Yeşilköy Şengör Evi Restorasyon Projesi

Abstract

Bu çalışmada, İstanbul’un Avrupa yakasında Bakırköy ilçesine bağlı Yeşilköy semtinin Şevketiye mahallesinde bulunan Şengör Evi konu alınmıştır. Yapım tarihi kesin olmamakla birlikte 19. yüzyılın sonunda yapıldığı bilinmektedir. Yapının tarihiyle ilgili bilgiler Şengör ailesinin sözlü anlatımlarından alınmaktadır. İlk yapıldığında bir Rum Yetimhanesi olarak kullanıldığı söylenen yapı, 1914 tarihli Necip Bey haritasında Ertuğrul Numune Mektebi olarak geçmektedir. 1910’lardan itibaren bina konut olarak kullanılmaya başlanmıştır. Yazar, milletvekili ve siyasetçi Hamdullah Suphi Tanrıöver de 1920’li yıllarda bu evde yaşamıştır. 1999 depremi sonrasında hasar gören yapıya, 2006-2007 yıllarında güçlendirme ve basit onarım adı altında yapının özgünlüğünü bozacak müdahalelerde bulunulmuştur. Yapı Yeşilköy’ün günümüze kadar nispeten korunarak gelmiş sınırlı sayıdaki kargir yapısından biri olması ve koruma kriterleri açısından tarihi belge niteliğine sahip olması sebebiyle tez konusu olarak seçilmiştir. Tez çalışmasının ilk aşamasında yapının rölövesi çıkarılmış ve çizimler fotoğraflarla desteklenmiştir. Eşzamanlı olarak, yapının bulunduğu çevre ve yapıldığı döneme ilişkin yazılı ve görsel kaynaklar taranmış ve yapının ayrıntılı bir betimlemesi yapılmıştır. Yapının özgün durumu ve zaman içinde geçirdiği değişimler yapının sağladığı verilere, görsel belgelere ve kullanıcılarının anlatılarına dayanılarak restitüsyon çizimleri hazırlanmıştır. Son aşamada 2006-2007 yıllarında bir proje hazırlanmadan uygulanan müdahaleler kapsam ve nitelik açısından eleştirilmiş ve bu müdahalelerden nasıl geri dönülebileceğine cevap aranmıştır.

In this thesis, the Şengör House, located in Şevketiye quarter of Yeşilköy neighbourhood of Bakırköy district is studied. This structure was built at the end of the 19th century, but the exact date is not certain. The information about the history of the structure were learnt at the personal discussions with the Şengör family. It was said that when it was first built, it was used as a Greek orphan asylum. At the Necip Bey map dated 1914, the building was called as Ertuğrul Numune School. It had been used as a residence since 1910’s. Hamdullah Suphi Tanrıöver, author, deputy and politician, lived in this house at 1920’s. The building was damaged at the earthquake of 1999. Because of this, some interventions were done to the structure, in the name of simple repair and strengthening at 2006-2007. Some of these interventions damaged the authenticity of the building. The Şengör House was chosen as the subject of this thesis because it is relatively a better preserved example of stone buildings at Yeşilköy neighbourhood and it carries historical document quality not only with its concrete existence, also with interesting events that it gave evidence. The study started with documenting the existing situation of the building with drawings and photographs. Written and visual information about the building, the district and the period the residence was built, was also gathered and evaluated for a detailed description of the building. This information, together with personal observations, also revealed the changes that occurred in the course of time and helped to the preparation of the restitution project. At the last stage, the strengthening made during the years 2006-2007 without preparing a project were criticised in terms of enclosure and quality, and the reversibility of the interventions were discussed.