Sanat Tarihi Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Son Başvurular
1 - 5 / 114
-
ÖgeKız Teknik Okulları Müfredatı kapsamındaki üretimin Cumhuriyet modernleşmesi bağlamında incelenmesi (1945-1975)(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015-11-05)Erken Cumhuriyet döneminde, Cumhuriyetin kurucularının "Muasır Medeniyetler seviyesine ulaşmak" ideali olan batılılaşma ve modernleşme projesi, Türkiye için büyük öneme sahiptir. Bu dönemde önemli yer tutan eğitim, imkanlar ölçüsünde geliştirilmiştir ve bu bağlamda kadınlara çok önemli görevler ve sorumluluklar yüklenmiştir. Çalışmada Kız Teknik Okulların üretimleri, 1945-1975 arasına tarihlenen dönem kapsamında incelenmiştir. Bunun başlıca sebebi; 1940'lı yıllardan sonra ikinci dünya savaşı ile ülkenin gelişimi ve kalkınması bakımından mesleki ve teknik eğitime önem verilmesidir. Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte devlet, mesleki ve teknik eğitimin durumuyla sistemsel olarak ilgilenmeye başlamıştı ve bu bağlamda Kız Teknik Okullarının yaygınlaştırılması öngörülmüştü. Çalışmanın temelinde, kadınların dahil edildiği üretime yönelik kız teknik eğitimi ele alınmıştır. Kız Teknik Okulları kuruluş süreçleri, eğitim programları ve üretimleri açısından incelenmiştir. Kız Teknik Okulları Müfredatı kapsamında yapılan üretimler, tezin temel araştırma konusunu oluşturmaktadır. Cumhuriyet döneminde "rasyonel üretim" kavramının anlamı ve müfredattaki yeri araştırılmıştır. Geleneksel Türk el sanatları ve geleneksel Türk giyiminden esinlenilerek Kız Teknik Okullarında çok çeşitli üretimler yapılmaktaydı. Tezde geleneksel Türk el sanatlarında ve geleneksel Türk giyiminde kullanılan motiflerin "modernleştirme" ve "stilizasyon" çalışmaları yapılmasıyla oluşturulan işleme, biçki-dikiş, moda-çiçek, resim ve mobilya dersleri üretimleri seçilen çalışmalar üzerinden incelenmektedir. Bu üretimler Cumhuriyet modernleşme politikaları bağlamında da irdelenmekte ve ilişkilendirilmektedir. Çalışmada "sergi" ve "defile" kavramının, Kız Teknik Okullarındaki anlamı, yurt içinde ve yurt dışında düzenlenen sergiler ve defileler üzerinden işlenmektedir ve sergilerin işlevleri de yorumlanmaktadır. Ayrıca okullarda üretimler için kurulan sipariş ve gelişim atölyeleri ve bu atölyelerin ekonomik katkıları ele alınmaktadır. Çalışmanın yöntemi nitel araştırmadır ve çalışmanın temel veri toplama yöntemi doküman incelemesine dayanmaktadır. Araştırma sorusunun kapsadığı dönemdeki dergi ve gazetelerde yer alan makaleler, yazılar, bazı haber ve reklamlar, resmi belgeler ve edebi metinler yazılı doküman kısmını oluşturmaktadır. Araştırma sürecinde görsel ve yazılı veri toplama aşamasından sonra betimsel veri analizi ve yorumlama yapılarak sonuçlara ulaşılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde, araştırmanın amacı, kapsamı ve yöntemi hakkında bilgi verilmiştir. Bununla birlikte, Kız Teknik Okulları müfredatı kapsamındaki üretimin incelenmesi konusunun seçilmesinin önemi açıklanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, cumhuriyet döneminde kadın ve kadına yönelik gelişmeler; eğitim, çalışma, hukuk, siyaset, sosyal alanlar üzerinden ele alınmaktadır. Böylece Cumhuriyet'in modernleşme projesi bağlamında Cumhuriyet yönetimi tarafından atılan önemli adımların kadınlara yansıyan yönleri anlatılmaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümünde Cumhuriyet döneminde "rasyonel üretim" konusu; rasyonel üretim bağlamında kadın ve rasyonel üretim bağlamında hijyen ve sağlıklı nesil yetiştirme kavramları üzerinden