele alınıp elde edilen bilgiler belirsizlikle çıkarım yöntemlerini tanıtmakta kullanılmıştır. Tez üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, belirsizliğin türleri ve modellenmesi üzerinde durulmuştur. Modellerime yapılırken Olasılık Teorisi'nden ve belirsizlik ölçüleri olarak adlandırdığımız "credibility", "plausibility", "possibility", "necessity" ölçülerinden yararlanılmıştır. Bu bölümde ayrıca "possibility" dağılımından yararlanılarak belirsizlik ölçülerinin nasıl elde edilebileceği de verilmiştir. Gerçek hayatta karşılaşılan olayların daha çok bulanık olaylar sınıfına girmesi göz önünde bulundurularak bulanık olayların belirsizliğinin incelenmesi de bu bölüme eklenmiştir. İkinci bölümde, ilk bölümde ele alınan belirsizlik ölçülerinin belirsiz çıkarım yöntemlerine uygulanış şekilleri verilmiş dolayısıyla belirsizlikle çıkarım yöntemleri en genel halleriyle verilmeye çalışılmıştır. Klasik mantıktaki iki ana çıkarım kuralı "modus ponens" ve "modus tollens" in genelleştirilmiş halleri hem belirsiz öncüller hem de ağırlıklı öncüller kullanılması durumunda ispatlanmıştır. Ayrıca bulanık öncüllerle yapılan çıkarım ve çok değerli mantıkta "modus ponens" ve "modus tollens" çıkarımları da bu bölüme eklenmiştir. Bu bölümün son başlığı ise Lotfi A. Zadeh'in çıkarım kuralıdır. Bu kural, ayrıntıları ile verilmiş ve örneklerle pekiştirilmiştir. Son bölümde ise ikinci bölümde incelenen Lotfi A Zadeh'in çıkarım kuralına bir alternatif olarak, maksimum bulanık örtü algoritması tanıtılmış ve bu algoritma yardımıyla bulanık çıkarım problemi incelenmiştir. Daha sonra bu algoritma kullanılarak iki örnek çözülmüş ve her örnek için maksimum bulanık örtü bulunmuştur. Bir sonraki adım olarak ise aynı algoritma Tanimoto ölçüsü kullanılarak her iki örnek için tekrarlanmış ve her örnek için maksimum bulanık örtü tekrar bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar arasında yapılan karşılaştırmalarda sonuç ve öneriler olarak bu bölümün sonuna eklenmiştir.
  • Öge
    Bulanık Kümelerin Verimadenciliğine Uygulanması
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Okçu, Semra ; Ünal, Gazanfer ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, başta uzman sistemler olmak üzere, karar destek sistemlerinin ve son zamanlarda hızla gelişen veri madenciliği uygulamalarının temel tekniği olarak kullanılan bulanık mantık ve sorgulama hakkında bilgi verilecektir. Veriler kullanarak oluşturulacak kurallar yeni bilgilerin ortaya çıkmasında büyük rol oynarlar. Bu bilgilerin ortaya çıkabilmesi için kuralların iyi elde edilmesi ve de yorumlanması gereklidir. Günümüzde de artık salt veri toplamak yerine, veriler ışığı altında bir takım kural tabanlı çıkarımlarla yeni bilgilerin elde edilmesi ve yorumlanmsı amaçlanmıştır. Veri madenciliğinin de önemi bu noktada ortaya çıkmıştır.Günlük hayatta da bulanık kavramlar (yaşlı,genç,çok,az....) sürekli kullanılmaktadır. Verileri bulanıklığa göre sorgulamak yeni bilgileri elde etmek açısından daha verimlidir.Bu çalışmada; bulanık mantık kullanılarak oluşturulan Bulanık Sorgulama Aracı SummarySQL ile bulanık kurallar oluşturulmuş ve her nesnenin bu kurallardaki bulanık ifadelere üyeliği bir dereceyle belirtilmiştir. Bu şekilde elde edilen üyelik dereceleriyle bulanık sorgulamanın bir doğruluk ölçüsü bulunur ve bu doğruluk ölçüleri ışığı altında yeni bilgilerin elde edilmesi ve yorumlanması sağlanmıştır. Veri madenciliğine bu dilin büyük bir katkısı olacağı şüphesizdir.
