LEE- Proje ve Yapım Yönetimi-Yüksek Lisans
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Son Başvurular
1 - 5 / 12
-
ÖgeLeveraging ai in construction management(Graduate School, 2024-06-07)A 2020 McKinsey analysis shows that the construction sector accounts for 13% of the global GDP. The sector affects economic growth and quality of life through its real estate, infrastructure, and industrial projects. Roughly 7.22% of the world's workforce works there. Nevertheless, the industry faces problems with labour productivity, which result in material and financial waste and generate delays, as well as cost overruns. Digital technologies like AI, BIM, and IoT have the potential to increase production and efficiency greatly, but the industry is adopting them slowly. Despite the difficulties, the demand for environmentally friendly building practices and the effects of recent occurrences such as the COVID-19 pandemic highlights how urgently digital transformation is required. Artificial Intelligence (AI) has a significant opportunity to improve decision-making and operational efficiency, potentially increasing industry output by $1.6 trillion annually. This thesis aims to investigate the incorporation of Artificial Intelligence (AI) in construction management to improve efficiency and tackle ongoing problems within the industry. Poor labour productivity and reluctance to digital change are problems facing the construction industry, which is vital to the global economy and employment. The research has been divided into two sections: a thorough literature review on artificial intelligence in construction management and a thorough analysis using bibliometric, text-mining, and content analysis tools. Through the lens of artificial intelligence (AI) technologies, the research focuses on the adoption and impact of digitalization on construction project management. The introduction, a thorough literature review, an explanation of the research methods in detail, a discussion of the findings, and a final chapter summarizing conclusions and suggestions comprise the five chapters that make up the thesis. The literature review dives into the development of AI and how it can be used from a management standpoint in the construction industry. It investigates the industry's innovation and digitisation trends, emphasising how slowly adoption is happening compared to other industries. The evaluation notes the increasing importance of AI in a range of construction-related operations. It emphasises the need for a more creative strategy to overcome the industry's historical resistance to change. This part of study examines artificial intelligence's (AI) involvement in the construction industry, focusing on how it developed, affected construction management, and how it was used throughout the lifecycles of projects. Its initial goal is to comprehend construction management; after that, it investigates how it relates to innovation and investigates artificial intelligence and cutting-edge technologies. The final section of the literature research explores the connection between artificial intelligence (AI) and construction project management, emphasising the potential applications of AI in the construction industry. The construction sector is gradually embracing digital technology, including artificial intelligence (AI), despite obstacles like an excessive dependence on manual labour and the unique nature of each project. Although the industry's inherent fragmentation and old procedures slow this transformation, technological developments have the potential to increase production and efficiency dramatically. AI is predicted to transform construction management by making it possible to execute projects more meticulously and effectively. To increase the efficiency and sustainability of the construction sector, future research will concentrate on integrating AI into the processes more thoroughly, overcoming obstacles like cost, cultural resistance, and technological difficulties. The review highlights AI's vital role in advancing industry standards and meeting complicated project needs, outlining its enormous potential and current limitations in construction management. AI has the potential to transform construction management significantly, but broad adoption and achieving the most achievable benefit still depend on overcoming enormous implementation challenges. A mixed-methods approach comprising content analysis, text mining, bibliometric analysis, and a comprehensive