LEE- Mimari Tasarım Lisansüstü Programı
Bu topluluk için Kalıcı Uri
Gözat
Sustainable Development Goal "none" ile LEE- Mimari Tasarım Lisansüstü Programı'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeBiophilic design efficiency on humans' well-being in daily life with an atmospheric approach(Graduate School, 2021-12-06) Bayatmaku, Shaghayegh ; 502181029 ; Architectural Design ; Mimari TasarımAccording to studies on the human-nature relationship, it was revealed that urbanization and urban transformation projects failed to protect and enrich natural elements in their designs. Instead, building construction grew significantly for more financial benefit. Therefore, people who lived in the buildings, which were themselves a part of nature and humans directly related to nature, became isolated in buildings with fewer signs of natural elements. This study aims to reveal how people compensate for the lack of nature in capitals and investigates humans' well-being in their preferred places. In fact, what puts a space in a way that can make us feel calm is the potential in space to experience with all of the five senses and not just the vision, which gives us the entire presence at the present moment in the space that is known as the source of calmness. Having such space is not possible with a place that is merely a physical entity, unlike it needs an attempt to improve the atmosphere of the place. Studies about nature turned out that the atmosphere of nature is an ideal one that has been experienced and tested by humans and resulted in calmness. Thus, to approach the thesis aim, a literature review was gathered that consists of several studies on "Biophilic Architecture" and "Atmosphere of the Place," which make an effort to define an architectural design framework that affects human experience pleasantly in daily life. These studies represent a framework that gives humans a multisensory experience that enables them to feel the entire presence at the present moment in space. This experience results in human well-being in terms of physical, psychological, and mental. Besides, it addresses the main questions of "What is the efficiency of biophilic design with an atmospheric approach on humans' well-being in their preferred spaces in daily life?" and "What is the correlation and intersection between biophilic design patterns and atmosphere optimization factors?" that have some sub-questions. These sub-questions include "What are Peter Zumthor's atmospheric patterns?", "Which atmospheric and biophilic patterns are used in people's preferred places in daily life?", "What is the relationship between people's biophilia measure and the preferred places?" and "Which patterns could result in humans' presence at the present moment in the preferred places?". This study is qualitative and quantitative and tries to provide answers to the questions by phenomenological content analysis, researcher triangulation using focus group discussion, and questionnaire. It embraces a phenomenological content analysis of Peter Zumthor's "Thinking Architecture" book to clarify the factors optimizing the atmosphere of a place. It tries to expose the correlation and intersection between them and biophilic design patterns to highlight the most critical factors. A researcher triangulation using focus group discussion was conducted with three senior architects working in this field to prove the validity of the content analysis and the found patterns. According to the findings, a questionnaire was designed and asked from 132 Iranian architects (25-40 years old) to prove the factors and express their efficiency in people's daily lives and their preferred places' design. The most efficient patterns extracted from the questionnaire are compared with the found patterns in the previous steps' results to prove them. Furthermore, the questionnaire asked about participants' Biophilia measure (affinity toward nature), their well-being in their preferred places, the function of the place, participants' satisfaction of the places, and their preferred places' architectural characteristics in terms of biophilic design patterns and found atmospheric factors. There were some questions about participants' feelings in their preferred places and their relationship with the place, such as the "Sense of belonging" level to investigate the relationship between these items with the considered biophilic and atmospheric patterns and the "Presence at the present moment" level. So, this research aimed to obtain findings related to the crucial impact of "Biophilic design" and the "atmosphere of the place" on human well-being. According to existing literature and participants' responses, it exposes the correlation and intersection between biophilic design patterns and atmosphere optimization factors to highlight the most critical factors to have the experience of "Presence at the present moment." Finally, it suggests several patterns to have a biophilic atmosphere in humans' preferred places that make people healthy and well in their daily lives.
-
ÖgeCorrelations between composition attributes of architecture and music(Graduate School, 2021-02-17) Tayyebi, Seyed Farhad ; Demir, Yüksel ; 502132007 ; Architectural Design ; Mimari Tasarım"I call architecture frozen music" by Johann Wolfgang von Goethe vividly expresses the great linkage between architecture and music. The architects applying music in building design are increasing in numbers, and interrelated projects are getting progressively widespread. Interestingly, most of the interrelation between architecture and music, in various scales, are formed by some assumed correlated parameters regardless of the feeling arousal of the attribute to the listeners and observers, which are mostly based on the subjective artists' opinion or rooted in more-objective scientific issues. For instance, 'interval' in music has been arguably understood as 'proportion' in architecture; accordingly, the harmonic musical interval applied in architectural ratio with the hope of acquiring pleasant architectural proportion. But is there any correlation between the preferences of satisfactory musical intervals and their transformation into architectural proportions? From this perspective, this research aims to explore the correlations between the preferences of architectural and musical attributes from the subjective people's point of view rather than the artist's opinion or merely through an objective perspective. Thus, this study aims to answer the following questions. • Is there any correlation between the preferred architectural and musical attributes of people? What are the most frequently correlated attributes? • More specifically, on a small scale, which musical instruments preferences correlate with architectural material preferences? On a large scale, which musical attribute preferences correlate with architectural attributes preferences in general? At first, a pilot study has been conducted to examine the methodology through exploring the correlation between architectural attributes and musical attributes across limited demographic classes (S. F. Tayyebi & Demir, 2020). By learning from it, two other studies find an answer to the questions. The first study, as a small-scale investigation, has explored the preference correlations between the attributes related to architecture material and musical instruments. Another study, as a large-scale investigation, has scrutinized the correlation between the general attribute preferences of architecture and music across a wide range of demographic classes. Despite some tiny differences, the methodologies of the three papers have an identical structure. The methodology has three phases presented in Figure 4.1. The first phase provides a clear list of the considered attributes, based on two studies conducted during the dissertation progress (S. F. Tayyebi & Demir, 2019) (S. F. Tayyebi et al., 2020), though they can also be seen as part of the limitations of the dissertation. After examining eight different methods and discovering the most reliable method to extract the personal preferences of architectural attributes (Tayyebi & Demir, 2020), a survey is then prepared and distributed worldwide on the QuestionPro platform to collect the individual's demographic information, the musical attribute preferences, and architectural attribute satisfaction. In the second phase, the participants' responses were analyzed, and the unreliable responses were filtered to provide a complete set of attribute preferences of valid participants. Finally, in the third phase, Pearson's correlation coefficient analysis examined the correlations between every single attribute within different demographic categories. The outcomes of the analysis were then filtered by the correlation p-value, to skip the statistically invalid correlations. The second and third studies also integrated with Bonferroni correction, as a second filtering technique, to skim off the utmost reliable correlations. Clustering method has also applied to the third study to summarize the correlated attributes provide a holistic understanding of the correlation trends. As the first outcome, all the studies confirm the importance of demographic classes in the correlations exploration between the preferences of architectural and musical attributes. Not only the trace of age and gender apparently exists in the discovered correlations, the large-scale study considering the participants' education shows that even education more than age and gender impacts on the discovered correlations. It reinforces the importance of the three demographics. Along the same line, some demographic classes, attribute categories, and the attributes themselves reflect higher number of correlations. For example, females more than males, material color and material qualities more than material reflection and texture, symmetry more than indentation and stress, and genre more than psychological attributes of music show correlation. Furthermore, within genre category, rap and jazz, and within the psychological attributes of music, sophisticated and poetic/deep have higher number of correlation and thus may reflect better the preferences of some attributes in another field. Regarding the aim of the paper, Pearson's analysis results of the two main studies in small and large scale are indeed the outcome of the study, and thus presented in appendices. For example, the first study, concerning architectural material and musical instrument correlations, shows that preferences of cello for mature females reflect higher satisfaction for brick, full of texture materials, aluminum, reflective, and light-colored material. The results of the large-scale study show male musicians, mature musicians, and even architect-musicians who are interested in sophisticated music tend to prefer sophisticated architectural forms. Rock follower musicians are less satisfied with complicated architectural forms. Preferences for sad music for female architects tend to have a preference for horizontality in building forms. The outcomes of the large-scale study, exploring a large number of correlations, are also clustered to provide a holistic understanding of the correlations. On its basis, those who prefer Complicated music seems to have more positive opinions about Complicated architectural forms. There are strong correlations, albeit very few in number, that shows those who like Dance music seem to prefer Rhythmic and complicated buildings. Among the Mellow music followers, in general, Simple architectural forms were found more satisfactory. Joyful music followers seem to tend towards regular patterns in architecture. Those who enjoy Rap have a preference for either regular or irregular patterns that exude a sense of repetition in the formal structure. Finally, this explorative study confirms the existence of numerous correlations between architectural and musical attributes, thereby proving the potentials of applying the resulting insights into future building design and further investigations.
