FBE- İşletme Mühendisliği Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/54

Gözat

Konu "Açık İnovasyon" ile FBE- İşletme Mühendisliği Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans'a göz atma
  • Öge
    Türkiye'deki Teknokent Firmalarında Açık İnovasyon Uygulamaları
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 2015-06-22) Şimşek, Kübra ; Yıldırım, Nihan ; 10077224 ; İşletme Mühendisliği ; Management Engineering
    Günümüz dünyasında, uluslararası rekabet hızla artmaktadır ve aktörlerini hayatın her alanında inovasyonlar yaratmaya zorlayan bu rekabet ortamında hayatta kalabilmek için tek çare, zamana ayak uydurabilmektir. Bundan dolayı, tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, firmalar sürekli olarak yeni ürünler geliştirmenin yanında üretim ve satışın her kademesinde yenilikler yapma çabası içindedir. Öte yandan, ne kadar etkin olduğundan bağımsız bir şekilde, bir firmanın sadece kendi iç kaynaklarını kullanarak inovasyonlar yapması, bu rekabet ortamında hayatta kalabilmesini güçleştirmektedir. En geniş firma içi yeteneklere sahip olan en büyük firmalar bile teknolojik inovasyon faaliyetlerini kendi başlarına sürdürürken zorluk çekmektedir. Doğruyu söylemek gerekirse, birbirleriyle rekabet halinde olan firmalar dahi karmaşık, zaman alan ve yüksek maliyetli inovasyon aktivitelerini sürdürürken maliyette ve riskte azalma sağlayabilmek adına işbirliğine giderek birbirini tamamlayan Ar-Ge kaynaklarını ortaklaşa kullanmaktadır. Dahası, firmalar inovasyonlarını sadece firma çalışanları ile geliştirmek yerine dışarıdan tedarikçiler, tüketiciler ve müşteriler ile geliştirmeyi tercih etmektedir. Ortaya çıkan tüm bu gelişmeler, inovasyona yeni bir perspektif kazandıran ve inovasyonun geleceğini şekillendirecek olan yeni bir paradigmanın doğduğunun göstergesidir. Bu yeni paradigma, iç ve dış bilgi arasında köprü görevi üstlenen açık inovasyon yaklaşımıdır.  Firmaların inovasyonlarına ivme kazandırmak ve harici firmaların inovasyon geliştirmelerine katkı sağlayarak pazarı genişletmek maksadı ile amaca yönelik bilginin firma dışından firma içine ya da firma içinden firma dışına kullanımı olarak bilinen açık inovasyon, yoğun rekabet ortamı dolayısıyla yenilikçiliğini sürekli geliştirmek mecburiyetinde olan firmalar için çok önemli bir fırsat penceresidir. Öte yandan, teknoparklar teknoloji firmalarına yenilik yapma olanağı sağlar, teknoloji geliştiriciler ile teknoloji yayıcılar arasında aracı rolü üstlenir ve üniversite ve araştırma kurumu laboratuvarlarından piyasaya teknik bilgi ve buluş transferi ile değer yaratır. Teknoparkların işbirlikçilik ve ağ oluşturma özellikleri de göz önüne alındığında, teknoparkların üniversiteler, araştırma laboratuvarları, genç yenilikçi şirketler, KOBİ'ler ve çok uluslu şirketler için açık inovasyonun aracısı ve sağlayıcısı oldukları söylenebilir. Fakat üniversite temelli teknoparklardaki bazı küçük şirketler, teknolojik ve teknik bilgilerini daha büyük ve daha rekabetçi firmalardan korumak amacıyla inovasyon sistemlerini kapalı tutma ve kendi işbirliği ağlarının içinde kalma eğiliminde olabilmektedirler. Ne yazık ki, kapalı yaklaşımlara olan bu yönelim, bu firmaların üniversite temelli teknopark ekosisteminden yararlanmasını ve benzer firmalar ile bilgi paylaşımını engellemektedir.  Bu çerçevede, bu tez çalışmasının temel amacı; açık inovasyon uygulamaları konusunda Türkiye'deki teknoparklarda kurulu teknoloji yoğun işletmelerin mevcut durumlarının ortaya konulmasıdır. Ayrıca, açık inovasyon kullanımı teşvik eden faktörlerin ve açık inovasyona ilişkin problemlerin belirlenmesi ve açık inovasyondan daha çok yararlanabilmek için gerekli strateji ve iyileştirme alanlarının ortaya konulması da amaçlanmaktadır.  