literature review is described in the methodology section. Identifyingkey research themes, patterns, and gaps in the literature facilitates a comprehensive understanding of the state of artificial intelligence (AI) in construction management. Bibliometric data analysis shows a growing trend in AI research in the construction industry, particularly after 2019, which suggests that people are becoming more aware of AI's potential. The most prominent journals in the discipline are addressed, together with yearly trends in article publication and citation analysis, to determine key publications. To investigate the relationship between collaboration and impact, the study analyzes important countries and organizations. The field's most important research subjects and hotspots were determined by using keyword co-occurrence analysis. While text-mining and content analysis provide a greater understanding of popular topics and the field's conceptual framework, bibliometric analysis highlights important research themes and trends. The text mining analysis carried out to identify important research topics in artificial intelligence applications for construction management is covered in the second section of the data analysis. This research was conducted with the help of keyword co-occurrence data. VOSviewer was used to evaluate the titles and abstracts of 71 papers. A network visualization illustrates the connections and frequencies of term interactions found through the co-occurrence analysis. The image demonstrated the phrases' interrelation with node size reflecting keyword frequency, line thickness indicating association strength, and node closeness indicating strong linkages,. The two primary areas of research themes were "Artificial Intelligence Applications" and "Construction Management." This classification helped to examine the use of AI in construction management in-depth by organizing the findings into coherent clusters. The investigation revealed various AI applications that are crucial for construction management: Building Information Modeling (BIM), deep learning, machine learning, support vector machines (SVM), fuzzy logic, genetic algorithms, neural networks, automation, and computer simulation were among the applications of artificial intelligence. Practical factors such as construction engineering, project management, scheduling and planning, cost estimation, and resource allocation are the main focus of construction management. To demonstrate the frequency and overall link strength of each AI application, each category was further examined. This revealed the applications' prominence and connectivity within the field of study. The study emphasized the direct relationship between AI applications and concepts like productivity and optimization across the industry. The text's accompanying figures and tables gave readers a thorough understanding of the AI technologies leading the industry and highlighted their widespread adoption and relevance in today's corpus of research. The final section of data analysis applied in this study is content analysis, utilizing qualitative data from academic publications to analyse research objectives related to creating a status-quo understanding of the area. The main goal is to investigate studies how the applications of artificial intelligence (AI) and construction management. To find scholarly works relevant to AI applications in construction management, a thorough search was carried out. To find relevant information, the search utilized key terms refined by text mining. An extensive annotation procedure followed discussions of different AI applications, highlighting examples that went beyond the initial search parameters. Subjects related to construction management were used to identify these articles. These applications improve decision-making, provide predictive analytics, and raise the project's general efficiency and safety. Cost management, project management, time management, and construction engineering are just a few areas in which artificial intelligence (AI) technologies significantly improve construction management. When AI approaches are included, construction projects benefit from increased accuracy, efficiency, and decision-making . The analysis shows how AI can completely transform the construction sector and offers a path forward for future developments. In the research study, robotics, computer vision, and machine learning are the three leading AI technologies revolutionising