Tezler
Bu topluluk için Kalıcı Uri
Gözat
Sustainable Development Goal "Goal 11: Sustainable Cities and Communities" ile Tezler'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeA conceptual model for lean and green marketing in the housing industry(Graduate Institute, 2021) Tuz, Ahmet ; Sertyeşilışık, Begüm ; 675497 ; MimarlıkThe construction industry, which is classified as a service industry, contributes greatly to the economies of developed and developing countries. Similarly, the Turkish construction industry contributes to Turkey's economy and to its Gross Domestic Product. The environmental degradation (e.g., global warming and the nature's deterioration faster than its regeneration rate), humanity's own environmental footprints as well as the environmental footprints of the industries endanger the future of humanity. Considering the construction industry in this context, besides its contributions to the economy, the construction industry draws attention due to its environmental footprint at the global level. Reducing the environmental footprint of the construction industry's outputs such as the built environment and building materials, evaluating construction project processes in the light of environmental factors and within the scope of sustainability can support the increase in the sustainability performance of the construction industry. Attempts to reduce environmental footprint in all industries can have potential contribute to the customer satisfaction. In recent years, there has been an increase in the customer demand and customer satisfaction in industries that offer sustainable and environment-friendly products/services. As supply and demand balance is achieved under the free market conditions, the environmental footprint of the relevant industries can be reduced and the contribution of the industry to the economy can be increased under this equilibrium condition. Reducing the environmental footprint of the construction projects through environment-friendly green construction projects can contribute to meeting the demand in the construction market. Achieving this balance highlights the need to support the sustainability performance of all processes of construction project management and of the construction project supply chain management based on the sustainable management philosophies. Integration of the lean construction management philosophy into the construction project management processes can result in an increase in the sustainability performance of construction projects. Adaption of the lean construction management principles to the construction project supply chain processes can enable the supply chain to be re-planned to meet the expectations of its end customers and to establish sustainable relationships among stakeholders throughout this supply chain. Green marketing is an important management tool to reduce the environmental footprint of the construction industry. Integration of the green marketing tools and strategies into the construction supply chain management process, which is redesigned through integration of lean construction management into the process, can allow minimization of the environmental footprint of construction project management processes and increasing the sustainable performance of the supply chain. The adaptation of lean and green marketing practices to the Turkish housing industry can support establishment of the customer-oriented supply chain and create a potential for positive acceleration in the housing industry to maintain the supply-demand balance with sustainable approaches. Achieving the balance of supply and demand in the housing industry can enable companies that adopt lean and green marketing to gain competitive advantage and increase their brand value. This thesis aims to develop a conceptual model for lean and green marketing in the construction industry. The objectives of this research are to: review marketing, lean and green in the construction industry, investigate the current scope of the marketing mix implementation in the housing industry, evaluate the current scope of the lean and green marketing practices in the housing industry, and determine the appropriate business-to-customer and business-to-business green marketing mix tools for stakeholders of construction supply chain (e.g., suppliers, designers and construction firms) from the mass marketing and niche marketing perspectives. With the aim and objectives specified, following the literature review, website analysis, hedonic price modelling, and questionnaire survey were performed. Based on the three staged structured literature review the gaps in the literature were identified. The literature review was performed to determine the state-of-the-art of the marketing studies in the construction industry, the effects and contributions of marketing on management strategies as well as the effects of lean and green marketing strategies on the sustainability performance of the construction supply chain. The marketing strategies of companies operating in the Turkish housing industry were examined to evaluate the current implementation of the lean and green marketing in the Turkish housing industry. Two staged research method was conducted to investigate the current scope of the marketing mix application in the Turkish construction industry. In the first stage, qualitative secondary data analysis was implemented to analyze the data collected from the Turkish Statistical Institute. The results of this first stage were evaluated as input to the identification of the Turkish construction companies' websites in the second stage. 325 websites were examined through random sampling method. According to the results, it was observed that there is a lack of implementation of the lean and green marketing and traditional marketing mix implementation in the Turkish construction industry. Hedonic price modelling was used to describe the applications of lean and green marketing strategies on housing project attributes that affect the sale price the most. 8040 newly built on sale residential project advertisement were assessed based on the data gathered from the real estate agent's website. The findings revealed that the effects of sustainable design criteria on the price stands out and that these sustainable design criteria, which affect the sales price the most, were insufficient to meet the lean and green marketing mix criteria. A questionnaire survey was applied to determine lean and green marketing mix tools for the housing industry as well as to determine the expectations of the potential customers from the Turkish housing industry. The data of 556 questionnaires were subjected to suitability and validity analysis in SPSS 23.0 program and the data were modeled with the structural equation model. Participants were categorized according to the Turkish socio-economic classification criteria. The models were evaluated for the Turkish housing industry separately according to the niche marketing criteria based on the socio-economic classification criteria and mass marketing. The examinations resulted in 16 lean and green marketing mix tools that can be applied to the Turkish housing industry. These 16 lean and green marketing mix tools were identified as marketing mix tools that can be applied as business-to-customer lean and green marketing mix tools. In addition, marketing mix tools were modeled separately from the business-to-business perspective for suppliers, designers and construction companies that would be included in the housing projects' supply chain. Moreover, internal marketing plans were created to enable each stakeholder to reflect the lean and green marketing mixes to their marketing strategies. As a result, 6 new marketing tools (i.e., green efficacy, green harmony, green proven benefits, green convenience, green confirmation, green proven context) were introduced to the green marketing literature. This thesis is expected to be useful to researchers in the relevant field and to guide proffessionals (i.e., suppliers, designers, construction firms) who are operating or willing to operate in the housing industry to enhance their lean and green marketing practices. Moreover, this thesis is expected to pave the way of the further studies to improve lean and green marketing in the construction industry.
-
ÖgeA novel risk assessment approach for data center structures(Institute of Science and Technology, 2020) Çiçek, Kubilay ; Sarı, Ali ; 634545 ; Department of Civil EngineeringStructural safety includes evaluation of both structural and nonstructural components of buildings. Although structural design is completed only considering structural elements of buildings, nonstructural components are crucial in an earthquake event. Post-earthquakes areas show that structural safety may not be ensured even when the load-bearing system is undamaged. Failure of nonstructural components resulted in loss of enormous economic losses and loss of life in past earthquakes. Therefore, nonstructural components should also be included in seismic safety evaluation of structures. Researches show that cost of the nonstructural components ranges from \%70 to \%90 of the total cost of buildings. Therefore, nonstructural component failure in structures with high-tech equipment, laboratories, data centers can damage economy significantly. Additional to economic losses from downtime of these structures, repairing or replacement of equipment inside increase the cost extremely. Apart from the economic losses, damaged nonstructural components can be the cause of deaths directly by falling onto people and closing pathways. During and after an earthquake event, damaged nonstructural components can prevent escape of people inside and entry of medical staff. Moreover, operational failures caused by nonstructural components in critical facilities such as hospitals and fire stations, can lead to higher number of deaths after earthquake occurred. Nonstructural components do not participate to load-bearing systems in structures. However, they are still subjected to external loads with the load-bearing system. Therefore, it is crucial to design structures by considering the nonstructural systems inside. Nonstructural components can be classified in 3 groups by their functions: (i) architectural components such as, partition walls and lighting systems, (ii) mechanical-electrical components such as piping systems and generators, and (iii) building equipment such as, computers and file cabinets. Researches show that some of nonstructural components are sensitive to acceleration whereas the rest are sensitive to floor displacement ratio. According to the function of the structure, design should be completed to limit the defining response. This study aims to propose a new method and generate risk curves for structural design and structural evaluation of data centers in high seismic risk regions. A sample structure with base isolation system is selected from current literature in companion with standards for data centers. Structural properties are also selected in companion with standards. After the structure model is generated, probabilistic seismic hazard assessment is completed for the selected site where the main campus area of Istanbul Technical University in Maslak, Istanbul. Source-to-site distances are determined by using online map in General Directorate of Mineral Research and Exploration website. The closest point of main line of Western North Anatolian Fault is approximately 28 km away from ITU campus and the longest effective distance is selected as 65 km on the Western NAF. Probability of rupture distance is taken as uniform and 6 different values of distances between 28 km and 65 km are used in Ground Motion Prediction Equations. Characteristic earthquake method is considered and the characteristic magnitude is used as 7.2 in GMPEs. Probabilistic study is conducted on this structure by using Monte Carlo simulations with the selected structural parameters. Probabilistic distributions for different parameters are taken from various studies in literature. Random samplings are generated for each parameters according to the belonging probabilistic distributions. For comparison purpose the structure is also analyzed as a fixed-base structure. Same procedures are repeated for the fixed-base structure. Failure of nonstructural components are investigated in two different ways. The first failure criterion is overturning-sliding behavior of server racks. FEMA P58 and ASCE 7-16 is used to calculate acceleration limits for anchored nonstructural components. The second failure criterion is the acceleration limitations of servers given by producers and researchers. A special MATLAB code script is generated to run Monte Carlo simulations on OpenSees platform. Fragility curves are generated according to the predefined failure criteria. Risk curves are created for both structures with the site specific annual hazard curve and generated fragility curves. Results show that base-isolation systems reduces the accelerations significantly comparing to the fixed-base structures in higher floors. Another outcome is the isolation systems are highly sensitive to earthquake characteristics rather than structural variables in terms of accelerations. It was also understood that the critical failure mod in data centers is the overturning-sliding behavior rather than vibration failure of servers.
