Türk Ayakkabı Firmalarının Rekabet Stratejilerinde Tasarımın Rolü

Abstract

Bu çalışmada Türk ayakkabı sektöründe yer alan firmaların rekabet stratejilerinde tasarımın rolü incelenmiştir. Firmaların rekabet stratejilerinde tasarımın nasıl bir rol oynadığını, İstanbul’da kendi markaları ile üretim gerçekleştiren önde gelen on ayakkabı firmasının derinlenmesine incelendiği örnek olay çalışmaları ile araştırılmıştır. Rekabet stratejileri konusunda teorik çerçeve işletme ve yönetim bilimleri konusunda otorite olarak kabul edilen Michael Porter’ın “jenerik stratejiler” kategorizasyonuna dayanmaktadır. Çalışma sonucunda ayakkabı firmalarının rekabet stratejilerinde tasarımı ne amaçla ve nasıl kullandıkları ortaya koyulmuştur. Bu çerçevede farklılaşma, odaklanma ve maliyet liderliği olarak ele alınan üç jenerik rekabet stratejisinde tasarım yaklaşımları ortaya çıkan kavramlarla tanımlanmıştır. Bu çalışmayla ayakkabı sektöründe faaliyet gösteren firmaların rekabet stratejileri, tasarım yaklaşımları ele alınmış ve örnek olay çalışması gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ilk aşamasında ulusal ve uluslararası alanda sektörle ilgili, ticaret ve endüstri ile ilintili kurum ve kuruluşların rapor, çalışmaların incelenmesi ve literatür taraması yapılmıştır. İkinci aşamada Türk ayakkabı sektöründe yer alan ve İstanbul’da kendi markasıyla üretim yapan firmalardan oluşan bir örneklem seçilmiştir. Örnek Olay çalışması şeklinde ele alınan Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneğine üye, İstanbul’da markalı üretim yapan ayakkabı firmalarının rekabet stratejileri incelenmiştir. Firmalarda tasarımın farklı stratejilerde nasıl ve ne amaçla uygulandığı karşılaştırmalı örnek olay analiziyle ortaya konularak benzerlik ve farklılıklar belirlenmiştir. Araştırma sonucunda ortaya çıkan bulguların, gelişmekte olan Türk ayakkabı sektöründeki firmaların rekabet stratejilerinde tasarımın nasıl bir rol oynayabileceği konusunda model oluşturması hedeflenmiştir. Bu çeşit bir çalışmayla sektörde varlık gösteren firmaların durumlarını analiz edip, nasıl bir yapılanmaya gidilmesi gerektiğini öne çıkartılarak, sektörün ve firmaların gerekli çıkarımları yapmalarına fayda sağlamak amaçlanmıştır.

In this research the role of design in the competitive strategies adopted by the Turkish footwear firms has been analysed. The role of the design in the development of firms’ competitive strategies has been researched through detailed sample case studies of the ten leading footwear firms operating in Istanbul with their own brands. The theoretical framework has been based on Michael Porter’s ‘generic strategies’ categorization, worldwide known authority on the competitive strategies in the management and business disciplines. The research aims to provide conclusions on how and for which purposes the footwear firms use the design factor in their competitive strategies. Within this framework, the design approaches used in the three generic competitive strategies, namely differentiation, segmentation and cost leadership have been defined through several concepts arisen from this analysis. Within the sampling, the competitive strategies of the footware producers which are members to Turkish Footware Industry Association and manufacturing their own brand in Istanbul have been analyzed. The similarities and differences among the companies with respect to how and for which purposes the design factor is implemented in the strategies are determined. The findings based on this research are aimed to provide the developing turkish footware producers with a model on how to implement the design factor in their competitive strategies. This research targets to provide assistance and benefits to the local footwear sector and local firms in their own assessment of their establishment and in their subsequent restructuring processes.