Arz Zinciri Yönetiminde Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanımı

Abstract

Bu çalışmanın amacı, günümüzün global ekonomik dünyasında rekabet eden firmalar için etkili bir araç olan Arz Zinciri Yönetimi’nde (AZY) Coğrafi Bilgi Sistemleri’nin (CBS) kullanımını incelemektir. Arz Zinciri Yönetimi, hammaddelerin edinilmesinden, ürünlerin ve hizmetlerin son kullanıcılara ulaştırılmasına kadar bir dizi işlemi kapsar. Bilgi sistemleri bu süreçte, günümüzün ileri teknolojisi sayesinde etkin bir rol oynamaktadır. Bu faaliyetlerden bazıları mekansal bilgilere ve analizlere gereksinim duyar ve bunları kullanarak sonuçlar elde etmeyi amaçlar. Coğrafi Bilgi Sistemleri mekansal nitelikli bilgi sistemleridir ve bu amaçlar için uygun bir araçtır. Gelişmiş ülkelerde şirketler arz zinciri yönetim süreçlerinde CBS’yi kullanarak; onun mekansal sorgulama, analiz, görüntüleme ve öngörü özellikleri sayesinde avantaj elde etmektedirler. Özellikle lojistik şirketleri ve dağıtım yapan şirketler, CBS sayesinde filolarını etkin biçimde yönetebilmekte; araçları için en uygun rotaları belirleyebilmekte ve bu sayede maliyetlerini azaltmakta ve zaman tasarrufu sağlamaktadırlar. Firmalar yeni bir depo, tesis yeri seçiminde de CBS’den yararlanarak mekansal anlamda en uygun kararları verebilmektedirler. Perakendeciler CBS ile etki alanlarını belirleyebilmekte, hangi alanlarda zayıf olduklarını görebilmekte ve bu alanlara yönelik özel pazarlama ve promosyon faaliyetleri gerçekleştirebilmektedirler. Günümüzde firmalar tarafından yapılan her işlem bir veri olarak kaydedilmektedir ve bunlar çok büyük boyutlara ulaşabilmektedir. Bu veriler, mekansal olmayan bilgi sistemlerinde ancak tablo veya metin şeklinde görüntülenebilmekte; veriler arasındaki bazı ilişkiler ortaya çıkarılamamaktadır. Oysa, CBS bu verileri grafik olarak sunarak bu gizli ilişkilerin görülebilmesini ve buna yönelik etkin kararlar verilebilmesini sağlayan bir karar destek aracıdır. Bu çalışmada önce AZY’den ve Lojistik’ten, sonra CBS’den bahsedilmektedir. Daha sonra da CBS’nin bu alanlarda kullanılmasına yönelik bulunabilen bazı araştırmalar ve uygulamalar incelenmiştir. Bu çalışma ile Türkiye’de özel sektör, eğitim kurumları ve kamu kurumlarında yaygın olarak kullanılan CBS’nin, arz zinciri yönetiminde ve arz zincirinin önemli bir parçası olan lojistik alanında, henüz gelişmiş ülkelerdeki gibi yaygın olarak kullanılmadığı; ancak özellikle araç takibi ve yönlendirmesi konusunda ve rotalamada kullanılmaya başlandığı ve kullanımının gelişmeye açık olduğu ortaya çıkmıştır.

The aim of the project is to explore the use of GIS in Supply Chain Management (SCM) that is an effective tool for the companies which is competing in today’s global business world. Supply Chain Management involves a series of process from getting raw materials to the delivering of products and services to the end users. Information systems have an effective role in this process by means of today’s advanced technology. Some of these activities require spatial information and analysis, and aim to obtain results by realizing them. Geographical Information Systems are spatial information systems and useful tools for these goals. Companies which are in developed countries take advantages of using GIS in SCM process and activities by means of its spatial query, analysis, display, and prescience properties. Especially logistics firms and delivering companies can manage their fleets easily and effectively, determine the most appropriate routes for their vehicles and thus they reduce their costs and save time. Also, companies can make the most appropriate decisions using GIS in selecting a location for a new warehouse or an establishment. Retailers can define their matching area through GIS, understand areas in where they are weak, and realise specific marketing and promotional activities related to these areas. Nowadays, each transactions processed by companies is being recorded as a data. And they can reach huge size. These data can only be represented in a table form with non-spatial information systems and some relations between data cannot be revealed. However, GIS is a decision support tool that makes hidden relations to be revealed by representing these data graphically and provides effective decisions in this subject. In this study, SCM is explained first, then GIS is mentioned. After that some applications relating to use of GIS in SCM are examined. With this study , GIS that is used commonly by the private sector, education institutions, and state institutions in Turkey is not used commonly in logistics sector as a part of SCM but especially in vehicle tracking and routing, started to be used and using GIS seems to proceed.