-
ÖgeA3 türü düzensizliğe sahip betonarme bir yapının DBYBHY-2007 ve TBDY-2018 esaslarına göre incelenmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020-03) Şimşek, Furkan ; Özkul Aksu, Tülay ; Yapı Mühendisliği Bilim DalıDoğal afetler geçmişten günümüze kadar insanlık tarihinde önemli sonuçlara yol açmış olaylardır. Bu doğal olaylarının başında ise deprem gelmektedir. Hem Türkiye hem de Japonya, Filipinler ve Yeni Zelanda gibi dünyada deprem kuşağında bulunan diğer ülkeler sık sık deprem konusu ile gündeme gelmektedirler. Her ne kadar depreme karşı önlemler alınmaya çalışılsa da depremin yıkıcı etkisi, her zaman insanlık tarihinin sınavı olmuştur ve önemli derecede can ve mal kaybına yol açmıştır. Bu doğal olaya karşı birçok alanda gelişen teknoloji ile birlikte çeşitli önlemler alınmaktadır. Dikkate alınması gereken diğer bir önlem ise deprem etkisi altında yapıların dayanımını sağlamaktır. Bunun güvenliğini sağlamak ise yönetmelikler ve şartnameler gibi devlet nezdinde kararlar alınarak yürürlüğe koyulmasıdır. Ülkemizde bugüne kadar toplam 11 adet yönetmelikler ve talimatnameler yayımlanmıştır. Bu tez kapsamında ise tasarımı yapılan betonarme bir üst yapının hem Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik-2007' ye hem de Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği-2018' e göre deprem etkisi altında analizi yapılarak sonuçlar karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmalar sonucunda ise A3 türü düzensizliğe sahip bir yapının her iki yönetmeliğe göre farklılıkları ortaya konmuştur. Tez kapsamında incelenen yapı, bodrum katlarla birlikte 20 katlı olup planda düzensizlikler ana başlığı altındaki A3 türü planda çıkıntılar bulunması durumuna sahiptir. Yapı kirişli plak döşeme taşıyıcı sistemi ile tasarlanmış olup, planda iki eksene göre simetriye ve tüm katlarda aynı düzene sahiptir. Radye temele sahip bu yapının bodrum katlarını çevreleyen rijit betonarme perdeler yer almaktadır. Tezin ilk bölümü, depremin ne ifade ettiğini, coğrafi açıdan açıklanmasını içermektedir. Doğal afetlerin, jeolojik ve meteorolojik olarak iki ana gruba ayrıldığı anlatılmıştır. Depremin ise yer kabuğundaki hareketlilik olarak tanımlanan jeolojik doğal afetler grubunda olduğu vurgulanmıştır. Depremin tanımı yapılarak Türkiye' nin bulunduğu deprem kuşağı görsel ifadelerle açıklanmıştır. Ayrıca Türkiye' nin deprem geçmişi ile ilgili bilgiler verilerek bugüne kadar yürürlüğe girmiş deprem yönetmelikleri kronolojik olarak listelenmiştir. Ayrıca tezin amacı ve kapsamı detaylı olarak açıklanarak yapıdaki A3 türü düzensizliğin nedeni belirtilmiştir. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği-2018' de verilen bazı konulara değinilerek tez kapsamında değerlendirilen yapı hakkında kısaca bilgiler verilmiştir.
-
ÖgeAfet lojistiğinde araç rotalama problemi ve geliştirilen iki aşamalı bir optimizasyon yöntemi ile uygulama(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Bal, Mustafa ; Çelik, Hüseyin Murat ; 634995 ; Şehir ve Bölge Planlama Anabilim DalıGünümüzde mal, hizmet veya insanların bir noktadan başka bir noktaya ulaştırılması faaliyetlerine dahil olan binlerce kuruluş bulunmaktadır. Çağımızın dinamik koşullarından dolayı kuruluşların hedefleri ve kısıtlamaları oldukça değişkendir. Bu kapsamda organizasyonların en çok karşılaştıkları sorunlardan biri de araçların hizmet noktalarına dağıtımı, ulaştırma ve lojistik gibi faaliyetlerinin doğru şekilde yapılamamasıdır. Bu kuruluşlardan biri de acil yardım durumlarında (afet vb. olaylar sonrası yardım hizmetleri) ulaştırma hizmeti veren organizasyonlardır. Bu faaliyetler için tahsis edilmiş araçların bahsedilen konuları gerçekleştirmek için bir rota üzerinden faaliyete geçtikleri andan bu rotayı tamamlama anına kadar geçen aradaki süre düşünülünce harcanan süre miktarı, oluşan maliyetler ile harcamalar ve bu hizmet sonunda elde edilecek fayda bu organizasyonlar için de geçerliliğini korumaktadır. Ulaştırma konusunda rota planları ve rotalama faaliyetleri tüm organizasyonlarda olduğu gibi acil durum hizmetleri (ambulans, kurtarma araçları gibi) kapsamında faaliyet gösteren organizasyonlar için de önemlidir. Afetlerin yol açtığı sonuçlar düşünüldüğünde ulaştırma konusundaki her türlü fayda organizasyonel başarıları artıracağı gibi toplumun da faydasını artırır. Toplumsal fayda aynı zamanda sosyal faydadır. Afetlerin ölümcül etkisini en aza indirme ve afet sonrası iyileştirme ile rehabilite çalışmaları ile sosyal fayda maksimize edilebilmektedir. Bunun için ulaştırma sistemlerinde yer alan her bir aracın afet bölgelerine en kısa sürede ulaşması oldukça mühimdir. Bu önem literatürde de ilk 72 saatlik zaman dilimi içerisinde yardımı ulaştırma şeklinde belirtilmiştir. Aynı şekilde deprem gibi yıkım gücü çok yüksek afetlerde ise ilk 12 saatte yardım hizmetlerinin ulaşması elzem bir konudur. Bu sebeplerden ötürü afet lojistiği için araç rotalarından oluşan bir ulaşım ağ planı oldukça önemlidir. Ulaştırma sisteminde yapılan planlamalar birer çizelgeleme örneğidir ve bu çizelgelemeler de rotalama ile özdeşlik göstererek konunun tamamlayıcısı haline gelmektedir. Araçların optimum rotalara sahip bir ağ içinde hareket etmesini sağlayacak planlama faaliyeti her sistem için uygulama alanı bulabilecek bir konudur ve bu özelliği ile sahip olduğu amaçlarda da çeşitlilik görülebilmektedir. Araç rotalama başlığı altında ulaşılmak istenen amaçlar çeşitlilik göstermektedir ve bunlardan bazıları, yolda harcanan sürenin minimum olması, maksimum müşteriye ulaşabilme, minimum maliyeti sağlama, maksimum karı elde etme ve minimum riske sahip yolların kullanılması gibidir. Bu amaçlar zaman içinde çeşitlenmiş ve daha detaylı hale gelmiştir. Araç rotalama ilk olarak Hamilton'un Halka Teorisi temelli ortaya çıkan gezgin satıcı problemi ile açıklanmaya çalışılmıştır. Zaman içerisinde de tır taşıma problemi olarak şekillenmiş ve günümüze araç rotalama problemi olarak ulaşmıştır.
