Toplum Ve Mekân İlişkisinin Kent Dinamikleri İçinde İncelenmesi Ve Tarlabaşı Örneği

Abstract

Toplumsal mekân, toplumsal ilişkiler ile mekânsal pratiklerin karşılıklı etkileşimiyle oluşan bir yapıdır. Bu yapı, toplumsal ve mekânsal olanı, birbirine ait ve birbirinin parçası olarak diyalektik bir ilişki içinde tanımlamaktadır. Bu yaklaşım içinde kentsel sistem, toplumsal ilişkiler ile mekânsal pratiklerin diyalektik bir yapı içinde iç içe geçtiği, karmaşık ve dinamik bir sistem olarak değerlendirilmektedir. Tez çalışması kapsamında, toplumsal ilişkiler ile mekânsal pratiklerin karşılıklı ilişkisinden doğan bu karmaşık yapı, günümüz kent dinamikleri içinde değerlendirilmektedir. Tez kapsamında ele alınan günümüz kent dinamikleri; kent kültürü, kamusal alan ve mülkiyet ilişkileri ile kentsel eşitsizliklerdir. Bu dinamikler, ilk bakışta birbirlerinden bağımsız gibi görünmekte olup, aslında birbirlerini etkileyen ve dönüştüren bir yapı içindedirler. Karşılıklı ilişkileri ile kentsel sistemi oluşturmakta ve sistemin canlı bir organizma gibi karmaşık, hareketli ve değişken olmasını sağlamaktadırlar. İstanbul, tarihsel süreci içinde büyük değişimler yaşamış, dinamik bir kenttir. İstanbul’un tarihi semtlerinden biri olan Tarlabaşı, kent dinamiklerindeki dönüşümlerden büyük oranda etkilenmiştir. Bu dönüşüm içinde Tarlabaşı’nın toplumsal ve mekânsal yapısı önemli ölçüde değişmiştir. Tez çalışması kapsamında, Tarlabaşı’ndaki toplumsal ve mekânsal dönüşümler üzerinden kent okuması yapılmakta ve elde edilen bulgular eşliğinde, kentsel tasarım açısından toplum ve mekân ilişkisi tartışılmaktadır.

Social space is constituted by the interactions between social relations and spatial practices. This constitution defines the social and spatial one in a dialectical relation. In this approach, urban system is evaluated as a complex and dynamic system where the social relations and spatial practices are combined in a dialectical way. In this thesis, the complex constitution made by the interactions between social relations and spatial practices is examinated in today’s urban dynamics. In this thesis, the urban dynamics are evaluated in urban culture, public space and ownership relations, urban inequality. In first sight, these dynamics are seemed as independent topics but in fact they continuously influence and transform each other. Moreover, their interactions constitute the urban system and make it live and unstable. Istanbul is a dynamic city who has had great transformations in its historical process. Tarlabaşı, the historical quarter of Istanbul, has been influenced by these transformations. In this process, the social and spatial side of Tarlabaşı is changed in a great extent. In this thesis, the urban examination is made by the social and spatial transformations of Tarlabaşı. Moreover, by this case of examination, the relation between society and space is evaluated in urban design practices.