LEE- Çalgı-Ses-Yüksek Lisans
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Son Başvurular
1 - 5 / 10
-
ÖgeNecmi Rıza Ahıskan ve icra örneklerinin müzikal açıdan değerlendirilmesi(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-07-05)Klasik Türk müziği, yüzyıllar boyunca gelişerek zengin bir kültürel miras oluşturmuş ve bu mirası günümüze taşıyan pek çok önemli sanatçı yetiştirmiştir. Bu sanatçılardan biri olan Necmi Rıza Ahıskan (1914-1994), özgün yorumu ve müzik bilgisiyle klasik Türk müziğinin seçkin solistlerinden biri olarak tanınmaktadır. Ahıskan'ın sanatsal mirası, onun icra ettiği eserlerdeki yorumculuk yeteneği ve teknik becerileri ile dikkate değerdir. Bu tez, Ahıskan'ın müzik yorumculuğunu derinlemesine inceleyerek, onun klasik Türk müziğine katkılarını ve icra tarzını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Tezin amacı, Necmi Rıza Ahıskan'ın müzik kariyeri boyunca seslendirdiği eserlerin analiz edilmesi ve bu eserlerdeki yorumculuk unsurlarının değerlendirilmesidir. Bu bağlamda, Ahıskan'ın hayatı, sanat kariyeri ve müzik icrasına ilişkin bilgiler detaylandırılarak, onun klasik Türk müziği içindeki yerini belirlemek hedeflenmiştir. Ayrıca, klasik Türk müziğinde yorumculuk kavramı ve bunun tarihsel gelişimi üzerine genel bir çerçeve çizilerek, Ahıskan'ın yorumculuğunun bu bağlamdaki önemi vurgulanacaktır. Tez, beş bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, çalışmanın amacı, literatür taraması ve hipotez sunulmaktadır. İkinci bölümde, Necmi Rıza Ahıskan'ın hayatı ve sanat kariyeri incelenmekte, onun hakkında yazılan süreli yayınlar değerlendirilmektedir. Üçüncü bölümde, klasik Türk müziğinde yorumculuk kavramı ele alınmakta, bu bağlamda tavır, üslup ve ekol gibi terimler ve analiz bölümünde kullanılan süsleme ve nüans elemanları açıklanmaktadır. Dördüncü bölümde, Ahıskan'ın icra ettiği eserlerin analizleri yapılmakta ve beşinci bölümde ise genel değerlendirmeler ile sonuç ve öneriler sunulmaktadır. Necmi Rıza Ahıskan'ın müzik yorumculuğunu derinlemesine incelemek, sadece onun sanatını daha iyi anlamakla kalmayacak, aynı zamanda klasik Türk müziğinde yorumculuk üzerine yapılacak gelecekteki çalışmalara da ışık tutacaktır. Bu tez, Ahıskan'ın müzik kariyerine ve klasik Türk müziğine yaptığı katkıları daha geniş bir perspektiften değerlendirerek, onun mirasının anlaşılmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
-
ÖgeTürk makam müziği'nde viyolonsel eğitimi: Başlangıç seviyesi için etütler(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022)Günümüzde güzel sanatlar liseleri, konservatuarlar ve özel müzik kurslarında viyolonsel çalgısı özelinde Türk Makam müziği eğitimi verilmektedir. Bu eğitim sürecinde kullanılan çeşitli kaynakların varlığından söz edilebilir. Bu kaynaklardan birçoğu Klasik Avrupa müziğinde kullanılmak üzere geliştirilen teknik alıştırmalar ve etüt kitaplarıdır. Ancak Türk Makam müziği eğitiminde viyolonsel için yazılmış kaynakların sınırlı olduğu ve bu alanda yapılacak çalışmalara ihtiyaç duyulduğu bir gerçektir. Bu çalışmada, viyolonselin tarihi ve Türk Makam müziği eğitimi hakkında bilgiler verilmektedir. Bu bilgilerin yanı sıra, Türk Makam müziği alanında viyolonsele yeni başlayan öğrenciler için başlangıç seviyesinde yazılan etütler sunulmaktadır. Etütler, basit yani temel makamların yapısı içerisinde yer alan basit dörtlü ve beşlileri ele almış, bu dörtlü ve beşlilerin müziğe ve viyolonsele yeni başlayan öğrencilere bir arada öğretilmesi amaçlanmıştır. İkinci bölümde, viyolonselin Türk Makam müziğindeki yeri ve tarihsel sürecine değinilmiştir. Yine aynı bölümde viyolonselin Avrupa'da tarih sahnesine çıkışı, gelişimi hakkında bilgiler verilmiştir. Metotların kısıtlılığı sorununun giderilmesi yönünde sunulan çözüm önerileri ile birlikte bu sürece katkı sağlaması amaç edinilen yeni bir bakış açısı sunulmuştur. Üçüncü