construction management. These technologies improve decision-making, provide predictive analytics, and raise the project's general efficiency and safety. The thesis acknowledges the difficulties of using AI in the construction industry, such as the lack of skilled labour, cultural opposition, and infrastructure limitations. LEVERAGING AI IN CONSTRUCTION MANAGEMENT SUMMARY LEVERAGING AI IN CONSTRUCTION MANAGEMENT SUMMARY The thesis concludes by highlighting the importance of adopting AI and digital solutions in the construction sector. It offers tactics for raising digital literacy, encouraging creativity, and creating laws that will encourage the use of AI. The real-world outcomes affect researchers, legislators, and business professionals alike, promoting cooperation, the creation of new laws, and additional research into the revolutionary possibilities of artificial intelligence. Future studies will focus on ethical issues, the integration of AI with other developing technologies, and the long-term effects of AI on occupational roles and skills. The thesis highlights the possibilities for higher efficiency, innovation, and a more resilient and sustainable economy, and it calls for a proactive strategy to harness AI in the construction sector.
-
ÖgeTürk inşaat sektöründe dijital dönüşüm stratejileri(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-06-11)Tarih boyunca medeniyetlerin mirasını taşıyan inşaat sektörü sadece yapılı çevreyi inşa etmekle kalmamış, ülke ekonomisinin ivmesini belirleyen önemli bir mihenk taşı olmuştur. İnşaat sektörü malzeme üretiminden lojistik hizmetlerine, mühendislik uygulamalarından peyzaj düzenlemelerine kadar yan sanayileri ve hizmet sektörlerini besleyip geniş bir istihdam ağı oluşturur. Bu geniş etki alanı, inşaat sektörünün ekonomik kalkınmada ve istihdam yaratmada kritik bir rol oynadığını gözler önüne sermektedir. Yerel ve küresel ekonomilerde önemli bir unsur olmasına rağmen inşaat sektörü genellikle verimsiz üretim süreçlerine sahip olmasıyla eleştirilir. Zaman ve maliyet aşımları, kaynakların etkin bir şekilde kullanılamaması, proje ekipleri ve paydaşlar arası iletişim sorunları ve iş süreçlerindeki karmaşıklık çoğu inşaat projesinde sürekli tekrar eden sorunlardır. Bu sorunlar, inşaat projelerinin tamamlanma sürecini uzatarak maliyetlerin artmasına ve kaynakların israfına neden olmaktadır. Endüstri 4.0 olarak adlandırılan dijital çağ ile birlikte bu sorunların üstesinden gelmek için birçok yeni teknoloji tanıtılmış; akıllı makineler ve sensörler üretim süreçlerinde verimliliğin artmasında aktif rol oynamaya başlamıştır. Nesnelerin interneti (IoT), büyük veri, otonom robotlar, simülasyon, katmanlı üretim gibi teknolojiler Endüstri 4.0 ile birlikte yaygınlaşmıştır. Bu teknolojiler, üretim süreçlerini optimize ederek maliyetleri düşürmekte ve projelerin daha hızlı tamamlanmasını sağlamaktadır. Örneğin, sensörler ve IoT cihazları sayesinde, inşaat sahalarındaki ekipman ve malzeme kullanımı gerçek zamanlı olarak izlenebilmekte ve verimlilik artırılabilmektedir. Otonom robotlar, manuel işgücüne olan ihtiyacı azaltarak inşaat sahasındaki görevlerin daha hızlı, verimli ve düzenli bir şekilde tamamlanmasını sağlamaktadır. Simülasyon teknolojisi, gerçek inşaat faaliyetleri sırasında ilerleyiş hakkında geri bildirimler sunarak iş süreçlerindeki verimliliği olumlu yönde etkilemektedir. Tüm yeniliklere rağmen inşaat sektörü hala büyük oranda insan gücü odaklı olarak süreçlerini devam ettirmektedir. Bu durum sektördeki verimlilik artışının sınırlı kalmasına ve dijital teknolojilerin sunduğu fırsatlardan tam anlamıyla yararlanılamamasına yol açmaktadır. Diğer sektörler dijital çağın sunduğu fırsatları üretim süreçlerine hızla uyarlayıp verimliliklerini artırırken inşaat sektörü bu ivmeyi yakalayamamıştır. Örneğin, otomotiv ve imalat sektörleri, dijitalleşme sayesinde üretim süreçlerinde büyük verimlilik artışları sağlamışlardır. Endüstri 4.0'ın yükselişiyle birlikte dijital teknolojilerin kullanımı ve entegrasyonu büyük ölçüde artmış ve iş süreçlerinde teknoloji odaklı dönüşümler yaşanmıştır. İnşaat sektörü de verimliliğini artırmak, kaynaklarını etkin bir şekilde kullanmak, iletişim sorunlarını gidermek ve zaman ve maliyet kayıplarını hafifletmek için dijital dönüşümü benimsenemelidir. Bu tez çalışmasında dijital dönüşümün Türk inşaat sektöründe benimsenmesi için etkili stratejileri belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaçla öncelikle dijital dönüşümün doğru bir şekilde anlaşılması ve