LEE- Endüstri Ürünleri Tasarımı Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/19707

Gözat

Exploring how cultural probe kits are designed: Towards a guide for design researchers

(Graduate School, 2023-06-20) Apak, Gülce ; Çelikoğlu, Özge ; 502201908 ; Industrial Design

User-centered design refers to an approach to design which places emphasis on the needs and expectations of users while developing design ideas and includes users in the design process. To gain an in-depth understanding of the users' needs, values, thoughts, and feelings, user-centered design utilizes research methods that collect, depict, and make sense of data on user experience. In this sense, designers and design researchers utilize diverse user research methods varying from traditional approaches to innovative approaches to obtain user data. Cultural probes, one of the innovative approaches, is considered as a data collection technique that inspires and informs design by adopting a participatory essence. The method is implemented through the cultural probe kits that assist participants to conduct practicing textual, visual, or three-dimensional self-documentations by assigning them predefined tasks that invite them to describe their experiences, actions, thoughts, and feelings through various ways. By completing these tasks, participants provide designers and design researchers with a variety of user data to analyze to develop an empathetic understanding with potential users and generate design ideas. In the prior studies, cultural probes are often included as a method used in research design to gather information about a particular user experience, a particular product, or the characteristics of a community. There are a few examples examining the approach itself by illustrating how the method is applied in detail. Among these, not many studies explored the process of developing a cultural probes kit by focusing on the probe kit components. From this perspective, this thesis intends to gain an in-depth understanding about the process of developing cultural probe kits by taking various aspects of cultural probe materials into account and, as a result, to propose a guide that helps to improve probe design decisions. To that end, two data collection methods, which are document analysis and participant observation, were employed in this thesis. These data collection techniques enabled gaining a broad knowledge on contents and materials consisting of the kits and the process of designing cultural probe kits. Followingly, the collected data sets were analyzed with qualitative content analysis in order to draw out outcomes that will be transformed into a framework to guide careful design of cultural probe kits. The empirical study followed within the scope of this thesis consists of two studies: a main study and a supplementary study. In the main study, which was conducted in three phases, data on contents and materials consisting of the kits and the process of designing cultural probe kits was collected, these data sets are analyzed and explained in detail, and in the third phase, the findings that will be synthesized into the guide content were presented. The supplementary study was conducted with an intent to observe the initial implementation of the guide. Accordingly, the guide was distributed to its first practitioners and after they developed cultural probe kits, their feedback on the guide was received. The main findings of the study were achieved as a result of the main study and synthesized for developing the guide. Initial findings proposed four categories to understand contents and materials constituting the cultural probe kits: kit components, equipment, task types and activities, and task features. The varying sub-components and different properties of these components were illustrated in detail under these categories. With further analysis, more detailed findings which enabled making deeper interpretations were illustrated and consequently, particular instructions that offer strategies to improve probe design decisions were asserted. These instructions were outlined under three main aspects of developing cultural probe kits: preparing cultural probe tasks, arranging tools and equipment, and ensuring relevance with the research focus. All these findings were synthesized for creating a guide which systematically describes the process of developing cultural probe kits and provide guidance to design researchers in order to make effective probe design decisions. Additionally, with the supplementary study, the first implementation of the guide provides a framework to design researchers for organizing the overall process of designing cultural probe kits, making sense of the properties of cultural probes contents and materials, and therefore, utilizing them more effectively and carefully.
Exploring the concept of product attachment: The case of precious objects

(Graduate School, 2022-01-28) Gökaltay, Elif ; Çelikoğlu, Özge ; 502181903 ; Industrial Design ; Endüstriyel Tasarım

While most products lose their appeal with time some remain meaningful and precious for users that experience a form of attachment towards them. This thesis focuses on the concept of product attachment which is found to be a factor that leads users to keep their existing products for more prolonged periods instead of replacing them. This behavioral change results in lowering the high rate of consumption. The thesis consists of six chapters. The first chapter is an introduction covering the background information about the subject and presenting the aim and scope of the study along with the research questions. The second chapter includes a literature review covering topics of product attachment, meaningful products, and emotional durability. Product attachment is explored by examining product-user relationships. In the third chapter, the methodology is explained. The research has a qualitative and exploratory quality and has an interpretive approach. Two research methods have been implemented to gather data, these were cultural probes and semi-structured interviews. Literature concerning the implemented methods was provided. In the fourth chapter, all stages of fieldwork are covered. The primary research was conducted using the method of cultural probes. This method involves a period that provokes a reflection process and was selected to gather insightful material regarding participants' experiences. Following a one-week cultural probes process, a series of semi-structured interviews have been conducted to gain a deeper understanding of the data gathered from the primary research. The fifth chapter consists of the analysis and interpretation of the findings. The method of qualitative content analysis was implemented, and the according literature is presented. The cultural probes material was analyzed under sixteen main categories which corresponded to tasks that were taken as units during the coding process. The findings were interpreted and presented under main categories and subcategories. A data-driven and concept-driven strategy were pursued. As interviews were audio recorded all were transcribed. The sixth chapter is the last chapter that consists of the conclusion where it has been stated that the findings and categories derived from the research analysis corresponded with the categories of the product attachment literature.
Investigating design research deliverables as communication tools between designer and design researcher

