FBE- Geomatik Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Yazar "Aksoy, Ahmet" ile FBE- Geomatik Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeDoğrusal uzaylarda en iyi yaklaşım ve jeodezik uygulamaları(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1987) Ayhan, Emin ; Aksoy, Ahmet ; 14034 ; Geomatik Mühendisliği ; Geomatics EngineeringEn küçük karelerle kestirim yöntemi Jeodezide olduğu gibi diğer uygulamalı bilimlerde de, 19 uncu yüzyılın başından bu yana bilinmekte ve yaygın kullanılmaktadır. Ancak en bilinen ve yaygın yöntem olması nedeniyle, genellikle diğer kestirim yöntemleri gözardı edilmekte ve kestirimin yalnızca en küçük karelerle yapıldığı yanlış kanısı uyan maktadır. Bunun yanısıra, en küçük karelerin klasik yöntem ile bulunan ve anlamları açık olmayan çözüm formülleri en küçük kareleri soyut ol maktan ileri götürememektedir. Bu çalışmada, kestirim problemi doğrusal uzaylarda en iyi yakla şım olarak ele alınmakta ve ayrıca en küçük karelerin, norm tanımına bağlı oluşturulan, sonsuz sayıdaki kestirim yönteminden yalnızca biri olduğu gösterilmektedir. En küçük kareler geometrik ve diagramatik yaklaşımla ele alın makta ve Hilbert uzaylarında somut çözümleri verilmektedir. Geometrik yaklaşımda; Hilbert uzayında tanımlı izdüşüm teoremi ile, en küçük ka relerin minimum norm koşulunu sağlayan bir çözüm verdiği kanıtlanmak tadır. Ayrıca en küçük kareler, geniş bir görüş açısından ve bütün olarak diagramatik yaklaşımla incelenmekte ve çözümlerin kolayca bulun masında kullanılan diagramlar hazırlanmaktadır. Son olarak, günümüzde etkin biçimde kullanılan genel invers'in Hilbert uzaylarında geometrik yorumu verilmektedir.
-
ÖgeİTÜ-ETHZ-TUJJB GPS projesinde değişik kampanya ölçülerinin birleştirilmesi ve sonuçlarının yerkabuğu hareketleri yönünden irdelenmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1999) Kılıçoğlu, Ali ; Aksoy, Ahmet ; 100731 ; Geomatik Mühendisliği ; Geomatics EngineeringJeodezik ağlar jeodezik ve jeodinamik problemlerin çözümünde önemli bir rol oynamaktadır. Jeodezik ağlar bazı doğal olaylardan, ağların sıklaştırılmasından ve yerkabuğu hareketlerinden etkilenmektedir. Aym problemler jeodezik ağların GPS ölçüleri kullanılarak oluşturulması ve sıklaştırılmasında da görülür. Örneğin, iki değişik zamanda ölçülen GPS ağlan birleştirilmelidir ve yukarıdaki etkilere açıktır. Nokta konumlaması, bir yandan yerkabuğu haraketlerini belirlemek öte yandan ağ noktalarının koordinatlarını kullanılması için yayınlamak amaçlarıyla kullanılagelmiştir. Yalan geçmişte, jeodezicilerin elinde yalnızca klasik yersel jeodezik ölçü aletleri ve kısıtlı seviyede uzay jeodezisi teknikleri kullanılıyordu. Fakat, uzay jeodezisi tekniklerinin oldukça hızlı bir şekilde gelişmesi ile kelimenin tam anlamı ile konumlama oyunun kuralları değişmektedir. Uluslararası Jeodinamik GPS Servisi (International Geodynamics GPS Service -IGS) 'nin kurulmasmdan sonra global izleme ağı oluşturuldu ve yüksek doğruluklu uydu yörüngeleri, yer dönme parametreleri, uydu saat katsayıları ve troposfer ve iyonosfer hakkında daha doğru bilgiler elde edildi ve jeodezi kamuoyuna sunulmaya başlandı. Bundan başka, Uluslararası Yer Dönme Servisi (International Earth Rotation Service - IERS) global analiz merkezlerince