T.R.T. Müzik Dairsi Başkanlığı’nın Halk Müziği Repertuarında Tespit Edilen Sözlü- Sözsüz Ezgilerdeki Usül Sorunları Üzerine Bir Çalışma

Abstract

Türk halk müziği alanında, gerek resmi kurumlar ve gerk özel kişisel derleme çalışmaları yapılarak, kültür mirasamızın bugünlere kadar ulaşması sağlanmıştır. Halkın bu önemli değerlerinin kaybolması önemli ölçüde engellenmiştir. Üzerinde titizlikle durulması gereken önemli bir noktada, derlenen bu mirasın korunması, kayıt altına alınmasıdır. Ezgilerin kayıt altına alınması aşamasında, müzik, söz, usül, çalgı, ses (şan) unsurlarının çok dikketlice incelenmesi gerekmektedir. Ne yazıkki çok önemli üstadlar tarafından derlenen ve notaya alınan eserlerde dahi bazı yanlışlıkların olduğu görülmektedir. Bu da o zamanki bilgi, teknolojik şartlar ve eğitimle ilgilidir. Yaptığımız çalışmada; kişiler değil eserler dikkate alınarak Türk halk müziğimize, bilimsel bir bakış açısı getirilmiştir. Bu araştırmamızda farlı bölgelerden 48 eser seçilerek taranmış, usül, söz, ezgi yanlışlıkları anlaşılır bir dille anlatılmaya çalışılmıştır. THM repertuarındaki usül sıkıntıları, TRT sanatçıları, konservatuarlar ve öğretim elemenları tarafından da kabul edilmektedir. Yıllardır TRT Kurumu, bir okul ve en önemli icra merkezi olarak kabul edildiğinden, bu kurumdaki kayıtlarda, en önemli referans kaynağı olumştur. Ancak bu önemli kurumda çok ciddi kayıt hatalarını (nota, CD) titizlikle incelemeden, bunları gerek nota ve gerek CD haline getirerek, yanlışlıkların tüm ülkeye dağılmasına sebep olmuştur. TRT Kurumu gibi konservatuarlarda bu konuya titizlikle eğilememiş, sorunlu notaları düzeltip yayınlamaya geçememişlerdir. TRT THM repertuarının çoğunda usül hatası yoktur. Ancak bu, diğerlerini de göz ardı etmemizi sağlamamaktadır. Çalışmanın sonunda görülecektir ki; her eser en ince ayrıntısına göre, yöresel özelliklerde dikkate alınarak analiz edilmiş, önemli bulgulara ulaşılmış ve çözüm yolları anlatılmıştır. Bu araştırmanın alanla uğraşan kişi ve kurumlara yararlı olmasını dilerim.

It is provided to continue our cultural heritage until today by composition studies that were made by government agencies and also by private and personnel studies on the area of Turkish folk music. Loosing of these important values of public were significantly prevented. Protection of these compositions that are our heritage and taking them under records are important subjects that must be paid great attention. Music, words, style, instruments and sound (voice) elements must be examined carefully during process of taking tunes under record. Unfortunately, some failures are seen even in works that are prepared and taken to musical note by very important masters. This is related with information, technologic conditions and education of that period. In our study; we brought a scientific approach to our Turkish folk music by taking works into condition instead of persons. In this study, 48 works from different areas were examined and their style, word and tune failures were tried to be explained with a straightforward language. Type problems in THM (Turkish Folk Music) are also accepted by TRT artists, conservatory and instructors. As TRT has been accepted as a school and the most important performance centre for years, the records in this institution was taken as the most important source of reference. But making musical notes and CD without examining these records which have serious record failures (note, CD) in this important institution has caused to widen failures to whole country. Conservatories also did not pay enough attention to this subject like TRT and did not correct the failures and published them. There is not a style failure in most of TRT THM repertory. But this causes us to ignore others too. As you will see at the end of our study, each work was analysed in a detailed way by focusing on regional features, and so important findings were achieved and their solution ways were explained. We hope this study will be useful for person/institutions that are interests in the area.