(Graduate School, 2024-06-26) Köse Tanrıverdi, Beste ; Çelikoğlu, Özge ; 502211902 ; Industrial Design

In recent years, digitalization has created new professions which become essential to build digital products and services. As two of these professions, User Experience Designers (UXD) and User Experience Researchers (UXR) are the ones who engage with the users the most. The place of research in design processes is always important in order to understand for whom and for what purpose the design will be made. As in an industrial design process, a user-centered design approach is adopted in user experience design. User Experience Researchers conduct user research, collect data and derive insights to guide design. User Experience Designers, on the other hand, take these insights as an input into their design processes and create digital products for them by keeping the user perspective in focus. There is an "insight transfer process" that occurs as a result of research processes between these two professions. This process can be carried out using different research deliverables. In today's companies, this deliverable mostly proceeds through a uniform and predetermined format. However, the current needs of each project, designer, researcher and even company may be different. Therefore, it is thought that transferring each research to designers in a uniform format may negatively affect their new idea generation processes. In this regard, the main purpose of this study is to examine from a user-centered design perspective how designers interact with different research deliverables and how these formats affect the processes of generating new ideas. By examining research deliverables from different aspects such as language, content, visualization and narration, it focuses on how changes on these aspects affect designers. The study consists of two stages. While the first stage is positioned as a preliminary study, the second stage is the main study. Within the scope of the preliminary study, semi-structured interviews were conducted and qualitative data that would provide background for the subject was obtained. The second stage is divided into two phases and was conducted using three research methods together. First, digital probe kits were created using the "cultural probes" method and shared with the participants. At this stage, data such as how designers generally interact with different research output formats, what information they find important and which format they prefer to generate ideas through are collected. While the cultural probes method was carried out through a digital environment, the moments when users interacted with the kits were also observed with the observation method. Finally, one-on-one semi-structured interviews were conducted with ten people who participated in the cultural probes process, aiming to understand the subject in depth. All qualitative data obtained at the end of this process were analyzed by qualitative content analysis. In the light of this entire research process, which features of different research deliverables were found more effective by designers and how they affected the idea generation processes were examined through three categories. These categories are defined as "insight transferring process", "design and research processes" and "working dynamics of designer". The findings of the analysis were interpreted under three subjects. These subjects are conveyed as "findings related to research deliverables", "findings related to the working dynamics between the designer and researcher" and "conceptual categorization of the findings ". As a result, it has been seen that the research deliverables examined in the study evoke different meanings on designers and the usage areas of each deliverable may vary depending on the needs of the project being worked on. At the same time, it has been observed that research deliverables play an important role in the insight transfer process and that more user-oriented products can be created when the correct deliverable is used according to the usage areas. User experience research can be conducted with exploratory and evaluative approaches, and it has been seen that research deliverables can be categorized under these two approaches. At the same time, the positive and negative aspects of each deliverable were examined according to the designers and new suggestions was presented to improve them. Thus, this study aims to increase the understandability of the process of analyzing the data collected from users and sharing them with designers as insights in research deliverables. It is thought that the findings of this study can help researchers to choose the right deliverable to transfer insights according to their project needs and be able to create user-oriented products by improving designer-researcher dynamics. Finally, suggestions were made for future studies. These studies can be handled by examining different research deliverables, examining the new proposal by comparing it with different deliverables, or expanding it with a different group of designers.
Investigating how users make sense of unused products in domestic space

(Graduate School, 2022-06-14) Coşkun, Beril ; Çelikoğlu, Özge ; 502181901 ; Industrial Design

In this study, the users evaluated their relations with their possessions that are no longer used in the home environment through these factors and practices. In the literature, the stages of the relationship that users establish with these products are defined. In this research, the user-product relationship is at a stage after a breakdown point, thus, the product is not disposed of even though it is no longer used. The main study was carried out in two stages. Survey and semi-structured interview methods were used to reveal the correlation between the determinants of product attachment and the practices of the users, and the observation method accompanied these methods. In the first stage, an online survey consisting of multiple choice and open-ended questions was conducted, which included associating unused possessions with determinants of product attachment and practices, and participants were asked to evaluate their possessions for each concept. In the second stage, interviews were conducted with 10 participants who participated in the survey and it was aimed to get more detailed and comprehensive data from users about their possessions.
Investigating user experiences with domestic service robots through metaphors: The case of robot vacuum cleaners

(Graduate School, 2022-01-21) Önal, Onurcan ; Çelikoğlu, Özge ; 502181907 ; Industrial Design ; Endüstriyel Tasarım

