LEE- Çalgı-Ses-Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/19223

Gözat

Başlık ile LEE- Çalgı-Ses-Yüksek Lisans'a göz atma
  • Öge
    Bağlama repertuvarının ı̇nşasında geleneksel eserler, çalgısal uyarlamalar ve besteleme çalışmaları üzerine genel bir bakış
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-07-10) Ateş, Koray ; Terzi, Cihangir ; 420201004 ; Çalgı-Ses
    Bu çalışma; bağlamanın çalgısal repertuvarını oluşturan bileşenleri anlamak ve bu bileşenlerin bağlama icracılığında ne gibi etkilerinin bulunduğunu açıklayabilmek amacı ile yapılmış bir yüksek lisans tez çalışmasıdır. Çalışma içerisinde ilk olarak çalgısal repertuvarın oluşum süreci açıklanmaya çalışılmış ve bu bağlamda farklı çalgılardan örnekler verilmiştir. Daha sonrasında konu ile ilgili literatür taranmış ve bağlamanın çalgısal repertuvarı ile ilgili yapılmış olan çalışmalar örnek edisyonları ile ele alınmıştır. Bu doğrultuda, bağlama repertuvarının sınıflandırılmasında izlemiş olduğumuz yol haritası ortaya çıkmıştır. Öncelikle bağlamada kullanılan farklı akort biçimleri bünyesinde yer alan ve bağlamanın kendi repertuvarını oluşturan eserlerin tespit edilmesini amaçladık. Burada eserlerin TRT bünyesinde yer alan notası ile aynı eserlerin farklı bağlama icracıları tarafından yapılan yorumları karşılaştırılmıştır. Eserlerin yorumlarında ilk olarak kaynak kişlerden notaya alınmış edisyonlara ulaşılması amaçlanmıştır. Böylelikle eserlerin yorumlanmasında, dönemsel olarak ve icra yaklaşımları bakımından ne gibi farklılıkların bulunduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bölümde ayıca bağlamanın kendi çalgısal repertuvarının nasıl oluştuğuna dair de bir açıklama yapılmaya çalışılmıştır. Sonrasında bağlama repertuvarı çerçevesinde uyarlama çalışmaları incelenmiştir. Burada ilk olarak bağlamanın kendisinin içinde bulunduğu halk müziği geleneğinde yer alan çalgılardan yapılan uyarlamalar ele alınmış ve genel bir tablo oluşturulmaya çalışılmıştır. Repertuvar içerisinde büyük bir yeri olan halk çalgılarından yapılan uyarlamalarda etkili olan nedenler ulaşılan bilgiler doğrultusunda açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bölümün ardından ise uyarlamaların diğer ayağını oluşturan makamsal Türk müziği içerisinden yapılmış olan uyarlamalar ele alınmıştır. İcracıların yorumlamış oldukları eserler, kayıtlar üzerinden notaya aktarılmıştır. Ek olarak bağlama metotları incelenmiş ve konu ile ilgili yapılmış olan çalışmalardan örnekler verilmiştir. Ayrıca bu bölüm çalışmamızın ana omurgasını oluşturmaktadır. Makamsal Türk müziği içerisindeki eserleri bağlama icracılarının yorumlamasına sebep olan etkenler araştırılmıştır. Bununla birlikte yapılan uyarlamaların bağlama icrası üzerinde ne gibi etkilerinin olduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bölüm içerisinde ayrıca uyarlama çalışmaları çerçevesinde Türkiye harici coğrafyalardan bağlamaya yapılmış olan aktarımlar incelenmiştir. Dokümanlara ulaşırken dijital platformlar ve bağlama metotları incelenmiştir. Ayrıca burada, tek bağlama ile yapılan icraların yanı sıra iki ve üç bağlama ile yapılan icralara da örnekler verilmiştir. Son bölümde ise bağlama için üretilen eserlerin repertuvardaki yerinden söz edilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucu elde edilen tablolara ek olarak 31 eser ilave edilmiştir. Bu bölümde bağlama için eser üretimine etki eden sebepler açıklanmaya çalışılmıştır. Bestecilerin eser üretiminde ne gibi yollar izlediği ve nelerden etkilendiği üzerinde de durulmuştur. Çalışmanın ekler bölümünde ise çalışma sürecinde kesitler halinde metne serpiştirimiş olan ilgili eserlerin notaları tam halleri ile verilerek konu ile ilgilenen icracı ve araştırmacılara hazır nota sunulması amaçlanmıştır.