-
ÖgeAfetlerde yaralı taşıma sistemi tasarımı için benzetimle analiz ve stokastik programlama modeli: istanbul depremi için pilot uygulama(Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2021) Çağlayan, Nadide ; Satoğlu, Şule Itır ; 682659 ; Endüstri Mühendisliği Anabilim DalıAfetler; ani gelişen, doğal veya doğal olmayan olaylar sonucunda ortaya çıkan ve çok sayıda kişiyi hem sağlık açısından hem de maddi olarak etkileyen olaylardır. Afetin olumsuz etkilerinin üstesinden gelebilmek için öncesinde organizasyon çalışmalarının afet yönetim yaklaşımıyla planlanmış olması gerekir. Afet yönetimi, olayların ortaya çıkmasından önce başlayan ve durumun eski haline döndürülebilmesi ile tamamlanan dinamik yapıda bir yönetim sürecidir. Arama-kurtarma faaliyetlerinin yürütülmesi, ilk yardım, yaralı nakli, geçici sağlık merkezlerinin konumlarının belirlenmesi ve kurulum süreçleri, gerekebilecek kaynak ve ekipmanlar, iletişim ve haberleşme kanalları, sistem elemanlarının koordinasyonu, malzeme akışı gibi birçok konuda afet öncesinde eylem planlarının hazırlanması gereklidir. Afet yönetimi sürecinde alınan neredeyse tüm kararlarda ilk amaç hayat kurtarmaktır. Yaralıların kurtarılması, ilk müdahalenin yapılması ve gerekirse sağlık kuruluşlarına nakledilmesi doğrudan insan hayatıyla ilgili olduğu için büyük öneme sahiptir. Çalışmamızda büyük ölçekli afetlerde yaralıların triyaj alanından hastanelere ulaştırılana kadar taşıma süreci incelenmektedir. Çalışma, yaralı taşıma süreci için karar destek aracı önerisi, etkili faktörlerin belirlenmesi ve ambulans konumlarının, sayılarının belirlenerek yaralı atama ile ilgili kararların alınabilmesi için matematiksel programlama modelinin geliştirilmesi olmak üzere iki bölümde ele alınmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde yaralıların ve hastane kapasitelerinin gerçek zamanlı takibini sağlamak için Radyo Frekansı ile Tanımlama teknolojisi bazlı veri temelli bir karar destek aracı önerilmiştir. Afetlerde bilgi sistemleri ile ilgili çalışmalarda karar destek sisteminin etkileri ve müdahale aşamasında karar verme konularına etkileri yeterince çalışılmadığı görülmüştür. Yaralı taşıma sürecinde bilgi sistemlerine dayalı süreçler ile mevcut durumların karşılaştırılarak değerlendirildiği çalışmaların da sınırlı sayıda olduğu anlaşılmıştır. Afetlerde simülasyon çalışmaları daha çok hastane içi süreçleri ve triyaj politikalarını analiz etmektedir. Ancak bu çalışmalarda da büyük ölçekli ve nadir gelişen olaylar için bilgi sistemi önerisinde bulunulmamıştır. Bu çalışmada, önerilen bilgi sistemi, uygulama stratejisi ve yaralı nakil optimizasyonu için performans kriterlerine göre önemli faktörler analiz edilmiştir. Hazırlık aşamasında hem bilgi sisteminin tasarım aşamaları hem de önerilen uygulama stratejisi için ayrıntılı akışlar hazırlanmıştır.
-
ÖgeAkıllı çok ölçütlü yasal takip avukatlık ofisi performans yönetimi sistemi(Fen Bilimleri Enstitüsü , 2020-06) Uruç, Erdinç ; Onar, Sezi Çevik ; 642735 ; Endüstri Mühendisliği Anabilim DalıYapılan tez kapsamında, zamanında ödenmeyen borçlar için firmaların birlikte çalıştığı yasal takip süreçlerini yürüten avukatlık ofislerinin performanslarının ölçülmesi için bir model geliştirilmiştir. Model geliştirilirken analitik hiyerarşi süreci ve bulanık analitik hiyerarşi temel alınarak iki farklı yöntem ile hesaplama yapılmıştır. Hesaplamaları yapmak üzere Java dili kullanılarak bir yazılım uygulaması geliştirilmiştir. Yazılım uygulaması, hem AHP(Analitik Hiyerarşi Prosesi) hem de BAHP(Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi) için firmaların performanslarını hesaplamakta ve hesaplama sonucunda avukatlık ofislerini performans puanına göre sıralamaktadır. Günümüzde ödenmeyen borçların miktarı gün geçtikçe artmaktadır. Firmalar müşterilerine ürün ve hizmetlerini sunmakta ancak her zaman bunların karşılığında ödemelerini zamanında alamamaktadır. Bu durum firmaların nakit akışlarını, cirolarını, kredi puanlarını ve hatta marka değerlerini ciddi anlamda etkilemektedir. Bu nedenle firmalar ödenmeyen borçların tahsilatı konusuna büyük önem vermektedirler.
-
ÖgeAn alternative approach to accident analysis and prevention: Road safety audit(Institute of Science And Technology, 2020) Yücel, Hassanburak ; Atahan, Ali Osman ; 633553 ; Ulaştırma Mühendisliği Bilim DalıOne of the most common studies in the world within the scope of road safety is the Road Safety Audit. The Road Safety Audit, which was carried out for the first time in England, has been carried out in many countries for more than thirty years. Road Safety Audit basically follows the steps of auditing a road section, determining safety problems, and taking necessary measures. In the Road Safety Audit, analyzes are carried out in the field with the help of various checklists, and the problematic points are tried to be determined. The main topics in the checklists are; general topics, intersections, interchanges, alignment, and cross-section. In addition, road users and road surface issues are also evaluated. Within the scope of this thesis, the accidents that occurred in Ankara between 2016-2019 were examined with the aid of the Geographical Information Systems supported by the Kernel Density method. As a result of the analysis, the Road Safety Audit was carried out for Atatürk Boulevard, where most accidents occurred. In Road Safety Audit; general issues, intersections, interchanges, alignment, cross-section, road user and road surface were inspected. As a result of the analyzes, it was determined that Atatürk Boulevard, which was built approximately 100 years ago, is the busiest region of the city and could not meet the traffic demand. In addition, the difference between the design speed and the average speed of the drivers has been found to cause safety problems. Besides, it is determined that advertisement signs are frequent because of being the busiest region of the city and this restricts the view distance. Moreover, some deformations on the road surface have been observed to cause safety problems. Furthermore, it has been determined that the design contains safety problems for disabled individuals and bicycle users. As a result, it was determined that Atatürk Boulevard could not meet the traffic density of today, but with the measures taken, there would be a decrease in the number of accidents.
