FBE- Geomatik Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Yazar "Altan, M. Orhan" ile FBE- Geomatik Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeCoğrafi Bilgi Sistemlerinde Veri Kalitesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Taştan, Hayati ; Altan, M. Orhan ; Jeodezi ve Fotogrametri ; Geodesy and Photogrammetry EngineeringBu çalışmada, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ve Coğrafi Bilgi Sistemlerinde veri kalitesinin önemi vurgulanmış; CBS, coğrafi veri yapıları, veri depolama yöntemleri, veri depolama modelleri, coğrafi veri toplama yöntemleri ve sayısal coğrafi bilgi değişimi konuları açıklanmış; esas olarak bir Coğrafi Bilgi Sistemindeki veri kalitesi konusu ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bu kapsamda, coğrafi veri kalitesini etkileyen hata kaynakları, coğrafi veri kalitesini belirleyen faktörler, coğrafi veri kalitesinin bileşenleri ve coğrafi veri kalitesinin kontrolü konuları irdelenmiştir. Çalışmanın uygulaması kapsamında, coğrafi bilgi kalite kontrolü için Visual Basic programlama dili MapObjects Active-X kontrolü ile birlikte kullanılarak, hiç bir başka hazır CBS yazılım paketi kullanmaksızın ve buna ihtiyaç olmaksızın, hem temel CBS fonksiyonlarını yerine getiren hem de coğrafi veri kalite ölçütlerinden detay, öznitelik ve öznitelik değeri tutarlılığı ile konum doğruluğunu test edip sonuçları bir metaveritabanında dokumente eden Coğrafi Bilgi Kalite Kontrolü (CBKK) isimli bir yazılım geliştirilmiş ve bu yazılım kullanılarak örnek bir veri seti (1:1 milyon ölçekli vektör Türkiye haritası) üzerinde kalite kontrol işlemleri uygulanmıştır. Sonuçlar irdelendiğinde yazılımın, uygulanan kalite kontrol işlemleri ile coğrafi verilerdeki tutarsız detay, öznitelik ve öznitelik değerlerini otomatik olarak bulduğu; verilere ilişkin konum doğruluğu testini yaparak kalite hakkında otomatik olarak değerlendirme yaptığı gözlenmiş; böylece mühendislik açısından, bilgisayarlı otomatik kalite kontrolünde yeni yaklaşım ve çözümler ortaya konmuştur.
-
ÖgeCoğrafi Veri Tabanı Güncelleştirmesine Yönelik Coğrafi Bilgi Sistemi Tasarımı Ve Uygulaması(Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Maraş, H. Hakan ; Altan, M. Orhan ; Jeodezi ve Fotogrametri ; Geodesy and Photogrammetry EngineeringBu çalışmada, coğrafi veri tabanlarındaki grafik ve grafik olmayan veri bileşenleri ile veri modelinin güncelleştirilmelerine yönelik bir coğrafi bilgi sistemi tasarlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Coğrafi bilgi sistemi veri modeli ve kullanıcı arayüzleri; güncelleştirme işlemlerinin izlenebilmesi için tarih verilerinin de bilgisayar ortamında tutulabileceği şekilde tasarlanmıştır. Kullanıcı arayüzleri, Arc/Info coğrafi bilgi sistemi yazılımı ve Access veri tabanı yönetim sistemi ile hazırlanmıştır. Gerçekleştirilen Coğrafi Bilgi Sistemi uygulamasında, kullanılan veri kümesinin veri modeli de veri sözlüğü aracılığıyla güncelleştirilebildiğinden, değişik veri kümeleri ile çalışmak olanaklıdır. Sistem, güncelleştirme işlemleri sırasında, veriler üzerinde kullanıcının gereksinim duyacağı coğrafi sorgulamaların da yapılabileceği şekilde gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar, literatürde bulunan çok az sayıdaki çalışmalarla karşılaştırdığında, önerilen yöntemlerle geliştirilen coğrafi bilgi sistemi tasarımının, coğrafi verinin güncelleştirilmesinde daha kullanışlı bir ortam sunduğu, güncelleştirme işlemlerinin daha etkin bir şekilde izlenebilmesine olanak sağladığı ve veri kullanımı yönünden esneklik sağladığı gözlenmiştir.
