LEE- Şehir ve Bölge Planlama-Doktora
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Son Başvurular
1 - 5 / 48
-
ÖgeNegotiated developer obligations in a regulatory planning system: insights from Istanbul(Graduate School, 2024-09-23)The use of negotiated developer obligations (NDOs) has been very common in countries such as the United Kingdom (UK), where a discretionary planning system is adopted. NDOs serve several purposes: (1) to facilitate the execution of development projects; (2) to address or offset the negative effects of a development project; and (3) to secure a portion of the increased value generated for the community's benefit. In other words, the general idea behind NDOs is that they are an instrument that ensures 'development pays its way, mitigates the harms it causes, and provides benefits to the communities it burdens.' With the intensification of neoliberalization, which led to increased deregulation and privatization as well as higher reliance on the private sector for the provision of public services, not only the number of NDOs increased but also their scope expanded so as to include not only hard infrastructure but also soft infrastructure and affordable housing. Planning has long been a process that was legitimized by its ability to decide whether or not a development scheme is appropriate on nonfinancial grounds; however, the increased influence of the market in planning represents 'a significant shift in the purpose of planning' and imposes pressure on planners to negotiate agreements. The increased use and changing nature of NDOs reflect broader shifts in the planning paradigm and the evolving role of planners. Historically, planners took on roles such as technocrats, mediators, and advocates. However, with the rise of neoliberal policies, the state's focus shifted towards prioritizing private capital, thus granting private developers more influence over the planning process. As a result, planners have had to increasingly act as facilitators of development. Simultaneously, NDOs have become an integral part in both discretionary (project-led) and regulatory (plan-led) planning systems. Land use planning and development control in Turkey is governed by a hierarchical, statutory planning system, which has a rational comprehensive character. There exists a strict hierarchy between the plans within the system whereby each plan must conform to the provisions and principles outlined in any upper-scale plan in effect. Plans define and restrict the development rights in a strict and definite fashion, and development control is legally the consequence of the approval of a plan. While non-negotiable developer obligations (n-NDOs) is a widely used value capture tool, no such concept as NDOs is defined in the current planning legislation in Turkey. However, local authorities have been capitalizing on certain provisions in the legislation that grants mayors with the authority to accept donations and to enter into agreements/protocols upon the approval of relevant municipal bodies. Thus, NDOs are typically made by using this authority in a rather ambiguous, variable and unregulated fashion. Local planning authorities in Turkey have been entering into such agreements, particularly since the 2000s when development activities were prioritized as a driver of economic growth. In this context, NDOs function as a 'workaround' to the de jure planning legislation that has a strict and hierarchical nature. In a similar fashion to the special-purpose plans, NDOs provide a certain level of flexibility to enable the planning system to catch up with the pace of the real estate industry for the sake of jeopardizing the conformity between the plans within the predefined hierarchy. NDOs are tools that fall into the realm of private law rather than public law, and they are typically negotiated in spite of the land use plans that are in effect. Once the negotiations are finalized, the land use plans are changed according to the provisions of NDOs, thus resulting in drastic changes that are not compliant with what was found in the land use plans before the change. Ultimately, they lead to the emergence of a de facto hybrid planning system. Against this backdrop, this research explores the specifics of NDO-making in Turkey, which are a very popular yet an under-researched tool in Turkey. The use of NDOs proves to be an interesting topic of research on the basis that they require planning (as practiced by planners) to consider market dynamics, and they have been a de facto tool that brings about a hybrid character to the highly regulatory planning legislation in Turkey, thus enabling the planning legislation in Turkey catch up with the pace of the real-estate industry. In Turkey, NDOs are made on very ambiguous terms in a rather confidential fashion on a case-by-case approach. Therefore, matters such as the steps of the NDO-making process, the key players that are involved in negotiations, the involvement of planners in the making of NDOs, and the power relations between parties need to be illuminated. Accordingly, this research sheds some light on this intricate topic by drawing on the findings of 40 semi-structured face-to-face interviews and the scrutiny of three large-scale mixed-use development projects in İstanbul (namely, Marmara Forum, Zorlu Center, and Manzara Adalar). The research is particularly focused on İstanbul because, since the 1980s, İstanbul has been in a fierce competition to become a global city, and authorities adopted policies (such as privatization, sale of public lands, mega projects, public-private partnerships) to attract global capital to İstanbul in an effort to make the city a global financial and transportation hub. Under these dynamics, an overwhelming majority of large-scale real-estate development projects have been built in İstanbul, and thus, an overwhelming majority of NDOs are made in İstanbul. The findings of the research revealed that NDOs are typically made by following two pathways: conditional donation, or voluntary donation. Both pathways prove to be workarounds that were formulated hand-in-hand by local governments and developers to circumvent the de jure planning mechanisms in Turkey. Changes in the economic and political outlook may raise the need to formulate brand-new workarounds; however, the goal remains the same: to keep large-scale development projects going. NDOs, which are made between senior administrators/executives in both local governments and real-estate development firms, prove to be tools that circumvent the rigid planning system in Turkey in order to realize large-scale development projects that are the spatial manifestation of privatization, urban transformation, globalization, and neoliberal economic policies. They are also perceived as a tool that alleviates the burden on local governments that operate with limited resources, and as a win-win game. It was striking in the findings that NDOs were usually associated with corrupt practices, and their potential as a value capture tool was not duly considered. The findings of the research also showed that lawyers – regardless of which of the parties they represent – play an active role in the NDO-making process, while the technical teams of the developer and the local government are pressured by the decisionmaking power of senior managers, senior bureaucrats, and councilors. When it comes to planners, the findings revealed that planners played four different roles in the NDO-making process with varying degrees of influence. Accordingly, planners do not make up a homogenous group in terms of their involvement in the NDO-making process. They assume different roles where some perform a limited technical duty, whereas others have more say and influence. Finally, the pro-development nature of the NDO-making process also manifests itself in the power relations between the parties involved. Pursuant to the planning legislation, local authorities in Turkey are more powerful as they hold the authority to approve plans. The findings, however, revealed that, due to dynamics such as globalization and neoliberalization, local governments and the players in the market have gone hand-in hand since the 1980s to act quickly to formulate a series of workarounds to circumvent the de jure planning legislation, thus enabling the developers infiltrate and manipulate the planning process. In short, the significant imbalance of authority and power between the parties has led to the formulation of various workarounds and informal relations, thus creating new imbalances. To sum up, the findings of this research uncover three areas of interplay that are intricately interconnected: (1) planning and the real estate industry, (2) planning and NDOs, and (3) planning and planners. The misalignment between the planning system in Turkey and the real estate industry became evident with the globalization process that began in the 1980s and deepened further with the development-oriented neoliberal growth policy adopted in the 2000s. Against this backdrop, a series of workarounds have been introduced into the formal planning system since the 1980s, resulting in spatial development not envisaged in the plans. NDOs are one of the workarounds that have emerged as a consequence of the intricate interplay between planning and the real-estate industry. They have been exploiting the gaps in the de jure planning legislation through different pathways and have paved the way for actors other than planners to influence conventional planning processes. With the increased use of NDOs, the conventional planning processes in Turkey evolved where developers/investors can infiltrate and manipulate the system, thus making critical implications on the planning system in Turkey. Under these predicaments, planners became increasingly compelled to serve as facilitators of development. One thing is for sure that NDOs hold the potential to be formulated as a comprehensive, transparent, and participatory public value capture tool; yet, there is a lot that should be done to realize this potential including but not limited to reviewing the planning education to donate prospective planners with the necessary skills; establishing behavior codes for planning professionals; reviewing the overall planning framework in Turkey to eliminate the need to use de facto mechanisms; eliminating the deliberate ambiguity in the planning legislation; introducing a comprehensive public value capture mechanism; and introducing the necessary measures to eliminate informal relations and corrupt practices.
