FBE- Mimarlık Lisansüstü Programı - Doktora
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Son Başvurular
1 - 5 / 145
-
ÖgeArchitectural retrofit of educational buildings towards nearly zero energy and cost optimal levels considering the life cycle and occupant comfort(Institute of Science and Technology, 2020)The thesis research is going to be one of the pioneer studies about school buildings' environmental impacts during their life cycle in Turkey and provide a basis for further analysis and studies. The study will be a base for further research. According to research conducted all over the world, it is known that the current fossil energy resources will be inadequate to meet energy demand in the next decades and that the share of buildings in total energy consumption is very high. The main aim of the thesis study is to focus on the Life Cycle Energy Consumption (LCEC) and the Life Cycle Cost (LCC) efficiency of educational buildings in different climatic regions of Turkey, considering the comfort conditions. Analyses on LCEC and LCC efficiency of a project was conducted in order to generate a reference model, which can represent large-scale educational projects in different climate of Turkey.
-
ÖgeKapadokya yerel konutlarında turizme yönelik yenileme çalışmalarına bir yaklaşım/ örnek : Avcılar Köyü(Mimarlık Fakültesi, 1979-02-23)
-
ÖgeAptitudes and attitudes: Human-centred pedagogies in foundation design studios(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2021)Attitudes (dispositions) complement knowledge and skills in a competency-centered curriculum of higher education. They refer to the affective learning dimension, and it is challenging to address and assess them. But they are the crux – when, how, and why to apply the knowledge and skills. In architectural design curricula, attitudes are especially relevant to ensure the training of responsible designers. Although humanistic and environmental issues are increasingly in the spotlight, attitudes endorsed in most schools' studio cultures tend towards the black box of individual creativity more than collaborative and participatory processes. As computational methods that expound the reasoning processes of design become ever more popular, new opportunities arise for open and liable design cultures. Yet, connecting these methods to a broader competency in design is still in progress. This thesis establishes the transdisciplinary context and a conceptual framework for computational methods to implement and assess accountability as an attitude in design education. It involves the development of the designerly character, the training of judgment in performing aptitude. It further shows that computation in early design education supports the cultivation of desired attitudes such as knowledge sharing and consequent accountability. Computational formalisms, such as shape rules, are devices of visual computing that help designers externalize and share design ideas for collective reflection. While documenting thought processes, they support beginning designers in developing a sense of accountability for their design thinking as necessary for reflecting critically. As knowledge and skills are in constant change, attitudes and values are still the core that guides action in design. The overview presented here on the topic points to an ever-growing need to address attitude in architectural design education. The sharing in a collaborative learning environment result in greater opportunities for reflection, and, consequently, learning with accountability. This study highlights the following ethical dimensions of design: a. the externalization of one's design reasoning brings transparency to the process, b. transparency enables self and others to trace one's reasoning and actions, c. sharing one's knowledge and reasoning initiates reflections for further actions. The "externalizing, sharing, and reflecting" motivates accountable