işlenmektedir. Çalışmanın dördüncü bölümünde, Kız Teknik Eğitimi; Cumhuriyet öncesi dönem ve Erken Cumhuriyet dönemi olmak üzere incelenmektedir. Erken Cumhuriyet Dönemi Kız Teknik Eğitimi; Kız Sanat Ortaokulları, Kız Enstitüleri, Akşam Kız Sanat Okulları, Kız Teknik Öğretmen Okulları, Köy Kadınları Gezici Kursları ve Olgunlaşma Enstitülerinden oluşmaktadır. Ayrıca, bu eğitim yapılarının ülke içinde dağılımı belirtilmiştir. Ayrıca Kız Teknik Okullarında mesleki ve teknik eğitimin işlevleri yorumlanmaktadır. Burada Kız Teknik Okulları müfredat programı üretimler bakımından incelenmektedir. Çalışmanın beşinci bölümünde, Kız Teknik Okullarının üretimleri, sergiler ve defileler incelenmektedir. Geleneksel Türk el sanatları ve geleneksel Türk giyiminden esinlenilerek Kız Teknik Okullarında yapılan üretimler, seçilen çalışmalar üzerinden incelenmektedir. Bu bölümde 1943-1944 yıllarında yayınlanan Kadın-Ev ve 1953-1970 yılları arasında yayınlanan Mesleki ve Teknik Öğretim dergilerinden yararlanılarak Kız Teknik Okullarının üretimleri ve sergileri seçilen örnekler üzerinden ele alınmıştır. Bununla beraber sergi ve defile kavramının, Kız Teknik Okullarındaki anlamı, yurt içinde ve yurt dışında düzenlenen sergiler ve defileler üzerinden işlenmekte ve sergilerin işlevleri yorumlanmaktadır. Ayrıca müfredat kapsamında yapılan üretimler için kurulan atölyeler ve bu atölyelerin ekonomik katkıları incelenmektedir. Çalışmanın altıncı bölümünü oluşturan sonuç bölümünde, araştırmadan elde edilen veriler birbirleriyle oluşturduğu ilişki örüntüleri göz önünde bulundurularak sentezlenmiş ve tezin amaçları doğrultusunda genel olarak değerlendirilmiştir. Kız Teknik Okulları Müfredatı kapsamındaki üretimlerin gündelik hayattaki çıktıları, yürütülen Cumhuriyet modernleşme projesiyle ilişkili olarak tartışılmaktadır. Tez çalışması, Cumhuriyet modernleşmesi paralelinde kurulan Kız Teknik Okullarının üretimleri ile ilgili gelecekte yapılacak çalışmalar için temel oluşturmaktadır.
-
ÖgeYunan sanatında grifon, sfenks ve kentauros(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1997)Yunan mitolojisinde yer alan fantastik yaratıklardan grifon, sfenks ve kentauros Yunan Sanatında taş, pişmiş toprak ve metal eserler üzerinde sık sık tasvir edilmiştir. Araştırmada bu yaratıkların ne şekilde, ne amaçla ve hangi bölgelerde görüldüklerinden bahsedilmiştir. t Araştırmanın giriş kısmında konunun seçilme sebebi, yöntem ve yararlanılan başlıca kaynaklardan söz edilmiştir. İkinci bölümde Yunan Uygarlığı' ndan bahsederken alt başlıklarda Perslerle olan savaşkandan da söz edilen tarihi, kısaca tanrılarına değinilen dini ve geometrik dönemden Hellenistik sonuna kadar gelişimi izlenen sanatı ele alınmıştır. Üçüncü bölümde alt başlıklar içinde karışık mitolojik yaratıklardan grifon, sfenks ve kentaurosun gelişimi üzerinde durulmuştur. İlk görüldüğü yerler, görevleri, efsaneleri ve çeşitli bölgelerdeki değişik tasvirleri bol örnek gösterilerek anlatılmıştır. Tezin dördüncü bölümünde grifon, sfenks ve kentauros alt başlıklarında kısaca bu yaratıkların Yunan Sanatı'nda hangi eserler üzerinde görüldüğüne değinildikten sonra alt başlıkların içinde tarih sırasına göre ele alınan örneklerin hangi müzede bulundukları, malzemesi, ölçüsü, bulunduğu yer ve dönemi belirtildikten sonra tasvirine geçilmiştir. Bu hayali yaratıkların sanat eserleri üzerindeki tasvirleri Yunanistan ve İyonya'dan örnekler gösterilerek anlatılmıştır. Sonuç bölümünde ise grifon, sfenks ve kentaurosun Yunan Sanatındaki örneklerindeki özelliklerinden ve Doğu etkilerinden söz edilmiştir.