-
ÖgeAn intelligent overtaking assistant for autonomous racing cars( 2020-07) Armağan, Ersin ; Kumbasar, Tufan ; Department of Control and Automation EngineeringNowadays, advanced driver assistance systems are becoming more popular since they are being used more and more in commercial vehicles. Interest in advanced driver assistance systems is growing because they prevent car accidents and improve driving comfort. As a solution, computational/artificial intelligence applications have been employed in the literature to design advanced driver assistance systems. Control systems such as PID controllers, fuzzy logic based controllers are also widely used for advanced driver assistance systems. Recently, the usage of fuzzy logic based control systems in the control of advanced driver assistance systems and autonomous driving systems has also increased significantly. Fuzzy logic based systems are preferred in many research areas because it is capable to imitate expert behavior even in complex systems. For example, fuzzy logic based control systems are effectively implemented especially decision-making applications, system modeling and control applications.
-
ÖgeArchitectural retrofit of educational buildings towards nearly zero energy and cost optimal levels considering the life cycle and occupant comfort(Institute of Science and Technology, 2020) Ferdos Moazzen, Nazanin ; Tanaçan, Leyla ; Mimarlık Anabilim DalıThe thesis research is going to be one of the pioneer studies about school buildings' environmental impacts during their life cycle in Turkey and provide a basis for further analysis and studies. The study will be a base for further research. According to research conducted all over the world, it is known that the current fossil energy resources will be inadequate to meet energy demand in the next decades and that the share of buildings in total energy consumption is very high. The main aim of the thesis study is to focus on the Life Cycle Energy Consumption (LCEC) and the Life Cycle Cost (LCC) efficiency of educational buildings in different climatic regions of Turkey, considering the comfort conditions. Analyses on LCEC and LCC efficiency of a project was conducted in order to generate a reference model, which can represent large-scale educational projects in different climate of Turkey.
-
ÖgeAutomated lane change decision making for autonomous vehicles using machine learning techniques(Graduate School Of Science Engineering And Technology, 2020) Nasırı, Mehdi ; Günel Öke, Gülay ; 638083 ; Department of Control and Automation EngineeringAutonomous cars play a significant role in the future of transportation. Due to the progress in Artificial Intelligence, it is anticipated that future smart cars and trucks will be driverless, accident avoiding, and efficient. They eliminate human driving errors and supply safe travel by reducing reaction time lag and safe lane change. To reach these goals, automakers have invested in the research areas regarding the current challenges to reach the expected results. Following the recent advancement in machine-learning algorithms, it is expected that driver-less cars will appear in the market within the next two decades. Self-driving cars received considerable attention during the past ten years. The concurrency of this attention with the rise of deep learning and deep reinforcement learning algorithms is not a coincidence. Deep learning algorithms found their path into the autonomous vehicle applications first by applying convolutional neural networks (CNN) to image classifications. The obtained promising results have motivated researchers in the area of the autonomous vehicles to utilize deep neural networks in the perception layer of the advanced driver-assistance systems (ADAS). The perception layer in ADAS is responsible for detecting and classifying actors surrounding the ego vehicle, e.g., cars, pedestrians, and cyclists. After creating a bird-eye-view (BEV) mapping of the environment, the sensor fusion layer identifies and tracks the other actors in the scene. Then, a decision-making algorithm produces high-level actions - e.g., ChangeLane, Accelerate, or Stop - to minimize a pre-defined cost function, usually to avoid collisions and achieve a goal location as soon as possible. Trivially, after producing optimal high-level actions, lower-level controllers generate the desired throttle and steering angle to follow the given commands. This thesis investigates autonomous lane-change by utilizing different methods such as Q-table, reinforcement learning, and neural network. The autonomous lane change is one of the crucial parts of ADAS's decision-making center, especially while driving on highways. Currently, the autonomous vehicles, that actively drive in cities cannot perform safe and reliable lane changes without relying on the human driver. Most of the companies utilize the Finite State Machine approaches to generate heuristic decisions based on the driving situation. However, these techniques may not generalize enough to capture different driving situations affected by the environment, road, and traffic conditions. Recently, Reinforcement Learning algorithms have shown promising results in producing discrete actions by observing discrete and continuous environments. Thus, we have decided to apply these algorithms to tactical decision making in highway driving tasks for self-driving cars. To this end, we have simulated the grid-world of the car on PyGame environment with four number of lanes and three different actions such as turning left, turning right, and stay on the lane. Finally, we compared the results of different methods and came up with different future work scenarios to see the feasible impact.
-
ÖgeBetonarme çerçeve sistemlerin kolonlarında bindirmeli boyuna donatı ek yerinin davranışa etkisinin belirlenmesine yönelik deneysel bir çalışma(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Safarli, Murad ; Yüksel, Ercan ; 636932 ; İnşaat Mühendisliği Anabilim DalıYapı mühendisliğinde yapıların özağırlık, haraketli yükler, deprem etkileri gibi farklı tesirler altında yapı elemanlarını oluşturan malzemelerin fiziksel özelliklerinden yaranlanılarak en ekonomik ve yeterli dayanımda tasarımının yapılması amaçlanır. Son zamanlarda teknolojik gelişmelerin ışığıyla daha önceki dönemlerde hesabı zor olan deprem kuvvetlerinin yapı üzerindeki etkilerinin sonuçlarını daha gerçeğe yakın verebilen hesap yöntemleri geliştirile bilmiştir. Bu gelişmeler sonucunda farklı yapısal parametrelerin yapı sistemlerinin deprem performansına etkisi araştırma konuları arasına girmiştir. Bu çalışma kapsamında literatürde eksikliği bulunan "kolon bindirmeli boyuna donatı ek yerinin betonarme yapı sistemlerinin performansına etkisi" konusu kolonlarından birinin boyuna donatıların bindirmeli ek yerinin kolon alt, diğerinin orta 1/3-lük bölgesinde yapıldığı 1:1 ölçekli betonarme çerçeve üzerinde YDMLab-da yöndeğiştiren çevrimsel yüklemeler altında deneye tabi tutulmuş ve akademik alanda kullanılan iki farklı (DC2B ve VecTor5) sayısal analiz programlarıyla modellenerek hesabı yapılmıştır. Tez 4 bölümden ibaret olmaktadır. Tezin birinci bölümünde giriş ve amaç altbaşlıkları verildikten sonra yapılmış olan literatür araştırmasının konuyla yakından ilişkili olduğu düşünülen makaleler hakkında özet bir bilgi verilmiştir. İkinci bölümde deney numunesinin elemanlarının kesit bilgileri, çerçeve çizimleri, deney üretim aşamaları, malzeme deneyleri ve sonuçları, deneyde kullanılan ölçüm aletleri hakkında bilgi verildikten sonra deneyde kullanılmış olan yöndeğiştiren yerdeğiştirme çevrimlerinin protokolünün çıkartılması anlatılmış ve deney verisinin işlenerek sonuçları sunulmuştur. Üçüncü bölümde DC2B ve VecTor5 programları hakkında bilgi, modelleme teknikleri, kesit analizlerinin nasıl yapıldığı ve ilgili simulasyon sonuçlarının deney verilerinden elde edilen sonuçlarla karşılaştırılması yapılmıştır. Dördüncü bölümde ise sonuçlar kısaca özetlenmektedir. Daha önce yapılmış olan araştırmalarda araştırmacıların deneylerde kullandıkları numuneler konsol kolonlar ve ya kiriş elemanlar olmuştur ki bu tür izostatik numuneler tek eğrilikli olarak çalışır. Bu çalışmanın önemli farklılıklarından bir tanesi 1:1 ölçekli betonarme çerçeve numunesi kullanarak bindirmeli donatı eklerinin çift eğrilikli çalışan kolonlarda davranışının öğrenilebilmesidir.