-
ÖgeCt, Mr Kesitleri Ve Dijital Görüntüler Kullanılarak Dokuların Üç Boyutlu Modellerinin Oluşturulması Ve Değerlendirilmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Doğan, Sedat ; Altan, M. Orhan ; Jeodezi ve Fotogrametri ; Geodesy and Photogrammetry EngineeringBu çalışmada, CT ve MR Kesitleri ile birlikte dijital görüntüler kullanılarak, insan vücudundaki dokuların 3-boyutlu modellerinin oluşturulması ve bu modellerle tümör gibi anormal oluşumların konumlarının yüksek doğrulukta belirlenmesi amaç edinilmiştir. Bu amaca ulaşılabilmesi için dijital fotogrametri, radyoloji ve bilgisayar grafikleri teknikleri bir araya getirilmiştir. 3-boyutlu doku modellerinin oluşturulması için hacim ve yüzey kaplama teknikleri kullanılmıştır. Çalışmada, insan beynindeki tümörlerin konumunun belirlenmesi üzerine bir uygulama yapılmıştır. Uygulama için hastanın yüzüne, bir maske üzerine monte edilmiş kontrol noktaları yerleştirilerek hastanın kafasının CT ve MR kesit görüntüleri ve dijital fotoğrafları çekilmiştir. CT ve MR kesitleri kullanılarak hastanın hem beyninin hem de dış yüzünün 3-boyutlu hacim ve yüzey modelleri oluşturulmuş, oluşturulan modeller kontrol noktaları yardımıyla gerçek nesne koordinat sistemine dönüştürülmüştür. Diğer taraftan, hastanın yüzünün dijital fotoğrafları kullanılarak hastanın dış kafa yüzeylerinin fotorealistik görüntüsü elde edilmiştir. Bunun için 3-boyutlu texture mapping yöntemleri ile hastanın fotoğrafı, CT ve MR kesitlerinden elde edilen yüz modeline yapıştırılmıştır. Daha sonra beyindeki tümör dokuları belirlenmiş ve tümörün hastanın dış yüzünden alınan referans noktalarına olan uzaklıkları hesaplanmıştır. Yukarıda sayılan bütün bu işlemleri gerçekleştirmek için bir medikal görüntüleme ve fotogrametri yazılımı geliştirilmiştir. Yazılım, Borland C++ Builder programlama dili kulanılarak geliştirilmiştir. Ayrıca, açık kod OpenGL kütüphanelerini destekleyen açık kodlu VTK C++ medikal görüntüleme kütüphaneleri de yazılımda grektiğinde yeniden yorumlanarak kullanılmıştır. Fotogrametri modülü için, demet dengelemesi ve 3- boyutlu texture mapping fonksiyonları yazılmıştır.
