Yem Fabrikalarında Veri Zarflama Analiz Metodu İle Etkinlik Ölçümü

Abstract

Veri Zarflama Analizi (VZA), karar birimlerinin etkinliklerini matematiksel programlama teknikleri kullanarak ölçen metod olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, VZA yöntemini kullanarak, Türkiye’ de faaliyet gösteren yem fabrikalarının göreli etkinlik değerleri ile birlikte, etkin olan ve etkin olmayan karar birimlerini saptamak, etkin olmayan karar birimlerinini etkinliklerini, etkin olanların düzeyine çıkarmak için yapılması gereken işlemleri ortaya çıkarmak olarak düzenlenmiştir. Bu bağlamda, gruplandırılmış ve birleştirilmiş (gruplandırılmamış) karar birimlerinin etkinlik değerleri saptanarak, her iki durumda yem fabrikaları için elde edilen etkinlik değerleri Varyans Analizi Yöntemi ile test edilmiş olup, değerlendirme sonucunda elde edilen değerlerin farklılık arzettiği görülmüştür. Diğer bir deyişle, fabrikaları üç gruba ayırıp incelemenin, fabrikaların tümünü bir grupta incelemeye oranla istatistiksel açıdan önemli farklılıklar ortaya çıkardığını göstermiştir. Sonuç olarak, yem fabrikalarının, üretim şekli, makina parkı, ham madde miktarı, personel sayısı, sermaye, ve üretim kapasitesi gibi özellikleri, onların etkinliklerini etkilediği görülmüştür.

Data Envelopment Analysis (DEA) is defined as a method which measures the relative efficiency of decision making units (DMU) by using mathematical programming techniques. The purpose of this study is to find the relative efficiency of decision making units in the selected feed mills, which are operated in Turkey. Morever it is determined to inefficient and efficient units in this group. Furthermore, it is put forwarded potential improvements for the inefficient decision making units by utilizing DEA models. In order to realize these aims, firstly, we grouped the decision making units into three different parts, then we measured the efficiency score of decision making units. Then, we measured efficiency scores all of the decision making units as a whole. Finally, we compared the results of the both situations by using the Variance Analysis Method. The results of Variance Analysis Method shows that there is differences between the two situations. In other words, there is a statistically significant difference between efficiency scores of grouped and combined units. To sum up, it is observed that the production processes, machine parking, raw materials, personel numbers, capital, and produciton capacity of feed mills affect the effeciencies of mentioned factories