-
Ögeİstanbul'un Bakırköy ve Bağcılar ilçelerinde sosyo-mekansal değişim dinamikleri(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-10-14)Tez çalışması, İstanbul'un Bakırköy ve Bağcılar ilçelerinde sosyo-mekansal değişimi oluşturan dinamikleri ve bu dinamiklerin tarihsel süreçte nasıl evrildiğini incelemektedir. Araştırmanın ana odak noktasını oluşturan geçmişten günümüze ilçelerin kentsel ve sosyal yapısındaki değişimleri derinlemesine anlamayı amaçlamaktadır. Bu tür bir tarihsel perspektif, değişim süreçlerinin kök nedenlerini ve etkilerini daha iyi anlamak için kritik öneme sahiptir. Araştırma aynı zamanda yerel ve merkezi yönetim politikalarının ve kentsel dönüşüm süreçlerinin Bakırköy ve Bağcılar'ın arazi kullanım değişimi üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde ele almaktadır. Bu değişimi anlamak politika kararlarının ve kentsel planlama uygulamalarının sosyal ve fiziksel çevre üzerinde nasıl somut sonuçlar doğurduğunu ortaya konması adına önemlidir. Bu analiz, kentlerin arazi kullanımındaki dönüşümlerin arkasındaki itici güçleri ve bunların toplumsal sonuçlarını açıklamada önemli bir rol oynamaktadır. Araştırma, demografik değişim, sosyal yapı ve ekonomik faktörler gibi çeşitli unsurların kentsel mekan üzerindeki etkileşimlerini kapsamlı bir şekilde incelemektedir. Bu çalışma sosyo-mekansal analizde çok katmanlı bir yaklaşım benimseyerek, ilçelerin mekansal ve sosyal dinamiklerini şekillendiren çeşitli etmenler arasındaki ilişkileri derinlemesine değerlendirmektedir. Ayrıca arazi kullanım ve fonksiyon değişimleri gibi somut ölçütler üzerinden bu dinamiklerin görselleştirilmesi ve analizi, çalışmanın somut verilere dayandırılarak yapılmasını sağlamaktadır. Çalışma, Bakırköy ve Bağcılar ilçelerinde 2000 ve 2018 yıllarına ait nüfus sayım verileri kullanılarak, bu iki belirlenen dönemde sosyal yapısal değişimleri ayrıntılı bir şekilde tartışmaktadır. Bu tarihsel karşılaştırmalı analiz, zaman içinde ilçelerin nasıl değiştiğini ve bu değişimlerin altında yatan faktörleri anlamaya çalışmaktadır. Araştırma aynı zamanda sosyal yapı ile kentsel mekan arasındaki etkileşimi tanımlamakta ve dönemlerdeki sosyo-mekansal değişimlerin bu etkileşim üzerindeki etkilerini incelemektedir. Bu sosyal grupların mekansal dağılımlarını ve kentsel planlamada sosyal faktörlerin nasıl bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Ayrıca bu değişimlerin mahalle ölçeğinde nasıl yansıdığını analiz ederek mekansal değişim süreçlerinin topluluklar üzerindeki etkilerini tanımlamaktadır. Toplumsal sıra ve kentleşme endeksleri kullanarak sosyal yapı analizleri yapılmakta ve bu analizler aracılığıyla ilçeler özelinde mahalle ölçeğinde "toplumsal alan sınıflandırması" yapılmaktadır. Bu metodoloji, sosyal yapısal faktörlerin kentsel mekan üzerindeki etkilerini nicel bir şekilde değerlendirmek için kullanılmakta böylece ilçelerin kentsel dinamiklerini daha iyi anlamamızı sağlamaktadır. Tezin metodolojisi, hem nicel hem de nitel ve görsel veri analizlerini içermektedir. Bu karma yaklaşım, verilerin çeşitli yönlerden incelenmesini sağlayarak daha kapsamlı ve derinlemesine bir anlayış sunmaktadır. Nicel analizler verileri sayısal olarak değerlendirirken, nitel analizler, olayların ve süreçlerin bağlamını, derinliğini ve karmaşıklığını ortaya koymaktadır. Araştırmada tarihsel haritalar, demografik ve ekonomik veriler, yasal belgeler ve politik karar dayanakları temel veri kaynakları olarak kullanılmıştır. Bu çeşitlilik, araştırmanın konusu olan sosyo-mekansal değişimleri çok yönlü bir perspektiften ele almayı mümkün kılmaktadır. Tarihsel haritalar ve demografik veriler, mekansal ve nüfus değişimlerini görselleştirmeye yardımcı olmaktadır; yasal belgeler ve politik kararlar, bu değişimlere yol açan veya sonucunda ortaya çıkan yasal ve politik çerçeveyi açıklamaktadır. Seçilen örnek alanlar üzerinden tarihsel süreçte alan özelindeki fonksiyon değişimi, bu değişimde etkili olan politik kararları ve yasal mevzuat altlığını tanımlayarak spesifik örnekler üzerinden mekansal değişimi ayrıntılandırmaktadır. Sonuç olarak, bu tez çalışması İstanbul'un Bakırköy ve Bağcılar ilçelerinde gerçekleşen sosyo-mekansal değişimleri detaylı bir şekilde incelemekte ve bu değişimlerin İstanbul'un genelindeki kentsel dönüşüm süreçlerine nasıl entegre olduğunu ve bu süreçlere nasıl katkı sağladığını analiz etmektedir. Çalışma, tarihsel verileri, sosyal yapısal analizleri kullanarak, ilçelerdeki değişim dinamiklerinin kentsel mekan üzerindeki etkilerini ortaya koymuş ve bu etkilerin geniş kentsel bağlamda nasıl bir rol oynadığını açıklamıştır. Ayrıca, yerel ve merkezi yönetim politikalarının bu dönüşüm süreçlerine etkileri detaylı bir şekilde irdelenmiştir, böylece politika yapıcılar için dönüşüm ve planlama stratejileri geliştirme konusunda önemli önerilerde bulunulmuştur. Bu bulgular, Türkiye'deki kentsel dönüşüm ve planlama çalışmalarını daha ileriye taşıyacak ve ilgili literatürü zenginleştirecek niteliktedir.