-
ÖgeDigital fotogrametrik ortofoto üretimine yönelik bir SYM bilgisayar programı ve uygulamaları(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1999) Bashir, Bashar ; Altan, M. Orhan ; 100745 ; Geomatik Mühendisliği ; Geomatics EngineeringSon zamanlar bilgisayar teknolojisinde çok büyük gelişmeler oluşmuştur. Sayısal bilgi ve otomasyona olan talebin artması nedeniyle haritaların sayısal tekniklerle üretilmesi de popular hale gelmektedir. Klasik haritaciliğin bu karşılaması mümkün olmayan bu talebi digital olarak üretilmiş ortofotolar karşılayabilirler. Bir ortofoto, fotoğraf geometrisinden dolayı oluşan distorsiyonu ortadan kaldırmak için diferansiyel anlamda düşeye çevrilmiş bir fotoğrafik görüntüdür. Ortofotolar geometrik olarak standart bir çizgi ve sembol haritasına eşdeğerdir; sadece semboller ve çizgileri değil, aynı zamanda gerçek fotogrametrik görüntü içerirler. Bir ortofoto üretimi için topografya nedeniyle ortaya çıkacak görüntü distorsiyonlannı düzeltmek amacıyla bir sayısal arazi modeline (SAM) gereksinim duyulur. Bir SYM, normal olarak topoğrafik haritaları veya uydu görüntülerinden türetilen yükseklik verilerinin bir düzgün ağda modellemesiyle oluşur. Bir sayısal arazi modeli, enterpolasyon yöntemi ve yazılım ile ilgilidir. "SAM nedir" sorusuna basit bir cevap bir sonraki paragrafla verilmiştir. Bir sayısal yükseklik modeli (SYM) yeryüzeyinin beli bir bölümünün iki boyutlu bir yüzeyde digital olarak temsil edilmesini sağlar. Görüşler bir SYM de "yükseklik" yerine "arazi" kullanılması konusunda farklılaşmaktadır. Buradaki yükseklik sadece arazi yüzeyi temsil edildiğinde tercih edilir oysa arazinin yüksekliğinden çok öznhelikleri önemli ise o zaman arazi kullanır. Arazi ifadesinin kullanımı, topografyanın yayında diğer arazi özniteliklerininde eklenmesine alanak tanır ki bu durum arazinin bir kısmının digital olarak temsil edilmesi olanağım artırır. SAM kullanımı ile tek değerli bir sayısal model oluşturulabilir, örneğin nüfus yoğunluğu, erezyon veya sahil yüzeyi. Sayısal yükseklik modelleri, özellikle drenaj ve potansiyel su baskınları gibi topografyanın etkili olduğu, GIS uygumalannda, kullanım bölgesi analizde, görüş analizi proplemleri ve güneş ve rüzgar patlamaları konularında özellikle yararlıdır. Bu tür dosyalar bütün ülke için oluşturulabilir. SAM üretiminde kullanılan bazı temel aşamalar daha sonraki paragraflarda özlenmiştir. SYM üretiminde kullanılan temel veriler, eşyükselti eğrilerinin sayısallaştınlması, fotogrametrik veri üretimi (hava fotogrametrisi ve uydu verileri dahil) ve ölçmeler yardımıyla elde edilen arazi yükseklik verileridir. En yaygın olarak kullanılanı eşyükselti eğrilerinden üretilendir. Eş yükselti eğrileri çizgisel haritalardan el ile, yarı otomatik, ix çizgi izleme veya otomatik tarama yöntemlerinden birisi ile sayısallaştınlır veya oluşturulan stereomodelden fotogrametrik olarak doğrudan doğruya elde edilir. SYM işleme, mevcut SYM lerinin kalibre edilmesi, iyileştirilmesi ve tamamlanması için gereklidir. Bunların arasında SYM lerini bir yapıdan diğer bir yapıya dönüştürme işlemlerinin yanında editleme, filtreleme ve birleştirme işlemleri de vardır. Editleme SYM lerinde hataları düzeltme ve güncelleştirme için gereklidir. Filtreleme, düşük ve yüksek geçiş fidelemelerinin sayısal kullanımı ile çoğaltma ve yumuşatma