  • Öge
    Bulanık Mantığın Veri Madenciliğine Uygulanması
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Bostancı, Selahattin ; Ercengiz, Ali ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, bulanık mantık ve bulanık küme teorisinden yararlanılarak, veri tabanı sistemlerinden bulanık sorgulama yapabilen, bulanık kurallar üretebilen ve alanlar arasındaki ilişkileri inceleyen bir veri madenciliği uygulaması geliştirilmiştir. Klasik kümeler, üye olma ve üye olmama ilişkisi çerçevesinde geliştirilmiştir. Bu tür kümelerdeki elemanların üyeliklerini ifade edebilmek için 0 veya 1 değerlerinden biri kullanılırken, bulanık küme teorisinde bu üyelik değerleri 0 ile 1 arasında değişmektedir. Bulanık kümeler bu özellikleri sayesinde doğal dildeki belirsiz ve bulanık kavramları temsil etmemize ve onları matematiksel olarak ifade etmemizi mümkün kılarlar. Bu kavramların uzmanlar tarafından yapılması üretilen kuralların doğruluk değerlerinin daha gerçekçi olmasını sağlar. Bu tezin sonucu olarak geliştirilen uygulama ile hisse senetleri arasındaki ilişkilere dair kurallar üretilebilmektedir.
  • Öge
    Bulanık Mantık İle Veri Madenciliği
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Büyükakın, Ayşen ; Ercengiz, Ali ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, öncelikle veri madenciliği, bulanık kümeler ve bulanık mantık hakkında bilgi verilmiştir. Bulanık mantığın veri madenciliğinde kullanımı ele alınmıştır ve bu alanda bir uygulama geliştirilmiştir. İlk olarak veri madenciliğinin tanımı verildikten sonra gelişiminden, kullanım alanlarından, hangi yöntemlerden ve algoritmalardan yararlandığından söz edilmiştir. Bulanık kümeler ve bulanık mantık, klasik küme teorisi ile karşılaştırmalı olarak anlatılmıştır. Bulanık mantık ile veri madenciliği, örnek bir veri tabanı üzerinde açıklanmıştır. Öncelikle bulanık sorgulama ve klasik sorgulama arasındaki benzerlikler ve farklılıklar üzerinde durulmuş ve örneklerle pekiştirilmiştir. Dilsel özet kavramı tanıtılmıştır. Bulanık fonksiyonel bağlılık tanımı klasik fonksiyonel bağlılık tanımıyla birlikte verilmiştir. Dereceli fonksiyonel bağlılık kavramı bulanık mantık çerçevesinde açıklanmaya çalışılmış ve veri tabanlarında kullanılış biçimi örneklerle gösterilmiştir. Bulanık mantık ve ASP kullanarak bir uygulama geliştirilerek, konular pekiştirilmiştir.
  • Öge
    Bulanık olmayan veri tabanı sistemleri için bir bulanık sorgulama aracı
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1996) Mutlu, Taner ; Ünal, Gazanfer ; 55518 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu tez çalışmasında, kesin olmayan ve belirsiz dilsel sorgu cümleleriyle, bulanık olmayan veritabanı sistemleri üzerinde sorgulama yapılmasını sağlayan bir araç oluşturulmaya çalışılmıştır. Bölüm l'de, bulanıklığın tanımı, bilgi ve bulanıklık arasındaki ilişki ve bulanık küme teorisinin ortaya çıkış nedenleri üzerinde durulduktan sonra, bulanık sorgu aracına neden gereksinim olduğuna, değinilmiş ve bulanık sorgu aracından da kısaca bahsedilmiştir. Bölüm 2'de bulanık küme teorisinin temelleri anlatılmıştır. Önce bulanık kümenin tanımı verilmiş, daha sonra bulanık küme işlemleri ve bulanık kümelerin özelliklerinden söz edilmiştir. Bölüm 3'te bulanık mantık konusu işlenmiştir. Önce bulanık mantık ile geleneksel sistemler arasındaki farklar belirtilmiştir. Daha sonra dilsel değişkenler, bulanık önermelerin yapısı ve doğruluk derecelerinin nasıl saptandığı anlatılmıştır. Bölüm 4'te bulanık sorgulamanın önemi üzerinde durulduktan sonra, bulanık sorgu cümlelerinin yapısı ve eşleşme derecelerinin belirlenmesi gösterilmiştir. Bölüm 5'te bulanık sorgu aracı ile ilgili bilgi verilmiştir. Programın genel yapısı anlatılmış ve akışı bir örnekle gösterilmiştir. Daha sonra programın yapısı daha detaylı bir şekilde incelenmiştir.