sağlanan çok çeşitli uzay jeodezisi teknikleri ile elde edilen verilerin birleştirilerek yüksek doğruluklu Yersel Koordinat Sistemlerinin, ITRF94 gibi, oluşturulması görevini üstlenmiştir. IGS ve IERS ürürderinin kullanılması ile plakaların birbirlerine göre hareketlerinin global bir referans koordinat sistemi içerisinde belirlenmesi olanaklı hale gelmiştir. Yer deformasyonlan seküler, periyodik ve episodik (ani) olarak sınıflandırılabilir. Yer deformasyonlan için sebepler aşağıdaki gibi verilebilir; uzay cisimlerinin çekim etkileri, yerin dönmesi ve kutup hareketi, ani deformasyonlar ve plaka tektoniği. Yukanda belirtildiği gibi IGS ve IERS'in kurulmasıyla birlikte yüksek doğruluklu ürünler jeodeziciler sağlanmaktadır. IERS Klasik Yersel Referans Sisteminin ve Klasik Gök Referans Sisteminin kurulması ve bunların diğer referans sistemleriyle bağlantılarının kurulması için ıx gerekli bilgileri sağlamakla görevlidir. IERS Klasik Yersel Referans Sistemini yeryüzüne dağılmış noktalardan oluşan bir devamlı izleme ağı ile gerçekleştirmektedir. Böyle bir sistemin gerçekleştirilmesinde IERS; VLBI, SLR, LLR, GPS ve DORIS ölçülerini kullanmaktadır. IGS'in temel amacı jeodezik ve jeodinamik araştırmaları GPS ürünleri ile destekleyecek bir hizmet servisi oluşturmaktır. IGS ürünleri arasında yüksek doğruluklu GPS uydu yörüngeleri, yer dönme parametreleri, IGS devamlı izleme ağı noktalarının koordinatları ve hızlan, GPS uydu ve alıcı saat bilgileri, iyonsofer ve troposfer hakkında bilgi sayılabilir. Bu ürünler ITRF koordinat sistemlerinin geliştirilmesi, katı yerkabuğu hareketlerinin belirlenmesi, kutup hareketlerinin izlenmesi, bilimsel amaçlı uydu yörüngelerinin hesaplanması, iyonosfer ve troposferin izlenmesi, iklimbilim araştırmaları ve hava tahmini gibi çeşitli bilimsel amaçlı çalışmaları destekleyecek doğruluktadır. Bu çalışmada IGS ve IERS ürürüerinin birçoğu GPS ölçülerinin değerlendirilmesinde kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Bernese V4.0 GPS yazılımı kullanılmıştır. Bernese V4.0 yazılımı hakkında ayrıntılı bilgi yazarların yaymnlanndan alınabilir. Beher GPS kampanyası değerlendirilmiş ve normal denklem sistemleri belirli bir şekilde saklanmıştır. Kampanyaların birleştirilmesinden sonra elde edilen normal denklem sistemlerinin uygun bir algoritme ile birleştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada değişik zamanlarda hesaplanan koordinatların ve diğer parametrelerin birleştirilmesi için "Helmert Bloking" olarak bilinen model kullanılmıştır. Bu yöntemde noktaların doğrusal hızlan gibi yeni ek parametreler birleştirme aşamasında tanımlanabilmektedir. Bu model Bernese V4.0 içerisinde uygulanmış olup bu çalışmada kullanılmıştır. 1990 yılında Marmara bölgesindeki yerkabuğu hareketlerin ve diğer doğal yer olaylarının araştınlması ve izlenmesi amacıyla ETH Zürih/İsviçre, istanbul Teknik Üniversitesi ve Türkiye Ulusal Jeodezi ve Jeofizik Birliği temsilci kurumu Harita Genel Komutanlığı ile birlikte bir proje başlatılmıştır. Bu proje çerçevesinde yaklaşık 50 noktadan oluşan bir ağ oluşturulmuş ve bu ağda tekrarlı GPS ölçüleri gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada 1992, 1994 ve 1996 yıllarında gerçekleştirilen GPS ölçüleri değerlendirilmiş ve birleştirilerek nokta