Çalışmada öncelikle inovasyon ve inovasyon türlerine ilişkin literatür çalışması yapılmıştır. Daha sonra bir icadın nasıl değere dönüştürülebileceği tartışılmış ve bu hususla ilgili olan yeni paradigmalara dair literatür taraması yapılmıştır. Bu yeni paradigmalardan biri olan açık inovasyon yaklaşımının üzerinde durulmuş ve açık inovasyon yöntemleri ayrıntılı bir şekilde irdelenmiştir. Bunun dışında, KOBİ'ler, KOBİ'lerde açık inovasyon ve teknoloji geliştirme bölgeleri incelenmiştir. Literatürden derlenen bilgiler ve konuyla ilgili bir uzmandan alınan öneriler ışığında hazırlanan bir anket çalışması, faaliyette bulunun 41 teknoloji geliştirme bölgesindeki 515 teknoloji yoğun işletmeye gönderilmiştir ve ankete 102 firmadan katılım sağlamıştır. Anket çalışmasının dışında, bir teknoloji yoğun KOBİ ile yüzyüze mülakat gerçekleştirilmiştir. Anket çalışmasında, açık inovasyona yönelimi etkileyen faktörlerin etkilerinin anlaşılması amacıyla firmaların tipi, ölçeği, yapısı, hissedar türü, deneyimi vb. genel bilgilere yer verilmiştir. Bunun dışında, inovasyon ve açık inovasyon arasındaki ilişkileri ortaya çıkarmak için, teknoloji geliştirme bölgelerinde bulunan firmaların yenilikçilik seviyeleri araştırılmıştır. Son olarak açık inovasyon faaliyetlerine ilişkin sorular sorulmuş ve firmaların açık inovasyon bilgi düzeyleri, açık inovasyon kullanımın önündeki engeller, açık inovasyon kullanımının motivasyon faktörleri, firmaların stratejileri, açık inovasyona yapılan yatırımın düzeyi gibi konular araştırılmıştır.  Elde edilen veriler SPSS yazılım paketi kullanılarak test edilmiştir. Öncelikle verilerin güvenirlik analizi yapılmıştır ve betimleyici istatistikleri verilmiştir. Çalışmada ayrıca faktör analizi yapılmıştır. Oluşturulan hipotezlerin bir kısmı, t-testi, ANOVA, Mann-Whitney u testi, Kruskal-Wallis testi gibi istatistiksel test metotları yardımıyla test edilmiş ve farklılıklar araştırılmıştır. Hipotezlerin kalan kısmı ise ilgileşim analizine tabi tutulmuş ve istatistiksel olarak anlamlı ilişkilerin olup olmadığı incelenmiştir. Farklılık testleri ile firma yaşı, firmanın faaliyet gösterdiği teknoloji geliştirme bölgesinin bulunduğu coğrafi bölge, firmanın hedeflediği pazar, çalışan sayısı, yıllık ciro ve açık inovasyona geçiş süresi gibi faktörlerin, kullanılan açık inovasyon yöntemlerini, motivasyon faktörlerini, açık inovasyon üzerindeki engellerle karşılaşma sıklığını ve firmaların engellere yönelik stratejilerini farklılaştırıp farklılaştırmadığı incelenmiştir. Buna ek olarak, açık inovasyon pratiklerinin inovasyon geliştiriciler, inovasyon seviyesi ve açık inovasyon kategorisinde bulunan ürünlere yapılan yatırım miktarı gibi faktörler tarafından farklılaşıp farklılaşmadığı da araştırılmıştır. Yapılan analizler neticesinde, açık inovasyon yaklaşımının teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren işletmeler tarafından büyük oranda kullanıldığı görülmüştür. Gelen açık inovasyon yöntemleri, giden açık inovasyon yöntemlerine kıyasla teknopark firmaları tarafından daha çok kullanılmaktadır. En çok kullanılan açık inovasyon yöntemleri sırasıyla, müşteriyi dâhil etmek, işbirliği yapmak ve öncü kullanıcılardan yararlanmaktır. En az tercih edilen yöntem ise fikir yaratma yarışmaları düzenlemektir. Teknoparklarda faaliyet gösteren teknoloji yoğun işletmeler için, açık inovasyon kullanımının en önemli isteklendirme faktörleri, yeni teknolojik eğilimleri keşfetmek, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin tamamlanma süresine ivme kazandırmak ve yeni iş fırsatları saptamaktır. Öte yandan, yeni ortaklıklar kurmak, bu firmalar için en az öneme sahip olan isteklendirme faktörüdür. Açık inovasyon kullanımının önündeki en büyük engellerin yönetimsel engeller, kaynaklar ve maliyetlerle ilgili engeller ve yönetim ve organizasyon ile engeller olduğu görülmüştür. Diğer taraftan, insan kaynakları, marka ve imaja yönelik engeller, teknopark firmaları tarafından en az karşılaşılan engellerdir. Rekabet üzerindeki engelleri telafi etmek amacıyla gerçekleştirilen faaliyetler arasında teknoloji yoğun teknopark firmalarının en çok önem verdiği faaliyetler, ürün kalitesini artırmak, pazarlama aktivitilerini artırmak ve stratejik ortaklıklar kurmaktır. Üretimi azaltmak ve çalışma saatlerini artırmak ise teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet sürdüren firmaların en az önemsedikleri faaliyetlerdir. Teknokent firmaları açık inovasyonu daha çok yapısal olmayan bir yaklaşımla kullanmaktadır ve bu firmaların açık inovasyon konusunda tam anlamıyla bilgilerine güvenmedikleri görülmektedir. Bu yüzden, açık inovasyon uygulaması sırasında daha yapısal yaklaşımlara ihtiyaç olduğunu söylemek mümkündür. Dolayısıyla, özellikle teknoparklarda faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli firmalarda, açık inovasyon konusunda bilgilendirme ve söz konusu firmalara destek sağlama gereği ortaya çıkmaktadır.