  • Öge
    CPM yazılımlarının mukayesesi ve örnek bir CPM yazılımı
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1992) İnanç, Necdet Erim ; Uysal, Mithat ; 22020 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu çalışmada, yabancı kaynakla mevcut CPU yaza lamlar anan mukayesesi yapılmış ve inşaat sektörüne hizmet edebilecek, resmi kuruluşların özellikle Bayandır lık Bakanlığı'nın kullanılmasını şart koştuğu notasyonları ve sınıflamaları kullanarak bir proje yönetimi yazılımı oluşturulmak istenmiş tir. Geliştirilen yazılaman, mevcut yazılımlarla mukayesesi de yapılmıştır. Şebeke çözümlenmesinde öncelik diyagramları CPD diagrams) yöntemi kullanılmıştır ve minimum bellek ile olabildiğince fazla sayada faaliyetten oluşan şebeke çözümü yapılmak istenmiştir.
  • Öge
    Çoklu ortam veri tabanı yönetim sistemi için görüntü sorgulama algoritması
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Savaş, Ragıp ; Uysal, Mithat ; 46225 ; Mühendislik Bilimleri
    İnsan iletişim dünyası ses, görüntü ve yazılı materiyalden oluşmaktadır. Bu yapıların saklanması için çoklu ortam veri tabanı yönetim sistemleri kavramı ortaya çıkmıştır. Bu tür veritabanları formatlı veriler yanında formatsız verileri depolayan ve sorgulayan yönetim sistemleridir. Formatsız veriler ses, görüntü ve yazılı dokümanlardır. Çoklu ortam veritabanı yönetim sistemlerini geliştirme tekniği olarak iki tür yöntem kullanılabilir. Bunlardan birincisi nesneye dayalı veritabanı oluşturmak, ikincisi ise geleneksel veritabanı yönetim sistemlerini kullanarak geliştirilmiş bir veritabanı yönetim sistemi oluşturmaktır. İkinci yöntemde SQL sorgulama dilinin özelliklerinden yararlanılarak ve bu sorgulama diline ek sorgulama komutları eklenerek, çoklu ortam veritabanların sorgulanmasını sağlayan SQLX sorgulama dili oluşturulur. Bu çalışmada bir SQLX sorgulama dilinin barındırması gereken, veritabanından görüntü sorgulayabilen sorgulama algoritması belirlemektir. Bu çerçevede bir veritabanı tablosu ya da tablolarının içerdiği kayıtlarında belirli koşulla karşı gelen görüntülerin sorgulanması ve sonuçlarının arayüze aktarımı programlanmıştır. Bir görüntü üzerinde iki türlü sorgulama öngörülmüştür. Bunlar, görüntünün içerdiği renklere göre ve alan göre sorgulamadır. Bu amaçla verilen bir sorgulama cümlesinden görüntü üzerindeki sorgulama komutları ile SQL komutları ayrılır. Elde edilen bu alt cümlelerden SQL cümlesi icra edilir ve sonuçlar tampon alanlara alınır. Bu sorgulamada sonra elde edilen kayıtlar üzerindeki görüntü içeren veri alanları üzerinde görüntü sorgulanışının komutları icra ettirilir. SQL sorgulama ve görüntü sorgulamadan elde edilen sonuçlar kaynaştırılarak sonuç kullanıcı arayüzüne aktarılır. Sonuç olarak, çoklu ortam veritabanı yönetim sistemlerinin sorgulama dili olarak adlandırdığımız SQLX dilini, görüntü sorgulama komutlarını SQL dili ile entegre edilerek görüntü sorgulama dili elde edilmiştir.