koordinattan ve Marmara bölgesi hız yapısı belirlenmiştir. GPS kampanyalarının değerlendirilmesinde IGS ve IERS ürü^erinin çoğu kullanılmış olup nokta koordinattan ve doğrusal hızlan ITRF koordinat sistemlerinden birinde hesaplanmıştır. IGS izleme istasyonlarından Onsala, Ankara, Wettzel, Kitab, Matera, Zimmerwald noktalarına ilşikin GPS ölçüleri toplanmış ve bu çalışmada kullanılmıştır. IGS uydu yörüngeleri ve uydu saat katsayılan 1994 ve 1996 kampanyalarının değerlendirmesinde, ve CODE uydu yörüngesi ve uydu saat katsayılan 1992 kampanyası değerlendirmesinde kullanılmıştır. IERS yer dönüklük parametreleri (C04 serisi) 1992 ve 1994 yılı kampanyalan için ve IGS yer dönüklük parametreleri 1996 yılı kampanyası için kullanılmıştır. 1992 yılında 27 Ağustos-07 Eylül tarihleri arasında 48 noktada her gün 6 saatlik oturumlar şeklinde GPS ölçüleri gerçekleştirilmiştir. GPS ölçüleri için ETHZ tararından sağlanan 11 adet WM102 GPS alıcısı kullanılmıştır. 1994 yılında 26 Eylül-06 Ekim tarihleri arasında 52 noktada noktada her gün 10 saatlik oturumlar şeklinde GPS ölçüleri gerçekleştirilmiştir. GPS ölçüleri için ETHZ tararından sağlanan 11 adet Leica System 200 GPS alıcısı kullanılmıştır. 1996 yılında 17-22 Eylül tarihleri arasında 11 noktada her gün 10 saatlik oturumlar şeklinde GPS ölçüleri gerçekleştirilmiştir. GPS ölçüleri için ETHZ tararından sağlanan 11 adet Leica System 200 GPS alıcısı kullanılmıştır Beher kampanya Bernese V4.0 GPS yazılımı ile ve Rothacher ve Mervart, 1996'da verilen ilkeler ışığında değerlendirilmiştir. Öncelikle, günlük gevşek koşullu çözümler elde edilmiş ve daha sonra o yıla ilişkin kampanya için sonuç gevşek koşullu normal denklem sisteminin elde edilşmesi amacıyla birleştirilmiştir. Sonuç normal denklem sistemlerinde tüm parametreler elimine edilmiş yalnızca koordinat parametreleri bırakılmıştır. Bundan başka ağın dış kotrolunu amacıyla IGS noktalarından birinin koordinatları sabit tutularak çözümler gerçekleştirilmiştir. IGS nokta koordinatlarının ITRFyy koordinat sistemleri içerisinde bikaç cm seviyesinde elde edilebildiği görülmektedir. Beher kampanya için gevşek koşullu normal denklem sistemleri elde edildikten sonra bunların birleştirilmesi Bernese V4.0 içerisindeki Addneq modülü ile gerçekleştirilmiştir. Normal denklem sistemleri gevşek koşullu (serbest) çözümlerden elde edildiğinden ağın datumu yalnızca uydu koordinatları ile belirlenmektedir. Üç kampanyanın birleştirilmesinde jeodezik datum Onsa, Mate ve Wtzl IGS noktalarının ITRF94 koordinatları sabit tutularak belirlenmiştir. Nokta hızlan gibi ek parametreler Addneq ile birleştirme sırasında tanımlanabilmektedir. Kampanyalar arasında uzun bir zaman aralığı olduğundan normal denklemlerin birleştirilmesinde noktalar için doğrusal bir hız tanımlanmıştır. Nokta hızlan için datum tanımı için IGS noktalarının ITRF94 hızlan sabit alınmış böylece diğer noktaların ITRF94 hızlan hesaplanmıştır. Birleştirmeden sonra tüm noktaların koordinatlan ITRF94 koordinat sisteminde ve kampanyaların ortasına karşılık gelen bir zamanda hesaplanmışı olmaktadır. Birleştirme sonrasında ITRF94 içerisinde IGS noktalarının koordinatlan 1-2 cm seviyesinde belirlenmektedir. GPS ölçülerinde hesaplanan nokta hızlan değişik çalışmalarda verilenlerle oldukça benzerdir.