fonksiyonlarını içerir. Yumuşatma fonksiyonu ile SYM indeki detaylar azaltılır veya ortadan kaldırılır. Ağırlıklı Ortalama ile Enterpolasyon seçilen dayanak noktalarına uzaklıklarına göre ağırlıklar verilmektedir, bu yöntemin matematik modeli aşağıdaki gibidir k z<=-k (D 7=1 burada Wy ağırlığı enterpolasyon noktası ile dayanak noktası arasındaki fonksiyonudur. Çok yüksek çözünülürlüklü görüntü elde etme, çok fazla miktarda ham verinin depolanması gibi bazı problemlere sebep olabilir. Ortofoto üretimi için üç kısma ayrılabilir. Bunlar; geometrik parametrelerin hesaplanması, sabit nokta vektörlerinin v projeksiyonların hesaplanması. Ortofoto işlemi için çeşitli giriş verileri vardır, bunlardan bazıları; üç boyutlu arazi koordinatlarının içeren sayısal arazi modelleri, etkileşimli olarak sayısallaştınlmış orta nokta bulucuları, digital görüntüdeki yaklaşık orta nokta bulucuları, fotoğraf üzerinde sayılaştınlmış kontrol noktalan, yeryüzünde bunlarla karşılık gelen kontrol noktalan ve iç yöneltme parametrelerinin, kalibre edilmiş odak uzaklığının, mercek distorsiyon değerlerinin, bozulmuş kamera görüntüdeki kalibre edilmiş sonra orta nokta bulucuları, uçuş yüksekliği gibi ilgilerin yer aldığı uçağın dış yöneltmesinin içinde aldığı kamera kalibrasyon raporu. Digital ortofotolann kullanımı üretiminde bilinen doğruluğa bağlıdır. Digital ortofotonun doğruluğu aşağıdaki etkenler bağlıdır.. Kamera ve odak uzaklığı. Çıktı ölçeğine büyütme. Diapozitiflerin yoğunluk oranı veya tarayıcının çözünülürlük kalitesi. Tarayıcının işlenmemiş ham veri tarama kalitesi ve geometrik doğruluğu. Mikron veya fotoğraf ölçeğinde dpi ile ifade edilen tarama örneklerinin kalitesi. Diferansiyel düşeye çevirme yöntemleri . Sonuç piksellerinin boyutu. Radyometrik düzeltme. Kontrol noktalarının tanımlanması. Kamera odak uzaklığına bağlı arazi veya binadaki varyans. (Sayısal Yükseklik Modeli) DEM'in yoğunluğu ve kalitesi Ortofoto aşağıda belirtilen iki üretim yöntemi ile hesaplanabilir.. Piksel-piksel diferansiyel düşeye çevirme yöntemi: Bu yönteme göre, ters distorsiyona eşit olan local yerdeğiştirme vektörü bütün dönüşüm formüllerine göre her bir piksel için hesaplanır.. Sabit nokta Yöntemi: Bu yöntemde geometrik dönüşüm sayısal arazi modeli (SAM) tarama formatındaki noktalara uygulanır. Ortofoto projeksiyon sırasında dört komşu grid köşesi bilineer enterpolasyonu ile her piksel için geometrik düzeltme vektörleri elde edilir. Komparatörde Koordinat Ölçmesi İç Yöneltmenin Bulunması 1 Kompaıatör koordinatlarının resim koordinatlarına dönüştürülmesi 2 Distorsiyon ve ışık yansımasının belirlenmesi Tüm yöneltme elemanlarının hesaplanması Cisim koordinatlarının hesaplanması Karşılıklı yöneltmenin belirlenmesi Model koordinatlarının hesaplanması Mutlak yöneltmenin belirlenmesi Şekil 1. Fotogrametride çözüm Algoritmaları xı Bu çalışmanın amacı kaliteli ortofoto üretilmesi ve bu amaçla araziye en uygun SYM elde edilmesidir. Bu amaç için VB 5.0 programlama dili kullanılarak 3D-Foto diye isimlendirilen bir program yazılmış ve o program sadece SYM üretmekle kalmayıp aynı zamanda nokta dönüşümü, ortofoto programına gerekli dosyalar üretilmesi ve kolay şekilde istenen üç boyutlu arazi görüntüsünün izlenebilmesi ve bütün üç boyutlu koordinat editlemelerini yapabilmektedir. Bu Doktora çalışması 7 bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde çalışmanın amacı verilmiştir, ikinci bölümde fotogrametrinin genel matematik esaslan ve merkezi projeksiyonun çözüm algoritmaları irdelenmiştir. Fotogrametrik çözüm algritmalanmn işlem akışı şekil 1. de gösterilmiştir. Bu bölümde fotogrametrinin Kolinearite (Doğrusallık) ve Koplanearite (Eşdüzlemlilik) Koşulu da verilmiştir. Üçüncü bölümde, ortofotolann tanımı, düşeye çevirmenin matematik anlamı ve düzeltme yöntemleri verilmiştir. Digital ortofotolann değişik alanlarda kullanımının üzerinde durulmuştur. Diferansiyel düşeye çevirmenin matematiksel dayanağı da bu bölümde ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ortofotolann üretim aşamalan ile ilgilidir. Bu bölümde piksel-piksel ve sabit nokta yöntemleri gibi farklı diferansiyel düşeye çevirme yöntemleri üzerinde durulmuştur. Bununla birlikte fotoğrafların taranması, sayısal yükseklik modellerinin tanımı ve ortofoto üretim programı da bu bölümde irdelenmiştir. Digital ortofoto üretim programının akış diyagramı şekil 2 de verilmiştir. Sayısal arazi modelinin gelişimi ve kavramı, veri elde edilmesi, verinin işlenmesi, yorumlanması, görselleştirilmesi ve farklı uygulamalan beşinci bölümde verilmiştir. Bu bölümde aynca, enterpolasyon yöntemleri irdelenmiş ve uygulamada kullanılacak enterpolasyon yöntemi kısaca irdelenmiştir. Bölüm 6'da Visual Basic 5.0 programlama dili kullanılarak yazılmış olan uygulama programı incelenmiş ve ağırlıklı ortalama ile enterpolasyon modelinin çözümü karşılaştınlmıştır. Aynca, PICTRAN digital fotogrametri yazılımı bu bölümde incelenmiştir. Uygulama sonucu elde edilen sonuçlar ve yeni çalışmalar için öneriler yedinci bölümde verilmiştir. xıı Orijinal Görüntü Orijinal Görüntü Tüm Geometrik Distorsiyonlann Değerlendirilmesi; İki boyutlu Dengeleme, îç Yöneltme, Distorsiyon, ^_| Orta Nokta l Bulucuları Kontrol l Noktaları Kamera \ Kalibrasyonj Raporu J Dayanak Noktalarında Düşeye Çevirme Hesabı Projeksiyon /brtofoto] SYM 3.Adım Şekil 2. Digital ortofoto yazılım akış diagramı
-
Ögeİstanbul Kenti’nde Arazi Kullanımının Hava Fotoğrafları Ve Uydu Görüntüleri Kullanılarak Tarihsel Dönemlerde İncelenmesi Ve Analizi(Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Çelikoyan, T. Murat ; Altan, M. Orhan ; Jeodezi ve Fotogrametri ; Geodesy and Photogrammetry EngineeringBu çalışmada, İstanbul Kentinin 4 farklı döneme ait arazi kullanımına ilişkin bir bilgi sistemi oluşturulmuştur. Bu dönemler 2000, 1987/88, 1965 ve 1940’lar olarak belirlenmiştir. Bu belirlemede özellikle 1965 ve 1940’lar için hava fotoğraflarının elde edilebilirliği belirleyici olmuştur. Dönemler arasındaki değişim incelenmiş olup, geometrik ve tematik sonuçlar doğruluklarıyla ortaya konmuştur. Temel veri olarak IKONOS, IRS 1C/D, KVR ve KFA-1000 uydu görüntülerinin yanında hava fotoğrafları ve topoğrafik haritalar kullanılmıştır. Ek veriler ise şehir planları, sayısal arazi modeli, ortofotolar, jeoloji haritası ve şehir ulaşım planlarından oluşmaktadır. Tüm veriler 30o dilim orta meridyeni ve 3o dilim genişliği ile tanımlı UTM sisteminde referanslandırılmıştır. Her bir dönem için detaylar çizgi ve alan tabakaları olarak sayısallaştırılmış ve coğrafi bilgi sistemine aktarılmıştır. Elde edilen sonuçların kalite kontrolu yapılmış olup, sonuçların ölçeğe bağlı olarak yeterli doğruluğa sahip oldukları saptanmıştır.