-
ÖgeDisiplinlerarası zeminde eleştirel mekânsal pratiklerin denemeci açılımları: Mimari deneme filmi(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022-07-04) Erol, Aygen ; Çebi Dursun, Pelin ; 502181005 ; Mimari TasarımGünümüz mimarlık ortamı, mimarlığı geleneksel yapı üretme pratiğinden öte, bir düşünme ve algılama biçimi olarak gören, eleştirel tartışmalar üreten bir ortamdır. Geçtiğimiz yüzyılın son çeyreğinden bu yana, mekânsal pratiğe radikal, eleştirel ve disiplinlerarası bir yaklaşım geliştirilmesi mimarlık tartışmalarında üretken bir alan açmıştır. Mimarlık ve mekân artık doğrudan maddi olarak üretilen bir mekanizma değil, zaman-mekân-toplumsallık içerisinde kendini var eden, belleği ve potansiyelleri olan bir nesnedir. Mekânı objektif bir çerçeveden ele almak ve onu anlamlandırırken tanımlı yöntemleri kullanmak, çoğu zaman gündelik ve öznel olanın algılanışını yok sayarak mekânı düzleştirmekte, ufak ve değerli nüansları yok edebilmektedir. Mimarlığa dair geliştirilen bu eleştirel bakışlar, mekânın çoklu bakışlarla nasıl okunabileceği veya bu okumaları yapabilmek için ne şekillerde konumlanılabileceğiyle ilişkilenir. Tez çalışması, disiplinlerarası çalışmalar aracılığıyla mekâna bakışın çoklu ve eleştirel yönlerini üreten pratiklere duyulan bir merakla başlar. Bu kapsamda sinematografik teknik ve yöntemler, mekâna bakışın bir aracı olarak konumlandırılır. Özellikle geçtiğimiz yüzyılın etkili araçlarından biri olan "montaj" kavramı, yeni bir zaman-mekânsal açılım sunma potansiyeli bakımından önemli görülür. Bu noktadan hareketle film tarihi ve kuramına mimarlık disiplininin filtresinden bakılan süreç içerisinde, çalışmanın kapsamı "deneme filmleri" olarak tanımlanan alana doğru daralır. Özellikle kentsel ve mimari mekânı sıklıkla ele alarak kapsamlı ve çoklu bakışlar sunan, montaj tekniğini geleneksel sinemadan farklı bir şekilde yorumlayan bu filmlerin, mekâna bakışın eleştirel bir yöntemini sunabileceği düşünülür. Mekânın sosyal teorinin alanında değerlendirilmeye başlandığı süreç ve bu sürecin mimarlık disiplininde gerçekleşen yansımaları, mekâna bakışın alternatif bir pratiği olarak konumlandırılan deneme filmleri ve onun denemeci pratikleri için uygun bir zemin sağlar. Bu kapsamda tez çalışmasının teorik zemini, eleştirel mimarlık olarak tariflenen alanın kuramsal çerçevesini çizmeye yönelik bir literatür taraması ve eleştirel bir olasılıklar alanı olarak görülebilecek denemeci düşünce çerçevesinde iki basamaklı olarak şekillenir. Eleştirel teorinin tartışma düzlemi ve 1960'lı yılların getirileriyle şekillenen, sosyal ve beşeri bilimlerdeki post-yapısalcı paradigma değişimi, bilim insanlarının maddi dünya, faillik, nesnellik ve mekân kavramları hakkındaki varsayımlarını yeniden şekillendirmiştir. Mekânın algılanışı ve ifadesi, derin ve kavramsal bir rönesanstan geçerek, çeşitli disiplinlerin konusu haline gelmiştir. Konum ve bağlam verileri öne çıkarak, mekânın farklı tarihselliklerin, kültürel verilerin ve insan ilişkilerinin üretimi ile ilişkili bir sosyal strüktür olduğu düşünülmeye başlanmıştır. Mekânın sosyal teorinin alanında değerlendirilmeye başlandığı, 'mekânsal dönüş' olarak adlandırılan bu süreç, toplumsal mekânın inşası ve dönüşümü bağlamında, zamanın ve toplumsal yaşamın rolüne dikkat çeker. Henri Lefebvre'in üç momentli toplumsal mekânı ve Edward Soja'ya ait (1996) triyalektik mekân yorumları, düalist yaklaşımlar sonucu oluşan dikotomik kavramların ve algılayışların karşısında konumlanan, çoklu bakışları odağa alan kapsamlı bir mekânsal bakış açısı meydana getirir. Aynı zamanda normların ve varsayımların ötesine geçen, farklı görme biçimlerini ve potansiyel gelecekleri arayan, "öteki"ne ve sıradan olana bakmaya çalışan bir bakış açısı yaratır. Kökenleri eleştirel teoriye uzanan ve çağdaş mimarlık tartışmalarında önemli bir alanı kaplayan eleştirel mimarlık tartışmaları ve eleştirel mekânsal pratikler, sanatın mimarlık alanında konumlanışını ele alan yaratıcı ve üretken bir alandır. Bu pratikler Edward W. Soja'nın (1989/1996/2014) dikkat çektiği "mekânsal dönüş" nosyonu çevresinde şekillenen ve söz konusu post-yapısalcı paradigmanın mimarlık disiplinindeki yansımaları olarak görülebilir. Çeşitli disiplinlerin önerdiği bakış açıların üst üste düştüğü, mimarlığın ve mekâna dair bilginin farklı açılardan sorgulanmaya açıldığı disiplinlerarası zemin, çalışmanın ele alındığı eleştirel mekânsal pratiklerin alanını tarifler. Mimarlığın eleştirel bakışları, mimarlığı çağın kültürel üretimleriyle birlikte ele alır. Kültürel üretimler, birden fazla disiplini ve anlayışı kapsayan alanlardır. Bu bağlamda disiplinlerarası bir zeminde üretilirler. Mimarlık disiplini de bu anlayışları tek potada eritmesi ve kendi bünyesinde bir araya getirerek bir sonuç ürüne dönüştürmesi anlamında disiplinlerarası bir üretimdir. Eleştirel mimarlık pratikleri, disiplinlerarası zeminde tasarım ve eleştiri arasında bir ara alanı işaret eder. Bu bağlamda, disiplinlerarasılık, mekâna yöneltilen eleştirel bakışların üretim zeminini oluşturur ve mimarlık disiplininin ideolojik aygıtlarını ve yerleşik normlarını sorgulamaya açan entelektüel ve yaratıcı bir üretim alanı olarak görülür. Tez çalışması, kökenleri eleştirel teoriye uzanan ve çağdaş mimarlık tartışmalarında önemli bir alanı kaplayan eleştirel mimarlık alanının açtığı yaratıcı bağlama yerleşerek, Jane Rendell'ın (2006) eleştirel mekânsal pratikler olarak adlandırdığı disiplinlerarası pratiklerin içinde alternatif ve