İnşaat teknik şartnameleri ve Türkiye-ABD teknik şartname sistemlerinin karşılaştırılması

Abstract

İnşaat teknik şartnameleri ve turkiye-abd teknik şartname sistemlerinin karşılaştırılması ÖZET Başarılı bir inşaat projesinin gerçekleştirilebilmesi; projede yer alan katılımcılar arasındaki etkili iletişime bağlıdır. İnşaat dokümanları bu kişiler arasında iletişimi sağlayan en önemli belgelerdir. İnşaat dokümanları eksik, yanlış veya karmaşık olarak hazırlandıklarında proje sürecinde çeşitli aksamaların olması kaçınılmazdır. Teknik şartnameler ise inşaat sözleşmesi üzerine kurulmuş malzeme, imalat ve işçiliklerin nitel gereksinimlerini açıklayan dokümanlardır. Teknik şartname belirli bir imalatm karakteristiğini açıklayan tam ve doğru ifadelerden oluşmaktadır. Bu açıklamalar kusursuz bir biçimde yapılarak; imalatın, sözleşme gereksinimlerine uygun tamamlanması sağlanmaktadır. Teknik şartnameler, bir binanın tasarım ve inşaatma yönelik olarak, inşaatın kalite ve performansım tanımlar ve inşaat sözleşmesinin bir kısmım oluşturur. Teknik şartnameler, proje sürecinin gelişiminde önemli etkileri olan dokümanlardır. Projenin yapım karakteristiklerini; malzeme, işçilik ve ekipman gereksinimlerini tanımlayarak açıklamaları nedeniyle proje sürecini şekillendirmektedirler. Hazırlanması zorlu ve uzun bir süreç gerektiren teknik şartnameler; projenin tanımı eksik olan fiziksel şekli ve bu şeklin ölçüleriyle ilgili yazılı dokümanlardır. Her bir malzemenin projedeki detayı ve projenin normal fonksiyonunu yerine getirmesi için ihtiyaç duyulan her tür sabit ekipman teknik şartnamede ayrıntılarıyla tammlanır. Bu şartnameler; tam ve doğru olarak hazırlanmış, doğru sınıflandırılmış, iyi organize edilmiş, detaylandırılmış ve düzgün bir biçimde listelenmiş oldukları takdirde, her tür projede her bir imalat, malzeme ve ekipman kolayca projedeki yerini alır. Çalışmanın giriş bölümü olan birinci bölümde, inşaat teknik şartnamelerinin önemi vurgulanmakta ve tez çalışmasında izlenen yöntem açıklanmaktadır. İkinci bölümde, inşaat dokümanları ve proje süreci yer almaktadır. Teknik şartnamelere ilişkin bilgilerden önce inşaat dokümanlarının bütününün neler olduğu ve teknik şartnamelerin proje sürecinin hangi evrelerinde yer aldığının bilinmesi gerekmektedir. Bu kapsamda öncelikle proje sürecine ilişkin açıklamalar yapılmaktadır. Daha sonra çeşitli kaynaklarda yer alan inşaat dokümanları sınıflandırılmaları açıklanmaktadır. Bu kaynaklar doğrultusunda yapılan sınıflandırmaya uygun olarak inşaat dokümanları incelenmektedir. Üçüncü bölümde inşaat teknik şartnameleri açıklanmaktadır. Proje gereksinimlerini karşılayan eksiksiz bir teknik şartnamenin içeriğinde yer alması gereken bilgiler bölüm başında yer almaktadır. Daha sonra teknik şartname yazım yöntemleri ve türleri açıklanmaktadır. Bu açıklamalardan sonra ise teknik şartname organizasyonuna değinilmektedir. Teknik şartnamelerin kullanıcıları ve kullanım amaçlan, proje sürecinde teknik şartname yazım ve kullanımları ve proje gereksinimlerini sağlayan bir teknik şartnamenin yazım teknikleri ve ilkeleri bu bölüm kapsamında bulunmaktadır. ıx Dördüncü bölümde, ABD 'de inşaat teknik şartnameleri incelenmektedir. Amerika'da teknik şartnameler ve inşaat dokümanları konusunda çalışmalar yapan ve bağımsız bir kuruluş olan İnşaat Şartnameleri Enstitüsü (CSI-Construction Specifications Institute) öncelikle tanıtılmaktadır. Kurumun hazırlamış olduğu ve Amerika ve Kanada' da yaygın olarak kullanılan sistemlerin varlığı bu kuruluşun detaylı olarak tanıtılmasını gerekmektedir. Daha sonra ABD 'de teknik şartname yazımında kullanılan çeşitli kaynaklar açıklanmaktadır. Rehber teknik şartnameler ve çeşitli teknik şartname veritabanlan seçilen örnekler doğrultusunda incelenmektedir. Beşinci bölümde, Türkiye'de kullanılan standart inşaat dokümanları ve teknik şartnameler yer almaktadır. İkinci ve üçüncü bölümde inşaat dokümanları ve teknik şartnameler genel olarak incelenmesine karşın konuyla ilgili mevcut sistemlerin tümünün ABD' de kullanıldığı görülmektedir. Bu nedenle bu bölümde de, Türkiye'de inşaat mevzuatının bütününe dair genel bir açıklama yapılmaktadır. Türkiye'de inşaat dokümanları ve teknik şartnameler konusunda çalışmalar yapan özel bir kuruluş bulunmamaktadır. Bu dokümanlar, ülkemizde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından çeşitli kanun ve bu kanunlara bağlı yönetmelik hükümlerine göre hazırlanmaktadır. İncelenen standart inşaat dokümanları ve inşaat teknik şartnameleri bakanlık tarafından düzenlenmektedir. Standart inşaat dokümanlarının açıklanmasından sonra; kamu kurumlarında kullanılan inşaat teknik şartnameleri detaylı biçimde incelenmektedir. Bölüm sonunda ise teknik şartname yazımında önemli kaynaklar olan Türk Standartları açıklanmaktadır. Altıncı bölümde; önceki bölümlerde yapılan açıklamalar doğrultusunda Türkiye ve ABD' deki standart inşaat dokümanları ve inşaat teknik şartnameleri karşılaştırılmaktadır. Her iki ülkede inşaat dokümanlarının bütününe dair bilgilerin çalışmada yer alması nedeniyle standart inşaat dokümanları genel özellikleri doğrultusunda değerlendirilmektedir. Altmcı bölümün temeli ise; Türkiye ve ABD 'deki inşaat teknik şartname sistemlerinin; sistem bileşenleri, yazım yöntemleri ve doküman içeriklerine göre karşılaştırılmasından oluşmaktadır.