-
ÖgeKırsal bölgelerde bilgi sistemlerinin uygulama olanakları(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1993) Şeker, Dursun Zafer ; Altan, M. Orhan ; 39445 ; Geomatik Mühendisliği ; Geomatics EngineeringKırsal kesimde bilgi sistemlerinin uygulanabilme olanak larının ele alındığı bu çalışmanın ilk bölümünde, genel olarak bir bilgi sistemi oluşturmanın çağın gereksinmeleri doğrultusunda artık kaçınılmaz olduğu vurgulanmış, bilgi sistemi oluşturmanın gerekliliği irdelenmiştir. ikinci bölümde, coğrafi bilgi sistemlerine ilişkin coğraf ya, haberleşme, bilgi, sistem, bilgi sistemi gibi temel kavramlar irdelenmiş, coğrafi bilgi sistemlerinin ta rihçesi, alt sistemleri, bileşenleri ve veri tabanı gibi kavramlara açıklamalar getirilmiştir. Üçüncü bölümde, uygulamalarda kullanılan yazılım PC ARC/ INFO irdelenmiştir. Bu yazılımın vektör dayalı bilgi sistemleri içindeki yeri ve fonksiyonları ile birlikte yetenekleri de irdelenmiştir. Donanım da bu bölümde ele alınmıştır. Ülkemizde sivil haritacılık çalışmalarının çok eski olmadığı vurgulanmış ve harita üreten kurumlar ele alınmıştır. Bilgi sistemlerinin kırsal alanlarda uygulanma olasılık larının irdelendiği uygulamalar da bu bölümde ele alın mıştır. Farklı yöntemlerle elde edilmiş verilerin bilgi sistemleri içinde kullanılışlarının irdelenmiştir. Son uygulama olarak Söke ağaçlı köyüne ait bir coğrafi veri tabanının tasarlanması, bu veritabanını kullanmak üzere bir PC ARC/INFO nun makro yazılım dili SML ile hazırlanan interface (arayüz) ve bu arayüzle sorgulama ve ürün elde etmenin yanında yazılan arayüzün WINDOWS işletim sistemi altında çalıştırılması ve yapılan istatistiklerin değer lendirilmesi de yine bu bölümde ele alınmış ve elde edilen ürünler değerlendirilmiştir. Son bölümde, ülke genelinde bir coğrafi bilgi sistemi o- luşturmanın gerekliliği bir kez daha ele alınmış böyle bir sistemin oluşturulması sırasında dikkat edilmesi gerekli noktalar ve böyle bir sistemin getireceği faydalar üzerinde durulmuştur.
-
ÖgeTürkiye İçin Ulusal Mekânsal Veri Altyapısı Önerisi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2011-05-02) Nalcı, İbrahim ; Altan, M. Orhan ; Geomatik Mühendisliği ; Geomathic EngineeringBu çalışmada, Mekânsal Veri Altyapısı (MVA) hakkında kavramsal bilgiler ile birlikte dünyada yapılmıs olan ulusal MVA çalısmaları araştırılmış, Türkiye’de mekânsal veri üreten kurumlar, birlikte çalısabilirlik sağlayan kurullar/birlikler incelenmiş ve TUCBS-A hakkında bilgi sunulmustur. Sonuçta elde edilen bu bilgilere dayanarak, Türkiye şartları için nasıl bir MVA kurulması gerektiği yönünde öneride bulunulmuştur. Öneride, temel ölçeğin, bütün Türkiye’ye ait verilerin mevcut olması nedeniyle 1:25.000 olması, bundan küçük ölçekli verilerin Harita Genel Komutanlığı, büyük ölçeklilerin ise Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü sorumluluğunda olması, küçük ölçekli verilerin büyük ölçeklilerden genelleştirme yöntemi ile üretilmesi, kurumlar arası işbirliği için yeni bir yapılanmaya ihtiyaç olmadığı, mevcut Bakanlıklararası Harita ve Harita İşlerini Koordinasyon ve Planlama Kurulu bünyesinde gerekli revizyon yapılarak bu faaliyetin yürütülmesinde yarar olduğu belirtilmiştir.