eleştirel bir araştırma alanı sunmayı hedefler. Mekâna dair niteliklerin anlaşılmasında ve tartışılmasında denemeci düşüncenin disiplinlerarası ve hibrit yapısı eleştirel mekânsal pratiklerle ilişkilendirilir. Denemeci düşünce ve mimari deneme filmlerinin, edebi kökenlerinden fotoğrafa, oradan sinema çalışmalarına ve çeşitli çağdaş formlara evrimi bağlamında disipliner ortamları ele alan tez çalışması, denemeci düşünce aracılığıyla mekânın üretim ve yorumlanma yolları tartışmaya açar. Rendell'ın (2006), Edward Soja'ya ait (1996) "mekân, zaman ve toplum" üçlüsünden yola çıkarak tanımladığı; "mekânsal, zamansal ve toplumsal" olarak belirlenen eleştirel mekânsal pratiklerin triyalektik açılımı, denemeci düşüncenin eleştirel mekânsal pratikler içerisindeki varlığını araştırmak için bir dayanak noktası olarak ele alınır. Bu triyalektik açılım aynı zamanda tez çalışmasının metodolojik altlığını oluşturur. Denemeci düşüncenin potansiyellerini ve eleştirel yapısını açmak için, ilk defa Penolope Haralambidou (2015) tarafından deneme filminin bir alt-türü olarak teorize edilen, mimari tasarım, teori ve film arasındaki sınırlarda yer alan melez bir tür olan "mimari deneme filmleri" araçsallaştırılmaktadır. Tez çalışmasının metodolojisi, araştırma kapsamında seçilen üç mimari deneme filminin, eleştirel mekânsal pratiklere ait triyalektik model üzerine düşürülmesi ve bu model üzerinden okunması yoluyla oluşturulur. Eleştirel mimarlık ve denemeci düşüncenin çerçevelediği iki teorik alanın üst üste düşürülmesi ile oluşturulan pratik alanı denemeci düşüncenin eleştirel mekânsal pratiklerin alanındaki varlığını test eder. Bu kapsamda triyalektik model üzerinde incelemek için seçilen mimari deneme filmlerinin ilki fiziksel mekânı ele alır, ikincisi mekânın temsili ile ilişkilenir ve üçüncü örnek ise izleyici ile diyalog kuran ekran mekânını dönüştürür. Filmlerden ilki, Fransız Yeni Dalga sinemasının önemli yönetmenlerinden biri olan ve 2000 sonrası yıllara kadar filmler üreten Agnés Varda ile kamusal alandaki siyah beyaz fotoğraf müdahaleleriyle tanınan Fransız sokak sanatçısı JR'ın, birlikte Fransız kırsalını dolaşarak, yolda karşılaştıkları mekânlar ve insanlar üzerinden gerçekleştirdikleri enstalasyonel yaklaşımların denemesi olan 2017 yapımı "Mekânlar ve Yüzler" isimli filmdir. İkinci film, California Sanat Enstitüsü'nde film çalışmaları profesörü olan Thom Andersen'in, 169 dakikalık süresi boyunca, büyük bir kısmı 200'den fazla filmin kırpılmış sahnelerinden oluşan ve Los Angeles kentinin film endüstrisi tarafından sunulma ve pazarlanma şeklini eleştirmeye girişen bir film-denemesi olan "Los Angeles Kendini Oynuyor" isimli 2003 yapımı filmidir. "Deja vu: Resnais'nin Marienbad'daki Geçen Yılı Yeniden Sahneleniyor" (Déjà vu: Restaging Resnais's Last Year at Marienbad) isimli üçüncü örnek ise, Penelope Haralambidou'nun bir filmi yeniden sahneleme denemesidir. Bu yeniden sahneleme işi, Fransız Yeni Dalga sinemasının önemli yönetmenlerinden biri olan Alain Resnais'nin "Geçen Yıl Marienbad"da isimli filmini bir enstalasyona dönüştürür. Tez çalışması kapsamında eleştirel mekânsal pratiklerin alanında tartışmaya açmak üzere seçilen bu üç film, Jane Rendell'ın (2006) triyalektik modeli aracılığıyla okunur ve mekânsal, zamansal ve toplumsal açılımların farklı odak noktalarında tartışmaya açılır. Üç açılımın her birinde farklı noktalara temas ederek farklı soruları soran bu üç film, denemeci düşünceyi ve mimari deneme filminin mekânsal eleştiri üretme potansiyelini araştırır. Mekânsal açılım, yer, arsa ve mekân kavramları hakkındaki tartışmalardan yola çıkar ve yeri ilişkisel ve bağlamsal bir yapı olarak ele alır. Bu bağlamda ilk film, "fiziksel mekân, mekânsal eleştirinin aracı olabilir mi?" sorusunu sorar. İkinci film, filmsel mekânın (temsilin), mekânsal eleştirinin aracı olup olamayacağını sorgularken, üçüncü film, sinema ekranının mekânının bir eleştiri aracı olma potansiyelini araştırır. Filmler, zamansal ve toplumsal açılım bağlamlarında da farklı odak noktalarına yerleşerek farklı soruları sorarlar. İlk film, insanların ve mekânların, anıları, geçmişi ve belleği nasıl paylaştıklarını araştırır. İkinci film, "filmsel mekân çok katmanlı bir zamansallık sunabilir mi?" sorusunu sorar. Üçüncü film ise zamanın mekânsallaştırılma denemesini yapar. Toplumsal açılım bağlamında ilk film, "yer ile ilişkili kimliklerle karşılaşmalar"ın nasıl bir eleştirel mekânsal pratik üretme potansiyel taşıdığını sorar. İkinci film, "fiziksel olmayan mekânda (filmsel mekânda) yapılan psikocoğrafik ve toplumsal bir keşif mekânsal eleştiri üretebilir mi?" sorusunu sorar. Üçüncüsü ise denemeci pratikler tarafından dönüştürülen ekran mekânının, izleyici ile diyalog kuran bir ortam olarak mekânsal eleştiri üretebilme imkânlarını araştırır. Bu çalışma, mekânsal eleştirinin yalnızca metin yoluyla üretilmediğini, pek çok disipliner pratik ile beraber disiplinlerarası bir zeminde üretilebileceğini göstermek için bir olasılıklar alanı olarak konumlanır. Sinemadan mimarlığa, mimarlıktan sanatsal yerleştirmelere uzanan disiplinlerarası ortamların çeviri aralıklarında üretilen mimari deneme filmleri yoluyla disiplinlerarası aralıkta mekâna dair anlam, yorum ve eleştirinin üretimi çeşitlendirilir. Bu bağlamda, mekâna dair kapsamlı bir ifade biçimi olan ve bulanık bir zeminde mekânın algılanışına ve üretilişine dair yeni olasılıklar açan denemeci pratiklerin, eleştirel mimarlık kuramı kapsamında görünür kılınması amaçlanır.