değerlendirilmesi için literatür araştırması yapılmıştır. Bu araştırma inşaat sektörü bağlamında sistematik bir literatür incelemesi yapabilmek için gereken teorik çerçevenin oluşturulmasını sağlamıştır. Ardından inşaat sektörü literatüründe dijital dönüşümün ele alınma biçimi araştırılmış; dijital dönüşümün tanımı, dijital teknolojiler ve inşaat sektöründeki uygulamaları, dijital dönüşümün inşaat sektörüne katkıları ve inşaat sektöründe dijital dönüşümü benimseme konuları incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda inşaat sektörü literatüründe daha çok dijital teknolojiler ve teknolojilerin katkılarına odaklanıldığı, sektörde dijital dönüşümün benimsenmesini sağlayacak stratejilere değinen çalışmaların sınırlı olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgu, dijital dönüşümün sektörde nasıl uygulanacağına dair somut stratejilerin belirlenmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. Dijital dönüşümün katkılarının anlaşılması bu dönüşümün benimsenmesi yolunda teorik bir katkı sağlayarak ilk adımı oluştursa da; gerçek dönüşüm somut eylemleri gerektirir. Dolayısıyla dijital dönüşümün benimsenmesi ve uygulanması için stratejilerin belirlenmesi ve eyleme geçirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Türk inşaat sektörü için etkili dijital dönüşüm stratejilerinin belirlenmesi amacıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmeler Türk inşaat sektöründe dijital dönüşüm konusunda deneyim sahibi sektör profesyonelleri ile gerçekleştirilmiştir. Çevimiçi ve/veya yüzyüze metodlarla gerçekleştirilen görüşmelerde, literatür çalışmaları sonucunda elde edilen 16 dijital dönüşüm stratejisi Türk inşaat sektörü bağlamında değerlendirilmiştir. Katılımcılar stratejilerin Türk inşaat sektörünün dijital dönüşüm sürecine katkılarını aktarmış ardından dijital dönüşüme etki derecesini 1 (çok düşük) – 5 (çok yüksek) arasında puanlamıştır. Uzmanın strateji için 4 (yüksek) ya da 5 (çok yüksek) puan vermişse stratejiyi etkili bir şekilde uygulamak için öneri ve tavsiyelerde bulunmuştur. Yapılan görüşmeler ve değerlendirmeler sonucunda Türk inşaat sektörü için etkili dijital dönüşüm stratejileri standartların ve yasal çerçevenin oluşturulması, yukarıdan aşağıya bir yaklaşımın benimsenmesi, bütünleşik veritabanının oluşturulması, firmaların uzun vadeli ve kapsamlı dijital dönüşüm stratejilerini oluşturması, eğitim faaliyetlerinin düzenlenmesi, işbirlikçi ekiplerin geliştirilmesi ve veriye dayalı problem çözümü yapılması şeklinde belirlenmiştir. Elde edilen veriler Türk inşaat sektörünün dijital dönüşümünün başarılı bir şekilde gerçekleşmesi için hükümet ve organizasyon seviyelerinde yoğun olarak bazı düzenlemelerin yapılması ve veri ile ilgili konulara odaklanılması gerektiğini göstermiştir. Standartların ve yasal çerçevenin oluşturulması Türk inşaat sektörünün dijitalleşmesi noktasında en önemli itici güçtür. Bu standartlar, sektörde dijital teknolojilerin entegrasyonunu kolaylaştırarak bir uyum ve koordinasyon sağlamaya yardımcı olmaktadır. Yukarıdan aşağı bir yaklaşımla üst yönetimler ya da karar vericiler, organizasyonun dijital dönüşüm sürecinde hedef ve politikaları belirleyerek çalışanlarının motivasyonlarını artırarak dijitalleşme süreçlerini hızlandırabilmektedir. Bütünleşik veritabanı, veriye anlık olarak ulaşabilme imkanı sağlayarak iş süreçlerinde verimlilik artışını teşvik etmektedir. Projelerdeki veri yönetimini kolaylaştırarak bilgiye hızlı erişim ve doğru karar alma süreçlerini desteklemektedir. Organizasyonların uzun vadeli ve kapsamlı dijital dönüşüm stratejilerini oluşturması, sürecin belirli bir yol haritasıyla yönetilmesine yardımcı olmaktadır. Bu sayede firmalar dijital dönüşüm süreçlerinde karşılaşabilecekleri zorlukları önceden tespit ederek proaktif çözümler geliştirebilmektedir. Eğitim sayesinde çalışanlar sürecin kendilerine sağladıkları faydaları görebilmekte ve kendilerini teknik anlamda geliştirerek dönüşüm sürecine adapte olabilmektedir. İşbirlikçi ekiplerin geliştirilmesi, çeşitli disiplinlerin bir araya getirilerek yenilikçi çözüm üretme ve karmaşık sorunları daha etkili çözme potansiyelini artırmaya yardımcı olmaktadır. Veriye dayalı problem teşhisi, iş akışındaki sorunların hızla tespit edilmesini ve çözüm üretilmesini mümkün kılmaktadır. Bu çalışma sunduğu sonuçlarla, Türk inşaat sektöründe dijitalleşmeye adım atan ya da mevcut iş süreçlerini dijitalleştirmek isteyen paydaşlar ve firmalar için dijital dönüşüm yolculuklarında kılavuzluk edecek bir rehber niteliği taşımaktadır.