-
ÖgeGamification in urban and regional planning education(Graduate School, 2025-03-10)Education has undergone significant transformation, necessitating the adoption of innovative techniques. Universities have developed alternative methods to adapt, reflecting the evolving nature of the current generation's educational needs. This thesis investigates the implementation of gamification as an alternative method in planning education. While planning education has previously utilized gamification elements, including simulations and role-playing in project-design classes, the full potential of gamification remains untapped. The primary objective is to explore how gamification can enhance planning education. This study addresses specific research questions to guide this investigation: • Do students believe that gamification contributes positively to learning and motivation? • Does using gamification activities lead to increased academic success among students? The findings are expected to significantly contribute to the discourse on gamification's impact on higher education, particularly within the context of planning education in Türkiye. Despite extensive research on gamification's educational benefits, there is limited focus on planning education. Most studies assess student perspectives, with little attention to the evaluation of student success. This study aims to address both aspects. This thesis is divided into five chapters: an introduction, an overview of gamification and education, an exploration of gamification in planning education and case studies, a results chapter, and a conclusion. Courses in the planning education curriculum are divided into two groups: theoretical and applied. Theoretical courses aim to impart knowledge and develop research, writing, and communication skills. Applied courses, like studio classes, focus on project development, enhancing practical skills. At Istanbul Technical University, planning education is categorized into basic sciences, elective courses, and core departmental courses, with a strong emphasis on theoretical courses. To optimize learning, innovative techniques such as student response systems and gamification, which boost motivation and participation, are implemented. However, gamification in theoretical courses remains underexplored. This thesis includes four gamification case studies. The first three cases provide key insights into students' perspectives on the gamification experience, while the final case study offers a more detailed examination of students' perspectives and the impact on academic achievement. The final and main case study was conducted with first-year students enrolled in the "Introduction to Urban and Regional Planning & Ethics" course, during the 2022-2023 fall academic year. Both qualitative and quantitative approaches were used, collecting data through a questionnaire, quizzes, and final exam results. The study aimed to provide a gamified learning experience, evaluate students' perceptions, and explore its impact on academic achievement. The data analysis methodology used in this study involves performing correlation analysis. This case study evaluates the impact of gamification on academic success and student attitudes. The analysis shows a weak positive correlation (0.22) between participation in activities and final grades, a moderately strong positive correlation (0.54) between quiz performances (of students who participated in all four quizzes) and final grades, and a weak positive correlation (0.30) between the mean class activity performance of all students and their scores from the section of the final exam that included the quiz questions. Students' attitudes towards gamification were assessed using a yes/no question and a Likert scale, with the highest scores for "remembering" (4.25) and the lowest for "focus" (3.75). Open-ended questions also captured students' positive and negative perspectives. Overall, students believe gamification aids long-term retention more than immediate focus. In conclusion, this research investigates the impact of gamification on students' motivation, learning, and academic success. Findings suggest that gamification is beneficial as a supplementary tool in large theoretical urban planning classes, aiding efficient quiz creation and grading. At this stage, game-based student response systems prove beneficial by providing instant feedback, enhancing motivation and engagement, and enabling efficient quiz evaluation during lessons. However, for gamification to have a direct impact on academic success, it must evolve into more personalized and innovative applications that empower students to take control of their own learning experiences. The cumulative advancements will offer valuable insights for establishing standards that promote more permanent learning in theoretical courses through gamification in urban and regional planning education. This study's limitations highlight the need for time-series data, the inclusion of instructors' perspectives in future research for more comprehensive results, and the integration of new technological advancements.
