FBE- Mühendislik Bilimleri Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/9894

Gözat

Başlık ile FBE- Mühendislik Bilimleri Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans'a göz atma
  • Öge
    Bulanık Bileşenli Çözümleme Kullanarak Proje Ekiplerinin Seçilmesi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Tekin, Bircan ; Ercengiz, Ali ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada bulanık bileşenli çözümleme kullanılarak bir proje ekibinin etkin bir şekilde seçilmesi hedeflenmiştir. Bulanık bileşenli çözümleme yöntemi sonucunda ortaya çıkan bulanık sayılar bulanık sıralama yöntemi kullanılarak sıralanmıştır. Uygulama amaçlı olarak bir proje oluşturulmuş ve 15 kişi değerlendirmeye alınmıştır. Bu kapsamda öncelikle projede yer alacak kişiler için çalışma konuları tespit edilmiştir. Daha sonra bu profillerde yer alan kişiler için değişik seviyeler tespit edilmiştir. Kişilerin tümü, ilgili oldukları konulardaki seviyelerde birden fazla uzman tarafından değerlendirilerek ilişki matrisleri elde edilmiştir. Diğer taraftan projenin lideri veya yöneticisi tarafından, projede yer alacak kişiler için profiller tespit edilmiştir. Her profil için çalışma konularındaki üyelik değerlerini gösteren birer ağırlık vektörü tanımlanmıştır. Daha sonra bulanık birleştirme operasyonu uygulanarak her kişi için ilgili profildeki üyelik değerlerini gösteren birer bulanık sayı elde edilmiştir. Bu işlemden sonra ise her profil için bulanık sayılar sıralanarak, ilgili profilde kaç kişi gerekiyor ise seçim yapılmıştır. Yapılan uygulamada çıkan sonuçlara bakıldığında, kişilerin beklenen kişiler olduğu gözlemlenmiştir. Fakat burada sonucun daha iyi çıkabilmesi, değerlendirme yapılacak konu başlıklarının daha detaylı olması ve bu konu başlıklarına ilişkin kişilerin değerlendirmelerinin daha detaylı yapılması ile doğru orantılıdır. Burada yapılan çalışmada sonuç değerlerinin bir çok kişi için aynı çıkması, konu bazlı değerlendirmelerin daha genel yapılmasından kaynaklanmaktadır. Değerlendirmeler, kişilerin daha önce yapmış oldukları çalışmalar derlenip, istatistiksel olarak incelenerek elde edilir ise daha kesin sonuçlar elde edilebilecektir.
  • Öge
    Bulanık Kümelerin Verimadenciliğine Uygulanması
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Okçu, Semra ; Ünal, Gazanfer ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, başta uzman sistemler olmak üzere, karar destek sistemlerinin ve son zamanlarda hızla gelişen veri madenciliği uygulamalarının temel tekniği olarak kullanılan bulanık mantık ve sorgulama hakkında bilgi verilecektir. Veriler kullanarak oluşturulacak kurallar yeni bilgilerin ortaya çıkmasında büyük rol oynarlar. Bu bilgilerin ortaya çıkabilmesi için kuralların iyi elde edilmesi ve de yorumlanması gereklidir. Günümüzde de artık salt veri toplamak yerine, veriler ışığı altında bir takım kural tabanlı çıkarımlarla yeni bilgilerin elde edilmesi ve yorumlanmsı amaçlanmıştır. Veri madenciliğinin de önemi bu noktada ortaya çıkmıştır.Günlük hayatta da bulanık kavramlar (yaşlı,genç,çok,az....) sürekli kullanılmaktadır. Verileri bulanıklığa göre sorgulamak yeni bilgileri elde etmek açısından daha verimlidir.Bu çalışmada; bulanık mantık kullanılarak oluşturulan Bulanık Sorgulama Aracı SummarySQL ile bulanık kurallar oluşturulmuş ve her nesnenin bu kurallardaki bulanık ifadelere üyeliği bir dereceyle belirtilmiştir. Bu şekilde elde edilen üyelik dereceleriyle bulanık sorgulamanın bir doğruluk ölçüsü bulunur ve bu doğruluk ölçüleri ışığı altında yeni bilgilerin elde edilmesi ve yorumlanması sağlanmıştır. Veri madenciliğine bu dilin büyük bir katkısı olacağı şüphesizdir.
