Dünyadaki yeni lojistik eğilimler ve Türkiye'deki lojistik şirketlerin durumu

Abstract

Globalleşen dünyada, seri üretim anlayışının popülerliğini kaybetmesi ve buna bağlı olarak yönetim sistemlerindeki yeni oluşumların ortaya çıkışı, çok sağlam temellere oturtulmuş klasik yönetim anlayışını tehdit eder hale gelmiştir. Müşteri isteklerinin değişmesi, daha doğrusu müşterilerin artık önlerine ne gelirse almak gibi bir anlayıştan uzaklaşması (bilinçlenmesi) sonucunda müşteriye verilen önem artık üreticilerin önlerinde çözmeleri gereken en önemli kavram haline gelmiştir. Bunun sonucu olarak artan müşteri isteklerinin karşılanması zorunlu hale gelmiştir. Üreticilerin bu istekleri karşılamasının bir bedeli olacağı kesindir. Buda üretim maliyetlerinin artması anlamına gelmektedir. Yönetimin, bu maliyet artışını verimliliği arttırarak çözme eğilimi 1990'ların başına kadar devam etmiştir. Bu çabaların artık yeteri kadar maliyet düşürmede etkin olamaması hiç kimsenin daha önce ilgi göstermediği bir alan "Lojistik" 'i ön plana itmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda lojistiğin maliyetlerin düşürülmesinde % 30'dan daha fazla bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Lojistiğin fark edilmesinin ardından, 1960 Peter Drucker, 1980'lere kadar uygulama alanında kayda değer bir gelişme sağlanamamış, fakat bu tarihten itibaren konu üzerine çalışmalar yoğunlaşmış ve yeni lojistik süreçleri ortaya çıkmıştır. Bunlardan en önemlilerinin başında Üçüncü-Parti Lojistik (3PL) kavramı ortaya çıkması olmuştur. Bu oluşum, lojistik faaliyetlerinin tamamını içine alan bir kavram olup, şirketlerin her türlü lojistik ihtiyaçlarının şirket dışında başka bir şirkete delege edilmesi anlamına gelir. Bu aynı zamanla bu hizmeti talep eden şirketin lojistik konusundaki denetiminin zayıflaması, buna bağlı olarak da stratejilerinin kontrolünün zayıflaması anlamına da gelmektedir. Şirketlerin yeni eğilimi kendi ihtisas alanlarına yoğunlaşmak ve diğer faaliyetleri güvenebilecekleri bir ortak ile yürütme (paylaşma) doğrultusunda olmuştur. Üçüncü parti lojistik (3PL) hizmeti sağlayan şirketler daha önce ayrık olarak yapılan taşıma, depolama ve gümrükleme ve diğer lojistik faaliyetlerinin tamamını bir çatı vııı altında toplamıştır. Bu şirketler ayrıca sahip oldukları beceriler ve donanımlar (Yazılım, iletişim sistemleri, araçlar vs.) sayesinde lojistiğin hem müşterilerinin eskiden yaptıklarından çok daha ucuza mal edilmesi ve daha hızlı ve güvenilir olmasını sağlamıştır. Birinci bölümde; lojistik nedir, tarihsel perspektifte nasıl bir gelişme kaydetmiştir, bu alanda ne gibi çalışmalar yapılmıştır, bu konundaki başlıca faaliyetler nelerdir konuları incelenmiştir. Bunlara ek olarak uluslararası lojistiğin anahtar faktörleri listelenmiş ve lojistikteki organizasyonel yapı irdelenmiştir. Lojistik birden fazla tanım ile ifade edilebilmekte ve her kurum ve araştırmacı bu tanımlara kendisininkini de ekleyebilmektedir. Bunun başlıca nedeni; lojistiğin çok geniş bir sahası olması ve bu yüzden bu kavrama farklı açılardan bakılabilmesi olsa gerektir. Kendimi şu anda bir tanım getirebilecek olgunlukta hissetmemem dolayısıyla lojisitiği, yapılan tanımlar arasında insanların en kolay anlayabilecekleri tanım olan; doğru malzemenin, doğru miktarda, doğru durumda, doğru yerde, doğru zamanda, doğru tüketiciye, doğru fiyatla ulaşması olarak ifade etmeyi uygun bulmaktayım. Lojistik bilimi, ekonomi kavramının ortaya çıkmasından itibaren incelenmiş bir alandır. Ekonomi alanındaki ilk incelenler, taşıma problemlerin ele alınması ve bunlara çözüm aranmasıdır. Modern lojistik anlayışı ise 1960 tarihinde Peter Drucker'in makalesi ardından incelenmeye başlanmıştır. Bu tarihten sonra araştırmalar 1980'lerin başına kadar uygulama alanında bir gelişme sağlayamamış, bu tarihten itibaren artan bir ivmeyle araştırma ve uygulama fırsatı bulmuştur. İkinci bölümde; dünyadaki yeni lojistik eğilimler ortaya koyulacaktır. Bu başlık altında son yıllarda lojistik alanındaki en yeni eğilim ve oluşum olan Üçüncü-Parti Lojistik (3PL) (Third-Party Logistics) (TPLs) incelenecektir. 3PL faaliyetlerinin daha iyi anlaşılması için bazı kavram ve süreçlerin açıklanmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu doğrultuda globalizasyon, polarizasyon kavramları, depolama faaliyeti ve elektronik veri değişimi (EVD) kavramları incelenmiştir. Bunlara ek olarak lojistik faaliyetlerin global rekabet faaliyetlerini devam ettirebilmesi için gerekli olan tedarikçilerin seçimi konusu ve yöntemleri özetlenmiştir. Belirtilen bu kavramlar, lojistik konusuna olan eğilimlerin nedenlerine ışık tutacak mahiyettedirler. IX Üçüncü bölümde; Türkiye'de faaliyet gösteren şirketlerin yetkilileri ile yapılan anket çalışmasının sonuçları irdelenecektir. Türkiye, stratejik konumu ve sosyoekonomik yönü itibariyle bulunduğu bölgede önemli bir ülkedir. Coğrafi olarak üç ana kıtaya hakim olması, lojistik alanında Türkiye'yi vazgeçilmesi mümkün olmayan bir konuma itmektedir. Yalnız coğrafi bakımdan önemli bir konumda olmasının dışında, yüksek ticaret hacmine sahip olması bakımından da öneme haizdir. Son yıllarda Avrupa ile ilişkilerin artması ve Gümrük Birliğine girilmesi sonucunda Avrupa'nın en büyük kara taşıma filosuna sahip olan Türk şirketlerin bu birliğin uygulamaya koyduğu kurallardan büyük ölçüde etkilenmişlerdir. Buna karşı Türk devlet görevlilerinin konu üzerinde yeteri ilgiyi göstermediği ifade edilmiştir. Yapılan bu anket çalışmasında karşımıza çıkan iletişim problemleri ve zaman kısıtları göz önüne alındığından dolayı yalnız istanbul ili sınırlarında yerleşim gösteren şirketlerle çalışılması yoluna gidilmiştir. Seçilen firmaların adres ve telefonları İstanbul Ticaret Odası (İTO) ve Uluslararası Nakliyeciler Derneği'nden sağlanmıştır. Bu bölümde yapılan anket formlarının ilave edilmesi gerekli görülmeyip, elde edilen sonuçlar sistematik bir biçimde verilmeye çalışılmıştır. Bu konuda daha etkin çalışma yapmayı arzu eden araştırmacılara eldeki dokümanlar istek doğrultusunda ibraz edilecektir.