  • Öge
    Dağıtık veri tabanlarında sorgu optimizasyonu
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Tezel, Banu ; Uysal, Mithat ; 46309 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu çalışmada, Dağıtık Veritabanı Sistemlerinin Yönetimi' nde önemli problemlerden biri olarak yer alan "Sorgu Optimizasyonu" konusu incelenmiştir. Merkezi bir veritabanı sistemi sözkonusu olduğunda bile veritabanı üzerinde sorgulamayı optimize yapmak zor bir problemdir.Farklı veritabanları, veritabanı yönetim sistemleri, işletim sistemleri, ağ protokolleri vs. bileşenlerinden oluşan dağıtık bir veritabanı yönetim sisteminde bu problemin daha zor ve kompleks bir hal alacağı aşikardır. Tez konu itibari ile iki ana bölümden oluşmaktadır.İlk bölümde,dağıtık sorgu optimizasyonu ile ilgili temel kavram ve teknikler üzerinde durulmuştur.Daha sonra bu Merkezileşmiş Sorgu Optimizasyon algoritmalarından INGRES, System R incelenmiştir.Ikinci bölümde ise Dağıtık INGRES,R*,SDD-1 ve AHY algoritmaları incelenmiş ve karşılaştırmaları yapılmıştır.Bölümler içinde konularla ilgili örnekler bulunmaktadır.
  • Öge
    Dağıtık veritabanı konfigürasyonlu stok kontrol sistemi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995) Erol, Asuman ; Ercengiz, Ali ; 46242 ; Mühendislik Bilimleri
    Tez, dağıtık veritabam mantığına ? göre hazırlanmıştır. Dağıtık veritabanı sistemleri teknolojisi veritabanı sistemi ve bilgisayar ağı teknolojilerinin birleşiminden oluşur. Bu tip bilgisayar sistemleri, kendi veritabanına sahip olan, kendi programlarını çalıştıran ve aralarındaki iletişim sistemi üzerinden mesaj alışverişi ile haberleşip bağlantı kurarak sonuç üreten işlemciler sistemidir. Kullanıcıların verinin nerede ve nasıl saklandığını bilmesine gerek yoktur, onlar sistemi dağıtık olmayan tek bir sistem olarak bilirler. Tez uygulaması, mantıksal olarak birbiriyle alakalı ve coğrafi olarak dağıtılmış veritabanlan ile çalışan bir firmanın satış/pazarlama, planlama, satın alma, üretim, maliyet ve sevk konularım içeren entegre bir stok kontrol çalışmasıdır. Veritabanlan bir bilgisayar ağı üzerine dağıtılmıştır. Her yerel bölge kendi bilgilerini tutar, fakat gerektiğinde birbirine X.25 TURP AK uzak iletişim ağı ile bağlı olan bu sistemler birbirleriyle bağlantı kurarlar. Tez dört ana bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde; ilişkisel veritabanı yönetim sistemleri, bilgisayar ağları, ISO/OSI referans yapısı, TCP/IP katmanları, internet protokol ve adresleri hakkında genel bilgiler yer almaktadır. İkinci bölümde; dağıtuk veritabanı, dağıtık veritabanı yönetim sistemleri, temel prensipler, dağıtık hareketlerin yönetimi, avantajlar ve dezavantajlar, problemler her yönüyle anlatılmaktadır. Üçüncü bölümde; uygulamanın yazılımında kullanılan progress ilişkisel veritabanı yönetim sistemi yapılan, dosyalan, sınırlamalar, hareketler, kilitler, progress ve TCP/IP ağlan, bağlantılar, güvenlik yönetimi ve kurtarma denetimi anlatıl maktadır. Dördüncü bölümde; proje konusu ve iş akışı, veritabanı ve uygulamalar yeralmaktadır.
  • Öge
    Dağıtık veritabanı mantığına dayalı değişken tarifeli faturalama otomasyonu
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Dal, Bülent ; Şefik, Bedri ; 39824 ; Mühendislik Bilimleri
    Bu çalışmamda havacılık sektöründe, birden fazla coğrafi yerel yapı üzerinde yer hizmeti veren bir şirket üzerindeki faturalama sisteminin ihtiyaçlarını karşılayan bir uygulama geliştirdim. Uygulama Konusu, şirketin organizasyonel yapısı ve konuyla ilgili işlemlerin yerel yapılar itibanyla farklılık göstermesinden dolayı dağıtık veritabanı yönetim sistemi mantığıyla tasarlanmıştır. Şirket üzerinde bir bilgisayar ağına bağlı farklı coğrafi yerlerde altı adet Unix makine mevcutttur. Bu makineler birbirleri ile X.25 ağı ile bağlıdır. Her makinenin kendi yerel veritabanı mevcuttur.Her veritabanını kullanan uygulamalar yerel yapılar itibanyla birbirinden bağımsız çalışmaktadır. Fakat gerektiği zaman kullanılan veritabanı yönetim sisteminin sağladığı Client- Server mantığı ile veritabanları arasındaki bilgi akışı veya güncellemeler sağlanmaktadır. Bu da veritabanları arasındaki mantıksal korelasyonu mümkün kılmaktadır. Mümkün olduğu kadar bütün yerel uygulamalar bir başka makinedeki veritabanınına bağımlı olmadan kesintisiz çalışmaktadır. Tez konu itibarı ile üç ana bölüm bazında hazırlanmıştır, ilk bölümde; dağıtık veritabanı yönetim sistemleri ile ilgili temel tanımlar, problemler, avantaj ve dezavantajlar, dağıtık veritabanı olma kuralları ve TCP/IP - OSI referans modeli hakkında bilgi verilmektedir. İkinci bölümde; Uygulamanın geliştirildiği Progress Veri Tabanı Yönetim Sistemi hakkında dağıtıklık ve veritabanı değerlendirme kriterleri baz alınarak değerlendirme yapılmaktadır. Üçüncü bölümde; uygulama: amacı, geliştirilme yöntemi, bilgi akışı, programlar ve çıktılar vs. yer almaktadır.
