Mimari Tasarım Stüdyosunda Mimari Temsilde 'kişiselleşme'

Abstract

Günümüzde üniversiteler bünyesinde verilen mimarlık eğitiminin önemli bir kısmını mimari tasarım stüdyosu oluşturur. Mimari tasarım stüdyoları, mimarlık öğrencilerinin bir meslek olarak mimarlığı "öğrenmeleri" sürecinde; kendi tasarım karakterlerini, mesleki yönelimlerini ve yeteneklerini aramalarını sağlayan kolektif bir ortam sunmaktadır. Mimari tasarım stüdyosundaki öğrenme sürecinde, stüdyonun aktörlerinden olan stüdyo yürütücüsü ile öğrenci arasındaki iletişim, stüdyodaki ana ilişkilerden biridir. Stüdyo yürütücü ile öğrenci arasındaki iletişimin dili, birtakım iletişim kanalları üzerinden tariflenmektedir. Bu iletişim kanallarının özgünlüğü, iletişim dilinin gelişkinliğini desteklemektedir. İletişim kanalları sözel veya görsel özellikler içerebilir. Tez kapsamında iletişim kanalı olarak tariflenen alan görsel iletişim kanalları ile sınırlandırılmıştır. Bu görsel dili oluşturan her türlü dışavurum aracı 'mimari temsil' olarak adlandırılmaktadır. Tez kapsamında, öğrencilerin mimari tasarım stüdyosunda oluşturdukları mimari temsiller, özgünlükleri doğrultusunda 'kişiselleşmiş' mimari temsiller olarak nitelendirilmiştir. Eğitim ortamlarında kişiselleşmiş mimari temsillerin artışının, stüdyo yürütücüsü ile öğrenci arasındaki iletişimi kuvvetlendireceği düşünülmüştür. Öğrencinin kişiselleşme sürecinde oluşan temsil kanalları doğrultusunda gelişmiş olan iletişim, daha verimli ve ileri bir eğitim ortamını oluşturacaktır. Böyle bir eğitim ortamı içinde olan öğrenci de, özgün üretimleri ve söylemleri olan bir mimar olarak yetişecektir.Mimari tasarım stüdyolarında, öğrencilerin ürettikleri mimari temsillerde kişiselleşme durumlarının incelenebilmesi için öncelikli olarak, bu kişiselleşme durumlarını besleyen zemin araştırılmıştır. Kişiselleşmeyi besleyen zemin çerçevesinde, araştırma konusunu destekleyen bu kavramlar ve alanlar: Mimari tasarım stüdyosu, mimari temsil ve kişiselleşmedir. Bu kavramlar ve alanlar, stüdyo yürütücüsü ile öğrenci arasında gelişecek olan iletişim üzerinden ele alınmıştır."Mimari tasarım stüdyosunda mimari temsillerde kişiselleşme" konusuna bağlı olarak öne çıkan bu açılımların oluşturduğu kavrayış doğrultusunda; tarih içinde kritik görülen başlıklar ele alınarak, araştırma konusunun günümüzdeki durumuna etki etmiş olan tarihi zemin incelenmiştir. Bu noktadaki inceleme, iki ana alan olan 'mimarlık eğitimi tarihi' ve kişiselleşme bağlamında ele alınacak olan 'mimari temsiller' üzerinden şekillenir. Tezin, mimarlık eğitimi tarihinde kişiselleşme bağlamında temsil ile ilgili olan bölümünün başlıklarında; mimarlık eğitimi ile mimari temsil ilişkileri paralel olarak ele alınır. Dönemin mimarlık eğitim modeli ile mimarlığın nasıl temsil edileceğine ilişkin yaklaşımı, kendi aralarında etkileşim içinde olan iki alan oldukları için bu alanların büyük oranda benzer değişimler geçirmiş oldukları söylenebilir. Tezin ele aldığı tarihi süreç boyunca gelişen birikimler ve deneyimler, bugünün mimarlık eğitimi ortamını ve mimari temsile olan bakışını oluşturmuşlardır.Enformel ve yenilikçi eğitimin yapılabildiği günümüz mimari tasarım stüdyolarında, mimari temsilde kişiselleşme kavramından artık bilinçli olarak söz edebiliyoruz. Tezin, günümüz mimari tasarım stüdyosunda öğrenci temsillerinde kişiselleşmeyi inceleyen bölümünde; kişiselleşme kavramının mimari tasarım stüdyolarında nasıl algılandığına ve ne durumda olduğuna ilişkin eleştirel bir bakışın ardından, günümüz stüdyolarındaki kişiselleşme durumları iki başlık altında incelenmiştir. İlk olarak, mimari tasarım stüdyosunun aktörlerinden olan öğrencinin kişiselleşme konusundaki farkındalıkları incelenmiştir. Bu farkındalıklar; "temsil araçları ve tekniklerinin çeşitliliği", "öğrencinin kaygıları ile niyetleri", "mimarlığın 'değiştirilebilir' zemini" gibi konular üzerinden incelenmiştir. Devamında ise, mimari tasarım stüdyolarında üretilen temsillerde, araç ve amaçlara yönelik kişiselleşme izleri aranmıştır. Mimari temsillerde aranan kişiselleşme izleri; "hibritleşme", "gerçekliği görüş biçimleri" ve "ilişki güçlendirme" gibi konular üzerinden gelişmiştir.Günümüzde, mimari temsilin enformel ve yenilikçi bir kavrayışla ele alınıyor olması yeni bir durum olmamakla beraber, mimari tasarım stüdyolarında her zaman bu kavrayışı gözlemlemek mümkün olmamaktadır. Enformel ve yenilikçi kavrayışla ele alınan mimari tasarım stüdyolarında öğrenci; mimarlığa ilişkin kişisel bakışlarını, seçimlerini ve yönelimlerini aktardığı temsiller yoluyla, özgün üretimler ve söylemler oluşturabilmektedir. Mimarlık eğitiminin ortamı olan üniversitelerde bu bakışa yer vermek, mimarlık pratiğinin ve söyleminin gelişmesi açısından da oldukça kritik bir yerde durmaktadır.

