Correlations between composition attributes of architecture and music

thumbnail.default.alt
Tarih
2021-02-17
Yazarlar
Tayyebi, Seyed Farhad
Süreli Yayın başlığı
Süreli Yayın ISSN
Cilt Başlığı
Yayınevi
Graduate School
Özet
"I call architecture frozen music" by Johann Wolfgang von Goethe vividly expresses the great linkage between architecture and music. The architects applying music in building design are increasing in numbers, and interrelated projects are getting progressively widespread. Interestingly, most of the interrelation between architecture and music, in various scales, are formed by some assumed correlated parameters regardless of the feeling arousal of the attribute to the listeners and observers, which are mostly based on the subjective artists' opinion or rooted in more-objective scientific issues. For instance, 'interval' in music has been arguably understood as 'proportion' in architecture; accordingly, the harmonic musical interval applied in architectural ratio with the hope of acquiring pleasant architectural proportion. But is there any correlation between the preferences of satisfactory musical intervals and their transformation into architectural proportions? From this perspective, this research aims to explore the correlations between the preferences of architectural and musical attributes from the subjective people's point of view rather than the artist's opinion or merely through an objective perspective. Thus, this study aims to answer the following questions. • Is there any correlation between the preferred architectural and musical attributes of people? What are the most frequently correlated attributes? • More specifically, on a small scale, which musical instruments preferences correlate with architectural material preferences? On a large scale, which musical attribute preferences correlate with architectural attributes preferences in general? At first, a pilot study has been conducted to examine the methodology through exploring the correlation between architectural attributes and musical attributes across limited demographic classes (S. F. Tayyebi & Demir, 2020). By learning from it, two other studies find an answer to the questions. The first study, as a small-scale investigation, has explored the preference correlations between the attributes related to architecture material and musical instruments. Another study, as a large-scale investigation, has scrutinized the correlation between the general attribute preferences of architecture and music across a wide range of demographic classes. Despite some tiny differences, the methodologies of the three papers have an identical structure. The methodology has three phases presented in Figure 4.1. The first phase provides a clear list of the considered attributes, based on two studies conducted during the dissertation progress (S. F. Tayyebi & Demir, 2019) (S. F. Tayyebi et al., 2020), though they can also be seen as part of the limitations of the dissertation. After examining eight different methods and discovering the most reliable method to extract the personal preferences of architectural attributes (Tayyebi & Demir, 2020), a survey is then prepared and distributed worldwide on the QuestionPro platform to collect the individual's demographic information, the musical attribute preferences, and architectural attribute satisfaction. In the second phase, the participants' responses were analyzed, and the unreliable responses were filtered to provide a complete set of attribute preferences of valid participants. Finally, in the third phase, Pearson's correlation coefficient analysis examined the correlations between every single attribute within different demographic categories. The outcomes of the analysis were then filtered by the correlation p-value, to skip the statistically invalid correlations. The second and third studies also integrated with Bonferroni correction, as a second filtering technique, to skim off the utmost reliable correlations. Clustering method has also applied to the third study to summarize the correlated attributes provide a holistic understanding of the correlation trends. As the first outcome, all the studies confirm the importance of demographic classes in the correlations exploration between the preferences of architectural and musical attributes. Not only the trace of age and gender apparently exists in the discovered correlations, the large-scale study considering the participants' education shows that even education more than age and gender impacts on the discovered correlations. It reinforces the importance of the three demographics. Along the same line, some demographic classes, attribute categories, and the attributes themselves reflect higher number of correlations. For example, females more than males, material color and material qualities more than material reflection and texture, symmetry more than indentation and stress, and genre more than psychological attributes of music show correlation. Furthermore, within genre category, rap and jazz, and within the psychological attributes of music, sophisticated and poetic/deep have higher number of correlation and thus may reflect better the preferences of some attributes in another field. Regarding the aim of the paper, Pearson's analysis results of the two main studies in small and large scale are indeed the outcome of the study, and thus presented in appendices. For example, the first study, concerning architectural material and musical instrument correlations, shows that preferences of cello for mature females reflect higher satisfaction for brick, full of texture materials, aluminum, reflective, and light-colored material. The results of the large-scale study show male musicians, mature musicians, and even architect-musicians who are interested in sophisticated music tend to prefer sophisticated architectural forms. Rock follower musicians are less satisfied with complicated architectural forms. Preferences for sad music for female architects tend to have a preference for horizontality in building forms. The outcomes of the large-scale study, exploring a large number of correlations, are also clustered to provide a holistic understanding of the correlations. On its basis, those who prefer Complicated music seems to have more positive opinions about Complicated architectural forms. There are strong correlations, albeit very few in number, that shows those who like Dance music seem to prefer Rhythmic and complicated buildings. Among the Mellow music followers, in general, Simple architectural forms were found more satisfactory. Joyful music followers seem to tend towards regular patterns in architecture. Those who enjoy Rap have a preference for either regular or irregular patterns that exude a sense of repetition in the formal structure. Finally, this explorative study confirms the existence of numerous correlations between architectural and musical attributes, thereby proving the potentials of applying the resulting insights into future building design and further investigations.