Using metaphors, telling something by meaning something other, is common in daily speech and they are thought to be constructing our conceptual structures. This thesis aims to elicit metaphors used in the expressions about domestic service robots, which are drawing the attention of users and intertwined with daily lives. Conceptualization of and interaction with domestic service robots through metaphors and metaphors' effects on the domestic service robot experience are the key issues of this research. These issues were studied through robot vacuum cleaners, a popular member of the domestic service robot genre, and with this aim, three research methods were applied within an empirical study. These research methods included unobtrusive methods, surveying and semi-structured interviews, each of which had specific sub-purposes within the study design. Firstly, unobtrusive methods were used as a discovery tool for the research field without disturbing the setting. The key insights for conducting further research methods, which comprised product specifications in the market, marketing arguments, initial steps of experiencing robot vacuum cleaners and common problems with these products, were found out with this method. Secondly, a survey research method was used to both determine the demographic profile of robot vacuum cleaner users and measure their perceptions of the robot vacuum cleaners they have been experiencing with semantic differential scales. It was observed in the survey results (N=118) that participants had been experiencing their robot vacuum cleaners for up to more than 3 years. At the same time, participants were seen as perceiving their robot vacuum cleaners as nonanthropomorphic, inanimate, likable and intelligent when asked directly with semantic differential scale items. These results provided a basis for the next research step in terms of giving tangible outcomes for user-profiles and their perceptions. Thirdly, semi-structured interviews were conducted with the voluntary survey participants. The interview schedule included topics covering participants' overall robot vacuum cleaner experience from the purchasing phase or daily routines to maintenance, difficulties, anecdotes or wishes. These interviews (N=10) were recorded and transcriptions of the interviews were analyzed by utilizing the qualitative content analysis (QCA) method. In QCA, the interview transcriptions were segmented into units of coding and each unit was matched with one or more code from the coding frame, which was structured upon concept-driven and data-driven approaches. It was seen in the QCA results that most of the units were about participants' robot vacuum cleaner experiences and half of all units included metaphors. Furthermore, experience and metaphor codes most frequently co-occurred together. This connection signaled a tight connection between the robot vacuum cleaner experience and metaphors. When this connection was elaborated in terms of metaphors, it was determined that there were four main metaphor source groups in the expressions of participants, which were "person", "animal", "space" and "vehicle". The interpretation of metaphor source groups was made afterward. Individual metaphor sources in the groups were are analyzed upon their saliences and relatednesses. The most frequent source in the most frequent source group "person" is seen as the "housekeeper" metaphor source. "Housekeeper" metaphor was salient with its "cleaning" and "autonomy" aspects, which are matching with the intended purpose of "robot" "vacuum cleaner"s. Additionally, "pet" metaphors were found salient with their "friendliness" and "playfulness" aspects or "house" metaphor sources were highlighted with their being "supply unit"s, which were indirectly contributing to "person" metaphors. Finally, a matrix that includes the metaphor sources and saliences/relatednesses is presented with the matches of determined metaphor sources and their saliences/relatednesses as a summary of the findings. These findings were then considered as direct answers to the research questions of the thesis. The study was then concluded by interpreting the use of given metaphors as the means of providing a fluent acceptance at domestic environments and an engaging experience to its users.
Kullanıcı deneyimi alanında araştırma süreçlerinin incelenmesi: Araştırma tasarımına yönelik iyileştirme önerileri

(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022) Tülüce, Örsan Berkay ; Çelikoğlu, Özge ; 717974 ; Endüstriyel Tasarım Bilim Dalı