-
ÖgeYakın Resim Fotogrametrisinde Uzman Sistem Tasarımı, Tesisi Ve Kalibrasyonu(Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Ergün, Bahadır ; Altan, M. Orhan ; Jeodezi ve Fotogrametri ; Geodesy and Photogrammetry EngineeringGünümüzde, mikrofotogrametri elektronik sanayiinden sağlik hizmetlerine ve özellikle uzay endüstrisine kadar pek çok bilimle ortak olarak calışmaktadir. Bu çalışmalara destek sağlayan ve çalışmalarda kullanılan uzman sistemler laboratuvar çalışmalarında önemli bir yer tutmaktadır. Bütün bunların ışığında ve üniversitemizin teknolojik olarak diğer dünya üniversiteleri ile aynı çağdaş ve bilimsel düzeye cıkması için bir uzman sistemin tasarımı ve kurulumunun Fotogrametri Anabilim Dalı Laboratuvarına kurulması çalışması ve sistemin kalibre edilmesi aynı zamanda tek başına bir doktora çalışmasını içermektedir. Dijital olarak 0.5 cm ve daha küçük objelerin modelenmesi, ölçülmesi ve kalite kontrolünün sağlanması amacına yönelik olan bu sistem aynı zamanda uydu ve uzay çalışmalarında kullanılan dijital sensörlerin testi, kalibrasyonu ve modern görüntüleme ve ölçme çalışmalarında da kullanılabilmekte ve bu sayede üniversitemizde yapılacak birçok lisans, yüksek lisans ve doktora çalışmasında temel sistem olacaktır. Ayrıca ekonomik yönden, yüksek hassasiyette yapılması gereken çalışmalar için üniversitemize destek sağlayacaktır. Ayrıca yapılacak yeni yüksek lisans ve doktora çalışmaları içinde kaynak sağlayan bir konudur. Dijital fotogrametrik uzman sistemler günümüzde endüstride pek çok çeşit ölçme problemlerinde kullanılmaktadır. Yüksek çözünürlüğe sahip CCD (Charge Couple Device) kameraların geliştirilmesi ile endüstriyel çizgisel alan tarama yönrtemi ile çalışan kameralar yakın resim fotogrametrisinde önemli oranda kullanılmaya başlanmıştır. Bu sistemler için elektronik endüstrisi desteğinde tasarlanan veri toplama kartları teknoloji ile birlikte gelişerek yeterli kapasiteye ulaşmıştır. Burada en önemli konu, bu çeşit digital kameraların ölçme amaçları ile kullanılabilmesi için kalibre edilerek iç yöneltme parametrelerinin ve lensin distorsiyon değerlerinin belirlenebilmesidir. Kalibrasyon çalışması laboratuvar ortamında bir test alanı kullanılarak gerçekleştirildi. Uzman sistemlerde donanım ve yazılım birlikte çalışır. Digital Endüstriyel sistemler gerçekten maliyet açısından çok pahalı olmalarına karşın uzun süre kullanılabilmeleri ve üretimin kontrol ve hızını artırmaları açısından özellikle yüksek maliyet gerektiren sanayilerde (uçak motoru ve otomotiv sanayii gibi) en çok tercih edilen sistemlerdir. Endüstriyel fotogrametrinin üretim sektöründe kullanılan engeniş uygulama alanı içerisinde en önemli özellik gerçek zaman ve ya gerçek zamana yakınlık denilen üç boyutlu konum belirlemedeki kesinliktir. Üç boyutlu hassas konum belirleme Mikro-Fotogrametrinin bir amacıdır. Deneysel çalışma olarak, sistemde kullanılan kameralar ile yapılan diğer bir yakın resim fotogrametrisi uygulaması ise İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesinin Yapı Deprem Laboratuvarında yapılmakta olan zemin deneylerinden iki adet zemin numunesi üzerinde yapılan yüke bağlı deformasyon analizinin fotogrametrik olarak yapılması çalışmasıdır. Sonuçta Fotogrametrik olarak elde edilen deformasyonlar klasik yöntem olarak kullanılan CDP 50 (Linear Variable Differential Transducer) ile elde edilen deformasyonlar ile karşılaştırıldı.