Architectural design studio covers significant part of today's architectural education provided within universities. Architectural design studio offers a collective medium for the students where they "learn" architecture as a profession and search for their own professional tendencies, abilities, and character as designers. In this context, it is possible to indicate that the students "learn how to learn" at the studio. The communication between the tutor and the student as the actors of the studio is the basic relationship while the process of learning at the architectural design studio. The channels of communication between the tutor and the student take on a task as a language that enables a rhetoric practice. The originality of these communication channels describes the advance dialogue. Communication channels could involve verbal and visual qualifications. Scope of this research limited the area of communication channels as visual communication channels. Any kinds of expression tools that create these communication channels referred as 'architectural representations'. Research labels student's architectural representations as personalized architectural representations in accordance with their originality. Increasing amount of these kinds of representations in the medium of architectural education strengthens the communication between the tutor and the student. Communication which developes by student's personalized architectural representations and has advance channels of the representation is expected to build much more productive and advance educational environment. The student who came through this kind of educational environment is also expected to become an architect who has the original architectural productions and discourses.In order to explain the personalized situations of the student's architectural representations at the architectural design studios, certain terms have been analyzed as priorities. These terms are: "Architectural design studio", "architectural representation", and "personalization in architecture". Also the relation of these terms has been discussed through the subjects as "architectural representations at the architectural design studio", "the communication between the tutor and the student", and "architectural representation's personalization by the student".In accordance with the understanding of research related terms and subjects, the background of research topic has been analyzed by discussing the critical headings of the history. Historical approach to architectural representations took shape around two main terms as 'history of architectural education' and 'architectural representation' in the context of personalization. Headings of historical section establish parallel positions of architectural education and architectural representation. Architectural education model of the period and period's approach to the architectural representation methods altered substantially similar to each other since they interact consistently. Entire developments and methods throughout the historical processes, which the research deals, form today's architectural education environment and architectural representation environment cumulatively.'Personalization' of architectural representations has being mentioned consciously in today's informal and innovative architectural design studios. Within the research, after a critical look about how the concept of personalization perceived in architectural design studios and what is its situation in these studios, the position of personalization in today's studios has been analyzed under two topics.Firstly, awareness of the student about the concept of personalization has been analyzed. These subjects about student's awareness are; the variety of representation tools and representation technics, concerns and intentions of own, and the 'changeable' ground of architecture. By these points of awareness, it is expected that the students become able to remove the wall stands in front of their vision, metaphorically.Afterwards, personalization has been traced at the tool or goal oriented representations of architectural design studios. Traces of personalization within the architectural representations builded up from these subjects: 'Hybridization', 'modes of seeing' and ' reinforcing the relation'. All of these subjects have been clarified by the help of the various diagrams derived from the diagram of 'pool of components in the student's mind'. This hypothetical abstract pool of components is fed by education before university, family, travels, workshops, conferences and exhibitions. 'Hybridization' is a process about creation new hybrid architectural representation by hybridization of the components put forward from the pool. 'Modes of seeing' refers to overlapping of the components put forward from the pool, and in this case components affect each other in certain ways. 'Reinforcing the relation' refers to the communication between architectural representation and its spectator. These types of personalized architectural representations aim to reinforce the communicational ways of conventional architectural representations. All in all, via subjects of 'hybridization', 'modes of seeing' and 'reinforcing the relation', it is aimed to contribute development of innovative architectural representations and working communication at the architectural design studio by the study of the concept of personalization.At the present time, although informal and innovative concepts of architectural representation are not something new, it is not always possible to observe these concepts at the architectural design studios. Student in the informal and innovative architectural design studio is able to produce originally and to create discourses by the architectural representations which offer a way in order to transfer his/her own choices, personal view, and tendencies related to architecture. Giving a place to this view at the universities as main environments of architectural education stands in quite critical position in the sense of development of architectural practice and discourse.