Kullanıcı deneyimi araştırmaları farklı bağlamları ve durumları, veri noktalarını ilişkilendirerek tarif eder; belirsizliği azaltarak tasarım kararlarının alınmasını kolaylaştırır. Ürün/servis stratejilerinin, tasarım kararlarının kullanıcı etrafında, kullanıcıyı dikkate alarak şekillendirilmesinde rol oynar. İhtiyaçları izleyen veriyi elde etmek ve elde edilen veriyi aksiyon alınabilir, uygulanabilir içgörülere dönüştürmek sistematik bir yaklaşım ve farklı disiplinlerin aynı paydada buluşmasını kolaylaştıracak bir tasarım süreci gerektirir. Araştırma tasarımı süreci de, bir ürün veya servis tasarımında olduğu gibi karakteri itibariyle stratejik bir süreçtir. Kısıtlarla fırsatların, bilinenlerle bilinmeyenlerin bir amaç ve plan doğrultusunda sentezlenmesini, aksiyonların önceliklendirilmesini gerektirir. Araştırmanın ana hatlarını çizer; araştırma ihtiyacınının tanımlanmasından içgörülerin tasarım kararlarına dönüştürülmesine, araştırma sürecinin uçtan uca ne şekilde yürütüleceğini tarif eder. Araştırma sürecindeki belirsizlikleri azaltarak, çok paydaşlı ürün/servis geliştirme süreçlerinde paydaşların aynı sayfada buluşmasını, disiplinler arası diyaloğu kolaylaştırır. Karakteri itibariyle değişkenlerin öngörülemez olabildiği araştırma sürecinde karşılaşılabilecek zorlukları haritalandırır, araştırmanın uygulanmasını ve içgörülerin sentezlenip tasarım kararlarına dönüştürülmesini kolaylaştırır. Bu araştırma kapsamında, ürün/servis geliştirme süreçlerinde konumlanan, kullanıcı gruplarını anlama veya doğru tasarımı tarif etme işleviyle kullanıcı beklentilerini, yönelimlerini keşfetmeyi amaçlayan kullanıcı deneyimi araştırmalarının tasarlanması noktasındaki yaklaşımların, yaygın iş yapma pratiklerinin anlaşılmasına odaklanılmış; araştırmacıların araştırma tasarımı noktasında karşılaştıkları zorlukların anlaşılması ve bu sürecin ele alınmasını kolaylaştırıcı içgörülerin, önerilerin tanımlanması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, araştırma tasarımı sürecinde izlenen yönelimlerin bütüncül olarak tasvir edilmesi, yaygın yaklaşımların, iş yapış biçimlerinin tarif edilmesi amacıyla nitel araştırmalarda sıklıkla faydalanılan yarı yapılandırılmış görüşmelere başvurulmuş; çalışmakta oldukları kurumlarda farklı ünvanlar altında kullanıcı deneyimi araştırması yapmakta olan katılımcılar ile bir araya gelinmiştir. Bu aşamayı takiben elde edilen tüm sözel veri ve gözlemler yazılı hale getirilip, nitel içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Yönelimlerin ve anlatıların gruplanarak incelenmesiyle örüntüler tanımlanmış; veriye dayalı kategoriler üzerinden bulgular sentezlenmiştir. Son olarak, kullanıcı deneyimi araştırması süreçlerinde kritik işleve sahip araştırma tasarımı sürecinin ürün/servis geliştirme süreçlerinde ele alınış şekli, araştırmacıların bu süreçte izledikleri yollar, zorlandıkları noktalar tanımlanmış; elde edilen bulgular, literatür taramasıyla da buluşturularak araştırma tasarımı sürecinin yürütülmesini kolaylaştırmaya dönük öneriler ve yaklaşımlar ortaya konmuştur. Çalışma bütüncül olarak değerlendirildiğinde, araştırma tasarımının araştırma sürecindeki etkisi ortaya konmuş, bu adımda alınan aksiyonların, yapılan tercihlerin araştırmanın verimliliği ve araştırma çıktısı noktasında ciddi farklılıklara sebep olabileceği görülmüştür. Araştırmacının araştırma tasarımı sürecinde izlediği yaklaşımda, çalışılan organizasyonun, ürün/servis sürecinde işbirliği kurulan paydaşların, araştırma kapsamında odaklanılan bağlamın son derece etkili olduğu anlaşılmış; araştırmacının arka planının, deneyim tasarımı ve araştırma bağlamına olan hakimiyetinin de bu sürecin ele alınışında belirleyici olduğu keşfedilmiştir. Bununla birlikte, araştırma tasarımı sürecinin, araştırma ihtiyacının değerlendirilmesi, araştırma kapsamının belirlenmesi, araştırma kurgusunun oluşturulması, katılımcı grubunun belirlenmesi, araştırma yürütme sürecinin planlanması olmak üzere yaygın olarak beş adımda ele alındığı; bu adımların detay düzeyinin, araştırmaya ayrılan bütçe, araştırmanın ürün/servis geliştirme sürecindeki konumu, araştırmanın gerçekleştiği ortam gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebildiği ortaya çıkarılmıştır. Son olarak, kullanıcı deneyiminde araştırma tasarımınının yapılandırılma sürecini tarif eden içgörüler, bu süreçte araştırmacıların karşılaştıkları zorluklar, literatürle de ilişkilendirilerek tartışmaya açılmış; bu sürecin ele alınmasını kolaylaştırıcı öneriler paylaşılarak çalışma sonlandırılmıştır.
Making sense of data within the context of user-centered design: A study on amateur running

(Graduate School, 2023-01-19) Genç, İrem ; Çelikoğlu, Özge ; 502191908 ; Industrial Design

With the datafication of an ever-increasing range of human activities, Big Data, as a social, cultural and technological phenomenon has fundamentally altered various aspects of human life. As one of these aspects, sport activities have started being increasingly datafied, addressing not only professional, but also amateur and recreational athletes from a wide range of disciplines. Getting immensely popular in public life and being adopted by millions of people worldwide, running has also become highly engaged in data practices, especially with the increasing attention to self-tracking technologies. Considering this increasing presence of data in everyday life contexts, exploring how data becomes meaningful for the ones who generate, track, and record it has vital importance to understand the real value and potential of data in today's world, as well as in design studies. Hence, the aim of this study is to investigate data sense making practices of amateur runners from a user-centered design perspective. Defining sense making as an active process emerging through human-artifact interaction and embracing meaning as the central concept in human-centered design, it focuses on the ways data become meaningful and gain value in the context of running. In the first step of the study, a fieldwork is conducted by using three research methods. First, unobtrusive measures are embraced and used throughout the fieldwork to gain a general understanding about the topics under research. Also, an online qualitative survey is used to gain a comprehensive insight about runners, running communities and running experience in the broadest sense. Then, in the light of survey findings, in-depth semi-structured interviews are conducted to better understand both the runners' running experience and their interactions with the artifacts in the running context. After the fieldwork is completed, qualitative data gathered through interviews is analyzed by carrying out qualitative content analysis. Finally, all findings are interpreted accordingly. In this way, the act of data sense making of amateur runners is described. The findings of the study show that this act is complex and has a variety of elements involving physical, emotional, environmental, device-related and social ones. With this complex nature, the act of data sense making in amateur running is defined with two main categories: "data resolution" and "data response". Accordingly, the meaning, value and role of data in running are identified and explained under three main subjects: "data as a means in running", "data as an end in running" and "data as a burden in running". The findings of the study demonstrate that data have gained various meanings for different runners as they interact with them. Also, these meanings affect and shape the ways runners use and interact with their trackers, their tracking practices, their engagement with running itself and their self-perceptions and self-presentations in terms of their runner identities. In this sense, it is understood that their data and related practices have a significant role in runners' running experience, affecting its both performative and social dimensions. As the concluding remarks, some ideas are shared in terms of how the current findings can provide insights for design research and practice. Embracing data itself as an artifact and recognizing the fluid presence of data across different everyday life contexts are presented as the potential contributions to the design domain. Also, it is argued how the act of data sense making described in this study can be a design tool for future studies in the intersection of data and design. Moreover, some suggestions are made for future studies. These studies can examine data practices not only in various sports activities, but also in a variety of human activities that have been datafied in today's world. Also, examining these studies across generations can provide further perspectives in better understanding the presence of data in society and positioning it in design studies in a more inclusive way. As for the concept of self-tracking, artificial intelligence technologies can open up new perspectives in this regard.
Nesnelerin ekolojisi bağlamında mutfağın ekosistem metaforu ile anlamlandırılması