-
ÖgeMimar Sinan'ın İstanbul camilerinde açık alanlar ve sınırlayıcı öğeler(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012-06-07)Mimar Sinan hakkında sayısız çalışmalar yapılmıştır ancak üzerine araştırma yapılmamış bir çok konu bulunmaktadır. Klasik dönem Camilerinin açık alanları da bugüne kadar araştırılmamış konulardan biridir. İç mekanlara göre değişime ve bozulmaya daha dayanıksız olan açık alanlar bu araştırmanın konusudur. Araştırma konusu ve süreci, Mimar Sinan?ın İstanbul?daki camilerinin açık alanlarına ait mimari öğelerin çalışılması ve kataloglanarak verilmesi ayrıca vaziyet planları üzerinde belirli bir lejand kullanılarak açık alanların grafik olarak netlik kazanması gereğini doğurmuştur. Açık alanları oluşturan mimari öğeleri temel alan bu çalışmanın amacı; klasik Osmanlı mimarisinin açık alan tasarımında bir düzen olup olmadığı hakkında söz söyleyebilmek ve camilerin günümüzdeki durumlarını belgelemektir.Çalışmanın kapsamı, Mimar Sinan?ın İstanbul?daki camileri ile sınırlandırılmış, ve onsekiz cami yerinde alınan ölçüleriyle çalışmanın temelini oluşturmuştur. Ancak restorasyon sürecinde olan Edirnekapı Mihrimah Sultan Camisi araştırmada kapsamlı bir şekilde yeralmamıştır. Yapıların genel durumu, geçirdiği onarımlar külliye başlığı altında incelenmiş, camilerin son cemaat yeri, avlu, şadırvan, avlu kapıları, avlu duvarları ve pencereleri, hazire, çeşme, bahçe ve bahçe kapıları, bahçe duvarları sırasıyla alt başlıklar halinde incelenmiştir.Külliyelerin açıklamaları, vaziyet planlarıyla ve fotoğraflarla desteklenmiş, Ali Saim Ülgen?in çizimleri, eski fotoğraflar ve haritalarla özgün durumuna en yakın hali araştırılmaya çalışılmıştır. Her yapı için tüm nitelikleri özetleyen tablolar ve avlu kapıları, pencereleri ve çeşmelere ait grafik çizimler ekler bölümünde ayrıca verilmiştir. Değerlendirme bölümünde, açık alanları oluşturan birimler genel özellikleriyle verilmiş ve yapılar topluca irdelenmiştir.Sonuç bölümünde, değerlendirme bölümünde ortaya çıkan sonuçlar verilmiş ve araştırma sırasında ortaya çıkan sonuçlar sıralanmıştır.Bu çalışma sonucunda, Mimar Sinan külliyelerinin açık alanlarında genel bir düzen ortaya çıkmış, tasarım fikirleri ortaya konmuştur.
-
ÖgeÜretici sürecin kanıtı olarak sanatçı arşivi: Hüseyin Bahri Alptekin Arşivi'nin değerlendirilmesi(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012-06-29)Sanatçının kendi arşivini tutup tutmadığı; nasıl tuttuğu; arşivin kendisi ve sanatı hakkında neyi ifade ettiği; sanatçı ve arşivci arasındaki görüş farkı; kişisel arşivin kurumsal çerçevede ele alınması ve uygulanan uluslar arası arşiv standartları? sanatçı arşivlerinin ele alınmasından karşımıza çıkan konulardır.Sanatçı vefat ettikten sonra da sergilerde, etkinliklerde yer almaya devam eder. Sanatçının katıldığı her sergiye ait davetiye, katalog, imaj arşivin bir parçası olur ve arşivi gelişir. Arşiv, aynı zamanda yeniden üretilmesi düşünülen işler için de kaynaktır. Sanatçı arşivi, üretici sürecin kanıtı ve kaynağıdır.Hüseyin Bahri Alptekin vefat ettiğinde ardında her biri teker teker ilgilenilmeyi bekleyen malzemeler bıraktı. Farklı yerlerde ve kişilerde kalan dağınık malzemelerin bir araya getirilmesi uzun, zorlu bir çalışma gerektirdi.Arşiv çalışması, işlerinin envanterinin oluşmasına kaynaklık etti. Arşivden rastlanılan izlerle, yakınlarından dinlenilen hikayelerle, farklı parçalar bir araya getirildi. Sürecin sonunda kayıp olduğu sanılan işlerinin çoğu bulundu, işlerinin kapsamlı envanteri oluşturuldu ve arşivi koruma altına alındı, tüm kütüphanesi kataloglandı. Bu araştırma Hüseyin Bahri Alptekin'in arşivinden yola çıkarak işlerinin izini takip etmeyi ve üretici sürecinin kanıtını sunmayı amaçlar.
-
ÖgeJapon Avangardı Tasarımcısı Rei Kawakubo'nun Comme Des Garçons Koleksiyonlarında Kadının Korku Unsuru Olarak Temsili(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019)Bu çalışma, moda tasarımcısı Rei Kawakubo'nun giyim markası Comme des Garçons için hazırladığı kadın koleksiyonlarının, istikrarlı olarak annesel bir kadın bedeniyle ilgilendiğini ve kadını korku unsuru olarak ele aldığını ortaya koymaya çalışmaktadır. Japon moda tasarımcıları Rei Kawakubo ve Yohji Yamamoto'nun 1981 yılında Paris'te sergiledikleri ilk defileleri, Batı moda sahnesini salaş, eski görünümlü ve asimetrik giysilerle sarsmıştır. İlerleyen üretim süreçlerinde bu kendilerine has özellikleri koruyan tasarımcılar, Issey Miyake ile birlikte Japon Avangardı başlığı altında anılmaktadır. Çalışmanın amacı, Rei Kawakubo'nun avangart üslubunu ve Japon kimliğini doğru bir biçimde tanımlamaya çalışırken, Comme des Garçons koleksiyonlarının kadın bedeniyle kurdukları ilişkiyi, ortaya çıkardıkları canavar dişi motifleri yardımıyla açığa kavuşturmaktır. Bu koleksiyonları değerlendirirken, psikanalitik kuramın giysi, beden ve cinsiyet ilişkisini tanımlamakta doğru bir araç olup olmadığı da sorgulanmaktadır.