Successful construction projects depend on communication of project participants. Construction documents are the most important documents that provide communication among these participants. If construction documents are prepared defectively, wrong and complicated; than it is inevitable that there will be obstacles in project phases. Specifications define the qualitative requirements for products, materials and workmanship upon which the construction contract is based. Technical specifications compose of extract and precise statements describing the characteristics of a particular item. To produce the objectives in accordance with the contract requirements, these statements must be completely described by the specifications. A technical specification describes the quality and the performance of construction; aimed at design and construction of a building and constitutes a part of construction contracts. Specifications are important in progress of project phase. Project process is constituted as form to explain project's construction characteristics, containing the definitions of material, workmanship and equipment necessities. Technical specifications that need a long and a challenging process to prepare; are the written documents about the physical shape and size of projects. Any and all material included in project and any building components to be utilized on project must be specified in detail in technical specifications. If these specifications are prepared completely and accurately, truly classified, well organized, detailed and listed in a regular format; than any product, material and equipment will take part in project easily. In chapter one, the importance of construction specifications are emphasized and the methodology in thesis are described. In chapter two, construction documents and project phases are explained. To understand specifications better, it is important to know about the whole construction documents and the phases which technical specifications are used in project process. In this scope, project phases are explained firstly. Then the classifications of construction documents from different sources are described. Construction documents are examined in relation with these classifications. In chapter three, technical specifications are described. The information that must be in a complete, clear and precise specification takes part at the beginning. Then specification's writing methods and types are explained. After these statements the organization of specifications are defined. Specification users the need to use specifications, writing and using specifications in project phases and the writing techniques and principles of a specification which provides project requirements, are also explained in this chapter. XI In chapter four, construction specifications in USA are examined. At first, an independent organization Construction Specifications Institute (CSI), that works about construction documents and specifications are presented. It is necessary to present CSI, because of widespread use of CSI's construction document systems in USA and Canada. After these explanations, different sources of the specification systems are examined. Master guide specifications and manufacturer's specifications are explained according to the chosen examples. In chapter five, standard construction documents and technical specifications in Turkey are explained. In chapter two and three construction documents and specifications are examined and it is observed that both documents are used in USA. Because of this, general explanations about construction documents in Turkey are examined. There are not any organizations working about construction documents and specifications in Turkey. The government in respect of laws and regulations prepares these documents. Documents are examined about construction contracts and government prepares specifications. After the explanation of standard construction documents, technical specifications that used in public construction projects are examined in detail. At the end of this chapter, Turkish Standards that are important source to prepare specifications are clarified. In chapter six, according to the explanations made before; standard construction documents and technical specification systems in Turkey and USA are compared. Standard construction documents are examined in general; and for this reason they are compared about their general attributes. The main part of the sixth chapter is the comparison of technical specification systems; including system components, writing methods and document contents.