  • Öge
    Bulanık Mantığın Veri Madenciliğine Uygulanması
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Bostancı, Selahattin ; Ercengiz, Ali ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, bulanık mantık ve bulanık küme teorisinden yararlanılarak, veri tabanı sistemlerinden bulanık sorgulama yapabilen, bulanık kurallar üretebilen ve alanlar arasındaki ilişkileri inceleyen bir veri madenciliği uygulaması geliştirilmiştir. Klasik kümeler, üye olma ve üye olmama ilişkisi çerçevesinde geliştirilmiştir. Bu tür kümelerdeki elemanların üyeliklerini ifade edebilmek için 0 veya 1 değerlerinden biri kullanılırken, bulanık küme teorisinde bu üyelik değerleri 0 ile 1 arasında değişmektedir. Bulanık kümeler bu özellikleri sayesinde doğal dildeki belirsiz ve bulanık kavramları temsil etmemize ve onları matematiksel olarak ifade etmemizi mümkün kılarlar. Bu kavramların uzmanlar tarafından yapılması üretilen kuralların doğruluk değerlerinin daha gerçekçi olmasını sağlar. Bu tezin sonucu olarak geliştirilen uygulama ile hisse senetleri arasındaki ilişkilere dair kurallar üretilebilmektedir.
  • Öge
    Bulanık Mantık İle Veri Madenciliği
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Büyükakın, Ayşen ; Ercengiz, Ali ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, öncelikle veri madenciliği, bulanık kümeler ve bulanık mantık hakkında bilgi verilmiştir. Bulanık mantığın veri madenciliğinde kullanımı ele alınmıştır ve bu alanda bir uygulama geliştirilmiştir. İlk olarak veri madenciliğinin tanımı verildikten sonra gelişiminden, kullanım alanlarından, hangi yöntemlerden ve algoritmalardan yararlandığından söz edilmiştir. Bulanık kümeler ve bulanık mantık, klasik küme teorisi ile karşılaştırmalı olarak anlatılmıştır. Bulanık mantık ile veri madenciliği, örnek bir veri tabanı üzerinde açıklanmıştır. Öncelikle bulanık sorgulama ve klasik sorgulama arasındaki benzerlikler ve farklılıklar üzerinde durulmuş ve örneklerle pekiştirilmiştir. Dilsel özet kavramı tanıtılmıştır. Bulanık fonksiyonel bağlılık tanımı klasik fonksiyonel bağlılık tanımıyla birlikte verilmiştir. Dereceli fonksiyonel bağlılık kavramı bulanık mantık çerçevesinde açıklanmaya çalışılmış ve veri tabanlarında kullanılış biçimi örneklerle gösterilmiştir. Bulanık mantık ve ASP kullanarak bir uygulama geliştirilerek, konular pekiştirilmiştir.
  • Öge
    Dempster Shafer Teorisi Kullanılarak Tedarikçi Seçimi Uzman Sistemi Uygulaması
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Çerçioğlu, Hakan ; Ercengiz, Ali ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, Çok Kriterli Karar Verme araçlarından Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) yöntemi ile Dempster-Shafer (DS) teorisinin olasılık birleştirme kuralı kullanılarak Tedarikçi Seçimi problemi üzerinde uygulaması yapılmıştır. DS/AHP yöntemi geleneksel AHP yönteminde oluşan yüksek kriter sayısı ve alternatif sayılarını ve bunlardan doğan işlem sayılarını azaltmıştır. Tabii ki bu yöntemin elde uygulanarak çözümü uzun ve zahmet verici olabilir. Bundan dolayı karar vericiye yardımcı olmak amacıyla karar problemine öneriler üreten bir uzman sistem programı oluşturulmuştur.Bu uzman sistem değerlendirme tabanlı problemlere cevap vermektedir. Bu uzman sistemin uygulama alanı olarak da Tedarikçi Seçimi probleminin seçilmesi bu problem alanında alternatif ve kriter sayılarının yüksek seviyelere ulaşmasındandır. Literatürde kullanılan yöntemler arasında hız , sağladığı alternatifler ve de eldeki belirsizliği azaltması açısından önemli bir yerdedir.