-
ÖgeEtkileşimli dijital teknolojiler bağlamında beden mekan deneyimi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Ucay, Rabia ; Çebi Dursun, Pelin ; Mimari TasarımGünümüzde mektup, resim, maket gibi analog teknolojilerden mobil telefon, fotograf, üç boyutlu model gibi dijital teknolojilere doğru geçişler görülmektedir. Yaşanan bu değişim kültürü, alışkanlıkları, bilginin yapısını ve üretimini değiştirirken mimarlığın asıl çalışma alanı olan mekanı da dönüştürmektedir. Bu çalışma, 'Dijital teknolojiler, mekanın bedenle iletişim kurma biçimlerini ve mekan anlayışını nasıl etkiler?' sorusu ile başlamıştır. Dijital teknolojilerin bedene ve mekana kazandırdığı etkileşimli uzantılarla, mekansal algı ve bedensel deneyimi dönüştürmesi ve alternatif deneyimlere dair ipuçları sunması çalışmanın temel motivasyonunu oluşturmaktadır. Teknoloji, dijitalleşme ile birlikte bedensel verileri tanımlanabilir ve kontrol edilebilir hale getirmektedir. Bu çalışma, dijital teknolojilerin bedensel deneyim aracılığıyla mekan ve beden arasında karşılıklı etkileşim potansiyelini artırarak farklı bir gerçeklik katmanı ortaya koyması fikri üzerinden gelişmektedir. Bu yeni durumda, dijital teknoloji bedenle duyuları aracılığıyla iletişim kurmakta ve bu iletişimden elde ettiği bilgileri mekana aktararak mekansal öğelerin dönüşümünü sağlamaktadır. Tez beden, mekan ve teknoloji arasında kurulan bu ilişkiyi 'etkileşim' kavramı üzerinden tartışmaya açmaktadır. Beden ve mekan arasında teknolojinin sağladığı etkileşim, bedene ait duyular, bedenin duyularıyla mekana aktarılan veriler ve bu verilerle üretilen mekansal özellikler bağlamında ele alınmaktadır. Dijital teknolojilerle birlikte var olan deneyimsel mekanlar, bedenle ve bedensel deneyimin zihinsel süreçleri olan gerçeklik katmanlarıyla bütünleşerek mekansal deneyimi dönüştürmektedir. Beden artık fiziksel anlamda var olmadığı sanal mekanları da deneyimleyebilmekte ve dijital teknolojiler aracılığıyla bedenin deneyim süreçlerini oluşturan verileri mekanı oluşturan bilgi kaynağına dönüştürebilmektedir. Böylece dijital teknolojiler ile birlikte mekan ölçümsel ve geleneksel tanımlarından sıyrılmaktadır. Dijital olmayan 'geleneksel mekan', çoğunlukla kartezyen anlayış ve görme duyusu baskın tasarım yöntemleri ile oluşturulmakta, mekanın bedenle kurduğu etkileşimi ve mekanın kurucu öğelerinden biri olan bedenin duyumlarını yeterince önemsememektedir. Gelişen dijital teknolojiler ise mekanı yalnızca göz ile deneyimlenen estetik ve statik bir nesne olmaktan çıkarır; bedenin diğer duyularıyla da etkileşime geçerek bedensel deneyimin bütünlüğünü korur. Bu sayede mekan da nesne konumundan özne konumuna taşınır; gözlerin ve bedenin hareketi, zihinsel süreçleri gibi bedensel durumlara anlık yanıtlar verebilir hale evrilir. Tezin ana argümanı, duyusal algılara dayalı bedensel deneyimi amaçlayan ve dijital teknolojilerle kurgulanan etkileşimli mekanları konu edinen örnekler yardımıyla tartışmaya açılacaktır. Böylece etkileşimli dijital teknolojilerle tasarlanan deneyimlerin oluşturduğu durumlar tez kapsamında oluşturulan beden, mekan ve teknoloji ilişkisi üzerinden okunacaktır.
