“Uluslararası – Yerel” Mimari Dilin Türkiye Ve İran Daki Yansımaları – Karşılatırmalı Bir İnceleme (1930-1950)

Abstract

Bu çalışma, ekonomik bunalımların yaşandığı 1930’lardan, II. Dünya Savaşı’nın yaşandığı 1940’lı yıllara uzanan süreçte değişen milliyetçilik ve ulus tanımlamalarının, mimarlık üzerindeki etkilerini incelemeyi hedeflemektedir. Aydınlanma sürecinin bir parçası olarak evrensel ve hümanist değerler içeren 1930’ların ulus tanımının; 1940 lara gelindiğinde Almanya ve İtalya örneğindeki Faşist rejimlerin etkisiyle ırk, dil ve dini öne çıkaracak bir içerik kazanmasının, modernleşme atılımındaki İran ve Türkiye gibi ülkelerin kültürel biçimlenmelerinde nasıl bir etkiye sahip olduğu araştırılmaya çalışılmıştır. Türkiye ve İran’ın devlet politikaları ve ekonomik koşulları; uluslararası politik ve ekonomik koşullar göz önünde bulundurularak incelenmeye çalışılmıştır. Bu incelemenin ardından ortaya çıkan verilerin yabancı ülkeler ve bu iki ülkedeki mimarlık ortamına ne derece etki ettiği ve bu etkilerin benzer yönleri, örnekler üzerinden anlatılmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak çalışma, ulusal mimarlık akımlarının bünyesinde bulunan uluslararası etkileri ortaya çıkarmayı ve böylelikle yaşandığı dönemin şartları nedeni ile ülkeler genelinde yaşanan diğer ulusalcı mimari akımlar gibi, o dönemin koşulladığı bir tavır olduğu gerçeğini açığa çıkarmayı hedeflemektedir.

The aim of this work is to analyse the influence of evolving definitions of nationalism and nation on architecture during 1930’s – marked by economic crisis, and 1940’s – marked by the Second World War. The definition of nation in 1930’s, derived from Enlightenment, was based on Universalist and humanist values. However, in the 1940’s, this notion was defined by a content highlighting the race, language and religion, particularly with the influence of fascist regimes in Germany and Italy. This work will analyse the impact of this changes on the cultural formations of modernizing countries such as Turkey and Iran. In this work, the national policies of Turkey and Iran and their economic conditions are analysed taken into account the international political and economic conditions. Following this analysis, the impact of these conditions on the architectural environment in both countries and also other countries is studied from a comparative perspective basing on case studies. Consequently, this work aims to disclose the non-national factors influencing the Turkish and Iran national architecture movements and to prove that these movements emerged under the conditions of this period like other nationalist architectural movements in other countries.