Avrupa Birliği Yapısal Fonlarının Bölgesel Etkilerinin İncelenmesi: İspanya-polonya Örneği

Abstract

İnsanlık tarihini derinden etkileyen Sanayi Devrimiyle birlikte; devrimi gerçekleştiren ülkeler hızla ekonomik olarak kalkınmakta, devrimi gerçekleştiremeyen ülkeler ise öncü ülkelerin sömürgeleri haline dönüşmekteydi. Sanayi Devrimi ile birlikte, kentleşme hızla devam etmiş, kırsal bölgelerde yaşayan insanlar kent merkezlerine ve çeperlerine yerleşmişlerdir. Ekonomik, sosyal faaliyetlerin merkezi haline gelen öncü bölgeler, diğer bölgeleri de kendilerine bağlı alt bölgeler haline getirmiştir. 20. yüzyılın ortalarından itibaren merkez bölgelerin gittikçe güçlenmesi, görece geri kalmış bölgelerin rekabet koşullarının da gittikçe zor hale gelmesine neden olmuştur. Devam eden süreçte, 1980’li yıllardan itibaren küreselleşme hareketlerinin etkisiyle, sınır ötesi ticari aktiviteler yoğunlaşmış, öncü bölgeler ve bu bölgelere bağlı alt bölgeler tamamen kutuplaşmıştır. Her geçen yıl söz konusu farklılıklar daha da ciddi boyutlara ulaşmıştır. AB, bölgeler arası gelişmişlik düzeylerinin artması sonucunda, farkların azaltılması için önleyici bölgesel politikalar gerçekleştirmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde, AB bölgesel kalkınma politikaları ve bu politikalara bağlı araçlar incelenecektir. Aynı bölümde, bölgesel yakınsama kavramına değinilecektir. Bölgesel yakınsama kavramına yaklaşımlar ve bu yaklaşımların eleştirileri irdelenip, çalışmada temel ekonomik gösterge olarak belirlenen GSYİH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) değeri ile yakınsama kavramı incelenecektir. İkinci bölümde, çalışma konusu İspanya ve Polonya’nın AB süreci, farklı dönemlere ait ekonomik göstergelerin incelenmesi ve yapısal fonların ülkelere göre dağılımı yorumlanacaktır. Çalışmanın devamında İspanya ve Polonya bölgelerinin çeşitli ekonomik göstergeler ile yapısal fonların dağılımının analizi ortaya konulacaktır. Söz konusu analizler ile bölgelerin çalışma konusu olan 1996-2008 yılları arasında seçilmiş dönemlerde gösterilen gelişimler irdelenecektir. AB bölgesel politikaları kapsamında, görece kalkınmada geri kalmış bölgelerin AB bölgesel politikaları paralelinde nasıl bir gelişim gösterdikleri ortaya konulacaktır. Çalışmanın sonucunda, örnek olarak seçilen Polonya ve İspanya örneklerinin göstermiş olduğu gelişim ve değişimlerden sonuçlar çıkartılıp öneriler oluşturulacaktır.

With the Industrial Revolution which affected mankind deeply; the revolutionized countries economically developed rapidly, however, other countries had become dependencies of revolutionized countries. With the Industrial Revolution, urbanisation had growth quickly, the people who lives in rural areas, migrated to city centers and lead to urban sprawl. The leader regions that become center of economic and social activities, made other regions dependent to developed regions. For mid-term of 20th century, the leader regions have become more powerful and poor region’s competition level have become lower. Nonetheless, with 1980’s globalisation effect; cross-border commmercial and social activities have been more intensive and leader regions have become more powerful. The differencies between powerful and poor regions have been higher gradually. European Union (EU), results of high disparities between regions, organised regional policies because of decreasing regional economic differencies. First chapter of thesis, EU regional development policies and policy-coordinated instruments will be analyzed. In the same chapter, it will be mentioned about regional convergence. Approaches of regional convergence will be analyzed, GDP (Gross Domestic Product) value,which is basic economic indicator, and regional convergence will be observed. On the second part of thesis, working issues Spain and Poland’s EU process, analyze of economic indicators in period of time and distribution of structural funds according to countries will be evaluated. Subsequently, Spain and Poland’s different economic indicators and the analyze of distribution structural funds will be emphasized. With analysis, region’s development indicators will be explicated between the period of 1996-2008. Within the context of regional policies, it will be displayed that, how relatively underdeveloped regions growth rapidly. In conclusion there will be suggestions from subject countries Poland and Spain’s development and changing phase.