-
ÖgeBIM for infrastructure: A spatial perspective to utility network management using BIM applications(Institute of Science and Technology, 2020) Sürücü, Nurhan ; Demirel, Hande ; 634989 ; Department of Geomatics EngineeringTechnological researches continue to offer more and more new opportunities, which creates a variety of effects not only in the informatics sector but also in the agriculture, economy, health, education, and construction sectors. The production activities in the construction sector are gradually increasing; however, it has become an important problem to investigate the reason of low efficiency and high cost in the construction sector. Building information modeling provides various possibilities for the solution of these problems in the construction industry. Building information modeling offers a system management covering all the processes from the planning phase of the project to the operation and maintenance phase of the facility. Moreover, it provides the solution for coordination and collaboration problems at this stage as it offers 3D modeling opportunity in the project, especially at the design stage. It also provides a cost calculation analysis, clash detection, and project progress simulation. However, researches about the implementation of BIM applications mostly focus on the superstructure part of the construction. Therefore, the part related to infrastructure construction is more limited than superstructure construction. As for the infrastructure construction, researches on BIM applications are generally limited to the bridge, railway, and tunnel studies; therefore, research on utility infrastructure networks such as drainage, electricity, irrigation, and telecommunication studies is limited. Research on smart cities has been increasing recently. Smart cities include all of the superstructure and infrastructure systems; however, research on this is usually done on a base of buildings. Superstructure systems are constructed by the reference of infrastructure systems. For this reason, it can be thought that this study is an introduction to smart cities as it is the first step in the transition to smart cities. The main purpose of writing the thesis is to show how the process of BIM applications in the utility infrastructure works are done and to present researches for the solution to the problems encountered in this stage. In this process, the stages of BIM applications that will be used in infrastructure systems for the prevention of data loss, waste of time, rework and unnecessary expenses in the infrastructure sector are examined. Especially, by choosing the SDHO Project as a case study, it is indicated by transforming 2D IFC utility network drawings to 3D utility models.
-
ÖgeBir başkentin morfolojik değişimi: Ankara örneği(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Günay Boz, Melike ; Kubat, Ayşe Sema ; 630679 ; Kentsel Tasarım Ana Bilim DalıDünyadaki pek çok ülke başkentleriyle bilinmektedir. Başkentler, yaşanılan tarihsel süreçlere, kenti yönlendiren stratejik kararlara ve zamanla değişen koşullara yakından tanık olan ana kahramanlardır. Kentler gelişip büyürken morfolojik yapıları da değişmektedir. Kentlerin oluşumunda etkin role sahip olan planlama ve tasarım kararları da bu değişimlerden etkilenmektedir. Sözü geçen değişim sürecinin başkentleri özel kılan morfolojik karakterleri üzerinde önemli ölçüde farklılıkları ortaya çıkaracağı düşüncesi çalışmanın temel problemini oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, bir başkentin zamanla değişimi ve gelişiminin morfolojik olarak analiz edilmesidir. Bu noktada araştırılan başlıca soru, bir başkenti diğer şehirlerden farklı kılan planlama kararları ve mekânsal özellikleri tespit etmek yönünde olmuştur. Bu sorunun tespitine yönelik olarak, kentsel değişime etki eden politikalar, ekonomik ve kültürel süreçler başkent kavramı özelinde araştırılmaktadır. Türkiye'nin başkenti Ankara da tarihsel gelişimi boyunca birçok planlama ve tasarım kararından etkilenmiş ve bu etkiler kentin özgün karakterini oluşturan alanlarda da kendini göstermiştir. Çalışma kapsamında, Ankara'yı başkent yapan özgün mekânsal ve karakteristik alanlar morfolojik olarak araştırılmış; bu alanları çevreleyen süreçler ve etmenler analiz edilmiştir. Çalışmanın yöntem kurgusu, iki farklı morfolojik yöntem ile başkenti tanımlamayı ve kentteki değişimi analiz etmeyi hedeflemektedir. Yöntemin uygulanmasında, Başkent Ankara'ya etki eden tarihsel dönemler ve planlama kararları kent ve bina ölçeğinde çalışılmaktadır. Cumhuriyet dönemi itibariyle Ankara'nın başkent karakterine yön veren önemli tarihsel dönemler ve planlama kararları tarihi haritalar ile incelenmiş ve başkent için özgün anlama sahip olan mekânlar tespit edilmiştir. Ankara'nın kentsel biçimlenişine etki eden tarihsel dönemlerin kent yapısına etkilerinin analizinde matematiksel bir yöntem ile çalışılmış ve Mekân Dizim (Space Syntax) yöntemi kullanılmıştır. Mekân Dizim yöntemi eşliğinde ulaşılan analitik bulgular ile, başkentin tanımlanmasında rol oynayan karakteristik yerlerin/ yapıların/ aksların kentsel ölçekte kanıtlanabilir veriler ile tespiti sağlanmıştır. Gerçekleştirilen analitik bulgularda, Başkent Ankara'nın Cumhuriyet dönemini yansıtan anıtsal nitelikte kent aksının günümüzde de varlığını koruduğu ancak; kentsel potansiyelinin azalarak yerini yeni dönemde gelişen ekonomik ve politik taleplerle birlikte batı aksına bıraktığı sonucuna ulaşılmıştır.
-
ÖgeÇelik plakalı perde duvar sistemleri(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020-07) Taştan, Halil Furkan ; Turan, Ömer Tuğrul ; 639097 ; Yapı Mühendisliği Bilim DalıBu tezde Amerika ve birçok ülkede kodlarda bulunan ama Türkiye'de henüz yönetmeliğe girmemiş çelik plakalı perde duvar sistemleri işlenmektedir. Farklı disiplinlerin gereksinimleri doğrultusunda yapıların yatay kuvvete karşı dayanımında aranan şartları sağlamakta gayet etkin bir sistem olan çelik plakalı perde duvar sistemleri, bu tez içerisinde hem pratikte hem de teoride anlatılmış, avantajları ve dezavantajları üzerinde durulmuştur. İlk ana bölümde çelik plakalı perde duvar sistemleri açıklanmış, avantajları ve dezavantajları üzerinde durulmuş, yönetmelikte olan ve yönetmeliğe girebilecek sistemler tanıtılmıştır. Tipik çelik plakalı perde duvar sistemleri yatay kuvvete karşı özellikle yüksek binalarda kullanılan bir sistem olsa da, sistemin elemanları veya davranışı gereği farklı tiplerde taşıyıcı istem türleri önerilmiştir. Deneyler ve yazılımlarla desteklenen bazı yeni sistemler yönetmeliklerde bulunmamasına rağmen yapının davranışına göre taşıyıcı sistemde düzelmeler sağlayarak, hem ekonomik olarak hem de yapı elemanı olarak tasarımcıya daha uygun şartlar sağladığı gözlemlenmiştir. Ayrıca tarihte şartlar ve gereksinimler gereği yapılarda kullanılan bu taşıyıcı sistemler örneklenmiş, diğer yatay kuvvete karşı dayanım gösteren diğer taşıyıcı sistemlere göre farklılıkları anlatılmıştır. İkinci ana bölümde tek katlı çelik plakalı perde duvar sisteminin yönetmeliğe göre hesaplamaları gösterilmiş ve hesaplanan sistemde AISC yönetmeliğince istenen şartlar sağlanmıştır. Ayrıca sistemde söz konusu bazı elemanlar üzerindeki kuvvet değerlerini bulmak için farklı yöntemler önerilmiş ve bu yolların avantaj ve dezavantajları anlatılmıştır. Üçüncü ana bölümde çok katlı bir çelik yapının ana yatay kuvvete dayanım sistemi çelik plakalı perde duvar sistemi olarak tasarlanmış ve hesaplamaları gösterilmiştir. Katlarda bulunan çelik plakalı perde duvar sistemlerinin birbirleri üzerindeki performans etkileri dolayısıyla hesaplamalar yeniden gösterilmiş ve ikinci ana bölümde olmayan yapıdaki diğer eleman hesaplarını gerektiren diğer hesaplamalar da verilmiştir. Yapının tasarımında esas olarak Türk deprem ve çelik yapılar yönetmeliği kullanılsa da Amerikan Deprem ve Çelik yönetmeliğine de bazı durumlarda başvurulmuştur. Ayrıca yönetmelikte kullanılması izin verilen iki farklı yöntemden biri seçilerek yapı tasarlanmış ve bunun yanı sıra diğer yöntem de açıklanmıştır.