  • Öge
    Egzotizm ve kültürlerarasılık kavramları ekseninde Shakulute
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022) Ergen Kay , Elif ; İncedere, Zeynep Gonca ; 760990 ; Çalgı-Ses Bilim Dalı
    Bu çalışma hibrit shakulute çalgısının egzotizm ve kültürlerarasılık kavramlarıyla tartışılmasına odaklanmaktadır. Bir kültür ürününün tercih ya da kabul edilirliği yolunda etkisi altında kaldığı kavramların tartışması üzerinden yürütülecek olan bu tez, söz konusu kavramları dört başlık altında toplamıştır. Kavramlar özelden genele doğru sıralandığında; başlangıç noktası, konunun öznesi olan melez çalgı "shakulute" den dolayı 'melezlik' olarak belirlenmiştir. Konunun devamında sırasıyla melezliğin sonuçlarından biri olan egzotiklik, yine aşkın kültürleşmenin getirisi olan kültürlerarasılık ve son olarak bakir olarak görülen kültür ürünlerinin herhangi bir seçilim skalasına dahil olup küresel sayılmasının detaylarının anlaşılması için küresellik tanımı tartışılacaktır. Kavram tartışmaları sonrasında shakuhachi ve shakuhachinin modernizasyon sürecinin başlangıcından itibaren nitelik ve niceliksel olarak geçirdiği değişimleri ve bu değişimlerin ürünleri olan okraulo ve shakulute tanıtılıp, edinilen kavramsal bilgiler doğrultusunda yorumlanacaktır. Tez sunum aşamasında shakuhachinin kültürlerarasılık etkisi altında oluşan hibrit hali olan shakulute çalgısı için bestelenmiş eserlerden örnekler icra edilecektir.
  • Öge
    İzzettin Ökte ve Necdet Yaşar'ın seçilmiş 4 taksiminin tanbur icra tekniği açısından karşılaştırmalı analizi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-12-12) Gülaçar, Yusuf Ubeydullah ; Özdemir, Göknil Bişak ; 20201008 ; Çalgı-Ses
    Dünya üzerinde var olan müzik türlerinin bir kısmında, kişinin irticalen meydana getirdiği melodiler ile icrasını gerçekleştirdiği müzik formları olduğu bilinmektedir. Türk müziğinde bu formun karşılığı olan taksim formu, özellikle 19. yüzyıldan itibaren (dönem içerisinde kayıt teknolojilerinin ilerlemesi ile) gelişmeye ve yaygınlaşmaya başlamıştır. Türk müziği özelinde taksim formu, icracının çalgı üzerinde tüm maharetini ortaya koyduğu bir form olmasından dolayı son derece önemli bir yere sahiptir. Taksim formu; giriş taksimi, ara taksim, son taksim, geçiş taksimi, fihrist taksim, müşterek taksim ve tempolu taksim türleri başta olmak üzere birçok şekilde icra edilebilmektedir. Günümüzde bilinen haliyle tanbur çalgısı ise kökeni 18. yüzyıla uzanan geleneksel çalgılardan biridir. Bu çalgı zaman içerisinde gelişimini devam ettirmiştir. Her yeni icracı, yeni bir ekol oluşturmuş ve kendi tavrını ortaya koymuştur. Günümüzde bilinen ilk tavır örneklerinin Tanburi İsak ile başladığı bilinmektedir. Akabinde Tanburi Cemil Bey ile yeni bir tavır anlayışı meydana gelmiştir. Klasik tavırdaki az mızraba karşılık çok melodi anlayışının aksine fazla mızrap vuruşuyla beraber fazla melodi yaklaşımı yerini yeni tavır başlığı altında almıştır. Bu iki temel ekolün takipçisi olarak İzzettin Ökte ve Necdet Yaşar ise iki önemli tanburi olarak Türk müziği tarihinde önemli bir rol oynamıştır. İzzettin Ökte ve Necdet Yaşar'ın Seçilmiş 4 Taksiminin Tanbur İcra Tekniği Açısından Karşılaştırmalı Analizi başlıklı bu çalışma, İzzettin Ökte ve Necdet Yaşar'ın 4 taksiminin tanbur icra tekniği açısından incelenmesi ve karşılaştırılmasından meydana gelmiştir. İncelenecek taksimlerin makamları mahur, nihavend, hicaz ve uşşak olarak belirlenmiştir. Söz konusu taksimler incelenirken sağ el (mızrap), sol el (baskı) ve sağ ve sol el olarak üç başlık altında incelenmiştir. Tanbur icra tekniğinin nüans karakteristiğini ortaya koyan müzikal cümleler sağ ve sol el başlığı altında toplanmıştır. Çalışma, temelde iki icranın adına yapılmış teknik bağlamdaki çalışmaların eksikliğine katkı sunmak için yapılmıştır. Çalışmanın ilk basamağında taksimler el yazısı ile notaya alınmış, ardından nota yazım programı ile bu notaların dijital ortama aktarımı sağlanmıştır. Taksimler seçilirken süre bakımından birbirine yakın, makam açısından ise aynı makamda olmalarına dikkat edilmiştir. Tespit edilen taksimler tanbur icra tekniği bakımından her bir icracı için müstakil bir bölümde incelenmiş ek bölümde ise listeleme yöntemi ile sayısal veriler sunulmuştur. İcracıların icra ettiği melodilerin her bir ölçüsü şekil olarak eklenmiş, sağ el (mızrap) bölümlerinde mızrap vuruşları ok şeklinde gösterilmiştir. Son kısımda ise İzzetin Ökte ve Necdet Yaşar ile bir arada bulunmuş tanbur icracıları ve araştırmacılar ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir.
