Lojistik Söktöründe Ağırlıklandırılmış Yalın Olgunluk Düzeyi Ölçüm Modeli Ve Uygulanması

Abstract

Yapılan çalışmada lojistik sektöründe yalın düşüncenin uygulamaları incelenmiş ve bu uygulamaların çeşitli faktörler açısından ağırlıklandırılmış düzey ölçümü için bir model tasarlanmıştır. Modelin tasarlanmasında üretim, tedarik zinciri yönetimi ve lojistik konularında yapılan benzer çalışmalar ve yayınlar incelenmiştir. Ölçüm modelinde kullanılan üst faktörler ve alt faktörler hem bu çalışmalardan hem de bir anket vasıtasıyla lojistik sektöründe çalışan yalın konusunda tecrübeli uzmanların görüşlerine dayandırılarak oluşturulmuştur. Yalın olgunluk düzeyi modeli, operasyonel anlamda Yalın Performans Yönetimi ve taktiksel, stratejik anlamda da Yalın Yönetim Sistemleri ve Stratejik Yayılım (Hoshin Kanri) başlıklarında incelenmiştir. Bu başlıkların altında 19 üst faktör ve 181 alt faktör bulunmaktadır. Anketten gelen veriler, istatistiksel olarak ağırlıklandırma için yeterli olmadığı için Analitik Hiyerarşi Süreci kullanılarak ikili karşılaştırma metodu ile ağırlıklar belirlenmiştir. Bu ağırlıkların tutarsızlık oranları da incelenerek modelin faktör ağırlıkları belirlenmiştir. Sonraki aşamada, toplam alınan puanın göstereceği olgunluk düzeyleri kurulmuştur. Bu düzeyler, başlangıç, temel gelişim, farkındalık, planlama ve sürekli gelişim düzeyleri olarak adlandırılmıştır. Belirlenen bu düzeylere göre her bir alt faktörün de beşlik skalada ölçüm sistemi oluşturulmuş ve kurulan model üç otomotiv yedek parça deposunda test edilmiştir. Testler sonucunda ağırlıklandırılmış bir ölçüm modelinin ağırlıksız hesaplamaya göre farklı ve daha güvenilir sonuçlar verdiği ve anahtar performans göstergelerine doğrudan etki ettiği gözlemlenmiştir. Çalışma için, anketten gelen veriler ve ağırlıklı, ağırlıksız modellerden alınan sonuçların istatistiksel analizi için MINITAB 15.0 paket programı ve üst ve alt faktör ağırlıklandırılmasında kullanılan AHS yönteminin analizi için SUPER DECISION paket programı kullanılmıştır.

In this study, applications of lean thinking in logistics sector are researched and a weighted model is designed to measure lean maturity level. In pre-design phase, studies and articles about lean maturity leveling and performance measurement in production, supply chain and logistics fields are researched. First, upper and lower factors are settled with the help of these studies and a survey based on lean experts from logistics field. This Lean Maturity Level Measurement Model is seperated into as operational level Lean Performance Management and as tactical and strategical level Lean Management System and Strategical Development. There are 19 upper factors and 181 lower factors of these. It is decided that data coming from survey are not enough and meaningful for analyzing. Because of this, to analyze weights of factors, pairwise compare method in analytical hierarchical process is used. In the next step, after a survey in AHP is constituted, results inconsistency ratio are analysed and weighted factors are designed. After this, fife lean maturity level are settled as beginner, basic developer, awareness, planning and continuous improvement level. Via these levels, performance measurement criterias are designed for each lower factor as these fife levels. This model is put into testing in three automobile spare parts warehouses. As a result of this test, a weighted lean maturity measurement model is different and more meaningful than a unweighted model and affect directly on key performance indicators. For analysing of data coming from surveys and analysing statistical difference between weighted and unweighted models, MINITAB 15.0 software program is used. Moreover, for pairwise comparing of upper and lower factors SUPER DECISION software program is used.