  • Öge
    Elektrikli Minibüs Dizayn Ve Üretimi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013-01-06) Apak, Ahmet ; Mugan, Ata ; 409733 ; Mekanik ; Mechanics
    İstanbul Teknik Universitesi kampüsü içinde ring aracı olarak kullanılması amaçlanan full elektrikli minibus aracın dizayn ve yapım asamasındaki basamakları bu yüksek lisans tezinde aktarılmıstır. Batarya ve elektrik motoru ile güç aktarımı saglanan elektrikli minibüste, aktarma organı olarak sanzıman kullanılmamıs, sadece difransiyel aradaki mekanik güç aktarımını saglamıstır. Elektrik Motoru, Batarya ve güç yönetim sistemlerinin secim kriterleri detayları ile sunulmustur. Önemli dizayn parametreleri yapısal diagramlar ile aktarılmıstır. Bunun yanı sıra, arac kontrolu ve arac kontrolunu saglayan haberlesme protokolunun uygulamasal olarak araca uygulanısı anlatılmıstır. Enerji tüketimi, maliyet hesaplamaları ve seçilen araç ekipmanlarının performansları detaylı olarak incelenmistir. Araç üstünde kosturulan kontrol algoritması güvenlik ve verimlilik açısından kampüs içinde yapılan testler ile gelistirilmistir. Anahtar Kelimeler: Elektrikli Minibüs, Araç Kontrolü, Haberlesme Protokolü.
  • Öge
    Görsel Yöre Tasarımında Dhtml Üzerinden Görüntü Fontları Kullanımı : Tex2dhtml Çeviricisi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Tiken, Rahşan ; Demiralp, Metin ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, TeX kelime işlemcisinin ürettiği karakter formatları baz alınarak görsel yöre tasarımlarında kullanılmak üzere yeni yazı tipleri üretecek programlar hazırlanmış ve yeni yazı tipleri üretilmiştir. Hazırlanan programlarda TeX ve Bash Kabuk programlama dileri kullanılmıştır. Ayrıca TeX kelime işlemcisi ile hazırlanan dökümanların internet ortamında görüntülenebilmesi için bu dökümanı yorumlayarak formatını belirleyen ve yeni yazı tiplerini kullanır hale getiren program paketi oluşturulmuştur. Perl programlama dili ile üretilen bu programlar yalnız TeX’deki karakter göserilimleri ve formüler ile oluşturulmuş dökümanlar üzerinden çıktı üretmektedir. Oluşturulan dökümanlar JavaScript ile oluşturulan Dinamik HTML dosyası aracılığı ile tarayıcılardan gösterilebilmektedir.
  • Öge
    İlişkisel Veritabanlarında Fonksiyonel Ve Dereceli Bulanık İlişki Sorgulama Aracı
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Ertanış, Erdinç Fadıl ; Ünal, Gazanfer ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, Dan Rasmussen ve Ronald R.Yager tarafından önerilen algoritma kullanılarak ilişkisel veritabanlarında fonksiyonel ve dereceli bulanık ilişki sorgulayan bir aracın geliştirilmesi hedeflenmiştir. Geliştirilen uygulama herhangi bir ilişkisel veritabanındaki tablolar üzerinde fonksiyonel ve dereceli bulanık ilişki sorgulayabilmekte ve sonuçlarını saklayabilmektedir. Sorgulama sırasında tablonun her alanı için, ayrı ayrı bulanık fonksiyonlar belirlenebilmektedir. Uygulamanın muhtemel kullanım alanları meteoroloji, spor istatistikleri, finans, ve pazarlama olarak verilebilir.