bölümde, basit dörtlü ve beşliler için yazılmış etütlere yer verilmiştir. Viyolonselin ses sahasına göre başlangıç seviyesine uygun etütler yazılmıştır. Türk Makam müziği icrasında sol anahtarı kullanılmaktadır. Bu sebeple etütlerin yazımında sol anahtarı tercih edilmiştir. Özellikle detache, legato ve staccato yay tekniklerini geliştirecek etütler yazılmıştır. Etütlerde kullanılan Türk Makam müziğine ait perdelerin daha iyi özümsenmesi amacıyla çalışmaya ses kayıtları eklenmiştir. Çalışmanın bir sonraki aşamasında bolâhenk düzende yazılmış olan etütler farklı ahenklere transpoze edilmiştir. Transpozisyon, Türk Makam müzik eğitiminin başlangıcından itibaren öğrenciye kazandırılması gereken bir pratiktir. Bu amaçla seçilen etütler, süpürde, kız neyi ve mansur ahenklerine göre yeniden yazılmıştır. Bu tez konservatuvarlar, güzel sanatlar liseleri ve eğitimine yeni başlayan viyolonsel öğrencileri için yararlı olacaktır. Bölümlerdeki çalışmalar verilen kurallara göre uygulandığı takdirde, basit makamların dörtlü ve beşlileri kavranılacak ve başlangıç seviyesinde yeterli bilgiye sahip olunacaktır. Anahtar Kelimeler: Viyolonsel, Türk Makam Müziği, Etüt, Eğitim, Makam.
-
ÖgeKadri Şençalar'ın seçilmiş ud taksimlerinin teknik ve makamsal açıdan incelenmesi(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023)Bu çalışma Kadri Şençalar'ın seçilmiş dört taksiminin teknik ve makamsal açıdan detaylı analizi fikrinden yola çıkılarak oluşturulmuştur. Türk makam müziği saz ve söz müziği olarak ikiye ayrılmaktadır. İkisi de kendi içlerinde türlere ayrılarak, Türk müziğinin zenginliğini oluşturmaktadır. Saz müziğinin en önemli formlarından birisi de "taksim" formudur. Türk müziğindeki önemi, yadsınamayacak derecede büyüktür. Öyle ki bir icrâcının, sazına olan hakimiyeti, makam bilgisi, doğaçlama yeteneği, bu formda vücut bulur. Duygularını, makamsal birikimini, taksim yaptığı anda sazına aktarır ve adeta o anda beste ortaya çıkarır. Kayıt teknolojisinin yıllar içinde gelişmesiyle, ekollerin, ustaların taksimleri bize ulaşmış ve arşivlerimizde ölümsüzleştirilmiştir. Bu taksimler, bizler için adeta bir rehber ve öğretici konumundadır. Ud ekollerinin en önemli isimlerinden Nevres Bey, Şerif Muhiddin Targan, Yorgo Bacanos ve Kadri Şençalar'ın yüzlerce taksim kayıtları arşivlerimizde mevcuttur. Çok büyük çoğunluğu da plak şirketleri tarafından yayınlanarak künyelenmiş ve günümüzde de dijital olarak saklanmaya devam edilmektedir. Bu kayıtlardan, icrâcıların nasıl bir teknik kullandığını (sağ- sol el) ve nasıl taksim yaptıklarını makamsal çerçevede inceleyerek anlayabilmekteyiz. Böylesine önemli ekollerin, birçok taksiminin nota transkripsiyonları çıkarılmış ve ud icrâları akademik çalışmalara konu olmuştur. Literatür incelendiğinde, Kadri Şençalar ile ilgili akademik çalışmaların ve nota transkripsiyonlarının çok az olduğu tespit edilmiştir. Bu eksiklikten yola çıkılarak, bu çalışmanın konusu temellendirilmiştir. Şençalar'ın taksimlerinde kullandığı teknik özellikler, makamsal geçkiler, detaylıca anlatılmış ve tarafımızca çıkarılan transkripsiyonlar üzerinden örneklendirilerek açıklanmıştır. Bu çalışmanın ilk bölümünde problem sorusu çerçevesinde kaynaklara ulaşma, kaynakları tasnif etme ve irdeleme süreci anlatılmıştır. İkinci bölümü Kadri Şençalar'ın hayatı ve eserlerini oluşturmaktadır. Kavramsal çerçeve başlıklı üçüncü bölümde taksim formu teferruatlı olarak izah edilmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise Kadri Şençalar'ın ud ile yaptığı 4 (dört) adet taksimi (uşşak, hüzzam, rast ve hicazkâr makamları) teknik ve makam ekseninde detaylı olarak incelenmiştir. Analizler çerçevesinde ud öğrencileri ve eğitimcileri açısından, Şençalar ile ilgili literatürde kaynak olabilecek bir çalışmanın sınırları verilmeye ve yaptığı taksimleri transkripsiyonlarla anlatarak katkı sağlamaya çalışılmıştır.