"Ben mimariye donmuş müzik derim"; Johann Wolfgang von Goethe'nin bu sözü mimari ile müzik arasındaki büyük bağı oldukça canlı şekilde ifade ediyor. Bina tasarımlarına müzik uygulayan mimarların sayısı git gide artıyor. İlginç şekilde, muhtelif ölçeklerde mimari ile müzik arasındaki karşılıklı ilişkinin büyük bölümü, farklı ölçülerde sanatçıların sübjektif görüşlerine dayanan ya da daha objektif bilimsel hususlardan kaynaklanıp, dinleyici veya gözlemcinin özelliğe ilişkin hislerinin uyarılmasına görmezden gelip ilişkili parametreler ile teşkil olmaktadır. Örneğin, müzikte 'Aralık' kavramı, tartışmaya açık şekilde mimaride 'orantı' olarak anlaşılmaktadır; bu doğrultuda, müzikteki konsonan aralıklar güzel mimari orantı elde etmek amacıyla mimari orantıya uygulanmaktadır. Fakat tatmin edici müzikal aralık tercihleri ile bunların mimari orantılara dönüşümü arasında bir korelasyon var mıdır? Bu bakış açısıyla, bu çalışmanın amacı mimari ve müzikal özellik tercihleri arasındaki korelasyonları, sanatçının görüşü veya yalnızca objektif bir bakış açısından ziyade, kişilerin sübjektif bakış açısı üzerinden incelemektir. Dolayısıyla, bu çalışma aşağıdaki sorulara yanıt vermeyi amaçlamaktadır: • Bir kişinin tercih ettiği mimari ve müzikal özellikler arasında herhangi bir korelasyon var mıdır? • Daha spesifik olarak, küçük ölçekte, hangi müzik enstrümanı tercihleri mimari malzeme tercihleri ile korelasyon göstermektedir? Büyük ölçekte, hangi müzikal nitelik tercihleri genel olarak mimari özellik tercihleri ile korelasyon göstermektedir? Genel anlamda, bu sorulara yanıt vermeyi amaçlayan iki çalışma mevcuttur. Yayınlanan ön çalışma dışında (S. F. Tayyebi & Demir, 2020), ilk çalışma mimari malzemeler ve müzik enstrümanları arasındaki tercih korelasyonlarını sorgulamaktadır. Son olarak, ana araştırmada daha geniş demografik sınıflarda mimari ve müzikal özellik tercihleri arasındaki korelasyon irdelenmektedir. Bazı ufak farklılıklara rağmen, bu çalışmanın metodolojisi özdeş yapıdadır. Metodolojide üç aşama bulunmaktadır (ŞekilFigure 4.1). İlk aşamada işlenmemiş veri sağlanmaktadır; öncelikle dikkate alınan özelliklerin listesi tanımlanmakta, ardından işlenmemiş veriyi toplayacak bir anket hazırlanmakta ve dağıtılmaktadır. İkinci aşamada, katılımcıların yanıtları analiz edilerek güvenilir yanıtlardan özellik tercihleri için tam bir küme sağlanmaktadır. Son olarak üçüncü aşamada, Pearson korelasyon katsayısı analizi ile farklı demografik kategoriler içerisinde her bir özellik arasındaki korelasyonlar incelenmektedir; ardından analiz çıktılarından en güvenilir korelasyonlar elde edilmektedir. Mimari Özellikler. Mimari özellikler tez aşamasında mimari yapılarda en yaygın görsel özellikleri sağlayan bir çalışma temelinde tanımlanmaktadır (S. F. Tayyebi & Demir, 2019), fakat aynı zamanda tez çalışmasının kısıtlamaları olarak da görülebilirler. Bu çalışma temelinde, büyük çaplı özellikler