Topografik Haritaların Üretiminde Eş Yükseklik Eğrileri, Akan Su Ve Su İletim Hatları Coğrafi Verilerin Otomasyon Süreçleri

Abstract

Coğrafi veri tabanı oluşturma ve topografik harita üretim amacı ile fotogrametrik yöntemler kullanılarak toplanan coğrafi veriler, verinin karşılığı temel ölçekteki topografik haritaların üretiminde doğrudan kullanılabilmekte ve çok az ilave kartografik işlemler gerektirmektedir. Fakat türetme harita ve değişik nitelik ve içerikte coğrafi veri setlerinin üretiminde, kendisinden daha yüksek mekansal çözünürlüğe sahip temel ölçek harita verisi ve coğrafi veri setlerin (birincil modeller) doğrudan kullanılması mümkün olmamakta ve ilave bir çok genelleştirme işlemlerini gerektirmektedir. Sayısal coğrafi verilerin varlığı, coğrafi veri üreticilerini klasik genelleştirme iş akışlarını terk etmelerine, yeni sayısal genelleştirme iş akışlarını oluşturmalarına ve otomasyonuna zorlamaktadır. Hidrografya ve yükseklik verileri genelleştirmesi, türetme coğrafi veri setleri ve haritaların üretiminde önemli bir yer oluşturmaktadır. Tez çalışmada, türetme haritaların üretimindeki eş yükseklik eğrileri, akan su ve su iletim hatları coğrafi verilerin otomasyon süreçleri, mevcut birçok genelleştirme yöntem, operatör ve algoritmaların bir araya getirilmesi, iş akışlarının oluşturulması ve geliştirilen birçok ilave genelleştirme algoritmaları ile gerçekleştirilmiştir. Yardımcı eş yükseklik eğrileri, hidrografya akan sular ve su iletim hatları coğrafi verilerin otomatik seçimi için geliştirilen yeni algoritma ve yöntemlerin topografik harita üretimde oldukça başarılı sonuçlar verdiği, test bölgesi olarak seçilen 1:100.000 ölçekli Balıkesir-J19 paftasının kapladığı veride gözlenmiştir. Geliştirilen yeni algoritma ve yöntemlerin türetme coğrafi veri, harita ve hızlı üretim için tercih edilen zenginleştirilmiş ortofoto haritaların üretiminde, büyük zaman alan yükseklik ve hidrografya verilerin üretilmesinde, yüksek standardizasyon ve otomasyon oranlarında kullanılabilir olduğu değerlendirilmektedir. Söz konusu çalışmanın, haritacılık alanında var olan bu boşluğun doldurulmasına önemli katkılar sağlayacağı değerlendirilmektedir.

Geographic data, collected through photogrammetric methods for the purpose of building database and topographic map production, can be used directly in the production of topographic maps at equivalent scales with minor additional cartographic processes. But deriving geographic datasets and maps at smaller scales using this master database requires much more sophisticated processes and generalization tools. Availability of master databases forces data providers to leave traditional generalization workflows and to construct new generalization workflows on digital environments and automate the processes as much as possible. Generalization of hydrographic data and contours constitute an important part in the production of derived datasets and maps. In this study, automation processes of contours and hydrographic network data have been constructed through gathering together many generalization methods, operators, and algorithms available, and building workflows and developing new additional generalization algorithms. New algorithms and methods, developed in this study for the automation of selection processes of auxiliary contours and hydrographic network data, have been implemented very successfully in the production of derived topographic map of Balıkesir-j19 test data. It has been found that the new algorithms and methods developed can be used to obtain contours and hydrographic data from master datasets with high automation and standardization ratios for the production of derived datasets and maps, and will contribute to fulfill the needs towards the automation of generalization processes.