actions in the design environment. Furthermore, the study refers to the use of analog computational tools which enable reflection in an educational setting. Five points of impact are identified: a. visual computation has the potential to create original languages of design or to analyze existing languages, still allowing for creative expression, b. the explicitness of visual design computation enables the designer to externalize the design process to a certain extent, c. externalization when followed by sharing with the members of a community, gives opportunity to reflect on past reasoning, internalizing, and regenerating other concepts, externalizing, because of the materialized sharing, d. reflecting on one's reasoning, or thinking about thinking points to the inherent metacognitive aspect of the reflective practice, e. metacognition is a condition for attitudes to be learned and changed over time as sequential reflection contributes to developing dispositions of how to act in future situations. The motivation behind this research is to show the methodological impact of computational design thinking on supporting the learning of attitudes while viewing design as a social act of creation. Allowing more computational methods in the design studio pedagogy holds potential for enhancing the grounds for reflecting, partaking, and answerability. John Dewey wrote on cultivating reflective thinking, through hands-on art, as a character in the learner. In the design literature that Donald Schön spearheaded, reflection is a mode of inquiry that situates the learner in different experiences, enabling a deeper awareness while interacting socially. Reflective practice demands intellectual attitudes which are intrinsically moral. At the same time, there is an ever-growing need to cultivate values and attitudes that acknowledge the computational and digital turn of design in higher education. In this research, I propose and test analog computational tools in a foundation design studio to understand whether making visible the divergence and convergence of thought provides a ground for reflecting, partaking, and answerability. Embracing design as computation and computation as design, the externalization of the process serves a societal purpose. It evokes accountability and sharing. The openness of visual computing in basic design serves to document thinking processes, but it also helps beginning designers develop an understanding of what design thinking entails for communication and collaboration. Thus, computational methods may allow for open design education in support of democratic studio environments, where "openness" is read at different layers: an open design process, being open to peer review, open to collaboration, open to sharing, and open to embracing the views of others. Such attitudes are instrumental in design processes for liable conduct towards colleagues, users, and the environment. This research presents the outcomes of a longitudinal study performed in a beginning design studio. The linguistic analysis of students' reflections shows that a rule-based approach to design incites accountability attitudes among learners even in a brief period. This study reveals that computation in early design education fosters the desired attitudes such as knowledge sharing and consequent accountability. The basic design studio is an inclusive environment where active individuals engage with tools and opportunities to articulate their thought and production processes. Alongside a technical aptitude, the student reflects and develops personal values during the experience. Learning design is about training judgment. How effort and exertion train judgment is both personal and collective, making the studio the pragmatic and at the same time creative design learning environment it is. These reflective learning environments implant attitudes. Computation is not a burden but the means to reflect, share, compare, and alter in the transcending and empowering learning experience of the basic design studio.