-
ÖgeBir jeodezik ağın farklı bölgelerindeki uyuşumsuz ölçülerin değişik yöntemlerle saptanması ve dengeleme sonuçlarına etkilerinin araştırılması(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994) Karasu, Gülsüm Hale ; Aksoy, Ahmet ; 39742 ; Geomatik Mühendisliği ; Geomatics Engineering
-
ÖgeSayısal arazi modeli üzerine bir inceleme(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1998) Alp, Osman ; Aksoy, Ahmet ; 75100 ; Geomatik Mühendisliği ; Geomatics EngineeringFiziksel yeryüzü ya da fiziksel yeryüzünde meydana gelen her türlü olayla doğrudan ya da dolaylı olarak ilgilenen meslek grupları için, arazi öteden beri bir ilgi unsuru olmuştur. Bu kapsamda, topografya ya da değişik yüzeylerle ilgilenen insanların, özellikle bilgisayar teknolojisindeki gelişmelerden etkilenmesi kaçınılmaz olmuş, bunun sonucu olarak yüzeyin ya da arazinin daha iyi temsil edilebilmesi için yeni yöntemler ortaya çıkmış ve insanlığın kullanımına sunulmuştur. Bu çalışmada, çok sayıda mühendislik uygulaması için büyük önem taşıyan Sayısal Arazi Modeli oluşturmaya yönelik olarak geliştirilen SAM yazılımı ile, elde mevcut veriler ile sayısal arazi modeli oluşturulmaya ve elde edilen model irdelenmeye çalışılmıştır. Bu irdeleme yapılırken, değişik sayısal arazi modeli uygulamalarına yönelik olarak geliştirilen SAM yazılımının tüm imkan ve kabiliyetlerinden yararlanılmaya çalışılmış, böylece değişik interpolasyon yöntemlerinin değişik yüzey yapılarında nasıl tepki gösterdiği de belirlenmeye çalışılmıştır. Günümüzde sayısal arazi modeli ile sadece çıplak gözle görünebilen fiziksel yeryüzü ya da topografya anlaşılmadığı, değişik mühendislik çalışmalarının farklı verileri kullandığı bilindiğinden, bu çalışmada da topografya yarımda, daha çok jeodezi bilim dalında uygulama alam bulan yükseklik, jeoit yüksekliği, elipsoit yüksekliği, gravite anomalisi gibi büyüklüklerle çalışılmıştır. Çalışmada, test bölgelerindeki verilerin, bu veriler yardımıyla üretilen sayısal arazi modelinin doğruluğunu nasıl etkilediği incelenmiş ve interpolasyona yönelik öneriler ortaya konmuştur.
-
ÖgeYersel Jeodezik Ölçülerde Refraksiyonun Ttm İle Modellendirilmesi Ve Diğer Yöntemler İle Karşılaştırılması(Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Gürdal, Mehmet Ali ; Aksoy, Ahmet ; Jeodezi ve Fotogrametri ; Geodesy and Photogrammetry EngineeringTürbülanslı Transfer Metodu (TTM) son yıllarda mikrometeorolji alanındaki gelişmelerin sonucu olarak ortaya çıkan ve atmosferin katmanlara ayrılmasını öngören yeni bir yöntem olup jeodezik ölçülerdeki refraksiyon hatalarının ortaya çıkarılmasında kullanılması, 1970’ li yılların sonunda olanaklı hale gelmiştir. Ancak klasik jeodezik ölçü tekniklerinin, günümüzde yerini hızla uydu bazlı yeni tekniklere bırakması nedeniyle, TTM yöntemi ile klasik jeodezik ölçülerdeki refraksiyon hatalarının ortaya çıkarılması yaygın bir uygulama alanı bulamamıştır. Bu anlamda bu çalışma, TTM’ in yurdumuzdaki ve dünyadaki ilk önemli uygulamalarından biri olarak gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada, yersel jeodezik ağ ölçülerinde (EDM, düşey açı ve presizyonlu nivelman) sistematik hatalara neden olan refraksiyon etkilerinin TTM ile belirlenmesi amaçlanmış ve Ankara GPS Test Ağı’nda (AGTA) elde edilen sonuçlar ortaya konmuştur. Bu çalışmada, TTM için gerekli parametrelerin elde edilmesinde geçmiş yıllarda meteroloji istasyonlarında gerçekleştirilen tarihi meteorolojik ölçülerden yararlanılmış ve bu ölçüler zaman ve konumun fonksiyonu ile modellendirilmiştir. Böylece istenen yer ve zamana ilişkin TTM parametreleri model katsayıları ile hesaplatılarak yeni ölçüler için olduğu gibi, eskiden yapılmış olan jeodezik ölçülerinin de bu yöntemle refraksiyon hatalarından arındırılması ve böylece yeniden değerlendirilmesi olanaklı hale gelmiştir.