-
ÖgeMimarlıkta "etki"ye "mem" kavramı üzerinden epidemiyolojik bakış( 2023) Kaynar, Hilal ; Kahvecioğlu Paker, Nurbin ; 785882 ; Mimari Tasarım Bilim DalıTarih boyunca görsel ve yazınsal sayısız üretimden oluşan mimarlık ortamı, yeni yapılacak üretimler için de düşünsel bir zemin oluşturmuştur. Mevcut ortamla ve önceki üretimlerle ilişkilenme şekilleri ve bu duruma yaklaşımlar, her dönemin yaratıcılık ve üretim anlayışına göre çeşitlilik göstermekle birlikte, özellikle modernizmle beraber yerini istenmeyen ve açığa çıkma ihtimali endişe yaratan etkiye bırakmıştır. Yaratıcılığın ve özgünlüğün ön planda olduğu bir disiplin olan mimarlıkta, özellikle yoğun bir bilgi sağanağı altında kaldığımız günümüzde, inşa edilen yapılar, projeler, yazılanlar ve konuşulanların sürekli dolaşımda olmasıyla oluşturdukları etkinin kaçınılmazlığı ve bu durumun kabul görmesinin zorluğunun yarattığı ikircikli durum tez çalışmasının çıkış noktasını oluşturmaktadır. Tez çalışmasının amacı, mesafelenilen bir durum olmak yerine, fikirlerin yayılım gücünü olağan kabul ederek, mimarlık ortamındaki yansımalarının izinin sürülmesidir. Çalışma öncelikle tarihsel perspektifte bireyler arası aktarımların farklı şekillerini inceleyerek, taklit ve etki kavramlarını bu bağlamda tartışmakta, ardından etki olgusunun doğasını kavramak üzere bilişsel süreçler ve kültür çalışmaları aracılığıyla disiplin dışı yaklaşımlara başvurarak, tezin kurgusunun oluşturulmasında getirdikleri farklı bakış açılarından yararlanmaktadır. Bu yaklaşımlar doğrultusunda, kültürü inceleyen ve fikirler, şarkılar, sloganlar, giysi modaları ve yapım yöntemleri gibi zihinden zihine aktarılan ögelere "mem" adını vererek, "mem"lerin eşlenmesiyle kültürel iletimin gerçekleştiği fikrine dayanan memetik kuram, etkiyi oluşturan aktarım mekanizmalarını anlamlandırmak üzere ele alınmaktadır. Memetik kuramdan ödünç alınan "mem" kavramı, zihinden zihine eşlenerek etkinin oluşumunu sağlayan birimler olarak değerlendirilmekte, mimarlıkta etkiyi incelemek için kavramsal bir araç olarak kullanılmaktadır. Yalnızca zihinlerde değil, iletişim ortamlarının kendisinde de bulunan "mem"lerin, bu ortamlardan beslenen mimarlık aktörlerinin zihinlerine eşlenmesi fikri, mimarlık medyasının üretimleri yönlendirme ve etki alanı oluşturmadaki etkin rolüne işaret ederken aynı zamanda mimarlık medyası, yapılan yeni üretimlerin mevcut ortama katıldığı ve etki alanlarının okunması için zemin sağlayan bir "mem havuzu" olarak değerlendirilmektedir. Literatür araştırmalarından elde edilen kavramsal çerçeve doğrultusunda tez çalışmasında, mimarlık medyasında dolaşımda olan ve "mem" olarak belirlenen bazı kavramların etki alanlarını okumaya çalışmak ve bu doğrultuda bir okuma yöntemi geliştirmek amaçlanmıştır. Bu bağlamda etkinin bulanıklaşan, tespiti ve takibi zor olan doğası göz önünde bulundurularak, etki alanlarının incelenmesi için izlenebilir bir zemin sağlaması açısından, yazınsal mimarlık ortamı ve bu ortam aracılığıyla aktarılan kavramlar ele alınmaktadır. Bir bulaşma ya da enfeksiyon olarak da değerlendirilen "mem" yayılımını incelemede, tıpta hastalıkların belirli bir popülasyon içindeki görülme sıklığı, dağılımı ve hastalık oluşumunu etkileyen faktörleri araştıran "epidemiyoloji"yle analoji kurularak, belirlenen kavramlara dair üç dergi üzerinden bir tür epidemiyolojik inceleme yapılmakta, bir başka deyişle epidemiyolojik inceleme aracılığıyla, sayısal verilerin görselleştirilmesi sayesinde "mem"lerin yayılımı ve etki alanlarını görünür kılmak üzere bir okuma yöntemi geliştirilmektedir.
-
ÖgeTasarımda orijinallik mitlerini çözümleyici bir model önerisi(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023-04-27) Vatansever Kara, Elçin ; Kahvecioğlu Paker, Nurbin ; 502072014 ; Mimari TasarımOrijinallik kavramı; mimarlık, tasarım ve ilişkili disiplinlerde tartışmalı bir kavramdır. Bir tasarımın benzersiz, özgün ve başka tasarımlardan ayrıksı olma durumu, günümüzde yaratıcılıkla ilişkili olarak arzulanan bir olgudur. Orijinallik, tasarım sürecinde yaratıcılığı teşvik ederken, tasarımcıya da bir çeşit özgürlük alanını açar. Özgün tasarımlar, önceki tasarım kalıplarından farklı olarak, yeni fikirlerin ve yaklaşımların kullanılmasıyla karakterize edilir. Ancak orijinallik her zaman mutlak bir kavram olmamıştır. Sanattan felsefeye, bilimden tasarıma kadar bir çok disiplinde, zaman içerisinde farklı anlamlar yüklenmiş ve tartışmaların odak noktası olmuştur. Orijinalliğin modern bir fenomen olduğundan bahsedebiliriz, zira klasik gelenekte taklit sanatı hem uygulanmış hem de teorileştirilmiştir. Gelenekler iletimi, nesilden nesile aktarımı ifade eder; uygulanması için gerekli kuralları, taklit edilmek üzere olan modeller aracılığıyla iletiriz. Çünkü bir modelin iyi bir şekilde taklit edilebilmesi, tam olarak anlaşılması ve az ya da daha fazla yaratıcı bir şekilde yeniden üretilebilmesi için tekniğin öğrenilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla gelenekler; taklit, kopya ya da yeniden üretimi öğrenmenin doğal bir parçası, süreci olarak görmektedir. Dahası, tarihsel olarak bakıldığında, bu türden bir üretim sanat, tasarım ya da mimarlık alanlarında bir stilin, dilin oluşmasını, yayılmasını da sağlayan şeydir. Eskiler; taklit ve yaratım sürecini ayrılmaz bir bütün olarak görmüş, bununla ilgili pek çok felsefik spekülasyonlar, çeşitli teoriler üretmiş ve yaratıcı taklidi bir öğretim modeli olarak uygulamıştır. Ancak zaman içerisinde, orijinalliğin idealleştirilmesinin bir sonucu olarak, taklidin yaratıcı potansiyeli ve bir öğrenme biçimi olarak saygın görülen konumu giderek itibarsızlaşmıştır. Orijinallik / özgünlük kavramı tarihi görece yakın zamana aittir. Kökeni latince -oriri, originem-den gelen ve kaynak, başlangıç gibi içkin bir biçimde geriye dönük anlamlara sahip orijin, 14. yüzyıldan beri var olsa da, bu kelimeden türeyen orijinal ve orijinallik kavramları zaman içerisinde farklı şeyleri ifade etmeye başlamıştır. Orijinal kelimesi zaman içerisinde, bir tarafta orijin ile bağlantılı olarak retrospektif anlamlarını korurken, diğer taraftan yeni, diğerleri gibi olmayan, özgün gibi anlamlar yüklenmeye başlamıştır. Orijinallik ise tamamen modern bir fenomen olarak, idealleştirilmiş bir yeniliği ve özgünlüğü tariflemek üzere kullanılan bir kavram haline gelmiştir. Orijinallik; sıfır noktasını hemen, şimdi, kendisi üretmektedir. Dolayısıyla bu anlamda, geçmişe dönük olan klasik geleneklere zıt bir kavramdır. Orijinal kelimesinin birbirinden farklı ve zıt anlamlar yüklenebilmesi, orijinal kavramı ile birlikte kendisine eş ve zıt anlamları olan diğer kavramları ele alış biçimlerimizi değiştirirken, özellikle tasarım, mimarlık, sanat, estetik gibi alanlarda idealleştirilmiş bir arayış olma durumu ile birlikte bakıldığında, orijinallik ekseninde olan tüm kavramları tartışmaya açık hale getirmektedir. Orijinallik ve kopya/ taklit kavramları çerçevesinde tartışılan tanımlamalar ve yan kavramlar farklı söylem alanlarında yer alsalar dahi, birbirlerine değişen koşullar yaratmakta ve birbirlerini ilişkisel olarak dönüştürmektedir. Bu koşulların ve dönüşümün izleri, kelimelerin anlamları üzerinde kendini göstermektedir. Dilde anlamsal olarak meydana gelen ve düşünme biçimlerimize yansıyan bu değişimleri görsel olarak temsil edebilme işi ise zordur. Tez çalışması, bu anlamda tarihsel olarak anlamsal salınım gösteren bu kavramlara odaklanacaktır. Modern bir kavram olan orijinallik kavramı, bir dizi niteliksel ve niceliksel değişim ve dönüşüm nedeniyle zihniyetimizi şekillendiren modern mitlerden biri haline gelmiştir. Mitler, bir ideolojiyi ve bir değerler bütününü doğal bir durum olarak yansıtırken, toplumsal olarak inşa edilen bu durumun insan üretimi ve dolayısıyla da yapay (artificial) olduğunu gizlemektedir. Bu nedenle, bugün orijinallik ve kopya gibi kavramlara nasıl yaklaştığımızı açıklığa kavuşturmak için bu sosyal olarak inşa edilmiş anlatıları deşifre etmek çok önemlidir. Orijinallik ekseninde, tasarımın kendisinin ve tasarımcı kavramının zamanla mitolojikleşmeye başlaması, hem ürünün hem de üreticisinin anlamlarındaki değişimi beraberinde getirmektedir.