(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Uyanık, Oben Sena ; Çelikoğlu, Özge ; 502201915 ; Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı

Tasarım disiplininde yıllar boyunca tasarımın rolü ve önemi tartışılarak ürün estetiği, üretim biçimi ve malzemesi gibi konuların üzerinde durulmuştur. Zamanla tasarım araştırmalarının merkezine kullanıcıyla olan etkileşim alınarak daha anlamlı nesneler ve ürünler yaratılması ve kullanıcı yaşamlarının iyileştirilmesi amaçlanmaktadır.Anlamlar kullanıcısıyla etkileştiğinde doğar ve her türden etkileşim bağlamında dönüşür ve yeniden üretilir.Kullanıcıyı merkeze alan tasarım yaklaşımlarında kullanıcı deneyimi ve pratiklerine odaklanılarak kullanıcı çevresindeki tüm etkileşimler çeşitli kapsamlarda anlamlandırılmaya çalışılır. Tasarım süreçlerinde kullanıcıyı anlayabilmek, onun isteklerini, ihtiyaçlarını ve içgörülerini onun dilinden tanıyıp yakalayabilmek oldukça önemlidir. Tasarım araştırmacıları kullanıcıyı gözlem, katılımcı gözlem, kültür incelemeleri (cultural probes), görüşmeler gibi çok çeşitli yöntemlerle kavramaya çalışır. Kültür incelemeleri (cultural probes) kullanıcıların tercihlerine,yaşam tarzlarına odaklanarak onların iç dünyalarını keşfeder ve tasarım sürecindeki yaratıcı fikirlerin üretimine katkı sunar. Ancak kullanıcı nesne ilişkisi kesiti dışında nesneler arası etkileşimler de tasarım senaryoları için oldukça önemlidir. Nesnelerin birbirlerine davranışları, tutumları, bir arada oluşturduğu anlamlı ekoloji sistemi, tasarıma ilham verici çıkış noktalarını tespit edebilmek adına elverişlidir. Bunun yanında, tasarım araştırmalarında metaforların kullanımı ürün geliştirme sürecinde, kullanıcılardan anlamlı veriler elde edilmesinde ve halihazırda var olana yaratıcı bir perspektiften bakabilmesinde bir araç olarak görülebilmektedir. Metaforlar, kullanıcıların kendi deneyimlerini daha iyi anlamalarına ve aktarmalarına, tasarımcıların ise bu deneyimleri tasarım sürecine entegre etmelerine yardımcı olur.Mutfak; işlevleri, pratikleri, günlük kullanımı ve içindeki nesneler dünyasıyla birden çok etkileşimin bir arada olduğu ev içi mekanlardan biridir. Araştırmanın konusu gündelik hayatın en aktif mekanı olan mutfağa ve bu mekanın barındırdıklarına ekosistem metaforu ile bakarak anlamlı ilişki izlerini takip edebilmektir. Araştırma sürecinde kültürel incelemeler (cultural probes) ve yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi uygulanmıştır. Kültürel incelemeler çalışmasında yer alan on dokuz katılımcı, mutfaklarına ve mutfak eşyalarına dair görevlerin ve soruların yer aldığı yedi günlük çalışma ile kendilerini ve deneyimlerini belgelemişlerdir. Ardından on katılımcı ile yapılan görüşmeler ve bazı katılımcı mutfaklarına dahil olunarak yapılan gözlemler ile çalışma derinleştirilerek elde edilen veriler etnografik içerik analizi yöntemiyle irdelenmiştir. Yürütülen alan çalışmasında ortaya çıkan veriler, ekoloji metaforu ile aralarında örtüşmeler kurularak incelendiğinde, mutfak ekosistemi ve mutfak etkileşimleri başlıklarında iki ana bulguya varıldığı görülmüştür.Mutfak ekosisteminin merkezinde pratiklerden ve deneyimlerden oluşan mutfak rutinini devam ettirmek yer alırken rutini etkileyen ışık, ses, ısı ve koku gibi faktörlerin anlamı bu bağlamda keşfedilmeye çalışılmıştır. Mutfaktaki etkileşimler ise ekosistemdeki ilişkiler ile paralel şekilde irdelenerek işbirlikçi etkileşimler ve rekabetçi etkileşimler başlıkları altında aktarılmıştır. Nesneler arası işbirliklerinde ritüel, malzeme, işlev ve fiziksel nitelik kavramları önemli olurken, nesne kullanıcı işbirliğinde ürün bağı, ergonomi, performans ve tasarruf gibi unsurlar öne çıkmıştır. Nesneler arası rekabet işlev ve enerji kaynağı özelinde ilerlerken, kullanıcı nesne rekabeti, katkı temsili, temas isteği ve dağınıklık kaygısı gibi çeşitlenmiştir. Bu araştırma ile mutfak, ekosistem metaforu perspektifinde keşfedilip, sınırları içerisindeki nesnelerin ekolojisi ise etkileşimleri bağlamında araştırılmıştır. Bu tez ışığında ortaya çıkan bulgular mutfak, mutfak nesneleri ve kullanıcılar arasındaki karmaşık ilişkiyi anlamada tasarım araştırmacılarına ve tasarımcılara yol gösterici olabilir. Ayrıca tez mutfak sınırları içindeki eşyaların tasarım süreçlerini iyileştirmede tasarım pratiğine katkı sunabilir ve ilgili alanda daha fazla araştırma yapılmasına davet ederek endüstriyel tasarımcıların bu alanlara daha fazla odaklanmasına ilham olma potansiyeline sahiptir.
Rethinking cultural probes through metaphors: The case of working from home