  • Öge
    Dağıtık veritabanı mantığına dayalı faturalama otomasyonu
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1996) Yücel, Çiğdem ; Ercengiz, Ali ; 55608 ; Mühendislik Bilimleri
    In the last section, some programs and explanations are given about invoice automation related with distributed systems. İzmir Antalya Ankara Figure 2. A typical distributed database system. XX A distributed database is, in brief, an integrated database which is built on top of a computer network rather than on a single computer. The data which constitute the database are stored at the different sites of the computer network and are accessed from programs running on the different sites. For building and developing a distributed database, it is possible to face completely new problems. But researches have been continued to solve these problems and distributed database technology has been developed quickly in the recent years. A distributed data and transaction management system (DDTMS) is responsible for managing all data and the operations on the data in a distributed computing environment. A DDTMS is a collection of client-server modules which provides management of the following (Figure 1): Distributed Data and Transaction Management System (DDTMS) Distributed File Management Distributed Database Management Distributed Transaction Management Location Readand File Transparency Update Administration Concurrency Control for Synchronization Location Indepence Schema Integration Distributed Query Processing Commit Processing for Failures Administration of Databases Figure 1. A functional view of distributed data and transaction management. xvu In the last section, some programs and explanations are given about invoice automation related with distributed systems. İzmir Antalya Ankara Figure 2. A typical distributed database system. XX are stored in all stations and for exchanging data, PC's connect to each other on modem line. As soon as the plane touching down to the ground, services are given and services are pointed on GHCN. After that, according to the receiving data, invoices are prepared. There are Ground Handling Charge Notes (GHCN) which represent the services and prices for flights. The real prices are being prepared in the invoices. There are two kinds of invoices: Cash and Credit Invoices. While some works are being done at local places, some works are not being done at local places. Services are given at the station and every station is responsible for only its own service and all stations prepare their GHCN. Cash invoices are formed at stations, credit invoices are formed in the General Management. This structure is very available for building and developing a distributed database system. Application programs are developed by Progress RDBMS. Progress is a new product in Database Management Systems World. Simply stated, Progress allows you to develop complete, portable applications in a fraction of the time it takes with languages like Cobol or C. Progress also built into the language is portability across platforms, databases and graphical environments. Progress helps you to deliver powerful, flexible, client/server applications. Progress runtime module and other components are loaded at the General Management. Local places have only Progress Run-time module, The Client/Server Architecture and Progress database connection properties were used. It was mentioned that some information about Celebi and distributed systems in the first section. In the second section, there are some information about RDBMS, normalization. In the third section, there are some information about networks, WAN, ISO/OSI reference model, Internet layers, TCP/IP protocol and IP address. In the fourth section, distributed databases, why data is distributed, distributed data processing, comparing with centered and distributed databases, distributed database management systems, 12 rules of distributed databases, the problems of distributed systems, a reference architecture for distributed databases, data fragmentation types, distirbuted database design, distributed database access primitives, advantages and disadvantages of distributed databases are examined. In the fifth section, some information about programming with Progress, widgets, methods, database access, database triggers, transactions, locks, windows, data security, Progress configurations, Client/Server configurations, network configurations, shared-memory configurations are given. XIX In the last section, some programs and explanations are given about invoice automation related with distributed systems. İzmir Antalya Ankara Figure 2. A typical distributed database system.