LEE- Şehir ve Bölge Planlama-Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

Gözat

Son Başvurular

Şimdi gösteriliyor 1 - 5 / 5
  • Öge
    Green entrepreneurship as a driving force for the green economy: A case study on green entrepreneurship in Istanbul
    (Graduate School, 2023) Turna, Ece ; Baycan, Tüzin ; 783675 ; Regional Planning Programme
    Environment and economy are an inseparable whole with very strong ties. The environment and economy, which are in constant interaction with each other, are also affected by each other for good or bad. Intensive production and consumption activities and the economic structure that continues its continuous growth in an uncontrolled and unsustainable way affect the environment negatively, trigger climate change and cause the depletion of natural resources. An unhealthy, poor quality and problematic environment, which is formed as a result of the economic structure developing insensitive to the environment, also negatively affects the economic structure in the following processes. For example; it is estimated that about 150 billion dollars of loss in today's economy is indirectly caused by climate change, and 65 billion dollars is directly caused by climate change. The environment and the economy, which are in constant cyclical communication with each other, must act together and support each other rather than affecting each other negatively for a sustainable world life. Increasing industrialization and economic activities with the First Industrial Revolution put great pressure on the environment, and this situation continued to increase in the Second Industrial Revolution and has survived to the present day. Today, while developed countries can cope with environmental problems stemming from economic activities due to their advanced technologies and reaching a certain economic situation, underdeveloped and developing countries cannot achieve this and cannot prevent environmental problems. Agreements made between many countries around the world fail in most countries due to the fact that these agreements remain in theory and cannot be put into practice, and global problems such as global warming and climate change cannot be prevented. All these environmental problems stem from the fact that economic actors see the environment as a free good and want to make all goods cheap. In today's economic system, which acts without considering the protection, quality and integrity of the environment, a continuous economic growth is aimed and growth targets that are far from sustainability are set, but it should not be forgotten that the environment is the enabler of economic growth and the damage to the environment as a result of excessive growth will also collapse the economy. In order to prevent these bad scenarios, new and sustainable environmental economic systems and policies such as green economy, sustainable economy, steady state economy, low carbon economy should be adopted. Among these new environmentalist economic models, the one that has become the most widespread today and is started to be implemented by some developed countries is the green economy. Economic structure is an element that affects the quality of life. Not being paid for the labor in return for intensive and long working hours, economic differences between different segments of the society, environmental pollution caused by the uncontrolled production and consumption and the depletion of natural resources as a result are the consequences of the absence of a sustainable and green economic system. The green economy, which has started to be adopted in many developed countries of the world, makes cities more livable and sustainable by bringing an alternative to today's dominant economic model, which increases inequalities, encourages waste, triggers resource shortages and creates widespread threats to the environment and human health. The green economy is the channeling of employment and income growth, public and private investment into economic activities, infrastructure and assets to reduce carbon emissions and pollution, increase energy and resource efficiency, and prevent the loss of biodiversity and ecosystem services. It is a low-carbon, resource-efficient and socially inclusive economic model. The green economy aims to achieve clean transportation, more efficient and cleaner energy production, better water use and management, greener buildings, clean and efficient waste management, and improved land use through sustainable agriculture and forestry. Entrepreneurship activities, which are the providers of economic growth, tend to be environment-oriented and produce environmentally compatible goods and services in accordance with the expectations of the society today. In this direction, green entrepreneurship, which makes a great contribution to the creation of a green economy environment, aims to do green jobs and harmonize the economy and the environment in order to protect the environment and ensure its sustainability. Just as entrepreneurship contributes to the growth and development of the economy, green entrepreneurship contributes to the development of the green economy. In order for a business to be considered within the scope of green