-
ÖgeKentsel katılım mekanizması olarak dijital ve geleneksel verinin birlikte çalışabilirliği üzerine bir model denemesi, Esenyurt ilçesi kamusal alanları(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-07-31)Şehir planlama disiplini, insanların yaşam alanlarını iyileştirme, onlara eğitim, barınma, rekreasyon ve sağlık gibi hizmetleri erişilebilir ve sürdürülebilir bir şekilde sunma, aynı zamanda toplumla sürekli iletişim halinde olarak ihtiyaçlarını, beklentilerini, sorunlarını ve memnuniyetlerini öğrenmeyi hedefleyen bir bilim dalıdır. Bu alan, çeşitli modeller ve kuramlarla desteklenerek, teknolojiden ve teknolojinin sunduğu imkanlardan maksimum düzeyde yararlanmaktadır. Akıllı şehircilik gibi yaklaşımlar, teknolojinin kentsel hizmetlere ve kent planlama sürecine entegrasyonunu teşvik etmektedir. Sağlıktan ulaşım hizmetlerine, çevrimiçi uygulamalardan yönetişim araçlarına kadar birçok katmanda dijitalleşmenin getirdiği gelişmeler gözlemlenmektedir. Bu gelişmelerden biri, toplum ile yönetim birimleri arasındaki iletişimi sağlayan kanallar, ara yüzler, uygulamalar ve araçlardır. Kent kullanıcıları, kentsel alan kullanımlarıyla ilişkili olarak çeşitli veriler üretmekte ve bu verileri kentsel hareketlilikleri için kullanmaktadır. Yönetim birimleri ise bu verilerden faydalanarak kent ve kentliler hakkında sahip oldukları bilgileri genişletebilme potansiyeline sahiptir. Katılımcı planlamanın bir gereği olan bu iletişim araçları hem yönetimlerin toplumdan bilgi almasına hem de toplumun yönetim kurumlarından geri bildirim almasına imkân tanımaktadır. Bu karşılıklı etkileşim, bilim, teknoloji ve toplum araştırmalarına kadar uzanmaktadır. Teknoloji ve toplumun birbirini karşılıklı etkilediği ve yönlendirdiği kabulüyle bu ilişkiye kent öğesi de eklenmektedir. Dijital verileri üreten ve kullanan toplum, aynı zamanda kullandıkları mekanlar hakkında da veri üretmekte ve bu verilerden faydalanmaktadır. Planlama kurumları ve yöneticiler, üretilen ve kullanılan verilerden anlam çıkararak, verilerin toplanmasını ve dağıtılmasını sağlayarak ve gerektiğinde geri bildirimlerle kentsel kullanıcılarla iletişime geçerek teknoloji ve toplum ilişkisinde yer almaktadır. Planlama disiplininin ve yönetim kurumlarının fayda sağlayabileceği verilerin başında, kentsel mekanlar hakkında üretilen veriler gelmektedir. Bu veriler, toplumun mekânsal kullanım örüntülerini ve eğilimlerini sunduğu gibi, mekanlar hakkındaki görüş ve yorumları da içermektedir. Plancılar için değerli olan bu veriler, son 10 yılda önemli gelişmeler göstermiş ve toplumsal fayda amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. Ancak, bu verilerin kullanımı konusunda henüz sistematik bir yaklaşım veya model geliştirilmemiştir. Bu veriler, her ne kadar faydalı ve potansiyel vadeden bilgiler sunsa da teknik uzmanların bilgi ve çabalarıyla sınırlı kalmakta ve şehir plancıları gibi uzmanların yaygın olarak kullanımı mümkün olamamaktadır. Bu sebeple, sosyal bilimciler dahil olmak üzere kentsel alanlarla ilgili kararlar alan uzmanların kullanabileceği modellerin üretilmesi ve yönetim birimlerine sunulması gerekmektedir. Bu kaygı ile üretilen bu tez, dijital verilerin derlenmesinden itibaren plan ve proje üretimine kadar devam eden tüm süreci tarif edebilen bir model geliştirmiştir. Araştırmanın en önemli çıktısı olan dijital verilerin katılımcı planlama süreçlerine entegrasyonunu sağlayacak bu model, kentsel kullanıcıların