-
ÖgeDağıtım şebekelerinde aşırı akım rölesi ile adaptif koruma(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020-07) Var, Hakan ; Türkay, Belgin ; 637246 ; Elektrik Mühendisliği Anabilim DalıÇevreyi koruma bilincinin artması, yenilenebilir enerji kaynaklarına ulaşımın kolaylaşması, elektrik fiyatlarının artması bireyleri ve şirketleri kendi enerjisini üretmek istemesidir. Tüm bu etkenler mikro şebekelerin kurulumunu ortaya çıkarmıştır. Mikro şebekeler bölgesel olarak içerdikleri enerji kaynakları ile bölgedeki yükleri beslerler. Bu enerji kaynakları biyogaz, mikro hidroelektrik, güneş santrali, rüzgâr türbinleri, gaz türbinleri, batarya teknolojisi, jeotermal enerji gibi birimlerden oluşmaktadır. Mikro şebeke teknolojisi, mikro şebeke otomasyonu sayesinde ana şebekeye bağlı veya temel şebekeden bağımsız olarak çalışabilmektedirler. Mikro şebekeler arz/talep dengesi gözetiminde temel şebekeye enerji verebilir ya da ana şebekeden enerji alabilmektedir. Ayrıca bir arıza durumunda temel şebeke bağlantısı kesilerek frekans ve gerilim değişimlerinin önüne geçilebilmektedir. Mikro şebekeler hava koşullarından etkilenen rüzgâr türbinleri, güneş santralleri gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına sahip olduğundan ve hem temel şebekeye bağlı hem de güç adası biçiminde çalıştırdıklarından dolayı değişken güç akışına sahiptir. Bu durum mikro şebekelerin kontrolü ve korumasını zorlaştırmaktadır. Geleneksel aşırı akım röleleri birçok sistemi başarıyla koruyabilmektedir. Akım genliği arızanın tespiti için akım yön bilgisi ise arızanın koruma bölgesinde olup olmadığını tespit etmek için kullanılır. Sistemdeki ardışık rölelerin koordinasyonu için röleler arasında zaman aralıkları olmalıdır. Bu zaman aralıkları röle ayar parametrelerinden röle ayarında izin verilen maksimum akım (Is) ve zaman ayar çarpanı (TMS) değerlerine bağlıdır. Bu röleler merkezle ve birbirleri ile haberleşmedikleri için Is ve TMS değerlerini tekrar değiştirmek için manuel bir işlem yapmak gerekir. Özellikle mikro şebekelerin bulunduğu sistemlerde görülen şebeke yük akışının değerinin ve yönünün değiştiği durumda geleneksel rölelerin kullanımı güçleşmektedir. Geleneksel aşırı akım rölelerinin aksine, adaptif aşırı akım röleleri şebekedeki akım bilgileri ve kesici durumlarını kontrol eder. Herhangi bir değişiklik saptanmış ise röle parametreleri olan Is ve TMS değerlerini tekrar hesaplayarak yeni değerlere göre devreye girer. Bu durum yük akışının sıklıkla değiştiği sistemlerde adaptif aşırı akım rölelerinin kullanımının avantajını ortaya çıkarmaktadır. Adaptif aşırı akım rölesinin parametrelerinin değişime bağlı olarak ayarlanabilmesi için rölelerin bir ana merkezle haberleşmesi gerekmektedir. Yeni güç akış değerlerine entegre olması için bu haberleşmenin hızlı ve güvenilir olması gerekmektedir. Haberleşme hattının da olduğu bir otomasyon sistemi kurulduktan sonra adaptif aşırı akım rölesiyle sistemi koruma daha güvenilir, hızlı ve kolay olmaktadır. Geleneksel yöntem ile koruma ve adaptif koruma arasında karşılaştırma yapabilmek için örnek bir mikro şebeke sistemi modellenmiş ve her iki koruma modeli bu şebeke sistemine uygulanmıştır. Modellenen mikro şebeke hem ana şebekeye bağlı hem de ada durumunda çalışabilmektedir.
-
ÖgeDelikli bir kent olarak İstanbul'a bakmak: Kentin müphem alanlarına dair bir araştırma(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Karadaban, Merve ; Erkök, Fatma ; 637988 ; Mimarlık Anabilim Dalı19. yüzyıla kadar kent 'merkez' odağında tanımlanmış ve büyümesi de bu merkezin sınırları içerisinde dikkati çekmiş bir olgu olarak bulunmaktadır. Ancak Endüstri Devrimi sonrasında artan kentsel nüfus ve konutlandırma ihtiyacı kentin merkez odaklı gelişiminden çıkıp yeni merkezler yaratmasına ve olduğundan çok daha büyük bir ivmeyle genişlemesine sebep olmuştur. 'Büyüme' odağındaki kent 20. yüzyıl boyunca kentsel sınırların aşımı ile kentin hem süregelmiş hem de yeni ortaya çıkan sorunlarına çözümler bulmaya çalışmıştır. Bu yeni çıkan sorunlardan ya da durumlardan biri de bazı kent parçalarının büyümek ya da kümeleşmek yerine çözülme, işlevsizleşme, terk edilme, sahipsizleşme, boşalma ya da boş kalma gibi eğilimleri olarak tanımlanabilmektedir. Bir yandan kentin sınırlarını aşan sürekli bir büyüme gözlemlenirken öbür taraftan ise kent içerisinde bazı alanların âtıl hale gelmesinden bahsedilebilir ve bu durum büyüyen bir kentte oluşan 'delikler' olarak nitelendirilebilir. Bu anlamda kent yeni bir terim ile değerlendirilebilmektedir: 'Delikli kent (the perforated city)'. Delikli kent kapitalist şehrin çelişkisinin bir tezahürü olarak tanımlanabilmektedir. Delikli kentte, çeperlerde bulunan kırsal alanlar kent içerisine dahil edilirken, kent içerisinde bulunan arazilerin genelde öngörülmeden çözülmesi ve bu çözülen alanların çoğu zaman kırsal bir görünüme dönüşmesi ile karşılaşılmaktadır. Bu alanlar bir anlamda kır ile kent arasındaki çizgilerin muğlaklaşması ve birbirine dönüşmeye başlaması, ama asla bir kıra ya da kente dönüşmemesi olarak tanımlanabilmektedir. Bu dönüşümler kır ile kent aralığında yeni bir alanın tarifini oluşturmakta ve 'aramekan (in-between space)' olarak belirtilmektedir. Çözülme, işlevsizleşme, terk edilme, sahipsizleşme, boşalma, boş kalma eğilimindeki kent içerisindeki kırsal görünüme bürünmüş ara mekanların, kent içerisinde yarattıkları paradoks, yani kentin kendisine bir çelişki durumu olarak varlığının değerlendirilmesi büyük bir önem arz etmektedir. Bu önem kentin ekonomik, politik, sosyal ilişkilerindeki çatışmaların mekansal ürünleri olmalarından kaynaklanmaktadır. Terk edilmiş fabrikalar, gazhaneler, su depoları, limanlar, antrepolar, şantiyeler, köprüler, tüneller, okullar, hastaneler, askeri bölgeler vs. yakın geçmişin bugüne taşınan kalıntıları 'tanıdık' ile 'garip' arasındaki durumları ile 'karşı-mekân' ya da 'öteki mekân' (Foucault, 2016; Barron, 2014) olarak ele alınabilmektedir. Bahsedilen alanlar bir anlamda kentsel mekanların tersine çevrilmiş hallerini oluşturmaktadır. Kent sürekli olarak bazı mekansal ve davranışsal kodları önümüze sunmaktadır: hız, kontrol, düzen, program, faaliyet...