-
ÖgeVe sonra mimarlık rüyaya daldı: mimari tasarım sürecine kuramsal ve deneysel bir bakış(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022-07-07) Duran, Ece ; Şenel, Aslıhan ; 502181014 ; Mimari Tasarım
-
ÖgeWomen's use of space in Tehran modern houses constructed between 1960-1980(Graduate School, 2021-02-16) Davodipad, Sepideh ; Özsoy, Ahsen ; 502092018 ; Architectural Design ; Mimari TasarımThe main objective of this thesis is the exploration and detailed examination of the women's use of space in modern dwellings constructed between the years 1960-1980 in Tehran, Iran, by considering political, economic and socio-cultural dynamics. The research is based on theories of the use of space, gender and domesticity which are supported by studies in culture, spatial behavior and modernity. Furthermore, factors such as the social, economic and political transformation of the country were studied. In addition, Iran's modern architecture and domestic life evolution were investigated to achieve an image of modern Iran and its residential situation in the period in question. Finally, cases of modern domesticity and women users were studied and analyzed to develop the discussion and the results. Iran's modernization process began from the late nineteenth century and early twentieth century with political and economic reforms that were followed by socio-spatial reforms. The state's policy of modernization intensified following the White Revolution of the 1960s and the economic boom of the 1970s. Tehran was the capital of the modernization and a ground pattern for socio-spatial transformation in the country. The images of modern living spaces and modern society with a focus on women as agents of change and discontinuity were imported from the west. Modern socio-spatial ideas were in confrontation with the traditional and the local ways of life, but these ideas transformed and adapted the status quo. Although the imported patterns of the modernism are similar in non-western countries, Iran had a radical approach to it as a result of the state's top-down modernity policies. Modern domesticity was idealized, and the image of the modern woman emerged as a result of the state's modernization aspiration and the social opportunities with a growing number of middle-class educated women with financial independence. The concepts of "modern home, life, and woman" were promoted by Euro-American models. The state dominated economical and international structures had significant roles in socio-spatial reforms in Iran. The constitutional revolution (1906) was seen as the propulsion engine of the socio-cultural reforms in the early century. The pace of the reforms was accelerated after WWII due to social, political and economic transformations. The outcome of the reforms was a modern society made up of educated and useful individuals which was placed at the center of socio-political identity. The modern reforms lead to the modern taste and lifestyle. The core of the new lifestyle and new cultural practices manifested themselves in domestic life and in other fields. The years between 1920-1980 (first and second Pahlavi period) witnessed many reforms and changes in housing and residential neighborhoods. The government's housing policies affected the building process. Extending social life in houses to the public, producing a modern middle-class as a result of educational reforms constituted new steps to change and transformation. Economic transformation as a result of the oil industry and the relevant events such as its extraction, raising the prices, and its nationalization all affected the housing sector. Many residential neighborhoods were constructed with the cooperation of foreign architectural firms and consultants. Moreover, constructing residential neighborhoods in oil cities by 1920, the establishment of home-economics schools by President Truman's Point 4 program, introducing home appliances (imported-montage-local), post-WWII modernization, the oil boom and increase in the ability of consumers to buy goods, resulted in new concepts of taste, beauty, gender, class, consumption, religious and national identity taking shape in the domestic realm. Modernization became the government's first plan for the country and the capital. The accelerated urbanization and industrialization were followed by the social changes such as the growth of the young generation, the growth rate in the urban middle-class families, and the rise of immigration to big cities. Moreover, the oil industry and the economic growth resulting from it supported the state's plans. Consequently, the construction of residential complexes and towers accelerated in this period to address the needs of the new and educated middle-class families. Modern domestic life and women as an integral part of the modernization process became a focal point of the government. Public and private boundaries broke down, gender roles and duties inside and outside home were redefined. New domestic spaces replaced traditional gender-based spatial divisions. The housekeeping taught to women through different programs came to be rationalized, standardized and sanitized. The instructions focused on minimizing the women's use of energy in order to enable them to carry out more tasks related to home, family and society. They were educated as modern mothers and wives of the home and at the same time participated in the public economic and socio-cultural activities of the nation. The research question focused on the women's use of space in Tehran modern houses constructed in the last two decades of the Pahlavi period (1960-1980); their everyday life, modification, and alteration of the space. The study had a historic approach to both the domestic evolution and the women's use of space. Therefore, the impact of political, social, and economic circumstances and their consequences in housing and women's family, social, and private life was considered. The modern history of Iran is divided into four periods including pre-Pahlavi, first and second Pahlavi, post-revolutionary. Iran's modernization process accelerated in the 1960s and 1970s due to economic and social changes. Housing construction developed with people flooding from small cities and villages to Tehran. Low and high-rise apartments, row houses, and residential complexes were planned by the state and private sector to cope with the housing problem. Modern housing improved the standard of living for the vast majority of the population. However, being modern in a traditional society with strict cultural values took another shape. Spaces were modern but users did not know how to reconcile past and present, modern and traditional, Iranian and foreign. There was coexistence between religious, traditional, and modern ways of life. In this framework, analyzing women's use of space includes studies of the effects of the modernization, adoption, and adaptation process and how political, economic, and socio-cultural systems influence that process and how women used and modified space during that time. In this sense, the role of