(Graduate School, 2023-06-12) Gürel, Rengin ; Çelikoğlu, Özge ; 502191920 ; Industrial Design

User-centered design focuses on users and their experiences to guide, inform, and inspire the design process. Toward a better understanding of the user experience, designers and design researchers rely on user data obtained by a variety of user research methods. Some of these data collection methods such as cultural probes and semi-structured interviews are suitable to collect narratives from users that reveal their thoughts, wishes, and aspirations. Although design research has focused on the potential of user narratives to direct the design process, the metaphors in these narratives have not been fully explored. Metaphors are present in many aspects of daily life, including language, thought, and behavior. And, they are not merely literary devices that help to understand one thing in terms of another. Metaphors form the way people think and experience the world. And they are the devices that help to convey one's experience and encourage creative thinking. The literature review shows that the relationship between design and metaphors is explored by many researchers. Previous studies on metaphors and design predominantly focuses on how designers use metaphors as an instrument for creativity and inspiration. Designers employ metaphors to come up with unique answers to design problems. However, design literature mostly explores metaphors created by designers, and studies that pay attention to how metaphorical narratives of users can communicate their experience and inspire the design process remain limited. From this perspective, this thesis aims to explore how metaphors in user narratives can stimulate designers to generate design concepts. Design research utilizes various innovative methods to inform and inspire the design process such as workshops, collage, card sorting, and cognitive mapping. Among these, the cultural probes approach has gained prominence and is frequently employed to collect qualitative data based on the self-documentation of the participants. Maps, postcards, and other items are gathered together in probe kits, which are designed to elicit creative responses. The cultural probes method enables users to express themselves freely because the researcher and participants are not in the same environment. Therefore, this strategy helps to comprehend the user experience, including the aspects of people's life that are not immediately accessible to designers. As a result, the cultural probes method promotes the creative design of products and systems. One of the experiences that designers and design researchers need to comprehend in order to develop better products and systems is the working practices of users. Working from home practice, though it dates back to the late 1990s, has recently been popularized as a result of the COVID-19 pandemic. Since the practice of working from home has become more common in developing countries due to poor traffic conditions, the spread of computers, and easy access to mobile phones, it has been discussed in the literature that working from home may become a norm in the future. For this reason, making sense of this practice from the perspective of the user is important in terms of its contribution to the design literature and discipline. In this thesis, the cultural probes approach is employed to gather user data in the form of literal and metaphorical text to comprehend users' experiences working from home. The study focuses on how metaphorical speech can reveal details about the user experience, and influence the ideation stage of the design process. The research relies on semi-structured interviews along with the cultural probes method to collect data from designers. Then, the study utilizes the qualitative content analysis method to analyze the collected data from users, and designers. The empirical study conducted in the scope of this thesis includes three phases, which are explained in the sixth chapter. In phase I, user research was conducted to investigate the users' working from home experience. The user research aimed to gather user narratives with literal and metaphorical contents with the cultural probes method. In phase II, the collected user data were communicated to the participating designers along with a design brief. Lastly, in phase III designers responded to the presented user data, and how they utilized them in their design ideation process. The study relies on qualitative content analysis to analyze two sets of data: user narratives collected with cultural probes, and designer responses that contain their reflections on the material, and initial design ideas. The findings of the study are presented on three main topics: findings on the users' experience working from home, followed methodology, and use of metaphorical narratives in design ideation. The findings of the research suggest that narratives with metaphorical contents can inspire designers during their ideation process, and encourage designers to empathize with users. In terms of generated design ideas, the study indicates that metaphorical narratives lead to more thorough design ideas, which are more detailed and holistic compared to the ideas triggered by only the literal user narratives. Moreover, metaphorical user tales served as the inspiration for design concepts that heavily focus on the concept of interaction. According to the study carried out for this thesis, user accounts with metaphorical expressions may be vital tools for understanding user experience and serving as an inspiration for design practice.
Tasarım anlambilimi ve Goffman'ın dramaturjik yaklaşımı kesişiminde bir bakış: Görüntülü görüşme deneyimi üzerine bir çalışma