görüşlerini daha kapsamlı bir şekilde değerlendirmeyi ve planlama süreçlerine doğrudan katılımını sağlamayı hedeflemektedir. Ayrıca, dijital veri setlerinin geleneksel veri setleriyle birlikte kullanımının, karar alma süreçlerinin güvenilirliğini ve kapsayıcılığını artırabileceği gösterilmiştir. Dijital veri setlerinin mevcut geleneksel veri setlerine entegre edildiği modelde, ilk aşama verinin derlenmesi, temizlenmesi ve analiz edilerek sunulmasıdır. Bu aşamadan sonra, kullanıcı dostu bir ara yüz aracılığıyla sonuçlar uzmanlara, akademisyenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve karar alıcılara sunulmaktadır. Bu sonuçların değerlendirilmesi ve kısa, orta ve uzun vadede üretilen plan ve projelere girdi sağlaması ve toplumla iletişim kanalı olması hedeflenmektedir. Burada önemli olan husus, dijital verilerin tek başına kullanılmasından ziyade, anket ve mülakat gibi geleneksel verilerle birlikte kullanılmasıdır. Bu nedenle, tez kapsamında pilot anket, mülakat ve yüz yüze saha anketi ile birlikte, seçilen alanlar için dijital veri analizi de uygulanmıştır. Çalışmanın dışsal geçerliliğini test etmek amacıyla, turistik ve yaygın olarak çalışılan kamusal alanlar yerine, genel olarak yerel toplulukların kullandığı kamusal alanlar seçilmiştir. Bu bağlamda, İstanbul'un ve Türkiye'nin en kalabalık ilçesi olmasına rağmen yetersiz yeşil alanlara sahip olan Esenyurt ilçesi ve bu ilçede yer alan 4 park ve 1 meydan seçilmiştir. İlk olarak, bu parklarda ve meydanda pilot anket gerçekleştirilmiş ve sivil toplum kuruluşları, ilçede ikamet eden uzmanlar ve muhtarlar ile mülakatlar yapılmıştır. Daha sonra, eş zamanlı olarak parklara ve meydana ait dijital veriler derlenmiş ve bu mekanlarda yüz yüze saha anketi gerçekleştirilmiştir. Tüm bu verilerin analiz edilmesi ve karşılaştırılması sonucunda, her bir veri setinin genel olarak benzer sonuçlar sunduğu, ancak detaylarda birbirlerini tamamlayan, farklı bilgiler ortaya koyabildikleri görülmüştür. Buradan hareketle model kapsamında da önerildiği gibi, geleneksel ve dijital verilerin birlikte kullanılması planlama kararlarını geliştirme ve kapsayıcılığını artırma pontansiyeli taşımaktadır. Esenyurt ilçesinde yer alan parklara ve meydana dair kullanıcı memnuniyetleri, kullanım farklılıkları, şikayetler ve beğeniler çeşitli veri setleri üzerinden analiz edilmiştir. Esenyurt Meydanı'nın özellikle göçmen gruplar tarafından yoğun kullanımı, meydanın kalabalık ve hareketli bir yapıya bürünmesi ve yerel grupların başka bölgelere kaymasına yol açtığı, elde edilen önemli sonuçlar arasındadır. Benzer şekilde, parklarla ilgili bilgiler de aynı doğrultudadır. Göçmenlerin yoğun kullanımı, kalabalık olması ve piknik ve mangal gibi etkinliklerin sıklıkla yapılması hem yorumlarda hem mülakatlarda hem de anketlerde belirgin olarak ortaya çıkmaktadır. Bu konuların nedenleri sadece ilçenin değil, aynı zamanda ilin ve ülkenin genel gündemi, sosyoekonomik durumu ve mevcut eğilimleri göz önünde bulundurularak anlaşılabilmektedir. Buradan hareketle, büyük verinin tek başına analiz edilmesi karar alıcılara yeterli bilgi sunamayacağından, sosyal bağlamın da birlikte ele alınması ve bu sayede genel çerçevenin anlaşılması önerilmektedir. Tez kapsamında üretilen model ile modelin test edilmesi amacıyla toplanan veriler, uygulanan analizler ve sunulan çıktılar, yerel yönetimlerde ilgili birimlerde çalışan uzmanlar ile gerçekleştirilen odak gruplar ile değerlendirilmiştir. Odak