The globalization in the world and the decreasing value of the mass production lead to many different management systems which threatens the classical management ideas. With the change in the customer profile many firms realized that, they had to satisfy ever increasing customer needs. Trying to satisfy the demand the manufacturer realized that, increase in manufacturing cost would be the prize that they had to pay. The efforts that has been spent on decreasing this cost lead them to find a different way. At this point, logistics that has not been realized discovered again. After this discovery it is seen that logistics can decrease the %30 of total costs. After defining the problem and the importance of logistics by Peter Drucker in the beginning of 1960s, there had not been a real improvement on logistics until 1980, was the time that the new logistic processes' been identified. One of these processes was the 3PLs. Third-party logistics is the major integrator of all the logistic activities inside, which will be done by a third party that, has been assigned. At the same time assigning a third- party for the logistic activities can be thought to be the weakness of the main company in logistics. With this demand, the company can spend more time in its core competence. 3PLs providers has the ability to integrate most of different activities of logistics such as transportation, warehousing and custom brokerage and etc. These companies, with their competencies and hardware, can make all logistics activities in a lower cost, and in a more quick and safety way. In first chapter; definition of logistics, the cover story of logistics in an historical frame of both academy and business life, and the functional areas of logistics are given. XI There are many diffirent logistics definition because of the big corresponding area. You can make diffirent definition due to the perspective you look for logisitcs. I think I have no licience to make a new definition as I have no enough knowladge of logistics. I like to use the most easy understandable definition: seven R; delivery of right material, in right ammount, with a right position, to right place, in right time, with right prize to the right customer. Science of logistics has been studied since economy definition made. Infact first study subject of economy was transportation problems and their solutions. In the second chapter; new trends of logistics, such as globalization, polarization, Third-Party Logistics (3PLs), warehousing and Electronic Data Interchange (IDE) are investigated. Additional to these logistics functions, vendor sellection methods which is very important to survive in global competional business life explored. These logistics functions are criutical defining the new trends of logistics. In the third chapter; the situation of logistics providers are investigated. Through the interviews and assey made, some results come out, and these results are expolorated. Turkey is an important country because of its strategic and social-economic position. Since the importancy of geography of Turkey, it has high level economic potential. Turkish companies has the highest transportation capacity in Europe has been effected by the regulations issued by European Union since Turkey was entered into European Custom Union that coused the development of the affairs with Europe. In the contrary, it is said that Turkish offical authorities has not paid enough attention on the latter subject. Because of the time limitation and communication problems, the questionnaire has been prepared regarding the companies located in Istanbul district. Adresses and the phone numbers of copatations searched in the assey has been obtained from Istanbur Chamber of Commerce (ICOC) and the Society of International Transporters of Turkey. Since it was not deemed as nescessary to prosent the forms of the questionnaire in this work, the results wi have systematica tried to be stated. All documents in the possession shall be provided to the reaserchers who would like to investigate the issue upon their request.