entrepreneurship, it should support sustainable development, contribute to sustainable production, meet its energy needs from renewable resources, should not cause environmental pollution and should not harm ecosystem diversity. The basis of green entrepreneurship activities is social responsibility and awareness and growth in a clean and environment-friendly direction. In the principles, policies and practices of green entrepreneurs, the aim of increasing the quality of life of their customers, employees, society and the environment is in the first place. The main difference that distinguishes the green entrepreneur from the classical entrepreneur is the environmental protection target that they put at the core of their business and activities. Green entrepreneurs are people who seek and find innovative solutions in the production and consumption of goods and services while taking into account social, environmental and economic factors. Green entrepreneurship requires awareness of environmental problems, and technical knowledge in relevant fields, and legislation and market knowledge. Green entrepreneurs are people who establish a business in a sector with the aim of ensuring sustainability and protecting the environment and providing the green transformation of that sector. Green entrepreneurs create green jobs, green products and green technologies for strengthening and growing the green economy. Green entrepreneurship, which is an important potential for an ecological society and a sustainable world, will initiate the creative destruction process, trigger socioeconomic transformation, and enable us to reach healthier environments with a clean and sustainable consumption approach. Today, intensive consumption and production activities, and fast and uncontrolled growing economy cause many problems, especially in metropolitan areas where population and economic activities are intense. Adopting sustainable economic systems such as green economy can be a solution in order to prevent these negativities in metropolitan areas. In addition, adopting green entrepreneurship activities will contribute to the development of this new sustainable and environmentally friendly economic system. Today, developed, developing and underdeveloped countries and the situations of metropolitan areas in these countries and the behaviors of green economy and green entrepreneurship activities in these metropolitan areas are different. While processes related to green economy and green entrepreneurship are managed more successfully and systematically in developed countries, the same is not true for underdeveloped or developing countries such as Turkey. Although the concepts of green economy and green entrepreneurship have been on the agenda for a long time in the world, they are concepts that have just begun to be discussed in Turkey, and applications for these concepts are most common in Istanbul, the country's most developed metropolitan area. Within the scope of this study, first of all, the concepts of green economy and green entrepreneurship are discussed in detail and examples of good practices from the world are presented. The aim of the study in the first stage is to make a general assessment of the green economic situation and green entrepreneurship ecosystem in Turkey and Istanbul, to determine the current situation and to reveal the problems and potentials related to the subject. After making evaluations about green entrepreneurship and green economy in Turkey and Istanbul, the empirical study carried out by conducting in-depth interviews with the founders of 22 green enterprises in Istanbul, which is the case study area, is presented. The purpose of the study in the second stage is to analyze the current situation of the green entrepreneur and green enterprise profile in Istanbul and to determine the reasons for green entrepreneurs' motivations behind their work and what is the driving force to do this business, how the economic performance of green enterprises in Istanbul change, impact of green enterprises on their environment, their goals, their potentials, the challenges they face and what are the predictions and expectations about the future of green entrepreneurship. This study constitutes a roadmap for policy makers by revealing the potentials and what needs to be done for the development of green economy and green entrepreneurship in Turkey and Istanbul. In the last part of the thesis, after a general assessment of the current situation, suggestions are made for the development of the concepts of green economy and green entrepreneurship. The creation of policies and projects that will develop the green economy, the creation of new mechanisms to support green entrepreneurship will contribute to the formation of a green economic order in Istanbul and Turkey and will also develop the green entrepreneurship ecosystem. Green entrepreneurship has the potential to be an important trigger of the green economy, and the right decisions to be made, the right steps to be taken, the right policies to be implemented and innovative incentives will enable the green economic order to be realized by growing and developing the green entrepreneurship ecosystem both in Turkey and in Istanbul.