-
ÖgeYapım projelerinde Monte Carlo benzetim yöntemi kullanarak kur riski analizi: Türkiye'den bir vaka çalışması(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022)Türkiye ekonomisi, küresel ekonomi ile doğrudan ilişkilidir ve bu nedenle küresel ekonomik dalgalanmalar ve krizlerden de doğrudan etkilenir. Ekonominin lokomotif sektörü kabul edilen inşaat sektörü de küreselleşmenin bir sonucu olarak bu dalgalanmalardan doğrudan etkilenmektedir. İnşaat sektörünün, hem küresel dalgalanmalardan ve krizlerden hem de yerel krizlerden negatif yönlü etkilenmesinden dolayı, finansal risklere karşı duyarlılığı artmıştır. Bu artan finansal riskler; kararsız ekonomik durum, ithal malzeme kullanım oranlarının artışı, yüksek enflasyon oranları ve kur dalgalanmaları ile birlikte inşaat sektöründeki varlığını daha güçlü hissettirmektedir. Bu finansal risklerin yer aldığı ortamda yüksek rekabet koşulları ile iş almaya çalışan firmalar kar marjı kaybı yaşamamak veya zarar etmemek için finansal risklerin yönetimine önem vermek zorundadır. Firmalara ciddi maddi kayıplar yaşatan finansal risklerden biri kur riskidir. Kur riski, tüm inşaat sektörü üzerinde ciddi etkilere neden olmaktadır. Döviz kurlarının sürekli olarak dalgalandığı bir ortamda sürdürülen yapım projeleri; maliyet değişimleri, kar kaybı ve zarar etme riskleri ile karşı karşıyadır. Kurlardaki bu değişkenliğin yarattığı risk ve belirsizlikler, kur riskinin ölçülmesini ve bu riskin akılcı bir şekilde yönetilmesini gerekli hale getirmiştir. Bu tez çalışmasında, döviz kurlarındaki dalgalanmaların yapım projelerindeki maliyet üzerinde yarattığı maliyet değişimleri araştırılmaktadır ve bu maliyet değişimi örnek bir vaka çalışması üzerinden analiz edilmektedir. Bu amaç doğrultusunda, bu çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde çalışmanın problemin tanımı verilmiş, ikinci bölümde inşaat sektöründe risk ve risk yönetimi konuları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, yapım projelerinde finansal riskler ve döviz kuru riski konuları üzerinde durulmuştur.
-
ÖgeYap-işlet-devret modeli inşaat projelerinde eş zamanlı gecikmeler: Türkiye'den bir vaka analizi(Graduate School, 2024-06-11)Bu tez çalışmasında, yap-işlet-devret modeli ile gerçekleştirilen inşaat projelerinde meydana gelen eş zamanlı gecikmelerin irdelenerek; bu gecikmelerden doğan hak taleplerinin değerlendirilmesine yönelik gecikme analizi yöntemlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, yap-işlet-devret modeli ile yürütülen bir inşaat projesindeki eş zamanlı gecikmelerin durumu incelenmiş ve söz konusu gecikmelerden doğan hak taleplerine ilişkin sözleşme ve/veya şartnamelerde bulunması fayda sağlayacak analiz yöntemleri değerlendirilmiştir. Söz konusu gecikme analizi yöntemlerinin ne gibi avantajları ve dezavantajları olduğu tartışılarak, eş zamanlı gecikmelerde kullanılabilirlikleri irdelenmiştir. Bu veriler ışığında, örnek bir yap-işlet-devret modeli ile yürütülen bir projede meydana gelen gecikmeler, sebeplerine ve türlerine göre sınıflandırılarak haftalık iş programı güncellemeleri ile etkileri belirlenmiştir. Gecikme türleri sayesinde sorumlular netleştirilmiş ve gecikmeden doğan hak taleplerinin değerlendirilmesi sonucu varılacak sonuçlar tespit edilmiştir. Belirtilen gecikme analizlerinin hangi koşullarda kullanılacağının ve oluşacak veriler sonucunda nasıl bir karar verileceğinin sözleşme ve/veya şartnamelerde yer alması durumunda, olası bir anlaşmazlık konusu engellenebilecek ve projenin belirlenen hedefler doğrultusunda başarıya ulaşması konusunda önemli bir çözüm sağlanabilecektir. Tezin ilk