-
ÖgeDesign and finite element analysis of 100 ton double girder overhead crane(Institute of Science and Technology, 2020-07) Habiboğlu, Serpil Kurt ; 633581 ; Makina Mühendisliği Anabilim DalıCranes are one of the most common transportation mechanisms in industry. It is used in many fields e.g. workshops, warehouses, powerplant stations, installation lines, shipyards and so on. Improvements on crane's potential capabilities have been increased within computer aided design. It is also witnessed that development in material sciences increased load capacity and decreased total weight, production costs. The crane type studied in this paper; overhead bridge crane is working mostly at inner ambients and predominantly repetitive works. The design of the crane starts with defining all classes related with load severity, load recurrence, lifetime group. The listed classifications and size of desired crane are evaluated by the customer and submitted to the producer to be designed. Designer is responsible to provide crane design valid according to internationally approved standards such as BS, EN, ISO, CMAA. However, the final product is always determined by the help of Finite Element Method. Earthquake-Resistant crane with 100ton capacity works in powerplant station as installation crane is aimed to design in this study. The design calculations are based on mostly BS and ISO Standards. The coefficient factors according to these standards are defined so calculations multiplied with expected loads. There are several different coefficients for each load scenario that creates stress on crane girder. The other main factor in this study is investigation of seismic conditions. Istanbul, Turkey is selected as crane location and since it is high hazardous earthquake location, seismic effects must be considered before designing a crane to avoid human death. Hence, seismic conditions due to possible earthquakes in the design location are studied. Possible earthquake datas are collected and implemented on crane load scenarios. Finally, all calculations of load scenarios above mentioned gathered in final equations and dimensions of crane is defined. At the last chapter, determined dimensions of the crane by mathematical calculations are practised in CAD with SolidWorks software. The design is transferred to Hypermesh software and meshes are generated to perform FEM. Thus, the design gets ready when it fulfills most dangerous possible load scenarios and fatigue test. The optimized results gathered by both mathematical equations and FEM are shown in the last chapter.
-
ÖgeDesigning An Augmented Reality Based City Building Game Using Cellular Automata(Fen bilimleri Enstitüsü, 2020) Gürbüz, Şeref Atilla ; Alaçam, Sema ; 637663 ; Mimari Tasarımda BilişimFor the next fifty years, it's expected that the number of people living in urban areas will get higher and higher, and cities will expand in more unpredictable and complex ways. This rapid change and unpredictability of cities show that it's very important for both regional and local management to have better understandings of cities' elements and their relationships with each other. To address these issues and analyses, decision-makers have to strengthen their urban intervention reflexes to make the right choice at the right time. The analysis of the current urban pattern and predictions of development and growth requires a long period, high financial support, and researchers from a wide range of branches. The slow feedback from urban analyses, continuous change of the cities, and fundamental information infrastructure necessitates the adoption of more innovative and rapid methods. In this context, serious games meet all these expectations and fill the gap between researchers, management, architects, designers, and beneficiaries. Towards this aim, previous studies, urban analyses, and different urban scenarios are evaluated in the context of games and serious games. A large number of constraints and variables of the urban dynamics, difficulty in making accurate predictions, merged structures of the urban systems, and complex sub-systems which constantly interact with each other, direct researchers to apply computational design techniques more and more in their studies. Literature reviews that were made in this sense, shows that cellular automata is one of the most prominent computational design techniques in this issue. The flexibilities and computational capabilities of cellular automata are found suitable to create the foundation of urban growth algorithms in the serious game that is designed for this thesis. Within the boundaries of the study, games and serious game concepts are mentioned and games with urban design concepts are studied by describing their notable aspects. These games are discussed on methods they use to simulate urban systems, the use in real-world cases, participatory environments they create, and aim for informative intentions. Game elements that form the game are examined in the perspective of the designed game by focusing on the relationship between the game and play notions, rules, and mechanics of the game, gameplay process, player interactions, and representations. In this direction, the designed serious game is aimed to use cellular automata for in-game mechanics, create a participatory environment for players, and use augmented reality technologies along with board game structure to offer an innovative interaction-workspace that strengthens the urban intervention reflexes of the participants.
-
ÖgeDoğa koruma alanları için bir yönetişim modeli önerisi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Gündoğan, Şeymanur ; Gülersoy, Nuran Zeren ; 637476 ; Kentsel TasarımDoğa koruma alanlarının iyi yönetilmesi, biyolojik çeşitliliğin korunması, doğal kaynakların yönetilmesi ve iklim değişikliğinin önlenmesi gibi küresel ölçekte var olan sorunlar için çözüm olması anlamına gelmektedir. Bu nedenle, koruma ve yönetim eylemleri doğa koruma alanlarının korunarak gelecek nesillere aktarımında kilit unsur olarak görülmektedir. Son yıllarda IUCN gibi global olarak doğa koruma alanlarının korunmasında görev yapan kuruluşlar tarafından yeni yaklaşımlar ortaya konulmuştur. Doğa koruma alanlarının yönetimi yerine yönetişimi kavramı ortaya konularak işbirlikçi korumaya vurgu yapılmaktadır. Yönetişim kavramı Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi'nin Archi hedeflerinde yer almakta olup, ülkelerin ulusal mevzuatlarına farklı yönetişim türlerinin eklenmesi konusunda birçok uluslararası direktif bulunmaktadır. Ülkemizde ise doğa koruma sistemi içerisinde 2011 yılında köklü değişiklikler meydana gelmiştir. Bu durum yetkili kurumlar arasında yetki karmaşası, yasaların uygulanması konusunda farklı yorumlara sebebiyet vererek etkin ve verimli korumanın önünde engel oluşturmuştur. Bu noktadan hareket ile, bu tez çalışması, doğa koruma alanlarının etkin ve verimli bir şekilde korunması için gerekli olan kilit unsurlardan birinin yönetişim olduğu hipotezinden yola çıkarak doğa koruma ve yönetişim konuları arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Doğa koruma alanlarının sınırlarının çizilmesi ve ilan edilmesi süreci ile koruma eyleminin tamamlanmadığı, tüm bu süreçlerin yanında dinamik bir yapı sergileyen doğa koruma alanlarının yönetimi ve yönetişimi konusunda yapılması gereken eylemler olduğu düşünülmektedir. Bu tez çalışması boyunca doğa koruma alanlarının yönetişimini etkileyen ana unsurlar üzerinde durularak yeni yaklaşımlar incelenmiştir. Türkiye'de mevcut yönetim sorunlarından olan doğa koruma alanlarının korunmasında, etkin ve verimli yönetimin önünde engel olarak görülen iki farklı bakanlığın bulunması ve