grup katılımcılarının değerlendirmelerindeki ortak söylemlerde veri seti, kullanım yöntemi ve veri akışını sistematiğe yerleştiren modelin gelecek vadettiği ancak henüz hem kurumsal hem de kamu tarafında yeterli seviyede teknoloji ve dijital araç kullanımına erişilemediği dikkat çekmiştir. Mevcut durumda kullanılmaya çalışılan ara yüzler ve sistemler olsa da kullanımlarının yaygınlaşması için zamana ihtiyaç bulunmaktadır. Öte yandan, dijital verilerin çeşitliliğinin artırılması ve kurumlar tarafından daha fazla kullanılması önerilmiş ve bunun gibi modellerin yol gösterici olabileceği aktarılmıştır. Bu tez, dijital veri entegrasyonunun katılımcı planlama süreçlerine nasıl entegre edilebileceğine dair bir model önerisi sunarak planlama çalışmalarına önemli bir katkı sağlamayı hedeflemektedir. Teknoloji ve toplum ilişkisi bağlamında kentler, bu ilişkiye zemin hazırlayan ve bu ilişkiden etkilenen önemli bir öğe olarak öne çıkmaktadır. Kent planlama ise, planlama esaslarını gözeterek bu karşılıklı etkileşimlerin etik çerçevede kalmasını ve kentsel mekanların kullanıcıları tarafından eşit ve adil bir şekilde kullanılmasını sağlayan düzenleyici bir rol üstlenebilir. Geliştirilen bu model, dijital verilerin teknokratik yönetişim kalıplarına girmeden, sosyal fayda sağlamaya yönelik nasıl kullanılabileceğini göstermektedir. Dil bariyerleri ve bütçe kısıtlamaları saha çalışmalarının kapsamını etkileyen başlıca faktörler olmasına rağmen, birçok dijital verinin katılımcı planlama çalışmalarına eklenmesi ve mekânsal kararları yönlendirmesi mümkündür. Gelecek çalışmalarda, benzer modellerin farklı bölgelerde uygulanabilirliği ve etkinliği araştırılabilir. Bu şekilde, katılımcı planlama süreçlerinde dijital veri entegrasyonunun potansiyeli daha etkin bir şekilde değerlendirilebilir. Özellikle yapay zekâ ve büyük veri çalışmalarının hızla geliştiği bu dijital çağda, planlama disiplini de kenti ve kentliyi daha iyi anlamaya yönelik daha gelişmiş, kapsayıcı ve etkin araçlar kullanmalı ve çalışmalarını bu doğrultuda ilerletmelidir. Bu çalışmaların etik değerleri istisnasız olarak koruması ve teknoloji kullanımından ziyade insanı ve toplumu önceliklendirerek kararlar alması esas kabul edilmelidir. Böylelikle, teknolojik gelişmelere ayak uydururken toplumsal faydanın gerçek anlamda gözetilmesi mümkün hale gelecektir.
-
ÖgeÖğrenme peyzajları: Okul bahçelerinin sürdürülebilirliğe dair öğrenme odaklı tasarımı, Antalya Muratpaşa ilçesi değerlendirmesi(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022-12-15)Çocuk ve doğa bağlantısı sürdürülebilir davranışların oluşabilmesiyle doğrudan ilişkilidir, ancak çoğu şehirde bu bağlantı yetersizdir. Bireylerde çevresel farkındalığın oluşması, ancak doğaya yakınlık ve gündelik yaşamda sürdürülebilir davranışların deneyimlenmesi ile mümkündür. Bu nedenle öğrenme alanlarının yaşamın içinde konumlanması ve enformel öğrenme süreci önemli bir konu olarak karşımıza çıkar. Öğrenme alanlarının tasarımı sadece tasarım disipliniyle ilişkili değildir. Alternatif öğrenme süreçleri, disiplinler arası merceklerle tartışılması gereken bu "arada duran" alanın altını çizmektedir. Tez çalışması; tasarım, enformel öğrenme, eğitim teorileri ve sürdürülebilirlik arasında durmaktadır. Enformel öğrenme, bilgiyi gündelik yaşamın içinde paylaşarak ve deneyimleyerek öğrenme süreçlerini gerektirir. Eğitim alanları artık yalnızca geleneksel tasarım ilkeleriyle ya da