(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-02-07) Kaymak, Nazlıcan ; Çelikoğlu, Özge ; 502191909 ; Endüstriyel Tasarım

Günlük hayat pratiklerini yeniden tanımlayan COVID-19 pandemisi, getirdiği fiziksel mesafe kısıtlamaları sebebiyle kişiler arası iletişim biçimlerinde büyük bir dönüşüme sebep olmuştur. Buna bağlı olarak gündeme gelen uzaktan çalışma ve uzaktan eğitim deneyimleri kişilerin birbirleri ile iletişimleri hususunda görüntülü görüşme pratiğini benimsemeleri için öncülük etmiştir. Bu sürecin bir uzantısı olarak, görüntülü görüşme pratiğinin kişiler arası etkileşim için sunduğu potansiyel günlük yaşantıda kendine kalıcı bir yer edinmesini sağladığı söylenebilir. Görüntülü görüşme pratiğinin yaygınlaşması ve bir çok alanda yüz yüze iletişimin ikamesi olarak yer edinmesiyle video aracılı iletişim için kullanılan araçlar kullanıcılar için kişiler arası etkileşimin temel sağlayıcısı haline gelmiştir. Aynı zamanda kullanıcıların nesnelerle etkileşimini etkileyen bu süreç, domestik mekanda yoğunlaşan pratikler ve video aracılı iletişim araçlarıyla teması artan kullanıcılar için çevrelerindeki diğer nesnelerle olan etkileşimlerinde de dönüşümü beraberinde getirmiştir. Pandeminin getirdiği fiziksel mesafe kısıtlamaları zaman içerisinde azaltılarak tamamen kaldırılsa da süreç içerisinde benimsenmiş görüntülü görüşme pratiği bir çok alanda hibrid bir etkileşim düzeninin parçası olarak, bazılarında ise temel iletişim yöntemi olarak varlığını sürdürmeye devam etmiştir. Türkiye özelinde kademeli normalleşme süreci sonrasında tüm kısıtlamaların kalktığı 2021 yılı temmuz ayı sonrasında görüntülü görüşmenin çalışma pratiğinden eğitim sistemlerine geniş bir spektrumda halen yer aldığını söylemek mümkündür. İletişim yöntemi olarak kalıcı bir yer kazanan görüntülü görüşme pratiği, araçları ve ilişkili nesnelerle kullanıcılar için değişen anlamlar ile bir nesne sistemi olarak da var olmaya devam etmektedir. Bu tez çalışması, kullanıcı odaklı tasarım ve Goffman'ın dramaturjik yaklaşımı kesişiminde görüntülü görüşme deneyimi ve ilişkili nesnelerin kullanıcıların tarafından anlamlandırılmasına dair bir perspektif sunmayı amaçlamaktadır. Goffman(1959) kişilerarası yüz yüze iletişimi dramaturjiden alınan kavramlarla tanımlayarak etkileşim sürecine kapsamlı bir bakış açısı getirmiştir. Bu yaklaşım kişilerin birbirleri ile iletişimini sahne metaforu üzerinde tanımlayarak davranışlarını bilinçli bir şekilde belirli bir imajı yaratmak için geliştirdiklerini belirtir. Bu imajın oluşturulması "benlik sunumu" olarak tanımlanır ve aktör-seyirci ilişkisi ile tanımlanan kişiler "performans" ile Bu bağlamda kişiler "sahnede" olduklarında çevrelerindeki nesneler de performanslarına dahil olan setin bir parçası haline gelirler. Tez kapsamında yenilikçi bir bakış açısı ile video aracılı görüşmeye aktarılmış olan Goffman'ın dramaturjik yaklaşımı, tasarım anlambilimi ile bir araya getirilerek görüntülü görüşme deneyimi ve nesnelerinin anlam sürecine ışık tutmak amacıyla kullanılmıştır. Tez toplamda yedi bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde tezin giriş bölümünü oluşturmakta olup tezin amaç ve kapsamı hakkında bilgi vermektedir. Tezin ana araştırma sorusu "görüntülü görüşme deneyimi nesneler aracılığıyla Goffman'ın dramaturjik yaklaşımı çerçevesinde nasıl anlamlandırılmaktadır?" olup, kullanıcıların görüntülü görüşme deneyimiyle ilişkili nesnelerle etkileşimleri üzerinden anlamlandırma süreçlerini incelemeye odaklanmaktadır. Tezin arka planını oluşturan üç farklı literatüre dair inceleme tezin ikinci bölümünü oluşturmaktadır. Kullanıcı odaklı tasarıma günümüzden bir bakış oluşturan ilk kısmı, tasarım anlambilimini tez içerisinde konumlandırabilmek amacıyla nesnelerin kullanımdaki anlamı ve nesnelerin dildeki anlamı konuları üzerinde detaylandırılmıştır. Dramaturjik yaklaşımının açıklandığı literatür incelemesinin ikinci kısmı, Goffman'ın