Simetri, Karmaşıklık, Ritim, Desen, Vurgu ve bina cephelerinin Girintileri iken, yaygın malzeme özellikleri mimari malzemelerin Kalitesi, Rengi, Dokusu ve Yansıması ile ilişkilidir. Bu iki çalışmada değerlendirilen özellik setleri TabloTable 4.1Table 4.2'ye verilmiştir. Özelliklere ilişkin bireysel tercihleri elde etmek amacıyla, başka bir çalışmada sekiz farklı yöntem incelenmiştir (Tayyebi & Demir, 2020). En güvenilir sonuçların katılımcıların bazı bina görüntülerini derecelendirmesi ve özellik tercihlerinin bu doğrultuda elde edilmesi şeklinde sağlandığı görülmüştür. Bir başka deyişle, katılımcıların yalnızca bina görüntülerinin bazılarını derecelendirmesi gerekmiştir. Ardından binaların tüm görünür özelliklerine dereceler atanmıştır; son olarak, her özellik derecesinin ortalaması bu özelliğin memnuniyet derecesi olduğu varsayılmıştır. Bu yöntem, büyük bir örneklem ve bilhassa sıradan (uzmanlığı olmayan) kişilerle yapılan bir çalışmada tercihlerin belirlenmesi için en güvenilir yöntemdir. Son olarak, bu yöntem mimari özellik tercihlerinin elde edilmesinde uygulanmıştır. Bina görüntüleri ve bunlara atfedilen özellikler Eklerde verilmiştir. Müzikal Özellik. Müzikal özelliklerin net bir listesini tanımlamak amacıyla, tez süreci boyunca kapsamlı bir literatür taraması yürütülmüştür (S. F. Tayyebi et al., 2020). Bunlar başlıca dört müzikal özellik kategorisini temsil etmektedir. Müzik zevkinin ilk tanımlayıcısı olarak tür, müzik beğenisini en iyi yansıtan özellik olarak görülmektedir. Bir başka özellik kategorisi Beş-faktörlü model (FFM: Five-factor model) olup, buna Yumuşak Başlılık (M-Tipi), Mütevazılık (U-Tipi), Bilgililik (S-Tipi), Çarpıcılık (I-Tipi), ve Modernlik (C-Tipi). Algılanan Psikolojik Özellikler (PPA: Perceived Psychological Attributes) müziğin kavranabilir özelliklerini ve bir müzik eserinin nasıl hissettirdiğini, yani mutlu, hüzünlü, çarpıcı (etkileyici), yumuşak, agresif, güçlü v.b ifade eder. FFM'ler üç boyutta özetlenmiş olup, 3-faktör kategorisi olarak özetlenmiştir. Bunlar: Uyarma (müziğin enerji düzeyi), Valens (müzikteki hüzünlü ile mutlu arası duygular), ve Derinlik'tir (müzikal tercih ayırıcılarının ne derece ileri olduğu). FFM ve 3-faktörlü kategorilerdeki ön tanımlı özelliklerin aksine, Tür ve PPA çok sayıda özelliği kapsamaktadır. Değerlendirilen türü ve PPA'ya tanımlamak amacıyla, özellikleri elde etme yöntemi dikkate alınmalıdır. Tür, FFM ve de PPA'ler ile 3-faktörlü etmende özelliklere ilişkin bireysel tercihler arasında incelenen korelasyonlar temelinde, FFM kategori 2'de yaygın (etkili) kategori 2 yüksek derecede korelasyonlu tür, 3-faktörlü özelliklerin her bir pozitif değeri için üç güçlü şekilde korelasyonu olan PPA ve her bir negatif değer için iki PPA üzerine odaklanılmıştır. Son olarak, hem katılımcıların özelliklere ilişkin görüşlerini göstermek hem de FFM ve 3-faktörlü kategorilerdeki özelliklere ilişkin görüşlerini yansıtmak amacıyla 10 tür ve 15 PPA