Karayollarında Rijit Üstyapı Uygulamaları Ve Tasarımı

Abstract

Bu çalışmada, karayollarındaki rijit üstyapı uygulamaları ve bu uygulamara yönelik tasarım yöntemleri ortaya konmuştur. Karayollarında, kaplama tabakası çimento betonundan yapılan rijit üstyapı, kaplama tabakası asfalt betonu olan esnek üstyapı ve bu iki yapının beraber kullanıldığı kompozit üstyapı olmak üzere değişik tipte üstyapılar bulunmaktadır. Çalışmada, ara tipler ihmal edilerek birbirinden tamamen farklı olan esnek ve rijit üstyapılar, çeşitli seçim ölçütleri çerçevesinde karşılaştırılmıştır. Bu seçim ölçütleri temel anlamda teknik ve ekonomik ölçütler olmak üzere ayrılmış ve üstyapı tipi seçimi yapılırken bu ölçütlerle beraber ülke koşullarının da dikkate alınması gerektiği vurgulanmıştır. 100 yılı geçkin süredir karayollarında hizmet veren; derzli donatılı, derzli donatısız ve sürekli donatılı tipteki rijit üstyapıların dünyada ve ülkemizde yapılan uygulamaları gözönüne serilerek düşük ve yüksek hacimli trafiğin taşındığı karayollarında rijit üstyapı uygulamaları için örneklerle verilmiş olan öneriler sunulmuştur. Türkiye’de yüksek standartlı yolların ve esnek üstyapılı yolların kalınlık tasarımında yıllardır kullanılan AASHTO 1972 ve daha sonra yayınlanan 1986 ile 1993 versiyonlarının tasarımda getirdiği sakıncalardan sözedilmiş ve NCHRP 1-37 A projesi adı altındaki son versiyon olan AASHTO 2002 tasarım yönteminin rijit üstyapılarla ilgili olan bölümü detaylarıyla anlatılmıştır. Ülkemizde kaçınılmaz bir gereklilik olan rijit üstyapıların gerek kaynak gerekse mühendsilik (uygulama) açısından son derece avatajlı olduğu ve rijit üstyapı teknolojisinin seçiminin, bir kalite politikasının seçimi olduğu sonucuna varılmıştır.

Rigid pavements for highways and its design methods are presented in this study. There are different types of pavements for highways such as rigid pavements bonded by cement concrete, flexible pavements bonded by asphalt and composite pavements includes both type. Rigid pavements and flexible pavements which are completely different from each other are compared by various criterions. These criterions are divided basicly as technical and echonomical measurements and it`s emphasized to take the conditions of the country into consideration while the type of pavement is being choosen. The executions of jointed plain concrete pavements (JPCP), jointed reinforced concrete pavements (JRCP) and continuously reinforced concrete pavements (CPCP) served over 100 years in the world and our country are flaunted by presented proposals with examples of rigid pavements for low volume traffic roads and high volume traffic roads. The deficiencies of AASHTO 1993, 1986 and 1972 used for high standarded motorways and thickness of flexible pavements layers in our country are mentioned and the section which is related with rigid pavement design expressed from the last version AASHTO 2002 under the name of NCHRP 1-37 A. It has been observed that rigid pavements which has unavoidable necessity in our country has advantages both on material sources and on engineering applications. Morever, it has been concluded that decision of rigid pavement technology is the decision of a quality policy.