dramaturjik kavramlar ile kişiler arası etkileşime dair geliştirdiği bakış açısına dair açıklamaları içermektedir. Literatür incelemesinin üçüncü bölümü video aracılı iletişime dair literatür araştırmasını sunmaktadır. Böylece tezin literatür incelemesi tasarım, sosyoloji ve iletişim alanlarına dayanan üç parçalı bir yapıdan oluşmaktadır. Üç farklı alana ait literatürü birleştiren tez, hala güncelliğini koruyan görüntülü görüşmeler konusunda yenilikçi bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır. Tezin metodolojisi üçüncü bölümde açıklanmış olup, araştırmada kullanılmış olan örtülü gözlem, yarı yapılandırılmış görüşme ve veri analizi hakkında literatürlerine dayanarak detaylı bilgi verilmiştir. Metodoloji, görüntülü görüşme deneyimine ve kullanıcıların deneyimle ilişkili nesneleri anlamlandırma sürecinde dair bir perspektif geliştirmek için seçilen nitel yöntemlerden oluşmaktadır. Bu yöntemler; örtülü gözlem, yarı yapılandırılmış görüşme ve nitel içerik analizi olup, alan çalışması kapsamında veri toplama süreçlerine tezin dördüncü bölümünde yer verilmiştir. Örtülü gözlem araştırmanın keşif adımı olarak planlanmış olup, görüntülü görüşmeler ve kullanıcıların deneyimine dair ön bilgi edinmek adına internet üzerindeki iki sosyal medya platformunda gerçekleştirilmiştir. Örtülü gözlemden elde edilen veriler ile yarı yapılandırılmış görüşmeler planlanmış ve soru temaları şekillenmiştir. Alan çalışma kapsamında toplanan verinin analiz sürecinin detaylı olarak anlatımı tezin beşinci bölümünü oluşturmaktadır. Bu bölümde çalışmanın analizinde kullanılan olan nitel içerik analizi yöntemi ve MAXQDA programı ile uygulama sürecinden bahsedilmektedir. Analiz süreci içerisinde hem kavramlara dayalı hem de veriye dayalı kodlama kullanılmıştır. Kodlama sonucunda belirlenmiş kategorilerin veri içerisindeki dağılımları grafikler ile tanımlanmış, kesişim haritaları çıkarılmış ve elde edilen verilerin yazılı dökümü yapılmıştır. Yorumlamanın sunulduğu altıncı bölüm, analiz bölümü sonucunda elde edilen bulguların tezin literatür incelemesi ile birlikte yorumlanmasını içermektedir. Bu bölümde, Goffman'ın dramaturjik yaklaşımında kişilerarası etkileşim durumuna bağlı "sahne" ve "arka sahne" kavramlarının görüntülü görüşme pratiği ile dönüşümü, kullanıcı-nesne ilişkileri ve kişiler arası etkileşim bağlamında tanımlanmaktadır. Görüntülü görüşme deneyimi çerçevesinde görüşme araçları ve ilişkili nesneler ile Tezin sonuç bölümü olan yedinci bölümde, tasarım anlambilimi ve Goffman'ın dramaturjik yaklaşımının kesişimiyle yorumlanan alan çalışmasının görüntülü görüşme deneyimine getirdiği perspektife dair kazanımlar açıklanmaktadır. Kullanıcıların nesneler ve deneyimleriyle kurduğu anlam ilişkisini merkeze alan bu çalışma, anlamlandırma süreçlerinin günlük hayata yeni yerleşmiş bir pratik olan görüntülü görüşmelerdeki yansımasına dair bir bakış açısı oluşturmuştur. Goffman'ın dramaturjik yaklaşımı kullanıcıların nesnelerle etkileşimlerinin kişiler arası etkileşimler ile ortak bir aksta incelenmesine önemli bir katkı yapmıştır. Dramaturjik yaklaşım, görüntülü görüşme deneyimi ve ilişkili nesnelerin incelenmesi için kullanışlı bir araştırma zemini oluşturmuştur. Böylece görüntülü görüşme kapsamındaki kişiler arası etkileşimler ve kullanıcı nesne etkileşimleri birbirleri içinde tanımlanabilir hale gelmiş, kullanıcıların nesnelerle kurdukları anlam ilişkilerinin bu etkileşim ağının içerisindeki konumlandırılması mümkün olmuştur. Tezin sonucunda, kullanıcıların görüntülü görüşme deneyimi ve nesneleri ile kurduğu ilişkinin Goffman'ın dramaturjik yaklaşımı yorumlanması neticesinde görüntülü görüşme pratiğine özgü etkileşim ağını tanımlayan "sahneler arası" kavramı geliştirilmiştir.

Gözat

Yazar "Çelikoğlu, Özge" ile LEE- Endüstri Ürünleri Tasarımı Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans'a göz atma

Sayfa başına sonuç

Sıralama Seçenekleri