  • Öge
    İlişkisel Veritabanı Sistemleri İçin Bulanık Sorgulama Aracı
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Akkuş, Cem ; Ünal, Gazanfer ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu tez çalışmasının temel amacı, ilişkisel ve bulanık olmayan veritabanı sistemleri için bir bulanık sorgulama aracı geliştirmektir. Geliştirme aşamasında bulanık mantık ve bulanık küme teorilerinden faydalanılmıştır. Prof. L.Zadeh tarafından tanımlanan bulanık kümeler teorisi, kesin olmayan ve belirsiz bilgiyi işleme özelliğine sahiptir. Bulanıklık kesin olmamaktan kaynaklanan belirsizlik durumudur. Yapay zekada kullanılan bilgi gösterim yöntemleri belirsizlik içeren bilgiyi tanımlamakta yetersiz kalmaktadırlar. Bu durumda bulanık mantık ve bulanık küme teorisi belirsiz bilgi gösterimi için gerekli olmuştur. Sorgulama aracında iki temel fonksiyon yer almaktadır. Birincisi; bulanık olmayan veritabanlarının bulanıklaştırılması diğeri ise sorgu cümlesinin girilerek analizinin yapılması ve sorgu kısmının çalışmasıdır. Sonuçlar kısmının düzeni, kullanıcının isteğine göre ayarlanabilmektedir. Bulanık mantık ve bulanık kümeler, araştırmacılar tarafından popüler bir çalışma alanıdır. Her geçen gün bu konu ile ilgili yeni çalışmalar ortaya konmaktadır.
  • Öge
    Konteyner Taşımacılığında Navlun Hesap Modeli
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1998) Elçin, Ayşe Ebru ; Güler, Nil ; 75264 ; Mühendislik Bilimleri ; Engineering Sciences
    Bu tez çalışmasında, konteyner taşımacılığı yapan gemiler için bir navlun hesap modeli oluşturulmuş ve bu model halihazırda serviste bulunan bir gemi için navlun hesabında kullanılmıştır. Bölüm L'de konuya genel bir giriş yapılmıştır. Böhlm 2'de deniz taşımacılığının genel bir tanımı yapıldıktan sonra tramp taşımacılık ve düzenli hat taşımacılığı üzerinde durulmuş,iki taşımacılık anlayışının birbirlerinden ayrılan noktalarına değinilmiştir. Deniz taşımacılığında konteyner kullanımı ve ayrıca konteynerler hakkında detaylı ve açıklayıcı bilgiler de bu bölüme dahil edilmiştir. Gemi maliyetleri ve bu maliyetlerin bileşenleri hakkındaki bilgiler Bölüm 3 'ün kapsamına alınmıştır. Geminin sabit ve değişken masrafları konulan üzerinde durulmuş ve yatırım, işletim, seyir ve yük elleçleme maliyetleri detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Bölüm 4'te Net Şimdiki Değer yöntemi kullanılarak konteyner gemileri için bir navlun modeli oluşturulmuştur. Bu navlun modelinin daha iyi anlaşılabilmesi için paranın zamansal değeri ve nakit akış diyagramları anlatılmış, Net Şimdiki Değer yöntemiyle ilişküendirilmiştir. Son bölüm uygulama bölümü olup navlun değerleri, çeşitli istenen kazanç oranlarında ve çeşitli yatırım stratejilerine göre hesap edilmiştir.