  • Öge
    Mahalle kültürünü sürdürebilmek ve yeni bir kavram arayışı olarak sosyal dayanıklı mahalle: Kurtuluş-Feriköy örneği
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2021) Turan, Selin ; Ayatac, Hatice ; 706851 ; Şehir Planlama Bilim Dalı
    Mahalle kavramı ortaya çıkışından bu yana farklı süreçlerden geçmiş ve farklı anlamlar kazanmıştır. Başlangıçta benzer özelliklere sahip bireylerin birlikte yaşamlarını sürdürdükleri, güçlü sosyal ilişkilerin olduğu, kendine yeten ve dışa kapalı bir yerleşim yeri olarak ifade edilen mahalle; zaman içerisinde hem kentleşme süreçleri hem de kavramın farklı disiplinlerin ilgi alanına girmesiyle derinlik kazanmıştır. Mahallede görülen fiziksel mekânla toplumsal yapının diyalektik ilişkisi onu soyut bir kavram olmaktan çıkararak, içinde bulunduğu coğrafya, toplum, o toplumun tarihi ve kültürü gibi bileşenlerle anlam kazanmasını sağlamaktadır. Kavrama yüklenen bu anlamlar mahallenin anlaşılmasını ve genel bir mahalle kabulünden bahsetmeyi güçleştirmekte aynı zamanda mahalleyi anlamaya ve korumaya yönelik gerekliliği doğurmaktadır. Bu kapsamda çalışma öncelikle mahalle üzerine genel bir literatür araştırması sunmakta ve Türkiye özelinde mahallenin geçirdiği değişimleri ele almaktadır. Bu uğraşın arka planındaki düşünce mahalleyi Lefebvre (1974)'nin toplumsal mekân perspektifiyle ele alarak, geçirdiği dönüşümleri ve oluşturduğu yeni pratikleri idrak etmek ve mahallenin yarınını düşünürken onu günümüz şartlarına uygun olacak şekilde koruyup yeni bir paradigmayla ela alma isteğidir. Bu doğrultuda çalışma kapsamında mahallenin geleceğini düşünüp kurgularken ele alınacak bir diğer kavram sosyal dayanıklılıktır. Holling (1973) tarafından ortaya çıkarılan dayanıklılık, başlangıçta ekolojik kapsamda ele alınmış ve genel anlamıyla bir sistemin karşılaştığı bozulma ve zararlara karşı kendini onarma ve geliştirme kapasitesi olarak tanımlanmıştır. Zamanla ekolojik kapsamının yanı sıra farklı disiplinlerde de ele alınmaya başlayan kavram, şehircilik ve planlama perspektifinden bakıldığında bir kentin ya da kent parçasının sahip olduğu çok boyutlu dinamiklerin anlaşılarak olası değişimlere ve tehditlere karşı en az hasar ile dayanabilme veya kendini uyarlama yeteneğinin arttırılmasıdır. Kentsel dayanıklılık yaşam şartlarının iyileştirilmesine, kent genelinde bilgi düzeyinin artmasına ve karar verme süreçlerinde çok aktörlü yapının oluşmasına olanak verdiği için güncel yaklaşımlardan biri haline gelmiştir. Kapsamı gereği fiziksel, sosyal ve ekonomik anlamda bütüncül bir yaklaşımla ele alınması gereken bir konu olan kentsel dayanıklılık, mevcut çalışmalarda daha çok fiziksel yönüyle ele alınmakta ve sosyal boyutu ihmal edilmektedir. Bu nedende bu çalışmada dayanıklılık kavramının planlama çerçevesinde kritik bileşenlerinden biri olan sosyal boyut üzerine odaklanılmış ve sosyal dayanıklılık kavramı üzerinde durulmuştur. Adger (2000) tarafından "Grupların ya da toplumların çevresel, sosyal ve politik değişimler sürecinde ortaya çıkan gerilim ve karışıklıklarla başa çıkabilme yeteneği" olarak tanımlanan sosyal dayanıklılık; içinde bulunduğu toplumun toplum olma hissini, aidiyetini, kültürel kimliğini ve sosyal uyum