  • Öge
    Kadri Şençalar'ın seçilmiş ud taksimlerinin teknik ve makamsal açıdan incelenmesi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Sever, Buse ; Özdemir, Göknil Bişak ; 810872 ; Çalgı-Ses Bilim Dalı
    Bu çalışma Kadri Şençalar'ın seçilmiş dört taksiminin teknik ve makamsal açıdan detaylı analizi fikrinden yola çıkılarak oluşturulmuştur. Türk makam müziği saz ve söz müziği olarak ikiye ayrılmaktadır. İkisi de kendi içlerinde türlere ayrılarak, Türk müziğinin zenginliğini oluşturmaktadır. Saz müziğinin en önemli formlarından birisi de "taksim" formudur. Türk müziğindeki önemi, yadsınamayacak derecede büyüktür. Öyle ki bir icrâcının, sazına olan hakimiyeti, makam bilgisi, doğaçlama yeteneği, bu formda vücut bulur. Duygularını, makamsal birikimini, taksim yaptığı anda sazına aktarır ve adeta o anda beste ortaya çıkarır. Kayıt teknolojisinin yıllar içinde gelişmesiyle, ekollerin, ustaların taksimleri bize ulaşmış ve arşivlerimizde ölümsüzleştirilmiştir. Bu taksimler, bizler için adeta bir rehber ve öğretici konumundadır. Ud ekollerinin en önemli isimlerinden Nevres Bey, Şerif Muhiddin Targan, Yorgo Bacanos ve Kadri Şençalar'ın yüzlerce taksim kayıtları arşivlerimizde mevcuttur. Çok büyük çoğunluğu da plak şirketleri tarafından yayınlanarak künyelenmiş ve günümüzde de dijital olarak saklanmaya devam edilmektedir. Bu kayıtlardan, icrâcıların nasıl bir teknik kullandığını (sağ- sol el) ve nasıl taksim yaptıklarını makamsal çerçevede inceleyerek anlayabilmekteyiz. Böylesine önemli ekollerin, birçok taksiminin nota transkripsiyonları çıkarılmış ve ud icrâları akademik çalışmalara konu olmuştur. Literatür incelendiğinde, Kadri Şençalar ile ilgili akademik çalışmaların ve nota transkripsiyonlarının çok az olduğu tespit edilmiştir. Bu eksiklikten yola çıkılarak, bu çalışmanın konusu temellendirilmiştir. Şençalar'ın taksimlerinde kullandığı teknik özellikler, makamsal geçkiler, detaylıca anlatılmış ve tarafımızca çıkarılan transkripsiyonlar üzerinden örneklendirilerek açıklanmıştır. Bu çalışmanın ilk bölümünde problem sorusu çerçevesinde kaynaklara ulaşma, kaynakları tasnif etme ve irdeleme süreci anlatılmıştır. İkinci bölümü Kadri Şençalar'ın hayatı ve eserlerini oluşturmaktadır. Kavramsal çerçeve başlıklı üçüncü bölümde taksim formu teferruatlı olarak izah edilmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise Kadri Şençalar'ın ud ile yaptığı 4 (dört) adet taksimi (uşşak, hüzzam, rast ve hicazkâr makamları) teknik ve makam ekseninde detaylı olarak incelenmiştir. Analizler çerçevesinde ud öğrencileri ve eğitimcileri açısından, Şençalar ile ilgili literatürde kaynak olabilecek bir çalışmanın sınırları verilmeye ve yaptığı taksimleri transkripsiyonlarla anlatarak katkı sağlamaya çalışılmıştır.
  • Öge
    Kanun eğitiminde taksim çalışmalarına yönelik ajilite içeren alıştırma ve etütler
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022) Kılıç, Tolga Volkan ; Toksoy Kostak , Ayşegül ; 719104 ; Performans Ana Sanat Dalı
    Bu tez çalışmasında, taksim formunun kanun çalgısıyla uygulanışında önemli bir unsur olan ajilitenin kullanımına yönelik öğrenciyi hazırlayıcı mahiyette alıştırma ve etütlerin hazırlanması amaçlanmıştır. Kanun icracıları içerisinde taksimlerinde ajilite içeren farklı müzikal kalıpları kullanan icracıların duate teknikleri, mızrap kullanım şekilleri incelenmiş ve bunların öğrenci tarafından uygulanabilir hale getirilebilmesi için alıştırma-etütler hazırlanmıştır. Giriş bölümünde geleneksel taksim formunun tanımı ve özellikleri, farklı teorisyen ve icracıların görüşleri üzerinden aktarılmıştır. Sonrasında 20. yüzyılda kanun için yazılmış olan metotlar incelenmiş ve literatür araştırması bölümünde inceleme sonucu herbir metot için ayrı başlık altında maddeler halinde verilmiştir. İcralarında ajilitesi ve ifade gücü yüksek kanunilerden sırasıyla Ahmet Yatman, Ahmet Meter ve Halil Karaduman'a ait belli başlı taksimlerden ajilite örneklemelerinin yer aldığı bölümler notaya alınmış, bu taksimlerdeki mızrap kullanımının ajiliteye katkısı ikinci bölümde açıklanmaya çalışılmıştır. Geleneksel duate teknikleri için yazılmış, literatür kısmında bahsedilen metotlardan örnek alıştırmalar alınmış, bu alıştırmalardan yola çıkılarak hazırlanan yeni çalışmalar aynı örnekler ile birlikte bu bölümde verilmiştir. Üçüncü bölümde sağ el sürtme tekniğine ve ters mızrap kullanımına dayalı olarak yazılmış alıştırmalar ile birlikte bu mızrap tekniğinin ajiliteye faydası gösterilmiştir. Sık kullanılan makamlar üzerinden bestelenen yeni etütlerde, çalışmada yer alan tüm kalıpların kombinasyonları kullanılarak uygulamada gösterilmesi hedeflenmiştir. Sonuç bölümünde çalışmada ele alınan metotların icracıya kazandırdıkları özelliklerin sınırlılığı belirtilmiş, modern çalış tekniklerine uygun kazanımların elde edilmesi için daha teknik çalışmaların yapılması gerektiği vurgulanmıştır.