  • Öge
    Lineer Olmayan Bazı Noktasal İzlemeli Kontrol Problemleri Ve Çözüm Yöntemleri
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Kızılsaç, Bayram Barış ; Akhiev, Seyidali S. ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada lineer olmayan diferansiyel denklemler ile ifade edilebilen bazı noktasal izlemeli kontrol problemleri incelenmiştir. Problemin bazı durumlarda kesin çözümünün bulunabildiği, çoğu uygulamada çözümün yaklaşık olarak bulunmasının önem kazanacağı belirtilmiştir. Çözümü kesin olarak bulunabilen bazı noktasal izlemeli kontrol problemleri ele alınarak, farklı yöntemlerle bulunan kesin çözümleri verilmiştir. Yaklaşık çözümü elde etmek için bir ardışık izlemeli kontrol algoritması tanıtılmıştır. Tanıtılan algoritma açık ve kapalı kontrol düzenleyicileri olmak üzere iki şekilde incelenmiştir. Son olarak noktasal izlemeli kontrol problemi penaltı yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Bu yöntem ile noktasal izlemeli kontrol problemi belirli bir optimal kontrol problemine indirgenmiştir. Daha sonra Pontryagin’ in maksimum ilkesi uygulanarak noktasal izlemeli kontrol probleminin genelleşmiş çözümü olarak adlandırılan kontrolün gerekli koşulları bulunmuştur.
  • Öge
    Lojistik Alanında Bir Veri Madenciliği Uygulaması
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Tiryaki, Sevcan ; Ercengiz, Ali ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada veri madenciliği yöntemlerinden sınıflandırma algoritması kullanılarak lojistik sektöründeki kritik problemlerden biri ele alınmış ve kurulan model yardımıyla bulunan kural geleceğe yönelik tahminlerde bulunmamıza imkan sağlamıştır. Bilgisayar sistemleri ile üretilen veriler tek başlarına değersizdirler çünkü çıplak gözle bakıldğında verilerin bir anlam ifade etmediğini söyleyebiliriz. Bu veriler belli bir amaç doğrultusunda işlendiği zaman anlamlı hale gelmektedir. İşte ham veriyi bilgiye veya anlamlı hale dönüştürme işini veri madenciliği ile yapabiliriz. Elimizin altında bulunan büyük veri yığınları içerisinde çıplak gözle göremediğimiz ancak keşfedilmeyi bekleyen ve belki de şirketlere milyon dolarlar kazandıracak olan değerli bilgiler keşfedilmeyi beklemektedirler. Geleceğin, en azından yakın geleceğin, geçmişten çok fazla farklı olmayacağının varsayarsak geçmiş veriden çıkarılmış olan kurallar gelecekte de geçerli olacak ve ilerisi için doğru tahmin yapmamızı sağlayacaktır.
  • Öge
    Nesneye Yönelik Programlama Ve Delphi İle Bir Kuyumculuk Programı
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1998) Avitoğlu, Antranik ; Ercengiz, Ali ; 75543 ; Mühendislik Bilimleri ; Engineering Sciences
    Bu tez çalışmasında, 80 'li yıllarda geliştirilen ve günümüzde çok yaygın olarak kullanılan bir programlama tekniği olan "Nesneye Yönelik Programlama" (Object Oriented Programming - OOP) tekniği hakkında bilgi vermek, bu teknikle uygulama geliştirme araçlarının en güçlülerinden biri olan Delphi hakkında teorik bilgiler sunmak amaçlanmıştır. Çalışmanın son bölümünde Delphi ile nesneye yönelik programlama (NYP) konusuna bir örnek teşkil etmesi amacıyla Kuyumculuk Otomasyon Programı geliştirilmiş ve Delphi 'nin uygulama yönü ortaya koyulmuştur. Bu çerçevede, çalışmanın üç ana bölümden ibaret olduğu söylenebilir: İlk olarak, nesneye yönelik programlama (NYP) kavramı ele alınmış, NYP parçaları ve NYP ile eski programlama