yeteneğini arttırarak; daha bilinçli, aktif, kolektif ve öğrenen bir toplum oluşturmakta aynı zamanda bunu yaparken fiziksel mekâna da katkı sağlamakta ve kavramı anlaşılması gereken önemli bir konu haline getirmektedir. Sosyal dayanıklılık kavramını mahalleye ile birlikte ele alma gereksinimi, bu uğraşın zaman içerisinde değişen ve dinamik olan süreçlere sosyal ve çevresel olarak adapte olabilen, kültürlerini, kimliklerini koruyan mekânlar üreterek, mahallenin ve mahalle kültürünün sürdürülebilirliğine katkı sağlayabileceği düşüncesidir. Bu kapsamda çalışma yeni bir kavram arayışı olarak sosyal dayanıklı mahalle kavramını içermektedir. Bu incelemeler yapılırken dayanıklılık ve sürdürülebilirlik literatüründen faydalanılarak sosyal dayanıklı mahalle parametreleri oluşturulmuştur. Bu doğrultuda çalışmanın amacı mahallenin salt fizik mekândan ibaret olmadığı düşüncesiyle sosyal dayanıklı mahalle kavramına yönelik ön çalışma oluşturmak ve mahallenin geleceğine yeni bir bakış açısı sunmaktır. Bu kapsamda örnek alan çalışması üzerinden fiziksel çevre, sosyo-kültürel çevre, algısal çevre ve alternatif yaklaşım başlıkları altında ele alınan sosyal dayanıklı mahalle parametreleri değerlendirilmiştir. Alan çalışması için seçilen Kurtuluş-Feriköy geçmişte farklı etnik gruplara ev sahipliği yapmış, günümüz İstanbul'unda da Rum, Ermeni ve Yahudi gibi grupları barındırmaya devam etmiş ve aynı zamanda özellikle 20. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren çeşitli göç dalgalarına uğramıştır. Bu nedenle mahalle sahip olduğu farklı etnik gruplarla, sosyal ve fiziksel anlamda farklı kültürlerden izler taşımakta, çok kültürlü bir yapı sergilemekte ve devam eden mahalle kültürünü okutabilmektedir. Çalışma kapsamında mahallenin dinamiklerini anlamak amacıyla öncelikle tarihsel gelişim süreçleri ve kültürel yapı incelenmiştir. Yapılan incelemelerle mahallenin tarihsel ve kültürel birikiminin mekâna nasıl yansıdığı üzerinde durulmuş ve mahallenin genel profili saptanmıştır. Sonrasında ise belirlenen sosyal dayanıklı mahalle parametrelerine yönelik incelemeler yapılmıştır. İncelemeler mahallenin tarihsel gelişimine yönelik literatür araştırmasının yanı sıra eski eski haritalar, fotoğraf arşivleri, anılar ve gözlem ile zenginleştirilmiştir. Kurtuluş-Feriköy'ün sosyal dayanıklılık bağlamında değerlendirmesi fizik mekân kapsamında geçmişe yönelik algı şemaları ve günümüz haritalandırma çalışmaları ile oluşturulmuştur. Aynı zamanda bir yandan pandemi sürecinin getirdiği kısıtlılığın etkisi bir yandan da pandemi sürecinin mahalle üzerindeki etkisini gözlemleyebilme isteği anket çalışmasını da gerekli hale getirmiştir. Böylece sosyal dayanıklılığa yönelik İstanbul geneli için yapılan ve çalışma alanında yoğunlaşan online anket sonuçları da iki aşamalı olarak değerlendirmeye dahil edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda sosyal dayanıklı olmaya yönelik parametrelerin örnek alan çalışmasında ne gibi paralellikler gösterdiğine, mahallenin ne ölçüde sosyal dayanıklı olduğuna yönelik değerlendirmelerde bulunulmuş ve ilerleyen çalışmalarda İstanbul genelinde mahallelerin sosyal dayanıklılık derecelerinin ölçülmesine yönelik fırsat sağlanmıştır.