  • Öge
    Klasik Türk müziği vokal icrasında başlangıç seviyesi için repertuvar eğitim metodu çalışması
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Meyman, Berke ; Göçeri Özdemir, Sinem ; 846365 ; Çalgı-Ses Bilim Dalı
    Bu çalışmada uzun yıllardır eksikliğinin hissedildiğini düşündüğümüz, klasik Türk müziğinde metot meselesinin önemli bir parçası olan repertuvar alanında, yazılı bir kaynak oluşturma konusu ele alınmıştır. Ne yazık ki klasik Türk müziğinde, batı müziğinde olduğu gibi metot kavramı henüz yerleşmiş durumda değildir. Bu eksiklik çalgı alanında nispeten karşılansa da vokal alan için aynı şeyi söylemek mümkün değildir. Klasik Türk müziği çalgılarıyla ilgili birtakım metot çalışmaları yapılmış ve bir kısmı kabul görmüş olsa da klasik Türk müziği repertuvarının vokal icrasıyla ilgili kapsamlı bir metodolojik çalışma henüz yapılmamıştır. İşte bu çalışma alandaki yazılı kaynakları artırmak ve klasik Türk müziği vokal icrası için repertuvar eğitiminin daha verimli gerçekleştirilmesiyle birlikte gelecek nesillere daha net ve kalıcı bir biçimde aktarılması açısından büyük bir önem arz etmektedir. Çalışmada araştırma yöntemi olarak üniversitelerde klasik Türk müziği repertuvarı eğitimi veren öğretim elemanları ve klasik Türk müziği icra alanından uzmanlarla yarı yapılandırılmış kişisel görüşme, icra kayıtlarının dinlenmesi ile katılımsız gözlem, konu ile ilgili kaynak ve literatür tarama yöntemleri kullanılmıştır. Literatür araştırması bölümünde gerek çalgı gerekse ses ve solfej alanlarında daha önce yapılmış olan metot çalışmaları, klasik Türk müziği vokal icrasıyla ilgili çalışmalar, lisans ve lisansüstü tezler ve bu çalışmada ele aldığımız klasik Türk müziğinde tempo, akort, güfte, prozodi ve nefes bağları, nüans ifadeleri ve süsleme elemanları gibi konularla ilgili yapılmış çalışmalara yer verilmiştir. Bu metot çalışması, en yaygın şekilde üniversitelerde yürütülen klasik Türk müziği repertuvar eğitimi için derslerde kullanılabilecek bir kılavuz kaynak olarak düşünülmüştür. Bu zamana kadar klasik Türk müziği repertuvarı derslerinde, öğretim elemanının notaların haricinde anlattığı ve öğrettiği hususları yazılı olarak ifade ederek hem öğretene hem de öğrenene eğitimi kolaylaştırıcı bir kaynak sağlamak en temel amacımızdır. Çalışmanın birinci bölümü olan giriş bölümünde tezin amacı, literatür araştırması ve hipotez konularına yer verilmiştir. İkinci bölümde metot kavramı ele alınmış, metodun tanımı yapıldıktan sonra, eğitimde metot, metotların müzik eğitimdeki yeri ve klasik Türk müziği eğiminde metot meselesi ele alınmıştır. Üçüncü bölümde resmi müzik eğitimi başlığı altında klasik Türk müziğinin en eski eğitim yöntemi olan meşk sisteminden konservatuvarlara uzanan eğitim tarihine değinilmiş, konumuz olan klasik Türk müziği repertuvarı eğitiminin günümüzde yürütüldüğü üniversiteler listelenmiştir. Dördüncü bölümde klasik Türk müziğinde vokal icra için temel bilgilere yer verilmiştir. Burada icrada kullanılabilecek nüans ifadeleri ve süsleme elemanlarının tanımı, gürlük ifadeleri, vurgu ifadeleri, klasik Türk müziğinde tempo, akort, güfte, prozodi ve nefes bağları ve insan sesi cinsleri konuları anlatılmaktadır. İcranın önemli parametreleri olan bu unsurların icrada neden önemli olduğu ve nasıl kullanılacağı detaylı olarak anlatılmıştır. Çalışmanın beşinci bölümünde 11 ana makamdan birer eser örneği verilmiştir. Bu eserler seçilirken Türkiye'de klasik Türk müziği repertuvarı eğitimi verilen tüm üniversitelerin müfredatları incelenmiştir.