teknikleri arasındaki farklar üzerinde durulmuştur. İkinci olarak, bu tezdeki uygulamayı geliştirmede yararlanılan ve günümüzde nesneye yönelik görsel programlama araçlarının en popüler olanlarının başında gelen Delphi, ayrıntılı bir şekilde örneklerle ele alınmış, Delphi ile NYP tekniği daha da pekiştirilerek anlatılmıştır. Son bölümde de, Delphi ile geliştirilen Kuyumculuk Otomasyon Programı yer almaktadır. İkinci bölümde daha çok teorik bazda kalan Delphi ile uygulama geliştirme konusu, bu uygulama ile somutlaştırılmıştır. Ayrıca bu proje ile veritabanı oluşturma ve veritabanı yönetimi konusunda da bazı teorik ve pratik bilgiler aktarılmıştır. Delphi ile rapor alma teknikleri örneklerle açıklanmıştır
  • Öge
    Oracle Veri Tabanı Üzerinde Sql Ve Pl/sql Özelllikleri Ve Uygulamaları İçeren Dinamik Bir Yapı Oluşturma Ve Kullanılan Arayüzü Değerlendirme
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Şahin, Yeşim ; Demiralp, Metin ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu tezde, Oracle veri tabanı ve yazılım araçları kullanılarak, Oracle veri tabanı yönetim dillerinden SQL ve PL/SQL özellik ve komutlarının öğretilmesine yönelik bir ders programı yapısı gerçekleştirilmiştir. Bu yapı SQL ve PL/SQL komutlarını içermekte, butonlar yardımı ile dolaşılan ekranlardan oluşmakta, kullanıcının arka planda veri tabanının çalıştığı uygulamalar yapmasına izin vermektedir. Uygulamaya ölçme ve değerlendirme yapan bir sınav yapısı da dahildir. Bu ders programının yapılmasındaki amaç, Oracle hakkında bilgi edinmek isteyen bireye, Oracle’in temel özelliklerini tanıtmak, bu özellikler ile ilgili uygulamalar yapmak ve sonucunda elde edilen bilgileri ölçmektir. Arka planda veri tabanı tablolarının var olduğu, uygulama içersinde, ekran kontrolleri sağlayan program parçalarının yer aldığı ve birbiri içinden açılan ekranlar yardımı ile Oracle tanıtımı yapan dinamik bir yapı oluşturulmuş, bir sınav sistemi geliştirilmiş ve kullanıcıya uygulamaları deneme olanağı verilmiştir.
  • Öge
    Oracle Veritabanı Yönetim Sistemi Ve Bazı Uygulamaları
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Akyüz, A. Okay ; Demiralp, Metin ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, Oracle veritabanı mimarisinin önemli konuları, dağıtık veritabanları arasındaki ilişkiler, ileri PL/SQL programlama teknikleri üzerinde durulmuş Oracle’ın iBCS2 portu kullanılarak Linux üzerinde kurulumu ile çalıştırılması açıklanmıştır. Oracle Web Uygulama Sunucusu kullanılarak Oracle-Web Tabanlı Sipariş Servisi hazırlanmıştır. 3’lü sıralı mimariyi esas alan Web programları aynı zamanda Dev/2000 Forms Designer, Dev/2000 Reports ve Graphics Designer araçları ile geliştirilen karar destek mekanizması açısından zenginleştirilmiş raporlar ve arka ofis uygulamalarıyla birlikte İTÜ’ye özgün, klasik internet mağazacılık sistemi anlayışından farklı bir çözümdür. Üyelik sistemi ve cari hesap izleme söz konusudur. Sistemin zamanla müşterilerini tanıması ilgi alanlarını belirleyerek uygun satış politikaları ile çeşitli yaklaşımlarda bulunabilmesi hedeflenmiş ve gerçekleştirilmiştir. Promosyon ve kredilendirme sistemi gibi ilave özelliklerle zenginleştirilmiş olan sistem üzerinde arka ofiste raporlamanın yapılabileceği gibi, Web üzerinde de raporlama olasılığına sahiptir. Web programları Oracle Web Uygulama Sunucu’sunun PL/SQL kartuşu kullanılarak yazılmıştır.