  • Öge
    Urban agriculture site selection in Beylikduzu, İstanbul
    (Graduate School, 2023) Kısacık, Ayşe Burcu ; Koramaz, Turgay Kerem ; Urban Planning Programme
    Dünya nüfusunun büyük çoğunluğunu oluşturan kentsel alanlarda nüfus artışıyla birlikte gıdaya yönelik talepte ciddi bir yükselme yaşanmaktadır. Gıda üretiminin temel kaynağı olan tarım alanları, sınırlı bulunmaları sebebiyle bu talebe cevap vermede yetersiz kalabilmektedir. Ayrıca kentsel büyüme ile birlikte bu alanlar ciddi baskılarla karşı karşıyadır. Diğer taraftan gıdaya erişim ve bu erişimin sürekliliği yıllar boyunca gıda güvencesi kavramının konusu olmuştur. Bugün mevcut gıda sistemi ele alındığında ekonomik ve sosyal etkilerinin yanı sıra ekolojik etkiler ve iklim değişikliği de karşılaştığı görülmektedir. Bu durum gıdanın farklı disiplinler tarafından ele alınmasına ve tartışılmasına sebep olmuştur. Kent ve gıda ilişkisine bakıldığında gıdanın şehir ve bölge planlama disiplininin konu alanlarından biri olarak görülse de geleneksel planlama yaklaşımında gıda kırsal alanla özdeşleşmiştir. Bu durum kentleri gıda sisteminde tüketici konumuna getirmiştir. Bugün sürdürülebilirlik ve iklim tartışmaları ile kentlerin krizlere karşı dayanıklılığının artırılması yaklaşımı gıdanın kentler üzerinden ele alınması gerektiğini göstermiştir. Bu bağlamda kapsamlı ve hedefe yönelik gıda yaklaşımları gerekmektedir. Kentsel mekanda gıda üretimi ise kentsel tarım ile sağlanmaktadır. Kentsel tarım yerel ölçekte sürdürülebilir, güvenli ve adil gıda sistemlerini desteklerken yerel düzeyde ekonomik gelişimi desteklemekte, sosyal içerme ve sağlık güvenliği konusunda destek olmakta ve ekolojik ve çevresel sorunların bertarafında katkıda bulunmaktadır. Bu çalışma bahsedilen bütün bu durumlar karşısında yerel ölçekte gıdanın nasıl ele alınabileceğini incelemektedir. Çalışma bir kentsel sistem olarak gıdanın şehir ve bölge planlamadaki önemi ve rolü ile yerel ölçekte sürdürülebilir, güvenli ve adil bir gıda sistemi sağlamak için kentsel tarım arazisi seçiminde nelere dikkat edilmesi gerektiğine yönelik araştırma sorularıyla şekillenmiştir. Bu çerçevede, çalışma öncelikle gıda ile şehir arasındaki bağlantıyı incelemektedir. Ardından gıdanın neden yerel ölçekte ele alınması gerektiğini anlamaya çalışmaktadır. Bunun için mevcut gıda sisteminin sorunları ve seçilen dünya örnekleri arasından üç şehir (Baltimore, Austin ve Viyana) incelenmiştir. Bahsedilen şehirler gıdayı şehir planlamasının bir parçası olarak el almakta, gıda sistemine yönelik stratejilerini geliştirebilmek ve uygulamak adına mekansal analizlerde bulunmaktadır. Yerel ölçekte daha sürdürülebilir, güvenli ve adil bir gıda sisteminin oluşturulması için kentsel tarım alanlarının nasıl belirleneceği çalışmanın odağıdır. Bu çalışmada kentsel tarım için alan seçimi kriterlerinin belirlenmesinde "mekânsal çok kriterli analiz" yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda kentsel tarım alan seçimi için 10 parametre ve 20 alt kriter belirlenmiş, bu parametreler gıda güvencesinin dört ayağı olarak adlandırılan bulunabilirlik, erişim, faydalanma ve istikrar başlıkları altında toplanmıştır. "Bulunabilirlik" altında 1.0 Kısıtlamalar ve 1.1 Mülkiyet Durumu ve Arazi Temini yer almaktadır. 2.1 Demografi ve Nüfus, 2.2 Ulaşım ve Erişilebilirlik ve 2.3 Güvenlik Seviyesi "erişim" başlığı altında yer almaktadır. "Faydalanma" ise 3.1 Kirletici Kaynaklar, 3.2 Dağıtım, Önleme ve Depolama ve 3.3 Yeşil Sistem'i kapsamaktadır. xxiv Son olarak 4.1 Topografya ve 4.2 Toprak ve Jeolojik Yapı "istikrar" başlığı altında ele alınmıştır. Belirlenen alt kriterler içerisinde arazinin boş kullanıma sahip olması ve arazinin büyüklüğü kısıt olarak kabul edilmiş ve çoklu karar değerlendirilmesinde ağırlıklandırma diğer 9 parametre için yapılmıştır. Bahsedilen parametrelerin kentsel tarım alanı seçimindeki ağırlıklarının belirlenmesinde çoklu karar verme yöntemi olan Analitik Hiyerarşi Süreci öntemi kullanılmıştır. Analitik hiyerarşi sürecine üniversiteleri, resmi ve sivil toplum kuruluşları ve dernekleri temsil eden katılımcılar dahil edilmiş, katılımcılara çevrimiçi anket uygulanmıştır. Çalışmanın ilk bulguları kentsel tarım alan seçiminde kirletici kaynakların diğer parametrelere göre açık ara en önemli etken olduğunu göstermiştir. Bunu mülkiyet durumu ve arazi temini ve ulaşım ve erişilebilirlik izlemektedir. Daha sonrasında sırasıyla güvenlik seviyesi, demografi ve nüfus, dağıtım önleme ve depolama, toprak ve jeolojik yapı, yeşil sistem ve topografya gelmektedir.