seçilmiştir. Benzer şekilde, birinci çalışmada da, küçük ölçekte, muhtelif müzik enstrümanı ailelerini kapsayacak şekilde, katılımcıların müzik enstrümanına ilişkin memnuniyet derecesinden müzik enstrümanı ailesi tercihlerini elde etme imkânı sağlamak amacıyla en yaygın şekilde kullanılan on iki müzik enstrümanı seçilmiştir. İşlenmemiş Verinin Toplanması. İşlenmemiş veri toplamak için en iyi yöntem, daha yüksek sayıda katılımcı elde etmek, incelemenin geçerliliğini ve sonuçların doğruluğunu artırmak amacıyla anket yapılmasıdır. Bu nedenle üç bölümlü bir anket hazırlanmıştır. İlk bölümde, katılımcıların demografik bilgilerinin yansıtılması amacıyla yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi sorulmaktadır. İkinci bölüm, mimariye ilişkin bireysel tercihlerin elde edilmesi amacıyla tasarlanmıştır; katılımcılar rastgele bina görüntülerini bir'den yediye kadar derecelendirmektedir. Son olarak, üçüncü bölümde müzikal özelliklere ilişkin 10 Tür, 15 PPA ve 12 müzik enstrümanı tercihleri sorulmuştur. Anket QuestionPro platformu üzerinden yapılmış ve dünya çapındaki gönüllü katılımcılara dağıtılmış, katılımcıların yanıtları gizli ve anonim tutulmuştur. Toplamda ankete 1,000'in üzerinde kişi katılmış olup, bunların çoğu ABD'den, ayrıca İran, Türkiye, Almanya, Danimarka, Kanada, Fransa ve Hollanda'dandır. Bireysel Özellik Tercihleri. Toplanan işlenmemiş verilerden tüm özelliklere ilişkin bireysel tercihleri elde etmek için basit bir hesaplama yapılması gerekmektedir. Özellik tercihlerine ilişkin net bir liste oluşturulduktan sonra, güvenilir olmayan yanıtların çıkarılması gerekmiştir. İlk aşamada, sonuçların dikkate alınması için anketi tamamlamak için harcanan sürenin beş dakikadan fazla olması gereklidir. Katılımcıların geniş bir tercih ölçeğinde en az belirli bir sayıda bina görüntüsünü bir'den beş'e kadar derecelendirmiş olması gereklidir. Buna ek olarak, mimari bölümüne uygulanan yarıya bölme yöntemi, birinci ve ikinci görüntü setleri arasındaki tutarsızlığın ortalaması ve standart sapması gibi güvenilir yanıtların ayrılmasına yönelik bazı ölçütler sağlamıştır. Müzik bölümü için, en az belirli sayıda müzikal özelliğe yanıt verilmiş olması ve kabul edilebilir bir tercih aralığı olması gereklidir. Bu ölçütlerin karşılanmaması halinde yanıt güvenilir sayılmamış ve çalışmadan çıkarılmıştır. Sonuç olarak, belirtilen eleme ölçütleri ile güvenilir yanıtlar elde edilmiştir. Son olarak, özellik tercihleri toplamı elde edilmiş ve birinci ve ikinci çalışmalar için sırasıyla 450 ve 500 üzeri güvenilir yanıt elde edilmiştir. Veri tabanına uygulanan tüm eleme ölçütleri Microsoft Excel Developer üzerinde yazılan bir kod ile otomatik olarak hazırlanmıştır. Korelasyon Analizi ve Eleme. Özellik tercihleri için net setler oluşturduktan ve güvenilir olmayan yanıtları eledikten sonra, Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılarak korelasyonlar analiz edilmiştir. Yaş ve cinsiyet