the state, different western programs, and the press aimed to shape the new image of women inside and outside the home. The focus of this study was on the everyday life of women and spatial connections. The methodology of this research was a qualitative method and narrative inquiry that includes archival research, memories, photographs, and in-depth interviews. Twenty women aged 38-72 from six different settlements participated in the study. These settlements were constructed during the process of modernization of the capital between the years 1960-1980 and promoted new and modern lifestyles for the newly emerged modern middle-class. The participants were asked through an in-depth interview to tell the story related to their home. The interviews took 60-120 minutes and were conducted in two different periods, October 2016, and November 2017. The data was analyzed through narrative content analysis using Atlas. ti 8.0 qualitative software package. The stories are interpreted through exploring codes, writing comments and comparing them. Searching common subjects in the narratives led to the identification of themes and sub-themes. The results showed that the factors that affected the use of space and adjustments were manifold with several links between socio-cultural norms, women's everyday life, and use of space. Some of these connections represented demographic and economic sources, whereas others had physical, environmental, and socio-political sources. These were categorized into three domains, in accordance with user profile, dwelling unit, and settlement. Use and alterations of space in the user profile domain are internal and were related to the demographic and economic issues of the households such as changes in the life stages of the family and their economic situations. These included changes in age or structure of the family. The economic condition of the family is significant in the use and alterations in space in two aspects: the current situation and women's contribution to the economy of the family. Overload of different uses or rooms without use, and allocating some parts of the living room, kitchen, or bedrooms for doing outside work are some of the main changes in special organization and modifications. In the dwelling unit domain, study results show that women's everyday life, time-space activities and socio-cultural norms have a direct impact on the use of spaces. The different families show different uses and adaptations in the same domestic space resulting from their way of life. Modern homes aimed to liberate women from participating in society and public life. In reality, the everyday life of women, and socio-spatial divisions had separated the women from the outside world. Dwelling units changed to a place for integrating different activities related to housework and wage work. Furthermore, socio-cultural concepts such as privacy, cleaning, and traditions gave meaning to the use of space. Segregation of the domestic spaces using curtains, decorative walls, or furniture had emphasized the significance of private/public, back/front, presentable/unpresentable, pure/ impure (najis) spaces of the home. The settlement domain included external factors that affected women's use of space such as the characteristics of the surrounding neighborhood or socio-political factors. These are constraints or extensions of the domestic space to the public and vice versa. For example, results show how women domesticate the public spaces, or how the public spaces of the settlement provide more uses for women's activities, such as bicycle riding or walking dogs and parties that normally are unacceptable in the society. Moreover, the physical characteristics of the settlements such as accessibility to bazaar, family, security, comfort, fame, gardens, and children's playing grounds are significant in making them desirable or undesirable living spaces for women. Transformations in social and political values affected the use of space most of the time. These included losing previous functionality, replacing it with new ones, residential dissatisfaction and emerging preservative/secular, public/private life dichotomies. In this framework, analyzing women's use of space through the concepts of gender and domestic life provides further studies of the effects of the modernization, adoption and adaptation process and how political, economic and socio-cultural systems influenced that process and how women used and modified space during that time. Using qualitative and narrative research methodology, the focus of this study was on the everyday life of women and their spatial connections. Investigating the post WWII domestic life from women users' point of view provide further sensitivity to architectural design and evolution. The study of gender and space relationship represent new perspectives in housing quality and residential satisfaction
-
ÖgeZaman-mekânsal sahnenin skenografik mimarisi(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2025-04-18) İstikbal, Ali ; Haşlakoğlu, Oğuz ; 502091087 ; Mimari TasarımSahneye koyma sürecindeki teatral edimin emektarları dışında, mimarlık disipliniyle olan bağ nasıl kurulmuştur sorusu, bu çalışmanın temasını oluşturmaktadır. Mimara teatral pratiğin tasarımcısı rolü verilmesindeki etki, oynamayı bilenin oyuncu kabul edilmesi gibi, mekânsal tasarım ustasının da mimar olduğu kanaatidir. Sorunsalı derinleştirebilmek için temsilin daha ilksel formlarına bakmak gereklidir. Skenografi, sahnenin ilksel formlarında resimsel bir arka fon tekniğidir. Bugün ise tiyatroyu her bakımdan gündeme alarak kapsayan, teatral sahne mekânını ve yapısal karakterini anlama ve tasarlama sanatı ve tekniğidir. Çeperi mimarlığı da kapsayacak biçimde genişlemiştir. Mimar yalnızca tiyatro binalarını tasarlarken, mimari edimsel yetenekleri neticesinde, skenografik üretimin parçası olmuştur. Teatral üretimin icracılarıyla birlikte sahne tasarımları yapmaya başlamış; sahneyi ve sahnelemenin mekânsal olma hâlini sorgulayan, oyuncu-seyirci ilişkisini ve etkileşimini yeniden ele alan bir rol üstlenmiştir. En sonunda, tiyatronun yapısal karakteristiğini ortaya koyan olmanın yanında, pratiğin bütüncül değerlendirmesini yapan skenograf olmuştur. Skenograf; mesleğin formasyonuna sahip olmadan da yazar, dramaturg, yönetmen ve hatta mimar olmak, pratikleri tek potada eritmek durumundadır. Araştırmanın konusu, zaman-mekânsal olarak yaklaşılan tiyatro sahnelemesinde skenografi disiplininin mimarlığı da kapsayan çalışma alanı ve mimarlığa ilişkin pozisyonudur. Konunun gelişmesine bir tiyatro atölyesinde gerçekleştirilen temsilin yol açtığı bu tez, atölyede gerçekleştirilen çalışmanın, tezin söylemi odağında, skenografik açıdan değerlendirilmesiyle sonlandırılmıştır. Bu araştırma; mimarlığın skenografi disipliniyle olan etkileşimini ve skenografik sahneleme sürecindeki mimari niteliği açıklamayı, iki pratik arasındaki ilişkinin sınırlarını tartışmayı amaçlamaktadır. Araştırma, skenografinin mimari yeteneklere ne derece ihtiyacı olduğunu ve mimarın, skenograf olarak yenilikçi pozisyonunu işlemesi bakımından