  • Öge
    Kapsayıcılık açısından kamusal alanlar: Beyazıt Meydanı örneği
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Şükür Keskin, Elif ; Türk Şence, Şevkiye ; 791098 ; Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
    Kamusal alanlar, insanların bir araya gelmesini, birbirleriyle etkileşim kurmalarını sağlayan herkesin kullanımına açık olan alanlardır. Meydanlar, sokaklar, parklar vb. gibi alanlar olarak da tanımlayabileceğimiz kamusal alanlar kullanıcıların kent içerisindeki toplanma alanları olmuştur. Antik dönemlerden beri var olan kamusal mekânlar, şehircilik tarihinde tartışılmaya başlandığından itibaren dönem koşullarına göre sürekli bir değişme ve gelişme içerisinden olmuştur. Bu değişim içerisinde kamusal alanlarda toplum yararı gözetildiği için herkesin kullanabileceği şekilde tasarlanmıştır. Herkes için tasarlanan kamusal alanlar; erişilebilirlik, faaliyetler, rahatlık ve sosyallik olmak üzere dört ana kapsayıcılık bileşeninden oluşmuştur. Bu tez çalışması ile günümüz kamusal alanlarının kapsayıcılık açısından incelemesinin yapılmıştır. Toplumun her bireyi tarafından kolaylıkla erişilmesi gereken kamusal alanların aslında tamamen kapsayıcı olmadığı ortaya koymaktır. Çalışma alanı için İstanbul, Fatih'te yer alan Beyazıt Meydanı, kamusal alanının kapsayıcılık bileşenini irdelemek için seçilmiştir. Konum olarak tarihi yarımadada yer alması meydanı kentin tarihi merkez noktalarından biri haline getirmiştir. Ayrıca alan etrafında İstanbul Üniversitesi'nin kampüslerinin yer almasından, meydana yakın hem tarihi hem ticari odak noktalarının konumlanmasından ve çok sayıda kişi tarafından kullanılmasından dolayı örnek çalışma alanı olarak seçilmiştir. İlk olarak kamusal alanlarda kapsayıcılığın önemi, tarihçesi, bileşenleri ve kamusallığı artırmaya yönelik stratejiler konusunda literatür araştırması yapılmıştır. İkinci olarak, kapsayıcılık açısında kamusal alanlar ile ilişkili örnekler araştırılmış ve değerlendirilmiştir. Üçüncü olarak ülkemizde kamusal alanların kapsayıcılığına dair yasal mevzuat irdelenmiş ve son olarak seçilen çalışma alanı üzerinde incelemeler yapılmıştır. Alan çalışmasında önce alanın konumu, ulaşımı, önemi ve tarihçesi ardından alana dair alınmış olan mekânsal plan kararları incelenmiştir. Yapılan detaylı inceleme sonrasında sahada yapılan gözlem, fotoğraflama ve görüşme çalışmalarının ardından literatür araştırması neticesinde oluşturulmuş olan kamusal alan kapsayıcılık bileşenleri Beyazıt Meydanı örneği üzerinde alanın kapsayıcılığını sorgulamak adına ayrı ayrı irdelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda Beyazıt Meydan sosyallik ve erişilebilirlik bileşenlerinin yetersiz olması başta olmak üzere çalışmalar ve gözlemler neticesinde alanın kapsayıcılık bakımından kısmen kapsayıcı olduğu belirlenmiştir. Kamusal alanların kapsayıcı olma niteliklerini kısmen kaybettiği tespit edilmiştir.