-
ÖgeÇatalca bölgesi savunma yapıları ve koruma sorunları(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2021)Çatalca Bölgesi, coğrafi yapısı ve konumu nedeniyle tarih boyunca İstanbul'un güvenliği açısından önemli yerlerden biri olmuştur. Trakya üzerinden gelecek saldırıları yavaşlatmak, engellemek ve saldırılara karşılık vermek amacıyla üç farklı dönemde inşa edilmiş savunma yapılarına sahiptir. Bölgedeki savunma yapıları, Karadeniz ve Marmara Denizi arasında, kuzey – güney yönünde kesintisiz bir savunma hattı oluşturmaktadır. Roma Dönemi'nde, Anastasius Surları, Osmanlı Dönemi'nde tabyalar ve Cumhuriyet Dönemi'nde de koruganlar inşa edilmiştir. Bu yapılar, ait oldukları dönemlerin, savunma sistemini ve taktiğini ayrıca, askeri mimarisini temsil eden kültür varlıklarıdır. Ancak, savunma tarihimizde yeri olan ve ülkemizin askeri mimari mirasının önemli bir bölümünü oluşturan bu yapılar, günümüzde farklı koruma sorunlarına bağlı olarak yok olma tehdidi ile karşı karşıyadır. Bölgedeki tarihi savunma yapılarının korunmalarına yönelik, ne yazık ki günümüze kadar kapsamlı ve bütüncül koruma çalışmaları yapılmamıştır. Yapıların yalnızca bir bölümü, ilgili koruma kurulu tarafından tescillenmiş ve yasal olarak koruma altına alınmıştır. Çatalca Bölgesi'ndeki tarihi savunma yapılarının bozulmalarına yol açan etmenlerin tespit edilmesi ve koruma sorunlarına kalıcı, aynı zamanda sürdürülebilir çözümlerin üretilmesi, bu mirasın gelecek kuşaklara aktarılması açısından önemlidir. Bölgedeki tarihi savunma yapılarının, mimari ve tarihi değerlerini gün yüzüne çıkarmak, korunmalarına yönelik farkındalığı artırmak amacıyla bu çalışma hazırlanmıştır. İstanbul'un savunulması için aktif ve etkin roller üstlenen bölgedeki savunma yapılarını, gelecek kuşaklara doğru bir şekilde aktarmayı ve bu bağlamda, bütüncül koruma önerileri üretmeyi amaçlayan bu çalışma, beş bölümden oluşmaktadır. Çatalca Bölgesi'ndeki tarihi savunma yapılarının sayısı ve çeşidi göz önünde bulundurulduğunda, bölgenin stratejik açıdan önemi ortaya çıkmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın birinci bölümde, Çatalca Bölgesi'nin konumu ve farklı dönemlerde inşa edilen savunma yapılarının bulunduğu yerler açıklanmıştır. Ele alınan konunun sınırları belirlenmiş ve bu çalışmayı gerekli kılan nedenler belirtilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, tezin ana hedefleri vurgulanmış ve alan çalışmaları sırasında izlenen yöntem ve teknik aktarılmıştır. Yerleşim alanlarını ve insan faaliyetlerini çeşitli tehditlere karşı korumada etkili olan savunma yapıları, uzun yıllar boyunca, kentlerin fiziki yapısını belirleyen ve şekillendiren önemli yapılar olarak da karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda, savunma yapılarının tarihsel süreç içerisindeki gelişimi ve gelişim sürecine bağlı olarak, ortaya çıkan savunma yapılarının türleri, ikinci bölümde incelenmiştir. Tarih boyunca tehlikelere karşı kendini korumak isteyen insanoğlu, çeşitli savunma yolları aramıştır. Doğal bir refleks olan savunma eylemi, farklı savunma yapılarının ortaya çıkmasına ve değişen koşullar karşısında bu yapıların dönüşmesine ve yenilenmesine yol açmıştır. Bu bölüm kapsamında, savunma yapılarının değişim ve dönüşüm sürecini zorunlu hale getiren koşullar irdelenmiştir. Yeni ihtiyaçlar ve gereksinimler karşısında savunma yapılarındaki evrim, ayrı başlıklar altında açıklanmaya çalışılmıştır. Çatalca Bölgesi'ndeki savunma yapıları da, inşa edildikleri dönemin şartlarına göre tasarlanmıştır. Bu yapılar, farklı dönemlerin askeri mimarisini ve savunma taktiğini, karşılaştırma yaparak değerlendirmemize imkân tanımaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümünde, öncelikle bölgenin önemine vurgu yapılmış ve bölgenin farklı dönemlerde inşa edilen savunma yapıları için tercih edilme nedeni açıklanmaya