demografik özellikleri ilk ve ikinci çalışmaların korelasyon analizine uygulanmış, böylece katılımcı kategorileri arasındaki olası korelasyonlar bulunmuştur. Ana çalışmada eğitim de dikkate alınmakta ve bir dizi demografik kategori arasındaki korelasyonlar incelenmektedir. Pearson katsayı analizi, korelasyonun istatistiksel geçerliliğini gösteren bir p-değeri ve korelasyon gücünü yansıtan bir r-değeri üzerinden korelasyonları göstermektedir. Korelasyon analizinin tüm sonuçları istatistiksel açıdan geçerli ve belirgin değildir. İlk olarak, çıktılardan p-değeri temelinde 0.05'ten düşük olanlar bir kez elenmiştir. İkinci ve üçüncü çalışmalarda istatistiksel açıdan en geçerli korelasyonları ayırmak amacıyla en katı Çoklu Test Korelasyonları olarak Bonferroni yöntemiyle entegre edilmiştir. Tüm istatistiksel açıdan geçerli korelasyonlar çalışmanın çıktılarıdır ve eklerde sunulmuştur; bunun dışında, daha yüksek r-değeri olan güçlü korelasyonlar tezin çıktılarında irdelenmiştir. Ana çalışmada çok yüksek sayıda korelasyon incelendiğinden, sonuçlar kategorize edilmek ve K-ortalama kümeleme yöntemi suretiyle özetlenmiş, böylece çıktılara ilişkin kümülatif bir bakış açısı sağlanmış ve korelasyon bulunan mimari ve müzikal özelliklere ilişkin daha bütüncül bir anlayış sağlanmıştır. Çıktılar. İlk çıktı olarak, tüm çalışmalar mimari ve müzikal özellik tercihleri arasındaki korelasyonda demografik sınıfların önemini teyit etmektedir. Bulunan korelasyonlarda yalnızca yaş ve cinsiyet izi bulunmakla kalmamış, hatta bazı durumlar farklı demografik sınıflar arasında tersi eğilimler sergilemiştir. Örneğin, viyolonseli tercih eden genç kadınlar bina cephesinde ahşap veya taş için daha yüksek memnuniyeti yansıtırken, olgun kadınlar için tuğla ve alüminyumda daha yüksek memnuniyeti yansıtmaktadır. Katılımcıların eğitim düzeyini de dikkate alan ikinci çalışma, büyük ölçekte, eğitimin bulunan korelasyonlar üzerinde yaş ve cinsiyetten daha yüksek etkisi olduğunu göstermektedir. Bu üç demografik özelliğin önemini desteklemektedir. Çıktılar. Bu üç çalışma demografik sınıfların, özellik kategorilerinin ve özelliklerin daha yüksek sayıda korelasyonu yansıttığını göstermektedir. Örneğin kadınlar için mimari ve müzikal özellik tercihleri arasında erkeklerden daha fazla korelasyon görülmektedir. Birinci çalışma malzeme rengi ve malzeme özelliğinin müzik enstrümanları ile en çok sayıda korelasyon gösteren kategoriler olduğunu ortaya koymuştur. Benzer şekilde, üçüncü çalışmada kümülatif bakış açısı ile müzikal özellikler sınıflandırmasından Tür, Müzik Türü (FFM) ve mimari özellik sınıflandırmasından Girinti, Komplekslik ve Simetri daha yüksek sayıda korelasyon yansıtmakta, bu kategorilerin farklı bir alanda bireyin zevklerini daha iyi yansıttığına işaret etmektedir. Ayrıca rap ve jazz tür kategorisi, FFM kategorisi M-tipi ve C-tipi, PPA'lerde gelişmiş ve şiirsel/derin ile 3-faktölerde derinlik daha yüksek sayıda korelasyona