bölümü olan giriş bölümünde; tezin kapsamına, yöntemine ve amacına yer verilmiştir. Tez kapsamında yapılan çalışmalar aktarılmış ve bu çalışmalar doğrultusunda tezin amacına değinilmiştir. Tezin ikinci bölümünde, proje teslim yöntemlerinin türleri ve bu türlerin açıklamalarına yer verilmiştir. Detaylı bir şekilde proje teslim yöntemlerinin avantajları ve dezavantajları aktarılmış olup paydaş ilişkileri ve süreçler hakkında bilgilere değinilmiştir. Proje teslim yöntemlerinin detaylarının yanı sıra, bu teslim türlerinden biri olan ve tasarım-yapım proje teslim yöntemi baz alınarak geliştirilen kamu özel ortaklığı modelinin tarihsel gelişimi ve türleri incelenmiştir. Günümüzdeki konumuna bakıldığında altyapı projelerinin hayata geçirilmesinde tercih edilen bu modelin avantajları ve model hakkındaki genel eleştirileri kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Tezin üçüncü bölümünde ise, gecikme kavramı açıklanmış ve gecikme türleri anlatılmıştır. İnşaat projelerinde gecikmelerin analiz edilme yöntemleri ve literatürde analizlerin nasıl bir yaklaşımla ele alındığı aktarılmıştır. Örnekler verilerek aktarılan bu analizlerde gecikme türlerinin ne gibi sonuçlara sebep oldukları ve hak taleplerinde nasıl ele alındıkları tariflenmiştir. Bu çalışmalarda, gecikme analiz türlerinin kullanılabildiği ve kullanılamadığı gecikme türleri değerlendirilerek eş zamanlı gecikmelerin analizi için tez kapsamında kullanılması mümkün olan analiz türleri irdelenmiştir. Bu sonuçlara göre vaka analizinin kapsamı belirlenmiş ve yapılan çalışmalar bu araştırmalara istinaden ilerletilmiştir. Tezin dördüncü bölümünde, kamu özel ortaklığı modelinin türlerinden olan yap-işlet-devret modeline göre ihale edilmiş bir inşaat projesinde yaşanan eş zamanlı gecikmeler analiz edilmiştir. Projede yaşanan gecikme sebepleri belirlenmiş, haftalık olarak güncellenen iş programlarında bu gecikmelerin etkileri analiz edilmiş ve gecikme türlerinin dikkate alınması ile taraflar arasında gecikme sürelerinin paylaştırılması sağlanmıştır. Eş zamanlı gecikmelerin analizinde kullanılması önerilen zaman etki gecikme analizine göre haftalık olarak gerçek zamanlı verilerle güncellenen iş programlarında, eş zamanlı gecikmelerin etki başlangıç ve bitişlerine göre gecikmelerin sorumlusu tayin edilmiş ve hak taleplerinde süre uzatımı ile ek tazminat hakkı için nasıl bir sonuca varılacağı belirlenmiştir. Yukarıda aktarılan bölümler ışığında tezin beşinci bölümü olan sonuç bölümünde, yap-işlet-devret modeli inşaat projelerinde eş zamanlı gecikmelerin analiz edilmesi ve raporlanarak sunulması konusunun önemine değinilmiş ve sözleşmelerde eş zamanlı gecikmelerin nasıl bir yeri olması gerektiği tariflenmiştir. Buna ek olarak, eş zamanlı gecikmelerin analiz edilme yöntemleri ve hak taleplerinde nasıl bir detayda sunulmaları gerektiği aktarılmış ve sözleşmelerde bununla ilgili maddelerin içeriği açıklanmıştır. Sözleşmenin açıklanan bu analizlere göre düzenlenmesi durumunda, teze konu olan vakanın hak talebi sonucunda ne gibi haklar kazanılacağı ve/veya kaybedileceği belirtilmiştir. Özetle, yap-işlet-devret modelinde yapım aşaması ne kadar erken tamamlanırsa işletme dönemine aynı sürede erken başlanabilmekte ve böylelikle gelir elde etme dönemi daha erken başlayarak karlılık artabilmektedir. Bu amaçla, oluşan eş zamanlı gecikmelerin doğru analiz edilmesi ve sonuca bağlanması, yatırımcı açısından oldukça önemli bir konudur. Bütün bu süreçlerin anlaşmazlık oluşturmadan sürdürülebilmesi için, sözleşmelerin ve/veya şartnamelerin eş zamanlı gecikmeler konusunda düzenlemeler barındırması sonucuna varılmıştır.