kurumlar arası eş güdümün sağlanmaması, bütüncül bir doğa koruma yasasının oluşturulmaması gibi koruma yönetimine ait sorunların çözümünde dünyada hızla yayılan "yönetişim" modeli ile yeni bir yapılanma önerilmesi araştırmanın amacı olarak belirlenmiştir. Tez çalışmasının araştırma yöntemi, literatür araştırması yapılması ve konuyla ilgili uygulama örneklerinin incelenerek sistem önerisi geliştirilmesi şeklinde belirlenmiştir. Tez çalışmasının literatür araştırması bölümünde, doğa koruma alanlarının tarihsel gelişimi ve doğa koruma alanı kavramı üzerinde durularak koruma ve yönetim eylemlerinin öznesi araştırılmıştır. Doğa koruma alanlarının farklı özelliklerine göre ayrılarak sınıflandırılması yönetim ve koruma eylemleri açısından gerekli olduğu için doğa koruma alanlarının uluslararası ve ulusal sınıflandırma sistemleri incelenmiştir. Literatür araştırmasının son bölümünde ise, doğa koruma alanlarındaki yönetişim kavramı, yönetişim tipolojileri ve ne tür yönetişim modeli uygulamalarının yapıldığı araştırılarak doğa koruma ve yönetişim ilişkisi incelenmiştir. Tez çalışmasının üçüncü bölümünde örnek ülkelerin ve Türkiye'nin doğa koruma sistemleri, idari yapı, doğa koruma sistemine dahil olan aktörler ve kurumlar, yasal mevzuat ve doğa koruma alanlarının yönetiminde belirlenen ulusal stratejiler bağlamında karşılaştırılmıştır. Türkiye ile karşılaştırılan ülkelerin (Fransa, İtalya, İspanya) doğa koruma sistemlerinin yönetimi konusunda potansiyelleri üzerinde durulmuş ve model önerisi için veri toplanmıştır. Bu bölüm içerisinde dünya genelinde uygulama örnekleri seçilerek ve başarılı kabul edilen yönetişim modelleri incelenmiştir. Uygulama örnekleri olarak Avustralya'dan UNESCO Doğal Miras Listesinde yer alan Riding Mountain Biyosfer Rezervi ve Kanada'da yine UNESCO Doğal Miras Listesinde yer alan Büyük Set Resifi Deniz Parkı incelenmiştir. Yönetişim modelleri incelenirken yine coğrafi yapı, aktörler ve kurumlar, yasal mevzuat ve stratejiler üzerinden sistematik bir inceleme yapılmıştır. Tez çalışmasının dördüncü bölümünde, Türkiye'de bulunan doğa koruma alanları için bir yönetişim modeli önerilmiştir. Önerilen bu model Türkiye'deki doğa koruma sisteminin yasal ve yönetsel yapısı üzerinden kurgulanmıştır. Yönetişim modeline oluşturulurken yararlanılan kavram ve örnek model incelemeleri üzerinde durulduktan sonra dört aşamaları bir model ortaya konmuştur. Modelin ilk aşaması olan hazırlık aşamasında doğa koruma sistemine ilişkin ilke ve kriterler ortaya konulmuştur. Hazırlık aşamasında modele ilişkin değerler ortaya konulduktan sonra 8 adet ilke ve 22 adet kriter belirlenerek bir çerçeve oluşturulmuştur. Ardından mevcut yönetim modeli için yönetişim analizleri yapılarak bir değerlendirme çalışması yapılarak mevcut durum ve sorunları belirlenmiştir. Yapılan bu analizler ile doğa koruma sisteminin mevcut yönetişim yapısının mekansal dağılımı, yasal mevzuattaki varlığı ve türü, yönetişim kalitesi gibi konularda durum analizi yapılarak varılmak istenilen amaca ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır. Değerlendirme ve analiz aşamasından sonra üçüncü aşama olan öneri aşamasında mevcut sistemin yeni amaca uygun hale getirilmesi için birtakım önerilerde bulunulmuştur. Öneri aşamasında mevcut doğa koruma sistemini daha güçlü hale getirmek ve yönetişim etkinliği artırmak için yapılacakların yasal mevzuata tanınması için gerekli aşamalar sıralanmıştır. Modelin son aşaması olarak yönetişim eylem planı ile kısa, orta ve uzun vadeli plan ve teşvikler ile yönetişim etkinliği artırmak ve bunun sürdürülebilirliği sağlamak yapılcaklar zaman çizelgesine göre listelenmiştir. Sonuç olarak doğa koruma alanlarının etkin ve verimli korunması bağlamında, doğa koruma alanlarının yönetişim modelinin etkinliği önem teşkil etmektedir. Ortaya konulan doğa koruma alanlarının yönetişim modeli önerisi ile mevcut yetki çatışmalarının yasal ve yönetsel boyutta çözüme ulaştırılması ve doğa koruma alanlarının çok aktörlü bir yapı ile yönetilerek koruma eyleminin sadece merkezi hükümet düzeyinde değil, yerel düzeyde de bilinçli bir çaba haline gelmesini sağlamaktır.
-
ÖgeEarthquake performance and project budget comparison of a conventional building and a seismically isolated building(ITU Graduate School, 2021) Çatlıoğlu, Oğuzcan ; Yanık, Arcan ; Bilir Mahçiçek, Senem ; 678180 ; Disaster ManagementIn the structural design process, various design methods are used all around the world. Seismic isolation is a relatively new method for designing earthquake-resistant structures in comparison with the conventional design approaches. Basically, all the design methodologies specified in the codes and specifications aim to protect life safety of the residents in the building by resisting the forces that may be occured by earthquakes. The energy released by the earthquake must be absorbed by structural elements before the structural failure occurs. While the structures that are designed according to conventional design approaches dissipate the earthquake energy by the help of the possible damages that may be occurred in its structural elements, the aim of base isolation usage is to diminish the effect of the forces that are transmitted to the structure from the ground. Therefore, in base-isolated buildings, the structural elements would be less damaged, and the structure may not lose its functionality after being exposed to different earthquake excitations. Seismic isolation devices are placed into the base of a structure to enhance the ability of energy dissipation. The energy is absorbed by the displacement of the isolation level. This reduces the earthquake effects that the building experiences. In this study, a five-storey structure is chosen to be analyzed from both earthquake safety and cost perspectives. Time history analysis are carried out with SAP 2000 software. The building's width and height are chosen as 40 m and 15 m, in a respective way. The buildings that have same width and height are modelled for two cases. One with fixed base and the other with base-isolation. Time History analysis are performed for both cases by using the same earthquake record to determine the earthquake performance of the buildings. In Case I, the fixed-base building is used. The earthquake performance of the building is obtained by the help of time history analysis. Secondly, a base isolated building is modeled and analyzed. In addition to the comparison of earthquake performance, this study evaluates the cost of these two cases. With no doubt during an earthquake the life safety is the primary concern however financial situation must also be taken into account during the design process. Cost estimation plays a prominent role for financial project budget. It aims to maintain the project with the available resourses. These resources, of course, have limitations since every project have its own budget and time-limit. The method of design has a great impact on the project budget of the building. Design method affects not only the construction cost of project, but also service-life of the project. The costs of both conventional and seismically isolated buildings are calculated. Then, the seismically isolated and conventional buildings are compared in terms of their seismic performance and the project budget.Finally, the result of seismic performance and the cost benefit are presented and discussed according to findings of the analysis. It is obtained from this thesis that, although the initial construction cost of the seismically isolated structure is obviously more than the conventional building, eventually in a possible earthquake scenario seismic isolation may provide financial advantage over the conventional building case.