  • Öge
    Pasif Algılayıcı Verisi Birleştirme Ve Tehdit Değerlendirme
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Günal, Atilla ; Ünal, Gazanfer ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, algılayıcı verisi füzyonu alt bileşenlerinden olan Veri Birleştirme ve Tehdit Değerlendirme ele alınmıştır. Veri birleştirme problemi pasif algılayıcılar üzerinde tanımlanmış, maksimum yakınlık fonksiyonu yardımıyla formülize edilerek, ortaya çıkan kombinatoriyel problem zaman kısıtı altında bilgisayar programı aracılığı ile çözülmüştür. Füzyon sonucunda, algılayıcılardan standart sapmasını minimum olanın altında standart sapmaya sahip tek bir birleştirilmiş algılayıcı elde edilmiştir. Tehdit değerlendirme problemi ise bir uzman sistem kullanılarak modellenmiştir. Kuralların, gerçeklerin ve elde edilen sonuçların birleştirilmesinde Dempster Shafer teorisi kullanılmış, böylelikle belirsizliğin en esnek bir biçimde ( gerçeğe en yakın ) tanımlanmasına olanak sağlanmıştır. Kuralların ateşlenmesi işlemi için bulanık mantıktan faydalanılmıştır. Problemin çözümüne yönelik tanımlanan yöntemler, genelde herhangi bir uzmanlık alanında, özelde taktik resim içindeki hedeflerin tehdit durumlarını değerlendirmede kullanılabilecek bir uzman sistem çekirdeği ile uygulamaya konulmuştur.
  • Öge
    Sürekli Sistem Benzetimi Ve Diferansiyel Denklemler İçin Etkileşimli İnternet Ortamında Bir Veritabanı Yöneticisi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Erkan, Özden ; Ünal, Gazanfer ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu tezde, birbirleri ile etkileşim halinde olan iki farklı sistem geliştirilmiştir. Tezde geliştirilen sistemlerden ilki, sürekli sistemlerin modellendiği ve bu modeller üzerinde benzetim deneyinin tanımlanabildiği, görsel bir modelleme ve benzetim ortamıdır. Geliştirilen ikinci sistem ise, sürekli sistemlerin modellenmesinde kullanılan adi diferansiyel denklemler ve bunların parametrik çözümlerini içeren ve internet ortamında çalışan etkileşimli bir veritabanı yönetim sistemidir. Bir sürekli sistemin matematik modeli, model değişkenleri, model parametreleri ve bu değişkenlerin ve parametrelerin kombinasyonlarından oluşan diferansiyel denklemler içerir. Diferansiyel denklemlerin çözümünün elde edilmesi için internet ortamında yer alan veri tabanına bağlanılır. Eğer, diferansiyel denklemin çözümü varsa, bu çözüm benzetim ortamına aktarılır. Eğer çözüm yoksa, benzetim ortamında sayısal entegrasyon işlemi uygulanarak çözüm fonksiyonunu belirtilen zaman aralıkları için değerleri elde edilir. Modelleme ve benzetim ortamında sadece tek bir sürekli sistemin modeli değil, birden fazla sürekli sistemi alt sistem olarak içeren ve hiyerarşik yapıya sahip sistemin modeli de görsel bir ortamda oluşturulur. Prof. Dr. Tuncer İ. Ören tarafından ortaya atılan ve bir sistemin alt sistemleri arasında giriş- çıkış ilişkilerini ifade eden bağlaşım kavramı detaylı olarak incelenmiştir. Alt sistemler arasındaki bağlaşımlar, görsel modelleme ortamında tanımlanır. Bir sistemin modeli oluşturulduğunda, model benzetim ortamında, bir benzetim programı ile işlenir. Benzetim programı modelin yapısına bağlı olarak, benzetim ortamı tarafından üretilir.
