LEE- Jeoloji Mühendisliği-Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/19327

Gözat

Yazar "Bayram, Hatice Nur" ile LEE- Jeoloji Mühendisliği-Yüksek Lisans'a göz atma
  • Öge
    Şirindere (Menderes Masifi, Aydın KB Türkiye) bölgesindeki altın içeren akışkanların karakteristik özellikleri: Mineralojik, jeokimyasal ve akışan kapanım çalışmaları
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023-06-08) Bayram, Hatice Nur ; Kumral, Mustafa ; 505201317 ; Jeoloji Mühendisliği
    Bu çalışma, altın mineralizasyonunun oluşumunu ve bunun metamorfik ve deformasyonel süreçlerle ilişkisini daha iyi anlamak için Aydın'ın (KB-Türkiye) Şirindere bölgesindeki altın içeren solüsyonların özelliklerine odaklanmaktadır. Şirindere bölgesi, Menderes Masifi metamorfik kompleksinin bir parçasıdır. Menderes Masifi'nin temel kayaları ile temsil edilen Prekambriyen yaşlı muskovit şist, muskovit gnays, garnetli granitik gnays ve tremolit-şist birimlerini içerir. Metagranit sokulumları 479±9 My'da oluşmuş ve 230 My'da Triyas döneminde metamorfizmaya uğramıştır. Göktepe Formasyonuna ait Permo-Karbonifer mermerler sahada farklı lokasyonlarda haritalanmıştır. Selimiye Formasyonu muskovit şist ve fillatlardan meydana gelmektedir. Altın içeren kuvars damarları Selimiye mika şistlerinde foliasyonlara uyumlu yerleşmiştir. Damarlar fay hatları ve makaslama zonlarının içinde, K-G doğrultulu olup, mika şistin foliasyon yönüne paralel olarak yer yer budinajlar halinde de yerleşmiştir. Kuvars-karbonat damarlarında iki farklı faz kuvars tespit edilmiştir: birinci faz, ikinci fazı gösteren daha küçük poligonal kuvars kristalleri ile çevrili dalgalı sönme ve tırtıklı kenarlara sahip iri kuvars kristalleri ile karakterize edilir. Saha gözlemleri ve petrografik çalışmalara göre mikaşist içindeki kuvars-karbonat damarları çevresinde meydana gelen hidrotermal alterasyonlar silisleşme, kloritleşme ve serisitleşmedir. Pirit ve hematit, 7,4 ppm'e kadar Au konsantrasyonları olan serbest doğal altınla birlikte, altınlı kuvars damarlarında bulunan cevher mineralleridir. Homojenleşme sıcaklıkları (Th) 178,7 ile 337,3°C arasında değişmektedir. Kuvarsın (klatratsız) ortalama tuzluluk değerleri birincil ve ikincil kapanımlar için sırasıyla ağırlıkça %10.48 ve %8.97 NaCl eşdeğeridir. Klatrat içeren sıvı kapanımlar; kuvars minerallerinin birincil ve ikincil kapanımlar için sırasıyla ağırlıkça %10.84 ve %9.99 NaCl tuzluluk değerleri vermektedir. Klatrat içermeyen kalsit mineralleri sıvı kapanımlarında, birincil ve ikincil kapanımlar için sırasıyla ağırlıkça %12 ve %7.5 NaCl tuzluluk değerlerine sahiptir. Karbonik faz, oda sıcaklığında görülmez, ancak klatrat kapanımlar donduğunda oluşmaktadır. Bu, çözelti sisteminde karbonik fazın var olduğunu gösterir. Bu sıvılar, düşük bir CO2 konsantrasyonuna ve düşük ila orta tuzluluğa (ağırlıkça %0,88–23,89 NaCl eşdeğeri) sahiptir. 178,7 ila 322,5 °C arasında değişen sıcaklıklarda oluşmuştur ve ortalama 277,3°C'de metamorfik bir kaynağa sahiptir. M1, M2, M3 ve M6 olarak metamorfik süreçlerinin yanı sıra D3 ve D4 deformasyonları dahil olmak üzere çeşitli metamorfik olaylar ve deformasyonel süreçler Şirindere bölgesini etkilemiştir. M1, granat içeren granitik gnaysta meydana gelen yüksek basınç-düşük sıcaklık (YB/DS) koşulları ile karakterize edilmektedir. M2, Ordovisiyen'deki granitik sokulumlarla ve metagranitlerle sonuçlanan ortak erime ve migmatizasyon süreçleriyle oluşmuştur. Şistlerde (tremolit-şist ve mikaşist) M3 metamorfizmasının izleri görülür ve bölgesel metamorfizma tüm masif ile birlikte sahada bulunan birimleri de etklilemiştir. M6, Miyosen genişleme rejimi sırasında meydana gelen, çalışma sahasında bulunan granit sokulumlarının üreten son metamorfik evredir. D3, Erken Miyosen'de granit sokulumlarının yerleşmesi ile orojenik çökmenin neden olduğu K-KKD doğrultulu genişlemeli bir deformasyondur. Neotektonik D4 deformasyonları, K-G yönünde genişlemeden kaynaklanır. Kuvars-karbonat damarları ve budinajlar kuzey-güney doğrultusunda uzanır ve D4 deformasyon evresine karşılık gelir. Şirindere bölgesinde altın oluşumunda metamorfizma önemli rol oynar; altın cevherleşmesinin, çalışma alanındaki volkano-sedimanter kayaçların (metamorfizma sonucu Selimiye Formasyonuna ait tremolit ve mikaşistine dönüşmüş) M3 ve M6 metamorfik olayları sırasında hidrasyonu ve dekarbonizasyonu ile oluşan metamorfik sıvıdan kaynaklandığı düşünülmektedir. Mineralizasyonun oluşumu sırasında, hidrotermal sıvılar, çalışma alanında tremolit-şist (metagabro) ile temsil edilen daha önce oluşmuş mafik kayadan altını çözerek re-mobilize etmiş ve daha sonra K-G genişlemeli makaslama zonları (D3-D4) boyunca yukarı doğru hareket ettirmiştir. Bu taşıma boyunca değişen fiziko-kimyasal koşullar (sıcaklık ve basınç azalması) altının kuvars damarları ve budinajları içerisinde oluşmasına sebep olmuştur. Deformasyon ve metamorfizma arasındaki ilişki, yapısal olarak elverişli bölgelerde altın cevherleşmesine sebep olmuştur. Elde edilen verilerin tamamı göz önüne alındığında, Şirindere bölgesindeki altın oluşum süreçleri, mezotermal sistem orojenik altın yatakları oluşumuna benzerlik göstermektedir.