önemlidir. İnsanın bir amaç doğrultusunda gerçekleştirdiği her hareketi, belirli bir zamana ve bulunulan yere bağlıdır. Temelde, işlevsel bir etki-tepki durumu söz konusudur. Eyleme geçme, durumun ve mekânın potansiyel etkilerine verilen bir tepkidir. Aynı zamanda, mekânlar da değişen koşullar çerçevesinde farklılaşarak biçimlenir. Süreç, bireyin belirli koşullar altında bir hacmi işgali ile başlar ve bu hacmi, kendi yaşamsal organizasyonu doğrultusunda değiştirip mekân kılması ile devam eder. Zaman; geçen, süregelen ve gelecek olanla belirlenen bir tekilliktir. Ancak geçmişte olan bir an, artık zaman olarak değerlendirilmez. Çünkü zaman, akışı (hareketi) gerektirir. Yerdeki ve andaki değişimlerdir. Süre dendiğinde zaman, bir değişimin ifadesidir. Başlangıcı ve bitişi itibariyle pozisyondaki farklılaşmadır. Mekân kurmak yalnızca geometrik bir hacmi işlevsel olarak bölme işi değil, yere ait mekânsal potansiyelleri ortaya çıkarma işidir. Talep edilen işlevin gereksinimlerini karşılayan konstrüktif ve strüktürel elemanların optimum geometrik oranlarda bir araya getirilmesi ve oluşan son hacmin işleve uygun ögelerle donatılması, yerin mekânsal potansiyellerinin bir bölümüdür. Diğer potansiyelleri görebilmek için eylemin varlığına ihtiyaç vardır. Geometrik özellikler, gerçekliğe dair işlevsel olan üzerinde sınırlayıcı bir etkiye sahiptir. Mimardan beklenen, mekânın hacmi içerisinde istenen işlevi estetik ve etkili bir formülle çalışır hâle getirmesidir. Skenografın işi ise kurmaca gerçekliğin en etkili ifadesini sağlayacak olan biçimin arayışıdır. O, çoğunlukla metaforun peşindedir. Kurmaca gerçeklik içinse geometrik sınırlar önemsizdir. Zaman-mekân biçiminde veya zaman ve mekân olarak bağımsız ifade edilmesi fark etmeksizin devinim (hareket), bu kavramlara anlamlarını kazandıran esas olgudur. Hareket, yer değiştirmeyle gelen değişim demektir ve değişim olmadan zamanı, mekânı ve bunların birlikteliklerini açıklamak olası değildir. Tezin 'Zaman-Mekân' isimli ikinci bölümü içerisinde, bu kavramlara ilişkin getirilen açıklamalardan anlaşılabileceği üzere, zaman ve mekânın birbirini var eden ve zaman-mekân biçimindeki birlikteliği üzerinde fikir birliğine varılmıştır. 'Mimesis', özünü gerçekten alan şeyin sanat süzgecinden geçirilerek yeniden biçimlendirilmesi ve sunulmasıdır. Taklit ya da temsil kelimeleri, kavramı karşılamada yetersizdir. Bu, temsilde çeşitli nitelikleri bakımından şeyleri kopyalamayan, fakat onların yorumunu özsel nitelikleri bakımından görünür kılan bir duruştur. Sahnelemede, zaman-mekânı ifade edecek özsel nitelikler sahneye taşınarak, seyircinin zihinselleştirme süreci tetiklenir. Temsilin gerçekleşeceği sahne mekânının seçiminden, oyuncunun kurmaca oyununa ve zaman-mekânsal eylemin tasarımına kadar tüm kararların alt metninde olan budur. Antik Yunan dönemi şehrin sakinlerine iletilmek istenen mesajların ve öğretilerin iletim aracı olan teatral edimin, dinî ritüellerle ve daha genel bağlamda oyun kurma ve oynama edimiyle güçlü bir ilişkisi vardır. Her ne kadar biçim ve uygulama farkları olsa da oyun, tiyatronun ortaya çıkışında öncü bir olgudur. Teatral eylem, kendisine yüklenen anlam bakımından oyun değildir. Ama oyunsu niteliklere sahiptir. Tez boyunca bu oyunsu niteliklerin zaman-mekânsal yönüne vurgu yapılmıştır. Daha kapsayıcı bir ifadeyle oyun, teatral bir edimdir ve sahnelemeye dair yapılacak derinlemesine bir bakış atmak için oyuna, kavramsal açıdan değinilmiştir. Tiyatronun Antik dönemdeki anlatı olma misyonu sürmektedir; ancak bugün yalnızca anlatmamakta, düşündürürken sorgulatmakta ve kalıpları yıkarak yeniden yapmaktadır. Söze aktarılması fark etmeksizin teatral eylem, seyre konu olanı, çeşitli formlarda yeniden üretmektedir. Teatral eylemin yeniden üretildiği bir düzlemin varlığı, üretimin gerçekleşmesini gerektiren etkiler olduğu anlamına gelir. Bu etkiler, gerçek yaşamdan ya da gerçek yaşamın farklı biçimlerde tezahür ettiği zihinsel temsillerden elde edilir. Sahneleme, yazarın kaleme aldığı metnin sahneye konulmasından ibaret değildir. Aynı zamanda metin içerisindeki sayısız potansiyelin görünür kılınması ve mimetik eylemin sahne formunda sunulmasıdır. Diğer bir deyişle, yazarın yazıya aktardığı mutlak gerçekliğin içindeki muğlak yanın söze aktarılmasıdır. Temsilin zaman-mekânsal yönünü görünür ve seyre değer kılar. Sorunsalı sadece metin, sahne ve unsurları değil; aynı zamanda seyirciye karşı duruşudur. Oyuncu, eyleyen olarak seyirliği oluşturan en önemli unsurdur. Fakat sahneleme sürecinde, tek başına seyirliğe değerini veren şey değildir. Oyuncunun seyirciye karşı o an aldığı pozisyonu da dikkate almaya değerdir. Karşısında tepki verecek herhangi biri ya da bir şey olmayan etkinin boşluktaki bir yer değiştirmeden başka bir anlamı olmaması gibi, seyircinin olmadığı bir alımlama da anlamsızdır. Tasarım kararları aşamasında sergilenen bütüncül yaklaşımlar neticesinde, her açıdan başarılı bir temsil ortaya koymak mümkündür. Tasarım problemine ilişkin verilen yanıtlar zihinde başlar ve tasarım araçları vasıtasıyla dile gelir. Bu araçlar, söz konusu disiplinin yapısına göre değişiklik gösterir; ancak ilkin zihinseldir. Probleme verilen yanıtlar, pratiğe ilişkin üretimin karmaşıklığıyla doğru orantılı olarak tekil ya da kolektif olabilir. Fakat etkili bir tasarım sürecinin anahtarı, mutabık kalınan bir öz fikir olmasıdır. Farklı fikirlerle çeşitlendirilmesi ya da geliştirilmesi fark etmeksizin, fikir birliğine varılan özle ilişkili olması gerekir. Yoksa, kolaj biçiminde bir araya getirilmiş fikirler yığını olacak ve istenen etkili sonucu vermeyecektir. Teatral üretim söz konusu olduğunda metne içkin mimetik eylemin ve zaman-mekânın sahnelenmesi, bir tasarım problemi olarak örneklenebilir. Teatral üretimin tasarım problemine dair verilen yanıtlardaki özün yürütücüsü, skenograftır. Skenografi ve mimarlık ilişkisi, yalnızca sahnenin zaman-mekânsallığı ile sınırlı değildir. Oyuncu ve seyircinin birbirlerine karşı olan pozisyonunun sorgulanmasını ve yeniden tasarlanmasını da içermektedir. Aynı zamanda, sahneye konu tüm yapının mekânsal potansiyelleriyle de ilgilidir. Sahne tasarımındaki mimari niteliğin değerlendirmesinin yanı sıra, sahnenin kavramsal olarak sorgulanıp yeniden ele alınması da mümkündür. Bu bağlamda, tez süresince skenografın tasarım sürecinde aldığı mekânsal tasarım kararlarının mimari niteliği üzerine tartışılmış ve skenografın mimarlık da yaptığı iddiasında bulunulmuştur. Bu iddianın akabinde mimarın, sahneyi skenografik bir perspektifle ele alarak tasarladığından söz edilmektedir. Tez boyunca mimarlığın skenografiye olan yaklaşımı ve çeşitli pratiklerle olan etkileşimleri tartışılmış, ilgili örneklere yer verilmiştir. Verilen örneklerden anlaşılacağı üzere, mimarlık hem sahneleme sürecinin zaman-mekânsal arayışı hem de tiyatro binasının yenilikçi yapısal denemeleri için skenografik olanın icrasında etkili bir disiplindir. Mimar da mimari yeteneklerine ek olarak, temsile ilişkin gereken bilgi ve tecrübeye sahip olduğu müddetçe etkili bir skenograf adayıdır. Mekânsal bakış açısı ve tasarım becerisiyle, sahnelemenin ve tüm sahne mekânının potansiyel tasarımcısıdır.