FBE- Şehir ve Bölge Planlama Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Yayın Türü "Tez" ile FBE- Şehir ve Bölge Planlama Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
Ögeİstanbul'da Göztepe ve Caddebostan mahallelerinde doku değişim süreci ve nedenleri(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2000) Sağlam, Lale Reyhan ; Ocakçı, Mehmet ; 100897 ; Şehir ve Bölge Planlamaİstanbul metropoliten kenti, 1950 yılından itibaren çok hızlı bir değişim sürecine girmiştir. Bu son elli yıllık büyümenin etkileri incelendiğinde fiziksel, sosyal, kültürel, psikolojik v.b. birçok değişimin meydana geldiği görülür. Değişim sonucu oluşan fiziksel farklılaşma, mevcut kent dokusunda değişim, dönüşüm ve yok olma gibi sonuçlar ortaya çıkamıştır. İstanbul metropoliten kentinde gözlenen bu hızlı büyümeyi, anlaşılabilir kılmak için, mahalle ölçeğindeki değişim boyutlarının ortaya konması önem taşımaktadır. İstanbul metropoliten kentindeki doku değişimini incelemek ve elde edilen bulguların değerlendirilmesiyle ortaya çıkan sonuçlarla planlamaya ve tasarım çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla, Anadolu yakasında, bu hızlı büyümenin ve kentsel doku değişiminin, açıkça izlenebildiği bir yer olması açısından Göztepe ve Caddebostan MahallelerijÇalışma alam olarak belirlenmiştir. Bu bölge tarihi gelişme sürecinde oluşan kentsel doku örneklerini hala yansıtması ve İstanbul'da belirli zaman dilimi içinde ortaya çıkan büyük doku değişimlerinden de nasibini almış olması açısından incelemeye değer bulunmuştur. Bu alanda yaşanan değişimlere rağmen, yine de fonksiyonun süreldiUğinin devam etmesi, bu bölgenin incelemeye değer sebeplerinden bir diğeridir. Bölgenin şuurları, demiryolu ve deniz gibi doğal ve yapma çevre elemanları tarafından kuşatılmıştır ve genişlemek için yeterli alana sahip değildir. Araştırma alam üzerinde yapılan çalışmada şöyle bir yöntem uygulanmıştır: Göztepe ve Caddebostan Mahalleleri'ndeki çalışma, doku değişimi üzerindeki etkin konumlarından dolayı belirli dört dönemde incelenmiştir. Bu araştırma 1/5 000 ölçekteki Cumhuriyet dönemi 1923 yılına ait halihazır haritada, 1950 sonrası hızlı gelişim sürecinin etkileri 1960 yılma ait halihazır haritada, 1973 sonrası Boğaziçi Köprüsü ve çevreyollanmn kent dokusu üzerindeki genel değişiminin bu bölgedeki etkileri 1985 yılma ait halihazır haritada ve son olarak mevcut durum özellikleri 1998 yılına ait halihazır haritalar üzerinde analiz edilmiş, doku farklılıkları saptanmıştır. Mahalle ölçeğinde ele alman çalışmada eski döneme ait ve mevcut durumun genel doku yapılan birbirlerine göre farklılıklar ortaya çıkarılmıştır. vuı Göztepe ve Caddebostan'daki kent dokusuna ait bulgular, beş grupta toplanmış ve bu bulguların analizleriyle araştırma alanına ait doku analizi değerlendirmeleri yapılmıştır. Toplanan verilere ait birinci grup analizler, yol durumu ve kavşak analizleridir. 1923, 1960, 1985 ve 1998 yıllarına ait halihazır haritalarlar üzerinde yapılmıştır. Bu dokulardaki, yol kesişimleri olan kavşakların sayılan toplamda ve ana arterlerde bulunmuş, daha sonra bulunan değerler, birbirleriyle karşılaştırılıp, değişim yüzdeleri buna göre değerlendirilmiş ve bu değişimi etkileyen etkenler araştırılmıştır. İkinci grup analizler, yapı adaları ve parselasyon değişimlerinin belirlenmesiyle mevcut halihazır haritalarlar üzerinde yapılmış, bulunan değerler birbirleriyle karşılaştırılmış ve bu değişimi etkileyen etkenler araştuılmıştır. Üçüncü grup analizler, doluluk-boşluk analizleri olmuş, mevcut halihazır haritalarlar üzerinde bina sayılarındaki değişim belirlenerek boş alanların nitelikleri incelenmiş ve değişim oranları belirlenmiş, bulunan değerler karşılaştırılarak bu değişimi etkileyen sebepler araşünlmıştır. Dördüncü ve son olarak üçüncü boyut ile ilgili analizler, bölgedeki binaların kat yükseklMerinin birbirlerine göre değişimini nelere bağlı olduğu ve bölgenin imar planlan bu değişen yükseklik sınırlarına etkilerinin nasıl olduğu incelenerek yapılmıştır. Toplanan bulgular üzerinde yapılan analizler sentezlenerek değerlendirilmiş ve araştırma alanının kentsel dokusunun değişim süreci bu veriler yardımıyla saptanmıştır. Hızlı ve plansız büyümenin kent dokusunda geri dönüşü mümkün olmayan hasarlara sebep olduğunu bu çalışma vurgulamıştır. Göztepe ve Caddebostan örneğinde görüldüğü gibi doku gelişme adı altında değişirken, elli yıl gibi kısa bir sürede geçmişim kaybetmiştir. îstanbul'lunun gözüyle bir hafta sayfiye yeriyken, bugün hızla yükselen beton duvarlar arasında, herhangi bir kent mekanı görünümündedir. Sahip olduğu tanımını kaybetmiş ve bugün yapılmakta olan bina karakterlerinin gösterdiği gibi kaybetmeye de devam etmektedir.