-
ÖgeStüdyo ortamında stereo albüm/kayıt çalışmalarında kullanılan gitar teknikleri ve performans dinamikleri üzerine saptamalar(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-07-12)Gitarist, müzikal projenin genel kalitesine ve karakterine doğrudan etki eden bir unsurdur. Bu sebeple stüdyo kayıtlarında gitaristlerin çalınan melodilere önemli katkıları vardır. Stüdyo albüm kayıtlarında da gitar, eşlik ve solo enstrümanı olarak sıklıkla kullanılmaktadır. Özellikle günümüz popüler müzik kapsamında gitar ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Fakat bu rolü ortaya koyabilmek için Türkiye'de stüdyo ortamındaki albüm kayıtlarında gitaristlerin hangi teknikleri ve performans dinamikleri kullandıklarını saptamak gerekmektedir. Bu çalışma bu eksikliği görerek planlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Türkiye'de stüdyo ortamındaki albüm kayıtlarında kullanılan gitar tekniklerine ve müzikal kalıplara bakıldığında bazı belirgin ve karakteristik pasajların kullanıldığı görülmektedir. Bunlar, açık vuruş tekniği (tirando), kapalı vuruş tekniği (apoyando), parmak hazırlama (planting), arpej, parmak aşırtma (string crossing), tremolo tekniği, rasgueado tekniği, legato tekniği, akor çekme tekniği, barre tekniği, glissando tekniği, flajole tekniği, pizzicato tekniği , slaps tekniği, arrastre tekniği , staccato tekniği , golpe ve benzeri tekniklerle oluşturulan kompozisyonlardan ibarettir. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak görüşme ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Görüşmede Serhan Yasdıman'a "O Kişi" adlı şarkıdaki gitar kaydında kullandığı teknikler ve performans dinamikleri hakkında sorular sorulmuştur. İçerik analizi ise şarkıdaki gitar kaydının transkript edilmesi ve kullanılan tekniklerin performans dinamiklerine etkilerinin belirlenmesi yoluyla yapılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda, bu alandaki performanslarıyla ortaya koymuş oldukları üst düzey gitaristlikleri göz önünde bulundurularak Serhan Yasdıman'ın Ahmet Kutsi Karadoğan'ın "O Kişi" adlı şarkıdaki gitar kaydı analiz edilmiştir. Ayrıca Erdinç Şenyaylar tarafından icra edilmiş Demet Sağıroğlu'na ait albüm kayıtlarındaki "Arnavut Kaldırımı" ve Erdem Sökmen tarafından çalınan Sezen Aksu'ya ait "Vay" şarkılarındaki kayıtlar analiz edilmiştir. Analiz sonunda üzerinde inceleme yapılan şarkının gitar icrasında, sağ ve sol kanallara yapılan iki farklı gitar icrası mevcuttur. Gitar icrası sırasında; apoyando, arpej, barre, legato, resgueado, stacatto ve kırık akor tekniklerini kullanıldıkları tespit edilmiştir. Bu tekniklerden apoyando, arpej, kırık akor ve stacatto teknikleri tek olarak, bazı teknikler ise birleştirilerek kullanıldığı saptanmıştır. Birleştirilerek kullanılan tekniklerin kombinasyonları "apoyando + legato", "barre + rescuado", "barre + stacatto + rasgueado" "stacatto + rasgueado" şeklindedir.