çalışılmıştır. Tezin ana konusunu oluşturan savunma yapıları ayrı başlıklar altında ele alınmıştır. Arşiv ve literatür araştırmaları sonucunda, özgün bilgilere ulaşılmış, alan – saha çalışmaları ile yapıların mevcut durumları belgelenmiştir. Yazılı ve görsel kaynaklardan elde edilen bilgiler ışığında, bölgedeki savunma yapılarının tarihçeleri, bu bölümde aktarılmıştır. Ayrıca, bölgede yapılan alan çalışmaları sonucunda, yapıların mimari özellikleri saptanmaya, koruma sorunları tespit edilmeye çalışılmıştır. Günümüze ulaşan tarihi savunma yapılarının bozulmalarına ve tahrip olmalarına yol açan faktörlerin doğru bir şekilde saptanması, alınacak koruma kararlarını belirleyeceği için önemlidir. Bu bağlamda, bölgedeki savunma yapıları, yılın farklı dönemlerinde ziyaret edilmiş, savunma yapılarında ve yakın çevresinde süreç içerisindeki değişiklikler tespit edilmiştir. Tarihi savunma yapıları, geçmiş medeniyetlerin mimarlık mirasının önemli bir parçasıdır. Bu yapılar, toplumların savunma tarihleri ve savunma teknolojileri hakkındaki bilgilere ulaşılmasına olanak sağlar. Ayrıca, toplumların sosyal, kültürel ve ekonomik yapıları hakkında yorum yapılmasına da katkı sunar. Çatalca Bölgesi, sahip olduğu farklı dönemlere ait savunma yapıları açısından ender yerlerden biridir. Bölgede, günümüze ulaşmış savunma yapıları, kendi dönemlerini temsil eden kültür varlıklarıdır. Bu askeri mimari mirası gelecek kuşaklara aktarmak, uluslararası koruma standartlarına uygun, koruma teknik ve yöntemleri ile mümkündür. Bu bağlamda dördüncü bölümde, Çatalca Bölgesi'ndeki savunma yapılarına benzer, dünyadan ve Türkiye'den savunma yapıları seçilmiş ve bu yapılar için hayata geçirilen koruma uygulamaları incelenmiştir. Bu araştırmanın, Çatalca Bölgesi'ndeki tarihi savunma yapılarının korunması amacıyla alınacak koruma kararlarına ışık tutacağı ve örnek temsil edeceği düşünülmüştür. Örnek yapıların seçiminde, iki önemli kıstas belirleyici olmuştur. İncelenen örneklerin, Çatalca Bölgesi'nde günümüze ulaşmış savunma yapıları ile yakın dönemlerde inşa edilmiş olmaları birinci kriterdir. İkincisi ise, seçilen savunma yapıları için uygulanmış koruma projelerinin, uluslararası koruma ölçütlerine göre kabul görmüş olmasıdır. Günümüzde, tarihi savunma yapılarının korunması ve uygun yöntemlerle gelecek kuşaklara aktarılması, ulusal ve uluslararası kamuoyunun gündeminde olan bir konudur. İlgili kurum ve kuruluşların öncülüğünde oluşturulmuş, çeşitli yasa, tüzük ve yönetmeliklerde, tarihi savunma yapılarına yönelik koruma kararlarının ve müdahalelerinin kapsamı belirlenmiş ve koruma uygulamalarının belirli standartlara uygun olması amacıyla tavsiyeler verilmiştir. Çalışmanın beşinci ve son bölümünde ise, ulusal ve uluslararası ölçekte, tarihi savunma yapılarının korunmasına yönelik çalışmalar yürüten kurumlar, kuruluşlar ve sivil inisiyatifler ele alınmış, askeri mimari mirasa ilişkin farkındalık aktarılmaya çalışılmıştır. Ülkemizin de taraf olduğu yasalar ve tüzükler incelenmiş, tarihi savunma yapılarının korunması yönündeki kararlar vurgulanmıştır. Ayrıca bu bölüm kapsamında, Çatalca Bölgesi'ndeki tarihi savunma yapıları kendi dönemleri bağlamında değerlendirilmiş ve farklı bölgelerdeki benzer savunma yapıları ile ortak özellikleri açıklanmaya çalışılmıştır. Süreç içerisinde, çeşitli iç ve dış faktörlere bağlı olarak, bölgedeki tarihi savunma yapılarında ciddi bozulmalar meydana gelmiş ve birçok yapı günümüze ulaşamamıştır. Günümüzde de devam eden koruma sorunları, bu bölüm kapsamında, ayrı başlıklar altında açıklanmıştır. Özgün mimari özelliklerini tamamen kaybetme tehdidi ile karşı karşıya olan tarihi savunma yapılarının, koruma sorunlarına sürdürülebilir çözümlerin üretilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, bölgedeki savunma yapılarının bozulmalarına yol açan sorunların önüne geçilmesi ve yapıların gelecek kuşaklara doğru bir şekilde aktarılması amacıyla çeşitli çözüm önerileri üretilmeye çalışılmıştır.