estetik ve mekânsal değerlerle değil; müfredat tasarımı, sürdürülebilir tasarım ve alternatif öğrenme süreçleriyle ilişkili şekilde ele alınmalıdır. Sürdürülebilirlik için ve sürdürülebilirliğe dair öğrenme, enformel öğrenmeyi teşvik eder, günlük kullanımları ve gözlemleri öğrenme sürecine dahil eder ve sürdürülebilir bir gelecek için ekolojik temelli alışkanlıklar geliştirme potansiyeline sahiptir. Bu nedenle okul bahçeleri, sadece mekânsal kriterlerle birer bahçe olarak değil, aynı zamanda çocukların sürdürülebilirlik hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olacak şekilde müfredat ve ekoloji ile bağlantılar oluşturan ve gündelik yaşamda doğa ile çocuklar arasında bağlar kuran yaklaşımlarla birer "öğrenme peyzajı" olarak yorumlanmalıdır. Tasarımcılar ve eğitim yöneticileri de bu "arada duran" alanı, uygulamaya dayalı, deneyimsel çalışmalar ve süreçlerle yorumlamalıdır. Çalışma bu anlamda kritik bir öneme sahiptir, öğrencilerin okul bahçelerini tasarladıkları sürdürülebilir tasarım temelli bir müfredat ile deneyimsel ve uygulamaya dayalı bir süreç paylaşır. Bu çalışma tezin pilot çalışma bölümünü oluşturur; müfredat tasarımı, eğitim teorileri, mekânsal tasarım ve sürdürülebilirlik konularını "Okul Bahçeni Tasarla" (OBT) çevrimiçi atölyeleri altında bir araya getirir. Antalya Muratpaşa'da bir ortaokul iş birliğiyle gerçekleşen süreç çok paydaşlı bir yapıdadır. Öte yandan saha araştırması, okul bahçelerinin açık hava öğrenimi anlamındaki durumunu ortaya koymayı amaçlar ve Muratpaşa ilçesindeki ortaokulların tamamının bahçe analizlerini ortaya koyar. Pilot çalışmanın deneyimsel ve uygulamaya dayalı süreci alan çalışması ile desteklenir. Pilot çalışmanın ortaya koyduğu sonuçlar paralelinde öğrenme peyzajı olarak ele alınan okul bahçelerinin ivedilikle çok disiplinli okumalara ve yaklaşımlara ihtiyacı vardır. Bu sadece tasarım disiplini ile değil, ülkesel ölçekte eğitim yöneticilerinin çok boyutlu ve çok disiplinli yaklaşımlarıyla mümkündür. Araştırma öncelikle; eğitim ve tasarım alanlarında okul bahçesi ve öğrenme peyzajları özelinde yeni bir tartışma açmayı amaçlamaktadır. Bu konu çeşitli disiplinleri harmanlayarak ulusal düzeyde ele alınmalıdır. İkinci olarak; gelecekteki çalışmalar için alternatif öğrenme, sürdürülebilirlik hakkında öğrenme ve okul bahçesi tasarımını harmanlayan deneyime dayalı bir süreç ortaya koymayı amaçlamaktadır. Öğrenme sürecini ve gündelik yaşamı birbirinden ayıramayız. Bu nedenle, bu araştırma, disiplinler arası yaklaşımlar gerektiren ve gelişmekte olan bir konu olan "öğrenme peyzajları" paralelinde okul bahçelerinde sürdürülebilir öğrenme programları ve tasarımlarına odaklanmaktadır. Müfredat tasarımı, mekânsal tasarım, enformel öğrenme ve ekolojik tasarım temalarını birleştirmeyi ve "Okul Bahçeni Tasarla" atölyelerinde uygulamaya dayalı süreçleri açıklamayı amaçlamaktadır. Bu katılımcı ve uygulamalı proje birden fazla paydaşı bünyesinde barındırmakta ve bu çok katmanlı yapıyı kendi süreci içinde ortaya koymaktadır. Tez, çocukların sürdürülebilirliği öğrenmelerine yardımcı olacak okul bahçesi tasarımları hakkında yeni bir tartışma başlatmayı ve bu öğrenme peyzajlarının ilkelerini araştırıp tartışmaya açmayı amaçlamaktadır. İkinci olarak araştırma, bu alanların ele alınması, çok paydaşlı süreçlerin tasarlanması, katılımcı ve deneyimsel bir proje deneyimi ve bu sürece çeşitli disiplinlerin dahil edilmesi konusunda çeşitli öneriler sunmaktadır.