  • Öge
    Kentsel aktivite mekânlarına erişimin sosyal medya ağı ve kentsel topolojik veriler ile değerlendirilmesi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022) Kartal, Hüma ; Terzi, Fatih ; 740339 ; Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
    Sosyal medya ve sanal bağlantılarda yaşanan gelişmeler kentsel yaşamda yeni bir etkileşimli katman yaratmıştır. İnsanların birbirleri ve kentsel mekânla olan etkileşimi değiştikçe araştırmacılar için yeni metodojik yaklaşımların geliştirilmesi daha da önem kazanmıştır. Bu bağlamda konum bazlı sosyal medya ağlarından elde edilen veriler, kentsel mekâna dair okumalar, ölçüm ve değerlendirmelerde kullanıcının mekânla kurduğu ilişkiyi inceleme; kullanıcının algı ve tercihlerini yorumlamada değerli bir kaynak olarak kabul edilmektedir. Bu verilerin güncel, çok boyutlu, uygun maaliyetli, hızlı elde edilebilir oluşu ve geniş örneklem içermesi kentsel mekâna dair çalışmalarda kullanımını yaygınlaştırmaktadır. Fakat sahip olduğu tüm bu avantajlara rağmen kentsel mekâna dair çalışmaları salt algısal olan bu verilere dayandırmak mekânın çok boyutlu yapısını incelemede eksik kalacaktır. O nedenle algısal verilerin, objektif verilere dayalı ölçümlerle doğrulanması kentsel mekâna yönelik yapılacak çıkarımlarda doğruluk düzeyi yüsek temellendirmeler yapılmasına olanak sağlayacaktır. Bu tez çalışmasında kentsel aktivite mekânlarının konum bazlı sosyal medya ağ verileri ve mekân dizim (space syntax) analizleri ile iki katmanlı olarak analiz edilmesi amaçlanmıştır. Kentsel aktivite mekânlarına ait veriler (konum, tür, sayı, popülarite) Foursquare-Swarm uygulamasından temin edilmiştir. Bu sayede kullanıcının mekânla ilgili tercihlerinin gözlemlenmesine imkân tanınmıştır. Bu veriler, mekân dizim analizleri ile bütüncül bir şekilde yorumlanarak mekânsal konfigürasyonun kullanıcının algısı ve tercihleri üzerindeki yönlendirici etkisi sorgulanmıştır. Tez kapsamında, mekân dizim erişilebilirlik ölçütlerinden entegrasyon ve tercih değerinin arttıkça aktivite mekânlarının kümelenme eğiliminin ve çeşitliliğinin artacağı hipotezleri İstanbul, Kadıköy, Yeldeğirmeni çalışma alanında test edilmiştir. Aktif arazi kullanımlarının hareket örüntüsünü daha başarılı bir şekilde tahmin ettiği çalışmalara binaen Foursquare–Swarm API (arayüz) üzerinden indirilecek veriler aktif arazi kullanımı gerektiren yeme-içme, alışveriş-servis, dış mekân-rekreasyon, sanat-eğlence ve gece hayatı mekânlarına dair verileri içerecek şekilde sınıflandırılmıştır. Swarm-Foursquare verilerinin analizi, verilerin arayüz üzerinden indirilmesi, doğrulanması, görselleştirilmesi ve değerlendirilmesi süreçlerini içermektedir. Çalışma alanına dair erişilebilirlik analizleri Depthmap X Programı'nda segment haritası üzerinden üretilen açısal entegrasyon ve tercih analizleri ile gerçekleştirilmiştir. Bu analizlerden elde edilen sonuçlarla, mekân dizim teorisine göre, mekânsal konfigürasyonun yarattığı 'Doğal Hareketlilik' etkisi değerlendirilmiştir. Aktivite mekânlarının çalışma alanındaki dağılımını gösteren konum bazlı sosyal ağ verilerinin kümelenme eğilimi Moran's I ölçümü ile araştırılmış, mekân dizim erişilebilirlik analizleri ile aktivite mekânlarına dair sosyal medya verileri (aktivite mekânlarının sayısı, türü, çeşitliliği, popülaritesi) arasındaki ilişki korelasyon analizi ile incelenmiştir.