Şehir Planlama-Yüksek Lisans
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Son Başvurular
1 - 1 / 1
-
ÖgeTeknolojinin serbest zaman aktiviteleri ve kamusal mekân kullanımı üzerindeki etkileri(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2021-06-04)Serbest zaman insanların özgür iradesi ile kendi tercihlerini gerçekleştirdiği bir alan olması açısından değer verilen, tartışılan ve araştırılan bir konudur. Serbest zamanda gerçekleştirilen aktivitelerinin fiziksel ve ruhsal sağlığı desteklemek, toplumsal bağları güçlendirmek, yaşam kalitesini yükseltmek gibi bireysel ve toplumsal yaşamın çeşitli alanlarında olumlu etkileri bulunmaktadır. Kent mekânı ise serbest zaman aktivitelerinin gerçekleştiği alan olmasının yanında sunduğu bağlam çerçevesinde aktiviteleri yönlendiren ve şekil veren bir alan olarak serbest zaman ile yakından ilişkilidir. Bu nedenle serbest zaman alışkanlıklarında ve aktivitelerin gerçekleştirilme şeklinde meydana gelen değişimler kent mekânını da etkilemekte, doğrudan veya dolaylı olarak mekânların dönüşümüne neden olmaktadır. 20. yüzyılın ortalarından itibaren hızlı bir gelişme içerisinde olan bilgi ve iletişim teknolojileri, bilimsel ve teknik alanlarda olduğu kadar insan yaşamı üzerinde yarattığı köklü değişimler nedeniyle sosyal alanlarda da sıklıkla tartışılan konulardan biri olmaktadır. Bugün günlük yaşamın birçok alanında gözlemlenebilir etkiler yaratan teknolojik gelişmeler insanların serbest zamanlarını değerlendirme şekillerinde de değişimlere neden olmaktadır. Mobil cihazlar, sosyal medya uygulamaları, dijital platformlar gibi araçların yarattığı interaktif ortam serbest zaman aktiviteleri için cazip bir alan sunmaktadır. Bu teknolojik araçlara erişim her geçen gün artmakta, zaman ve mekân açısından esneklik sunması, birçok alanda kolaylaştırıcı olması ise teknoloji kullanımının artmasını ve yaygınlaşmasını desteklemektedir. Bu durum bazı geleneksel serbest zaman aktivitelerinin gerçekleştirilme şeklinin değişmesine ve dijitalleşmesine neden olduğu gibi bu döneme özgü, dijital serbest zaman aktiviteleri ve deneyimleri de yaratmaktadır. Diğer bir ifade ile serbest zamanlar dijital araçlarla iç içe geçerek yeni bir yapılanma içerisine girmektedir. Teknoloji, sunduğu yeni araçlar ve uygulamalar ile serbest zamana yönelik birçok aktiviteyi fiziksel mekândan bağımsız gerçekleştirme imkânı sağlamaktadır. Serbest zaman aktivitelerinin gerçekleştiği kentsel mekânlar ise bu değişimlerden etkilenmekte, kullanımları değişmekte veya yeniden üretilmektedirler. Bu çalışmanın amacı bilgi ve iletişim teknolojilerinin serbest zaman alışkanlıkları ve bu aktiviteler ile ilişkili kamusal mekân kullanımları üzerinde yarattığı değişimleri ortaya koymaktır. Hem serbest zaman aktivitelerine katılım hem de teknoloji kullanımı çeşitli bireysel ve demografik özelliklere göre farklılaşan bir yapı göstermektedir. Bu nedenle çalışmada demografik yapıya göre serbest zaman aktivitelerine katılımın ve kamusal mekân kullanımının nasıl farklılaştığı araştırılan diğer konudur. Ayrıca Covid-19 salgınının serbest zaman alışkanlıkları ve kamusal mekân kullanımlarında yarattığı etkiler de çalışma kapsamında irdelenmektedir. Çalışmanın amacı doğrultusunda ortaya atılan ilişkileri incelemek için çevrimiçi anket yöntemi uygulanan alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Anket çalışmasında gerekli veriler, amaçsal ve kartopu örneklem metotlarının kombinasyonu kullanılarak toplanmıştır. Türkiye genelinde gerçekleştirilen anket çalışmasında 531 birimlik örneklem büyüklüğüne ulaşılmıştır. Analizler sonucunda serbest zaman aktivitelerine katılımın ve serbest zaman mekân tercihlerinin cinsiyet, eğitim durumu, yaş, çalışma durumu ve yaşanılan şehrin büyüklüğüne göre farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin ise serbest zaman aktiviteleri ile ilişkili kamusal mekân kullanımlarını etkilediği, teknoloji kullanımı arttıkça açık kamusal mekân kullanımının azalttığı tespit edilmiştir. Ayrıca teknolojinin yüz yüze gerçekleştirilen serbest zaman aktivitelerinin azalmasında etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Covid-19 salgınının zorunlu aktiviteler, serbest zaman aktiviteleri ve kamusal mekân kullanımı üzerindeki etkileri kanıtlanmış, özellikle insanların, toplu olarak bir arada bulunmaları gereken etkinliklere katılımının ve kapalı kamusal mekân kullanımının ciddi oranda azaldığı gözlenmiştir.