  • Öge
    Mehmet Reşat Aysu'nun müzikal kimliği ve seçilen saz eserlerinin keman tekniği açısından incelenmesi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-07-22) Erden, Eren Cemre ; Aşkın, Ali Cihat ; 420211009 ; Çalgı-Ses
    Mehmet Reşat Aysu; yalnızca makamın kurallarını ve özelliklerini gösteren değil, çalgının teknik zorluklarını da gösterecek düzeyde saz eserleri yazmıştır. Aysu'nun bestecilik anlayışı sadece melodik eserler üretmek üzerine değildir. Onun eserleri, müzikalitenin yanı sıra icracıyı teknik açıdan zorlayan ve gelişimine katkıda bulunan saz eserleridir. Bu eserler Aysu'nun çok kültürlü kimliğinin ve geniş bakış açısının ürünüdür. Bu araştırma; ülkemizin kıymetli değeri, Klasik Türk Müziği'nin makamlarını ve Klasik Batı Müziği'nin müzikal anlayışını kendi bestelerinde harmanlayan kemâni bestekâr Mehmet Reşat Aysu'nun saz eserlerinin incelenmesi, bu eserlerin keman ile icrasında kullanılacak olan teknik ve yöntemlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Dolayısıyla bu çalışma; Mehmet Reşat Aysu'nun yaşamını, müzikal kimliğini, örnek olarak seçilen eserlerin makamsal, müzikal ve keman tekniği açısından analizlerini içermektedir. Kemanda sağ ve sol el teknikleri açısından değerlendirilerek kullanılması gereken pozisyon ve yaylar belirlenip, yay tekniklerinin nasıl kullanılması gerektiği açıklanmıştır. Bestecinin iki müzik anlayışını birleştirdiği yerler, notalar incelenerek aktarılmıştır. Aynı zamanda bestecinin tüm saz eserleri tarihleriyle birlikte listelenmiş, ulaşılabilen notaları da çalışmanın sonuna eklenmiştir. Bu çalışmada, incelemesi yapılan eserlerin gelecek kuşaklarda doğru keman tekniği ve doğru parmak numaraları ile icra edilmesi hedeflenmiştir. Araştırma; literatürün taranması, biyografik bilgilere ulaşılması, makamsal ve teknik incelemenin yapılması sonucu ortaya çıkan durumların açıklanmasını içermesi sebebiyle yöntem bakımından betimleyci ve açıklayıcı bir araştırmadır. Araştırmadaki veriler kaynak taraması, doküman/kayıt incelemesi yöntemleri ile elde edilmiştir. Bestekarın yaşam öyküsü, eğitimi, müzikal geçmişi ve müzik anlayışı bugüne kadar yazılmış olan tezler, makaleler, kitaplar ve bestecinin kendi yazmış olduğu kaynaklarda bulunan otobiyografiler incelenerek aktarılmıştır. Bestekara ait olan saz eserlerinin notaları çeşitli kaynaklar, tezler, makaleler, müzik arşivleri taranarak araştırılmış ve seçmiş olduğum farklı formlara ait dört adet saz eserinin analizi yapılmıştır. Çalışmada Aysu'nun saz eserlerinin formal ve makamsal olarak klasik saz eseri anlayışına uygun olup olmadığı, Aysu'nun saz eserlerinde kullandığı müzikal - teknik ifadelerin keman ile nasıl icra edilmesi gerektiği ve bu eserlerin "keman" baz alınarak değerlendirildiğinde çalgının teknik gelişimine katkı sağlayıp sağlamadığı gibi problemler değerlendirilmiştir.