  • Öge
    Veri Madenciliği Alanında Bir Bulanık Mantık Uygulaması
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) İnceler, Sezin Selen ; Ercengiz, Ali ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu çalışmada, insan doğasına olabildiğince yakın sorgulama ifadeleri kullanan bir bulanık sorgulama aracı geliştirilmiştir. Klasik mantık ve bulanık küme yaklaşımıyla sıradan veritabanlarında sözsel sorgu yapabilen esnek bulanık sorgulama sistemleri doğal dildeki bulanık ifadeleri kullanarak sorgu cümleleri oluştururlar. Dilsel değişkenler sınıfı olarak da adlandırılan bulanık kümeler ile oluşturulan sorgular bir kural çıkarım mekanizması kullanarak, kuralların doğruluk derecelerini bulmaya çalışır. Her bir kuralın bulanık ifadelerle oluşturulduğu düşünülürse, sorgulama yapılacak veriler üyelik fonksiyonları yardımıyla bulanıklaştırma sürecine tabi tutulmalıdır. Verilerin bulanık ifadelere olan üyelik dereceleri verilerin yorumunun yapılması aşamasında kullanıcıya yol gösterecek ve sorgulanan veritabanı yapısını göz önüne serecektir. Bulanıklık kesin olmamaktan kaynaklanan belirsizlik durumudur ve doğal dilde kullanılan pek çok ifadede karşımıza çıkar. Bir bulanık sorgulama aracı tekniği olan SummarySQL doğal dildekine çok yakın ifadeler ile sorgulama yapmamıza olanak sağladığı için bu tez çalışmasında temel olarak alınmış ve bir veri madenciliği tekniği olarak kullanılmıştır.
  • Öge
    Veri Madenciliğinin Bulanık Uzman Sistemlerde Kullanımı
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Küçükural, Alper ; Ünal, Gazanfer ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu yüksek lisans tez çalışmasında veri madenciliği yöntemlerini kullanarak, bulanık ilişkiler yardımı ile kural tabanları oluşturulması ve bu oluşturulan kural tabanının bir uzman sistem tarafından kullanılması hedeflenmiştir. Geliştirilen yazılımın sınıflama ve kural çıkarım algoritması S.Wesley Chanchien ve Tzu-Chuen Lu tarafından 2001 yılında önerilen algoritmalara göre tasarlanmıştır. Bu uygulamada kullanılan sınıflama algoritması Kohonen tarafından önerilen SOM(Self Organizing Map) algoritmasıdır. Kural çıkarımı için Rough küme teorisi kullanılmıştır. Bulanık uzman sistem tarafında Edward S. Sazonov’un bulanık uzman sistem algoritmaları uygulanmıştır.
  • Öge
    Veritabanından Bilgi Tabanına Geçişte Bulanık Bir Araç
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Tutar, Cem ; Ünal, Gazanfer ; Sistem Analizi ; System Analysis
    Bu tez çalışması ile bulanık sorgulama ile dilsel özet kavramları kullanılarak, herhangi bir veritabanınıdaki potansiyel bulanık kurallara ulaşılması ve kuralların bir uzman sistem tarafından değerlendirilmesi neticesinde yeni bilgi elde edilmesi amaçlanmış ve bu amaçla Dan Rasmussen ve Ronald R. Yager tarafından ortaya atılan veri madenciliği için bir bulanık araç ( SummarySQL- A Fuzzy Tool For Data Mining ) isimli makale temel alınmıştır. Geliştirilen uygulama ile kural çıkarım sürecinde iki farklı yöntem kullanılması mümkün olmaktadır. İlk yaklaşım, uzman bilgisi kullanılarak uzman kişinin veritabanındaki alanlar üzerine bulanık kavramlar tanımlaması ve tanımlanan bu kavramlar arasındaki ilişkiler irdelenerek bulanık kurallar çıkarılmasına dayanan uzman yaklaşımıdır. Ham veri yaklaşımı olarak adlandırılan ikinci yaklaşım ise uzman bilgisi gerektirmez. Veritabanındaki ham veriler arasındaki ilişkilerden bulanık kural çıkarımına gidilir. Her iki yaklaşımda da üretilen kurallar “Genel Amaçlı Bir Bulanık Uzman Sistem” için kural tabanı oluşturacak şekilde kullanılabilmektedir.