-
Ögeİnşaat sektöründe iş zekasının potansiyel faydalarının değerlendirilmesi: Farkındalığı artırmak için bir Q metodolojisi yaklaşımı(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-06-24)Günümüzde organizasyonlar açısından teknolojik gelişmeler; süreçleri optimize etmeleri, kaynakları verimli bir şekilde yönetmeleri ve rekabet avantajı elde etmeleri gibi kritik konularda kolaylaştırıcı bir rol oynamaktadır. Organizasyonlar büyük ölçekte veri üretmekte ve toplamakta, bu veriler ise organizasyonların doğru ve hızlı kararlar verebilmeleri için önemli fırsatlar sunmaktadır. Teknolojinin sunduğu analitik araçlar ve veri yönetimi sistemleri sayesinde organizasyonlar, büyük miktarda veri kümelerini işlemekte, veriler arasındaki ilişkileri keşfetmekte ve iş stratejilerini bu verilere dayanarak şekillendirebilmektedir. Bu doğrultuda İş Zekası (Business Intelligence), organizasyonlar açısından veri analitiği süreçlerini geliştiren ve stratejik karar alma kapasitesini artıran önemli bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. İş zekası, organizasyon verilerini analiz ederek anlamlı bilgilere dönüştüren ve karar verme süreçlerini kolaylaştıran kapsamlı bir araçtır. Kullandığı birçok teknik ve araçlarla organizasyon verilerini derinlemesine incelemekte, gizli trendleri ve ilişkileri keşfetmekte ve gelecekteki eğilimleri tahmin edebilmektedir. İş zekası ayrıca farklı veri kaynaklarını bir araya getirerek bütünsel bir bakış açısı sağlamakta ve işletmelerin stratejik karar alma süreçlerini desteklemektedir. Özellikle proje yönetimi alanında değerlendirildiğinde iş zekasının sağladığı faydalar büyük önem taşımaktadır. Proje yöneticileri, iş zekası sayesinde proje süreçlerini daha etkili bir şekilde takip etmekte, kaynakları daha verimli bir şekilde yönetmekte ve riskleri önceden tespit ederek önlem alabilmektedir. Ayrıca, iş zekası sayesinde proje performansı sürekli olarak izlenebilmekte ve gerektiğinde revize edilmekte, organizasyon süreçleri ve paydaşlar entegre edilmekte, maliyet tahminleri yapılmakta ve hem tedarik hem de paydaş yönetim sürecinin etkili bir şekilde yönetilmesi sağlanmaktadır. Bu da proje başarısını artırarak, rekabet avantajı elde eden organizasyonları ön plana çıkarmaktadır. İnşaat sektöründeki karmaşık ve sürekli değişen projeler, büyük miktarda veri üretme eğiliminde olmaları ve bu verilerin etkin bir şekilde yönetilme ihtiyacıyla birlikte, farklı disiplinler arası işbirliği gerekliliği proje yönetimi alanında yenilikçi ve sürdürülebilir uygulamaların zorunluluğunu ortaya koymaktadır. Bu sebeple çeşitli alanlarda birçok faydası bulunan inşaat sektöründe iş zekası kullanımı kaçınılmazdır. İş zekası, inşaat sektöründe proje maliyetleri, zaman çizelgeleri, tedarik zinciri yönetimi ve risk analizi gibi birçok alanda değerli içgörüler sunarak projelerin başarılı bir şekilde yönetilmesine yardımcı olmaktadır. Bu sayede, inşaat sektörü daha verimli ve sürdürülebilir projeler gerçekleştirmektedir. İş zekasının inşaat sektöründeki potansiyel faydalarına rağmen, sektörde iş zekası kullanımı ile ilgili mesafeli bir tutum yer almaktadır. İnşaat sektörünün geleneksel metodları benimsemesi, yenilikçi ve sürdürülebilir uygulamalar konusunda mesafeli davranması ve teknoloji ile arasına sınır koyması, sektörün teknoloji tabanlı, nispeten yeni bir uygulama olan iş zekasına yönelimini sınırlamaktadır. İnşaat sektörü ve sektörde çalışan çoğu proje yöneticisi, iş zekasının potansiyel faydalarını benimsememiş ve bu konuda gerekli farkındalığı kazanmamıştır. Bu tezin amacı, inşaat sektöründe iş zekasının potansiyelini ve faydalarını vurgulamak, sektörde iş zekası farkındalığı oluşturmak ve yine iş zekasının inşaat sektöründe yer edinmesi konusunda katkı sağlamaktır. Tez kapsamında ilk olarak iş zekası ile ilgili kapsamlı bir literatür çalışması yapılmıştır. Literatür çalışması ile, iş zekasının