  • Öge
    Necmi Rıza Ahıskan ve icra örneklerinin müzikal açıdan değerlendirilmesi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-07-05) Seymenoğlu, Sait Berker ; Göçeri Özdemir, Sinem ; 420211011 ; Çalgı-Ses
    Klasik Türk müziği, yüzyıllar boyunca gelişerek zengin bir kültürel miras oluşturmuş ve bu mirası günümüze taşıyan pek çok önemli sanatçı yetiştirmiştir. Bu sanatçılardan biri olan Necmi Rıza Ahıskan (1914-1994), özgün yorumu ve müzik bilgisiyle klasik Türk müziğinin seçkin solistlerinden biri olarak tanınmaktadır. Ahıskan'ın sanatsal mirası, onun icra ettiği eserlerdeki yorumculuk yeteneği ve teknik becerileri ile dikkate değerdir. Bu tez, Ahıskan'ın müzik yorumculuğunu derinlemesine inceleyerek, onun klasik Türk müziğine katkılarını ve icra tarzını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Tezin amacı, Necmi Rıza Ahıskan'ın müzik kariyeri boyunca seslendirdiği eserlerin analiz edilmesi ve bu eserlerdeki yorumculuk unsurlarının değerlendirilmesidir. Bu bağlamda, Ahıskan'ın hayatı, sanat kariyeri ve müzik icrasına ilişkin bilgiler detaylandırılarak, onun klasik Türk müziği içindeki yerini belirlemek hedeflenmiştir. Ayrıca, klasik Türk müziğinde yorumculuk kavramı ve bunun tarihsel gelişimi üzerine genel bir çerçeve çizilerek, Ahıskan'ın yorumculuğunun bu bağlamdaki önemi vurgulanacaktır. Tez, beş bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, çalışmanın amacı, literatür taraması ve hipotez sunulmaktadır. İkinci bölümde, Necmi Rıza Ahıskan'ın hayatı ve sanat kariyeri incelenmekte, onun hakkında yazılan süreli yayınlar değerlendirilmektedir. Üçüncü bölümde, klasik Türk müziğinde yorumculuk kavramı ele alınmakta, bu bağlamda tavır, üslup ve ekol gibi terimler ve analiz bölümünde kullanılan süsleme ve nüans elemanları açıklanmaktadır. Dördüncü bölümde, Ahıskan'ın icra ettiği eserlerin analizleri yapılmakta ve beşinci bölümde ise genel değerlendirmeler ile sonuç ve öneriler sunulmaktadır. Necmi Rıza Ahıskan'ın müzik yorumculuğunu derinlemesine incelemek, sadece onun sanatını daha iyi anlamakla kalmayacak, aynı zamanda klasik Türk müziğinde yorumculuk üzerine yapılacak gelecekteki çalışmalara da ışık tutacaktır. Bu tez, Ahıskan'ın müzik kariyerine ve klasik Türk müziğine yaptığı katkıları daha geniş bir perspektiften değerlendirerek, onun mirasının anlaşılmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
  • Öge
    Stüdyo ortamında stereo albüm/kayıt çalışmalarında kullanılan gitar teknikleri ve performans dinamikleri üzerine saptamalar
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-07-12) Özkaya, Çağatay ; Terzi, Cihangir ; 420211006 ; Çalgı - Ses
    Gitarist, müzikal projenin genel kalitesine ve karakterine doğrudan etki eden bir unsurdur. Bu sebeple stüdyo kayıtlarında gitaristlerin çalınan melodilere önemli katkıları vardır. Stüdyo albüm kayıtlarında da gitar, eşlik ve solo enstrümanı olarak sıklıkla kullanılmaktadır. Özellikle günümüz popüler müzik kapsamında gitar ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Fakat bu rolü ortaya koyabilmek için Türkiye'de stüdyo ortamındaki albüm kayıtlarında gitaristlerin hangi teknikleri ve performans dinamikleri kullandıklarını saptamak gerekmektedir. Bu çalışma bu eksikliği görerek planlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Türkiye'de stüdyo ortamındaki albüm kayıtlarında kullanılan gitar tekniklerine ve müzikal kalıplara bakıldığında bazı belirgin ve karakteristik pasajların kullanıldığı görülmektedir. Bunlar, açık vuruş tekniği (tirando), kapalı vuruş tekniği (apoyando), parmak hazırlama (planting), arpej, parmak aşırtma (string crossing), tremolo tekniği, rasgueado tekniği, legato tekniği, akor çekme tekniği, barre tekniği, glissando tekniği, flajole tekniği, pizzicato tekniği , slaps tekniği, arrastre tekniği , staccato tekniği , golpe ve benzeri tekniklerle oluşturulan kompozisyonlardan ibarettir. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak görüşme ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Görüşmede Serhan Yasdıman'a "O Kişi" adlı şarkıdaki gitar kaydında kullandığı teknikler ve performans dinamikleri hakkında sorular sorulmuştur. İçerik analizi ise şarkıdaki gitar kaydının transkript edilmesi ve kullanılan tekniklerin performans dinamiklerine etkilerinin belirlenmesi yoluyla yapılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda, bu alandaki performanslarıyla ortaya koymuş oldukları üst düzey gitaristlikleri göz önünde bulundurularak Serhan Yasdıman'ın Ahmet Kutsi Karadoğan'ın "O Kişi" adlı şarkıdaki gitar kaydı analiz edilmiştir. Ayrıca Erdinç Şenyaylar tarafından icra edilmiş Demet Sağıroğlu'na ait albüm kayıtlarındaki "Arnavut Kaldırımı" ve Erdem Sökmen tarafından çalınan Sezen Aksu'ya ait "Vay" şarkılarındaki kayıtlar analiz edilmiştir. Analiz sonunda üzerinde inceleme yapılan şarkının gitar icrasında, sağ ve sol kanallara yapılan iki farklı gitar icrası mevcuttur. Gitar icrası sırasında; apoyando, arpej, barre, legato, resgueado, stacatto ve kırık akor tekniklerini kullanıldıkları tespit edilmiştir. Bu tekniklerden apoyando, arpej, kırık akor ve stacatto teknikleri tek olarak, bazı teknikler ise birleştirilerek kullanıldığı saptanmıştır. Birleştirilerek kullanılan tekniklerin kombinasyonları "apoyando + legato", "barre + rescuado", "barre + stacatto + rasgueado" "stacatto + rasgueado" şeklindedir.
