İnşaat sektöründe çalışanların bakış açısından yapım projelerinde bilgi israfı

Abstract

İnşaat sektörü örtülü bilginin yoğun olarak üretildiği bir sektördür. Örtülü bilginin aktarılması, paylaşılması veya depolanması zordur. Bir firma, örtülü bilgiyi herkesin anlayabileceği ve erişebileceği hale, yani açık bilgiye dönüştürdüğü zaman bilgi, firma içerisinde tekrar kullanılabilecek ve organizasyon için stratejik değere dönüşecektir, dolayısıyla kaybolmayacaktır. İnşaat projelerinin çok paydaşlı olması, her projede farklı uzmanlık alanlarından ekiplerin yer alması, ekiplerin sürekli değişmesi ve üretim sürecinin uzun olması gibi nedenlerden ötürü örtülü bilginin açık bilgiye dönüşümünde bazı aksaklıklar yaşanabilmektedir. Firmalar sahip oldukları entelektüel sermayeden yararlanma konusunda başarısız olmakta ve çalışanların sahip oldukları örtülü bilginin firmaya değer üretecek şekle sokulması güçleşebilmektedir. Bu durum firmanın bilgi israfı riskiyle karşı karşıya kalması demektir. Bilgi israfı, organizasyon içerisinde erişilebilir düzeyde olsa da, değer üretmek veya müşterinin ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılmayan bilgiyi ifade etmektedir. Çalışan ve çalışanın sahip olduğu bilgi hala örgüt içerisindedir fakat örgütsel sistemde sahip oldukları bilginin keşfedilmesine, kullanılmasına ve uygulanmasına izin vermeyen sorunlar veya verimsizliklerle karşılaşılmıştır. Literatürde bu verimsizliklere, bilginin örtülü bilgiden açık bilgiye dönüşümünde ve bilgi yönetimi sürecinde yaşanan aksaklıklar örnek gösterilmektedir. Bu tez çalışmasının amacı inşaat sektöründe bilgi israfının oluşumuna sebep olan durumları çözümlemek, bu israf türüne dair farkındalık düzeyini tespit etmek, inşaat firmalarında bilgi israfının yönetimine veya önlenmesine dair uygulamaları, eksiklikleri, ihtiyaçları ve önerileri belirlemektir. Toplamda altı bölümden oluşan tezin birinci bölümünde literatür özetiyle çalışmaya giriş yapılmış, çalışmanın amacı ve yöntemi açıklanmıştır. İkinci bölümde çalışmanın kuramsal çerçevesini oluşturan literatür taraması verilmiştir. Üçüncü bölümde literatürde güncel bir çalışma alanı olan ve bilgi israfı kavramının arka planını oluşturan bilgi riskleri konusu ele alınmış ve literatürde bahsi geçen bilgi israfı çeşitlerine detaylarıyla birlikte yer verilmiştir. Tezin beşinci bölümünde saha çalışmasında elde edilen bulgular çizelge ve şekillerle sunulmuş, yorumlanmış ve tartışmaya açılmıştır. Altıncı bölümde çalışmanın özetine ve inşaat firmalarının bilgi israfının önlenmesinde uygulayabileceği yöntemlere dair önerilere yer verilmiştir.