Biga Yarımadasında Jura Öncesi Muhtemel Bir Ofiyolit Topluluğu (Çan-Biga / Çanakkale)

Abstract

Çanakkale İli'nin Biga İlçesi güneyi ile Çan ilçesi kuzeyini kaplayan yaklaşık 2 120km lik bir alanda Nilüfer ve Hodul Formasyonları ile bunları stratigrafik bir dokunakla örten Ceylan Formasyonu ve Neojen kaya topluluğu yer almaktadır. Başlıca metabazit, fillat ve ultramafik-meta-gabrolardan oluşan Nilüfer Formasyonu düşük dereceli metamorfizma geçirmiş, Geç Triyas yaşlı ve 3 km kalınlıklı bir okyanusal plato - ofiyolit kırıntısı görünümündedir. Formasyon kuzeydoğu dalımlı, kuzeybatı verjanslı asimetrik bir antiform oluşturmaktadır. Hodul Formasyonu başlıca arkozik kumtaşı ile kendi içinde gözlenen moloz akıntılarından oluşan bir birimdir. Şiddetli deformasyona uğramış formasyon metamorfizma izi taşımamaktadır. Triyas yaşlı bu formasyon Nilüfer Formasyonu'nu bindirme fayları ile üzerlemekle birlikte yine Nilüfer Formasyonu içerisinde lensler halinde bulunmaktadır. Karakaya Kompleksine ait Nilüfer ve Hodul Formasyonları kuzeyde Orta-Üst Eosen yaşlı Ceylan Formasyonu tarafından örtülmektedir. Düşük açılı bir tabakalanma gösteren ve hafif dereceli kıvrımlanmaya sahip, türbiditik karakterli Ceylan Formasyonu başlıca kumtaşı-şeyl ardalanmasından oluşur. Neojen gölsel çökelleri ile Neojen andezitik bazaltları ise Karakaya Kompleksi birimlerini güneyde örtmektedir. Çalışma alanında, ayrıca, miyosen yaşlı iki granit-granodiorit sokulumu yer almaktadır. Bu plutonik sokulumlar bölgenin kuzeydoğusunda yer alır. Nilüfer Formasyonu'nun mevcut yaşı ve yapısı onun Geç Triyas'a kadar Paleotetis okyanusuna ait bir okyanusal plato iken bu zamanda Lavrasya güneyine daldığını göstermektedir.

In south of Biga and north of Çan districts, Nilüfer, Hodul and Ceylan Formations and Neogen rock assemblage cover nearly 120 km2 areas. Nilüfer Formation formed mainly from metabasites, phyllites and ultramafic-meta-gabbro underwent slight metamorphism. The formation composing of oceanic plato - ophiolit fragment is Late Triassic in age and 3 km in thickness. It forms an asymmetric antiform plunging in northwest direction. Hodul Formation forms mainly from arkoses and debris flows. Although having high degree of deformation it doesn?t have any trace of metamorphism. Hodul formation which is Triassic in age not only over thrusts Nilüfer Formation but also presents in the Formation as lenses. Karakaya Complex units Nilüfer Formation and Hodul Formation are covered by Middle-Late Eocene aged Ceylan Formation which composes mainly of turbiditic sandstone-shale alternation in the north. That has low degree of bedding planes and slight folding. Neogen lakustrine sediments and andesitic basalts cover Karakaya Complex units in the south.In the study area; there also exist two Miocene aged granite- granodiorite intrusions. They situate in the northeast part of the region. Present structures and age of Nilüfer Formation points out that it was part of Paleotethis Ocean as an oceanic plato until Late Triassic and at that time it collided with south of Laurasia and subsided under it.