  • Öge
    Suzuki keman metodunun Türkiye'de kullanımına ilişkin inceleme
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-07-12) Malıçok Kar, Süreyya Sude ; Şensoy, Ahmet Hakan ; 420201006 ; Çalgı - Ses Yüksek
    Bu çalışmada, "Evrensel ilkelere sahip olan Suzuki keman metodunu yerele indirgedikçe, farklı kültürlerde sorunlarla karşılaşabilir" hipotezinden yola çıkarak, metodun ülkemiz genelinde uygulanmasında yaşanan sorunlar araştırılmıştır. Çalışma kapsamında, önce literatür taraması yapılmış ve Shinichi Suzuki'nin hayatı ile tasarladığı keman öğretim metodu tanıtılmıştır. Metodun dokuz ilkesi detaylandırılmış, ardından Türkiye'deki geçmişi ve güncel durumu incelenmiştir. Ana bölümde, nitel araştırma modeli kullanılarak soru/cevap grubuna yöneltilen görüşme formlarından geri dönüşler alınarak analiz yapılmıştır. Elde edilen bulgular şunlardır; Suzuki keman metodu eğitmenlerinin çoğunluğu metodu çevresel bilgilerle tanımıştır, Eğitmenler, metodu "erken yaş keman eğitimi" için tercih etmektedir, Metod, genellikle özel derslerde uygulanmaktadır, Türkiye'de Suzuki keman metodu, herhangi bir yaş sınırı gözetilmeden uygulanmaktadır, Aileler, genellikle derslere katılım sağlamaktadır ancak çoğu metodun uygulanma şartlarından olan birlikte öğrenme ilkesini benimsemeyerek keman çalmayı öğrenmemektedir, Suzuki keman metodunun aile ile öğrenme ilkesine göre, anne veya babanın her derse katılması, notlar alması ve evde öğrenciyi çalışırken destekleyerek ikinci öğretmen olması gerekmektedir. Ailelerin %18,75'i metodu olumlu karşılarken, %43,75'i başlangıçta çekimser kalıp sonra olumlu yaklaşmış, %37,50'si ise derse dahil olmak istememiştir, Grup derslerinin uygulanmasında biri diğerinden farklı sorunlar yaşanmaktadır, Suzuki keman metodundaki repertuvarın Suzuki'nin yazdığı etütler, Alman çocuk şarkıları, Avrupa halk şarkıları ve eserlerinden oluşması sebebiyle eğitmenler, yerel ezgilerin repertuvara eklenmesinin motivasyonu artıracağını düşünmektedirler, Metodun uygulanmasının diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de keman öğrenimini hızlandırdığı düşünülmektedir, Özel ders ücretlerinin yüksek olması, metodun uygulanmasını zorlaştırmaktadır, Sonuç olarak, Türkiye'de Suzuki keman metodunun her ilkesi sağlıklı ve yaygın şekilde uygulanamamaktadır. Ancak, metot yine de olumlu sonuçlar vermektedir. "Evrensel ilkelere sahip olan Suzuki keman metodunu yerele indirgedikçe, farklı kültürlerde sorunlarla karşılaşabilir" hipotezi doğrulanmış, metodun Türkiye'de uygulanmasında yaşanan sorunlar belirlenmiştir. Çözüm önerileri şunlardır; Suzuki keman metodu hakkında eğitmenleri bilgilendirmek için etkinlikler düzenlenmelidir, Metodun pedagojik yaklaşımı ve eğitici yönleri daha fazla vurgulanmalıdır, Devlet ve özel kurumlarda metodun uygulanması için çalışmalar yapılmalıdır, Aile katılımının önemi vurgulanmalı ve aileler teşvik edilmelidir, Grup çalışmalarının yapılabilmesi için öneminin ailelere anlatılması, Yetenek Eğitimi Merkezleri veya Türkiye Suzuki Müzik Eğitim Derneği'ne bağlı kurumlar oluşturulmalıdır, Suzuki felsefesi ve ilkelerinin rahatlıkla uygulanabileceği köy, gece kondu mahalleleri gibi ekonomik olarak ulaşımı zor bölgelerde devlet destekli eğitimin verilmesi için projeler geliştirilmelidir, Dernek, yerel ezgilerin metoda eklenmesini gündemine almalıdır, Bu önerilerin hayata geçirilmesi için Türkiye Suzuki Müzik Eğitim Derneği veya ilgili eğitimcilerin katılımıyla toplantılar, paneller ve/veya seminerler düzenlenmelidir.