-
ÖgeBağlama repertuvarının ı̇nşasında geleneksel eserler, çalgısal uyarlamalar ve besteleme çalışmaları üzerine genel bir bakış(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-07-10)Bu çalışma; bağlamanın çalgısal repertuvarını oluşturan bileşenleri anlamak ve bu bileşenlerin bağlama icracılığında ne gibi etkilerinin bulunduğunu açıklayabilmek amacı ile yapılmış bir yüksek lisans tez çalışmasıdır. Çalışma içerisinde ilk olarak çalgısal repertuvarın oluşum süreci açıklanmaya çalışılmış ve bu bağlamda farklı çalgılardan örnekler verilmiştir. Daha sonrasında konu ile ilgili literatür taranmış ve bağlamanın çalgısal repertuvarı ile ilgili yapılmış olan çalışmalar örnek edisyonları ile ele alınmıştır. Bu doğrultuda, bağlama repertuvarının sınıflandırılmasında izlemiş olduğumuz yol haritası ortaya çıkmıştır. Öncelikle bağlamada kullanılan farklı akort biçimleri bünyesinde yer alan ve bağlamanın kendi repertuvarını oluşturan eserlerin tespit edilmesini amaçladık. Burada eserlerin TRT bünyesinde yer alan notası ile aynı eserlerin farklı bağlama icracıları tarafından yapılan yorumları karşılaştırılmıştır. Eserlerin yorumlarında ilk olarak kaynak kişlerden notaya alınmış edisyonlara ulaşılması amaçlanmıştır. Böylelikle eserlerin yorumlanmasında, dönemsel olarak ve icra yaklaşımları bakımından ne gibi farklılıkların bulunduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bölümde ayıca bağlamanın kendi çalgısal repertuvarının nasıl oluştuğuna dair de bir açıklama yapılmaya çalışılmıştır. Sonrasında bağlama repertuvarı çerçevesinde uyarlama çalışmaları incelenmiştir. Burada ilk olarak bağlamanın kendisinin içinde bulunduğu halk müziği geleneğinde yer alan çalgılardan yapılan uyarlamalar ele alınmış ve genel bir tablo oluşturulmaya çalışılmıştır. Repertuvar içerisinde büyük bir yeri olan halk çalgılarından yapılan uyarlamalarda etkili olan nedenler ulaşılan bilgiler doğrultusunda açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bölümün ardından ise uyarlamaların diğer ayağını oluşturan makamsal Türk müziği içerisinden yapılmış olan uyarlamalar ele alınmıştır. İcracıların yorumlamış oldukları eserler, kayıtlar üzerinden notaya aktarılmıştır. Ek olarak bağlama metotları incelenmiş ve konu ile ilgili yapılmış olan çalışmalardan örnekler verilmiştir. Ayrıca bu bölüm çalışmamızın ana omurgasını oluşturmaktadır. Makamsal Türk müziği içerisindeki eserleri bağlama icracılarının yorumlamasına sebep olan etkenler araştırılmıştır. Bununla birlikte yapılan uyarlamaların bağlama icrası üzerinde ne gibi etkilerinin olduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bölüm içerisinde ayrıca uyarlama çalışmaları çerçevesinde Türkiye harici coğrafyalardan bağlamaya yapılmış olan aktarımlar incelenmiştir. Dokümanlara ulaşırken dijital platformlar ve bağlama metotları incelenmiştir. Ayrıca burada, tek bağlama ile yapılan icraların yanı sıra iki ve üç bağlama ile yapılan icralara da örnekler verilmiştir. Son bölümde ise bağlama için üretilen eserlerin repertuvardaki yerinden söz edilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucu elde edilen tablolara ek olarak 31 eser ilave edilmiştir. Bu bölümde bağlama için eser üretimine etki eden sebepler açıklanmaya çalışılmıştır. Bestecilerin eser üretiminde ne gibi yollar izlediği ve nelerden etkilendiği üzerinde de durulmuştur. Çalışmanın ekler bölümünde ise çalışma sürecinde kesitler halinde metne serpiştirimiş olan ilgili eserlerin notaları tam halleri ile verilerek konu ile ilgilenen icracı ve araştırmacılara hazır nota sunulması amaçlanmıştır.