tanımı ve faydaları belirtilmiş, iş zekasının inşaat sektöründeki yeri açıklanmış, ardından PMBOK (2021)'e göre proje yönetimindeki 10 bilgi alanının (Entegrasyon yönetimi, kapsam yönetimi, süre yönetimi, maliyet yönetimi, kalite yönetimi, kaynak yönetimi, iletişim yönetimi, risk yönetimi, tedarik yönetimi ve paydaş yönetimi) her biri için iş zekasının önemi ve faydaları hem genel hem de inşaat sektörü özelinde detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Tez kapsamında iki aşamalı bir metodoloji uygulanmıştır. İlk aşama olarak, literatür araştırması kısmında sıklıkla vurgulanan iş zekasının inşaat sektöründe oldukça az kullanıldığını kanıtlamak amacıyla bibliyometrik analiz çalışması yapılmıştır. Konu ile ilgili tespit edilen 25 adet yayın için, "VOSviewer" yazılımında yayınların eğilimi, alıntı analizi, öne çıkan ülkelerin ve kurumların analizi ile anahtar kelime eşzamanlılığı analizi yapılmıştır. Bu analizler sonucunda iş zekasının inşaat sektöründeki kullanım azlığı, literatür bazında kanıtlanmıştır. Ardından inşaat sektöründe iş zekasının potansiyel faydalarını değerlendirmek ve sektörde iş zekası farkındalığı oluşturmak amacıyla Q Metodolojisi uygulanmıştır. Q metodolojisi çalışması, 28'i iş zekasının proje yönetimi bilgi alanlarındaki faydalarından oluşan, 8'i ise iş zekasının organizasyonlar açısından kısıtlamalarını içeren 36 adet Q ifadesinden oluşmaktadır. 13 adet proje yönetimi alanında deneyimli sektör profesyoneli ile "Q Method Software" yazılımı kullanılarak, online bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda 3 adet perspektif elde edilmiş, 13 katılımcıdan 3'ü 1. Perspektife, 4'ü 2. Perspektife ve 3'ü de 3. Perspektife yerleşmiştir. Bakış açıları sebebiyle 2 kişinin hiçbir perspektife yerleşmediği çalışmada, perspektiflerin her biri detaylı olarak açıklanarak katılımcıların bakış açıları ortaya koyulmuştur. Perspektiflerin her biri için, yüksek derecede önem verdikleri ifadeler ve bu ifadelerin yer aldığı ifade grupları ile ifade gruplarının her birinin aldığı toplam puanlar incelenmiştir. Sonuçlara göre Perspektif 1 katılımcıları entegrasyon ve iletişim yönetimi bilgi alanına ait ifadeleri önceliklendirmişler, iş zekasını aktif olarak bu alanda kullandıklarını belirtmişlerdir. Bu sebeple Perspektif 1 katılımcılarına "Entegrasyon ve İletişim Yöneticileri" takma adı verilmiştir. Perspektif 2 katılımcıları ise oluşturdukları Q-sort tablolarında süre yönetimi bilgi alanına ait olan ifadeleri yüksek önem derecesine atamışlardır. Sektörde süre yönetimi alanında iş zekasından aktif olarak yararlanan katılımcılara "Süre Yöneticileri" takma adı verilmiştir. Perspektif 3 katılımcıları ise, maliyet ve kapsam yönetimi bilgi alanlarını önceliklendirdiklerinden bu gruba "Maliyet ve Kapsam Yöneticileri" takma adı verilmiştir. Tüm perspektifler farklı bilgi alanları kapsamında olsa da iş zekasının inşaat sektöründe çeşitli faydalarının bulunduğu ile ilgili görüş bildirmişler, ayrıca iş zekasının inşaat sektöründe sebep olduğu kısıtlama ifadeleri ile ilgili en düşük katılma derecesinde görüş bildirmişlerdir. Tez kapsamında elde edilen sonuçlar, her perspektif grubunun farklı proje yönetimi bilgi alanlarında iş zekası desteği gördüğünü kanıtlamaktadır. Bu durum, inşaat sektöründe henüz farkındalığı olmayan iş zekasının potansiyel faydalarının bilinmesi ve organizasyon içerisinde aktif olarak kullanılmasının teşvik edilmesi gerekliliğine dair bir öneridir. Tez, her ölçekte inşaat sektörü organizasyonları ve profesyonellerinin iş zekasının potansiyel faydaları hakkında farkındalık kazanmasını amaçlamıştır. Böylece, geleneksel yöntemler kullanan ve teknolojiyle arasında mesafe koyan inşaat sektöründe iş zekası ile, proje yöneticilerinin karar verme süreçleri kolaylaşacak ve yenilikçi bakış açısına sahip yöneticiler organizasyonlarını rekabete karşı daha güçlü hale getirecektir.