  • Öge
    Türk makam müziği'nde viyolonsel eğitimi: Başlangıç seviyesi için etütler
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022) Sığırtmaç, Gökhan ; Öztürk, Yelda Özgen ; 735442 ; Çalgı-Ses Bilim Dalı
    Günümüzde güzel sanatlar liseleri, konservatuarlar ve özel müzik kurslarında viyolonsel çalgısı özelinde Türk Makam müziği eğitimi verilmektedir. Bu eğitim sürecinde kullanılan çeşitli kaynakların varlığından söz edilebilir. Bu kaynaklardan birçoğu Klasik Avrupa müziğinde kullanılmak üzere geliştirilen teknik alıştırmalar ve etüt kitaplarıdır. Ancak Türk Makam müziği eğitiminde viyolonsel için yazılmış kaynakların sınırlı olduğu ve bu alanda yapılacak çalışmalara ihtiyaç duyulduğu bir gerçektir. Bu çalışmada, viyolonselin tarihi ve Türk Makam müziği eğitimi hakkında bilgiler verilmektedir. Bu bilgilerin yanı sıra, Türk Makam müziği alanında viyolonsele yeni başlayan öğrenciler için başlangıç seviyesinde yazılan etütler sunulmaktadır. Etütler, basit yani temel makamların yapısı içerisinde yer alan basit dörtlü ve beşlileri ele almış, bu dörtlü ve beşlilerin müziğe ve viyolonsele yeni başlayan öğrencilere bir arada öğretilmesi amaçlanmıştır. İkinci bölümde, viyolonselin Türk Makam müziğindeki yeri ve tarihsel sürecine değinilmiştir. Yine aynı bölümde viyolonselin Avrupa'da tarih sahnesine çıkışı, gelişimi hakkında bilgiler verilmiştir. Metotların kısıtlılığı sorununun giderilmesi yönünde sunulan çözüm önerileri ile birlikte bu sürece katkı sağlaması amaç edinilen yeni bir bakış açısı sunulmuştur. Üçüncü bölümde, basit dörtlü ve beşliler için yazılmış etütlere yer verilmiştir. Viyolonselin ses sahasına göre başlangıç seviyesine uygun etütler yazılmıştır. Türk Makam müziği icrasında sol anahtarı kullanılmaktadır. Bu sebeple etütlerin yazımında sol anahtarı tercih edilmiştir. Özellikle detache, legato ve staccato yay tekniklerini geliştirecek etütler yazılmıştır. Etütlerde kullanılan Türk Makam müziğine ait perdelerin daha iyi özümsenmesi amacıyla çalışmaya ses kayıtları eklenmiştir. Çalışmanın bir sonraki aşamasında bolâhenk düzende yazılmış olan etütler farklı ahenklere transpoze edilmiştir. Transpozisyon, Türk Makam müzik eğitiminin başlangıcından itibaren öğrenciye kazandırılması gereken bir pratiktir. Bu amaçla seçilen etütler, süpürde, kız neyi ve mansur ahenklerine göre yeniden yazılmıştır. Bu tez konservatuvarlar, güzel sanatlar liseleri ve eğitimine yeni başlayan viyolonsel öğrencileri için yararlı olacaktır. Bölümlerdeki çalışmalar verilen kurallara göre uygulandığı takdirde, basit makamların dörtlü ve beşlileri kavranılacak ve başlangıç seviyesinde yeterli bilgiye sahip olunacaktır. Anahtar Kelimeler: Viyolonsel, Türk Makam Müziği, Etüt, Eğitim, Makam.
  • Öge
    Türk müziği eğitim kurumlarında makam odaklı keman başlangıç eğitimi üzerine bir metot önerisi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Köşker, Yeliz ; Şensoy, Ahmet Hakan ; 829391 ; Çalgı-Ses Bilim Dalı
    Keman eğitiminin sağlam temellerle başlamasında en önemli etken kullanılan metotlardır. Günümüzde Türk Müziği eğitim kurumlarında da kullanılan ulusal ve uluslararası pek çok keman metodu mevcuttur. Peki bilimsel ve evrensel gerçeklerle çelişmeden hem tonal hem de makamsal öğeleri öğretme amacı güden, karma bir repertuvarla bunu destekleyen ve örgün eğitim kurumlarında kullanılabilecek nitelikte olan bir kaynak var mıdır? Bu çalışmada keman ve keman eğitiminin tarihsel gelişim sürecinden söz edilmiş, ardından genelden özele müzik eğitimi, keman eğitimi, mesleki keman eğitimi, günümüz örgün eğitim kurumlarında keman öğretimi ve Türk Müziği eğitim kurumlarında keman öğretimi başlıkları altında, Türk Müziği keman eğitiminin genel işleyişi anlatılarak konu hakkındaki alt problemlere değinilmiştir. Bu sorunlara çözüm üretebilmenin yollarından birinin yazılı kaynak ortaya çıkarmak olduğu düşünülerek yeni bir metot önerisinde bulunulmuştur. Alandaki eksikleri tespit edebilmek için geçmişte yapılan çalışmaları inceleyerek bunların şimdiye dek ne kadar etkili biçimde kullanıldığını analiz etmek gerekir. Bu bağlamda tezin verileri, nitel araştırma yöntemlerinden olan gözlem ve literatür taraması yoluyla elde edilmiştir. Bu veriler metodun aşamalarına göre düzenlenerek çalışmaya dahil edilmiştir. Bilgi yığılmasının önüne geçmek amacıyla her öğrenilen konunun ardından pekiştirmeye yardımcı alıştırma ve/veya küçük parçalar eklenmiştir. Bu sayede hedef kazanımlara ulaşmayı kolaylaştırmak amaçlanmıştır. Böyle bir metodun Türk Müziği eğitim kurumlarında başlı başına bir müfredat olarak kullanılması, hem bilgilerin tek kaynakta takip edilmesine yardımcı olacak, hem de başarıya ulaşma yolunda öğrenciler ve öğretmenlere kolaylık sağlayacaktır.