-
ÖgeMimari tasarım sürecinde çizim mekanın keşfi - çizim edimi üzerine bir model önerisi(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2021)Tasarımda görsel düşünme olarak ifade edilen çizim; düşüncenin geliştiği, dönüştüğü ve depolandığı bir üretim platformu sunar. Çizim düşünme olarak ele alındığında, belirli bir tasarım düşüncesinin simülasyonu yerine, tasarım fikrinin geliştiği dışsal bir bellek tanımlar. Tasarıma dair düşüncenin form bulduğu çizim süreci, tasarımcının eyleminin çizim yüzeyinde oluşturdukları ile kurduğu yansıtıcı bir oluşumu ifade eder. Tasarım çalışmalarında düşünme olarak çizim farklı bilişsel yaklaşımlar üzerinden değerlendirilmektedir. Tasarım dinamiklerini araştıran çalışmalarda çizim zihin, beden ve çevre ilişkisinde farklı yönleri üzerinden ele alınmaktadır. Bu tez çalışması temel tasarım aktivitesi olan çizim edimini keşfetmeye yönelik bir araştırma sunmaktadır. Çizim yüzeyi üzerinde oluşturulan ifadeler, temsili olmanın yanı sıra kendi gerçekliğine sahip bir mekânsallık ortaya koymaktadır. Tez kapsamında 'çizim mekânı' olarak tanımlanan bu alan, çizimi merkezine yerleştiren ilişkisel bir sistemi ifade etmektedir. Çizim, eylem ile kurduğu diyalogda aktif ve dışsal bir bellek oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı çizimin ortaya koyduğu etkileşimli düşünme sürecini kavramsal bir model üzerinden tanımlamaktır. Çizim sürecinde düşünme karmaşık, örüntüsel ve bir o kadar da rastlantısal öğeleri içinde bulunduran ilişkiler zinciri ortaya koyar. Süreçte eylemin tanımladığı hamleler ve bu hamlelerin kaynak bulduğu savlar arasında dinamik bir oluşum gerçekleşir. Tezde bilişsel bir aktivite olarak nitelendirilen bu oluşum süreci zihnin sınırları dışında, çevre ve beden ilişkisinde materyale aktarılan ve beynin sınırları dışında form bulan bir fenomen olarak tanımlanmaktadır. Bu kapsamda çizimin konumu farklı bilişsel yaklaşımlardan temel alınarak yeniden değerlendirilmiştir. Tanımlanan kavramsal çerçevede çizim, zihin ve materyal etkileşimi üzerinden bir düşünme süreci ortaya koyarken, çizim yüzeyi üzerinde eylemi yönlendiren aktif bir bellek oluşturmaktadır. Bu çerçevede incelenen çizim bilişsel bir model önerisi üzerinden değerlendirilmektedir. Tez kapsamında kavramsal tartışma üzerine geliştirilen modelin bileşenlerinin saptanması için uygulamalı bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Protokol çalışması olarak kurgulanan süreçte bir dizi çizim uygulaması ile sunulan kavramsal çalışmaya paralel olarak çizim süreci yeniden tanımlamaktadır. Zihin, el ve materyal arasındaki etkileşimli süreç çalışmada düşünme mekânı olarak tanımlanmakta, çizimin kendisi araştırmanın nesnesi olarak ele alınmaktadır. Sunulan protokol çalışmasında bireyin çizdikleri ile kurduğu diyalog incelenirken, çizimde ortaya konan diyalektiğin bileşenleri ve bu bileşenlerin kurduğu ilişkiler birbirinden ayrıştırılarak tanımlanmaktadır. Uygulama referans alınan çalışmalarda sunulan modellere bir eleştiri sunarken, çalışmanın ürünü olarak yeni bir model ortaya koymaktadır. Eylemin yansıtıcı süreci temel alınarak önerilen