sahiptir; dolayısıyla farklı bir alanda bazı özelliklere ilişkin tercihleri daha iyi yansıtabilir. Pearson Analizi Çıktıları. Pearson analizinin sonuçları ilk çalışmada, viyolonseli daha çok tercih eden olgun kadınların tercihi tuğla, deseni vurgulu malzemeler, alüminyum, yansıtıcı ve açık renkli malzeme için daha yüksek memnuniyet değerini temsil etmektedir. Orta yaşlı erkekler arasında flüt tercihi tuğla ve siyah renkli malzemelerde daha yüksek memnuniyet oranı göstermektedir. Ikinci çalışmanın sonuçları, büyük ölçekte, Amerikan Folk Müziği ilgi duyan erkek müzisyenlerin, olgun müzisyenlerin ve hatta mimar-müzisyenlerin gelişmiş mimari yapıları tercih etme eğiliminde olduğunu göstermektedir. Pop müziğe ilgi duyan kadın mimarlar ile mutlu ve neşeli müziğe ilgi duyan erkekler tamamen simetrik mimari yapıları cazip bulmaya daha yatkındır. Rock takipçisi müzisyenler karmaşık mimari yapılardan daha az memnuniyet duymaktadır. 65 yaşın üzerindeki kişiler yumuşak müziklere ilgi duyuyorlarsa simetri tercihleri daha yüksek olmaktadır, 45 yaşın üzerindeki kadın mimarlar ise Soul müziğe ilgi duyuyor olmaları halinde basit bina yapılarını tercih etmektedir. Kadın mimarlarda hüzünlü müzik tercihi bina yapılarında yataylık tercihi eğilimini yansıtmaktadır. Pearson Analizi Çıktıları. Üçüncü çalışmanın küme bazlı çıktıları korelasyonlara ilişkin bütüncül bir anlayış sağlamaktadır. Karmaşık müzik tercih eden kişilerin Karmaşık mimari yapılarla ilgili daha olumlu görüşleri olduğunu teyit ettiği görülmektedir. Sayıca az olmakla birlikte, Dans müziği seven kişilerin Ritmik ve karmaşık binaları tercih ettiğine işaret eden güçlü korelasyonlar bulunmaktadır. Yumuşak müzik takipçileri arasında, genel olarak Basit mimari yapılara ilgi duyan kişiler bulma ihtimali daha yüksek olmakla birlikte, çok karmaşık bina yapılarını tercih eden nadir durumlar da görülmektedir. Rap takipçileri genel anlamda bina tercihlerine daha yüksek dereceler veriyor gibi görünse de, sonuçlar bu grubun Karmaşık bina yapılarına eğilimli olduğunu ortaya koymaktadır. Neşeli müzik takipçileri mimaride düzenli desenlere eğilim göstermektedir. Rap müzik sevenler formal yapıda tekrar hissi veren düzenli veya düzensiz desenleri tercih etmektedir. Toplamda çok sayıda korelasyon keşfedilmiş olması, mimari ve müzikal özellik tercihleri arasında uyumlu bir ilişki olduğunu teyit etmektedir. Özellikler arasında sağlanan köprü, müzik zevkini kullanma imkanı sağlamakta, genel anlamda mimari özellik tercihlerinin bir yansıtıcısı olarak müzik tercihine ilişkin sayısız çalışma ile örtüşmektedir. Son olarak, çalışmada mimari ve müzikal özellikler arasında çok sayıda korelasyon bulunduğu teyit edilmekte, bundan doğan içgörülerin gelecekte bina tasarımlarına uygulanması için bir potansiyel teşkil edilmektedir.
Açıklama
Thesis(Ph.D.) -- Istanbul Technical University, Graduate School, 2021
Anahtar kelimeler
architecture, mimari, music, müzik
Alıntı