-
ÖgeYerel yönetimler için kent bilgi sistemi tasarımı ve uygulanması(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Alkış, Zübeyde ; Altan, M. Orhan ; 39296 ; Geomatik Mühendisliği ; Geomatics EngineeringBu çalışmada, çağdaş bir yerel yönetimde sağlıklı ve doğru politikalar üretilebilmesine yönelik bir karar - destek sistemi olan " Kent Bilgi Sistemi (KB S)" nin ülke koşullarında tasarımı ve seçilen bir pilot alanda pratik olarak denemesi yapılmıştır. tik bölümde, çok hızlı kentleşme sürecinde olan ülkemizde yerel yönetimlerin, kent insanına çağdaş yaşam koşullarını sağlayacak hizmet verebilmeleri için; kente ilişkin doğru ve güncel bilgilerin arşivlendiği, analiz ve sorgulamaların yapıldığı kent bilgi sisteminin önemi ve yararlan vurgulanmış, bu çerçevede çalışmanın amacı belirlenmiştir. Konuya ilişkin veri tanım ve kavramların açıklandığı ikinci bölümde; coğrafi veri tipleri, kaynaklan, depolama teknikleri konulannda bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise,yerel yönetimler için KBS'nin anlamı ve önemine değinilmiş, dünyada ve ülkemizdeki bazı KB S uygulamalan kısaca gözden geçirilmiş ve son olarak KB S teknolojisinde gelişme eğilimleri aktanlmıştır. Yerel yönetimler için KB S oluşumu, tüm aşamalanyla dördüncü bölümde konu edilmiştir. KB S analizi aşamasında ilgili kurum ve kuruluşların mevcut durumlan, aralanndaki ilişkiler yapılan görüşme ve anket çalışmalanyla belirlenmiş; kullanıcı gereksinim ve beklentileri saptanmış ve değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmelere göre bir KB S tasanmı yapılmıştır. Tasarımda ucuz maliyet ve etkin yararlanma ilkeleri çerçevesinde; kişisel bilgisayar yazılım ve donanım (PC ARC/INFO) bileşenleri öngörülmüştür. Veri tasanmında gereksinim duyulan coğrafi varlıklann katmanlan, öznitelikleri belirlenmiş ve veri sözlüğü hazırlanmıştır. Pilot uygulama alanı olarak seçilen Etiler/İstanbul bölgesine ait F22D16B4B pafta alanına ait veriler girilmiş, topoloji oluşturulmuş, birleştirilmiş ve veri tabanı kurulmuştur. Böylece teorik olarak tasarlanan KBS'nin pratik testi yapılmıştır. Analiz ve sorgulamalar SML ve CLIPPER 'da hazırlanan türkçe menü ve PANA özgün arayüz yazılımlan ile yapılmış, bazı sorgulama ve analiz sonuçlan çalışmada sunulmuştur. Beşinci bölümde, tasarlanan KBS'nin gerçekleştirme aşamasında karşılaşılan sorunlar irdelenmiş ve değerlendirilmiştir. Son bölümde ise teorik ve pratik çalışmalardan elde edilen deneyimlerin sonuçlanna ve sistem oluşturmaya yönelik önerilere yer verilmiştir.