enaktif model kendini üreten bir sistem olarak tanımlanmaktadır. Bu yaklaşım bireyi ve bireyin öznel deneyimleri merkez alan teorilere farklı bir bakış açısı sunarak, çizimi zihnin sahip olduğu gibi üretme, depolama ve işleme gibi özelliklere sahip bilişsel bir merkez haline getirmektedir. Araştırmanın içeriği teorik ve uygulamalı çalışmaları kapsamaktadır. Tezin ilk bölümünde düşünme olarak ele alınan çizim süreci üzerine teorik bir çerçeve oluşturulmuştur. Bu bölümde çizimin literatürde nasıl ele alındığı ve çizim sürecini açıklamada kullanılan bilişsel yaklaşımlar değerlendirilmiştir. Bilişim teknolojisi ve sosyoloji alanlarında geliştirilen bilişsel teoriler bilginin oluşumu değişen koşullarda zihin ve çevre ilişki üzerinden açıklamaktadır. Tasarım bilişinde yer alan "Genişletilmiş", "Dağıtık" ve "Enaktif" biliş teorileri bu bölümde çizimde düşünme sürecini çözümlemede temel teoriler olarak sunulmaktadır. Tasarımcının çizim ile kurduğu diyalogda zihinsel aktivitenin sınırları dışsal bir olgu olarak temsilin üretimine uzanmaktadır. Bu yaklaşımda çizim eylem olarak etkin bilişsel bir üretimi tanımlanmaktadır. İkinci bölümde ise, çizimin bilişsel süreçteki konumunun belirlendiği temel bir düşünme modeli oluşturulmuştur. Eylem, materyal ve zihin ilişkisini birbirinden farklı tanımlar sunan bilişsel yaklaşımlar çizim süresince oluşan bilişsel etkinliğini farklı yönleri açıklamaktadır. Bu çalışmalarda eylem ve materyal birbirinden bağımsız olarak değerlendirilmektedir. Bu bölümde tanımı sunulan etkin model çizimi materyal ve eylem olarak bir bütünsel bir tanım sunmaktadır. Düşünme sürecinde eylemin etkin üretimini ve eylemin ortaya koyduğu dışsal belleği birbiri ile ilişkilendirmektedir. Model kavramsal çerçevenin oluşturulması, operasyonel yapısının tanımlanması ve bileşenlerinin saptanmasını içermektedir. Düşünme sürecine dair bir teorik modelin oluşturulması, kavramsal çalışmanın uygulama üzerinden deneyimlenmesi ile gerçekleşmektedir. Tezin üçüncü bölümü teorik alt yapının kurgulanmasında destek alınan uygulama bölümünü oluşturur. İki ayrı alan çalışmasından oluşan çalışma, çizim sürecindeki etkileşim modelin bileşenlerinin belirlenmesi ve çizim mekânın tanımlanması üzerine kurgulanmıştır. Uygulama bölümünde sunulan alan çalışması geliştirilen modelin deneyimlenmesi ve içeriksel tanımının oluşturulmasını kapsamaktadır. Çalışmanın son bölümünde ise etkin model bütünsel bir yaklaşım ile yorumlamaktadır. Sunulan tartışma bölümü aynı zamanda uygulama çalışmasının verileri ışığında çizim mekânı üzerine niteliksel bir tanım ile değerlendirmektedir. Çizimi eylem ve materyal olarak bütünsel bir ilişkide değerlendiren tezde, sunulan teorik yaklaşım ve uygulamaya yönelik yapılan alan çalışması sonucunda çizimi düşüncenin aktif olarak dışsallaştığı ve materyal üzerinde kendi dinamiğine sahip bir üretim alanı oluşturduğu gözlemlenmiştir. Çalışmada çizimin zihnin yapısını benzer olarak bilgiyi alma, depolama ve yeniden işlevlendirme yetilerine sahip olduğu tespit edilmiş, eskizin bilişsel süreçteki konumu, bu yaklaşımla, yeniden tanımlanmaya çalışılmıştır.