Tasarım alanının yerel bilgiyle ilişkisi: Karşıyaka köyü'ndeki iş birliğine dayalı dokuma uygulamasından öğrenmek

Abstract

Bu tez, tasarımın yerel ile olan ilişkisini yerelden öğrenme şeklinde yeniden formüle ederek bunu Karşıyaka Köyü'ndeki dokuma uygulaması üzerinden anlamayı, belgelemeyi ve elde ettiği bilgiyi tasarım alanına aktarmanın olanaklarını araştırmayı amaçlamaktadır. Bunun için tezde üç ana parçadan oluşan bir yapı kurgulanmıştır. İlk bölümde tasarım disiplininin yerel bağlam ile ilişkisi meselesi tarihsel kökenleriyle literatürde ele alındığı şekliyle tartışılmıştır. İkinci bölümde tasarımda yerel bilgi konusu irdelenmiş ve tasarımda epistemolojik çeşitliliği sağlamanın yöntemleri aranmıştır. Son bölümde ise Karşıyaka Köyü'ndeki dokuma uygulamasının oluş, akış, işleyiş, aktarılış yolları ve biçimleri katılımcı gözlem yoluyla not edilmiştir. Dolayısıyla Karşıyaka dokuma uygulaması üzerinden yereldeki insanların nasıl bildiği ve ürettiği ve bu biçimlerin tasarım yapma ve bilme kanallarına nasıl dönüştürülebileceği konuları, bu tezin temel sorularını oluşturmaktadır.

This thesis aims to reformulate the relationship of design field to local context as learning from the local via understanding and documenting the weaving practice in Karşıyaka Village as well as to investigate ways of translating the obtained knowledge into design practice. For this purpose, a structure consisting of 3 main parts is used in the thesis. The relationship between the discipline of design and local context is discussed along with this relationship's historical roots, and the subject of local knowledge in design is examined. Then, methods of diversifying the epistemological space of design are sought after. Finally, the weaving practice in Karşıyaka Village is investigated in detail through participatory observation. The women of Karşıyaka Village come together to weave rugs and bags on the village streets as a part of a tradition of dowry preparation. From building the production tool (a loom) to distributing the end products (woven fabrics), it is a cooperative process. The social and material aspects of weaving support socialization and require women to cooperate and make decisions together as a community. Exploring the social and material dimensions of social weaving in Karşıyaka, this thesis expands and diversifies the existing understanding of cooperation and participation in the field of design.