Makam Müziğinde Ezgi ve Makam İlişkisinin Analizi ve Yorumlanması Açısından Yeni Bir Yaklaşım: Perde Düzenleri Ve Makamsal Ezgi Çekirdekleri

Abstract

Makam müziğinde ezgi ile makam kavramı arasındaki ilişki bu tezde "perde düzenleri" ve "makamsal ezgi çekirdekleri" adı verilen iki bileşenli yeni bir yaklaşımla ele alınmıştır. Perde düzenleri, tüm makamsal ezgilerin içinde yer aldıkları geleneksel perde dizgesinin, icra edilecek makama göre düzenlenmesi anlamına gelir. Makamsal ezgi çekirdekleri ise doğrudan belli bir makamı temsil etme özelliği taşıyan ezgi motifleri veya çizgileridir. Bu tez çalışması, makamların doğrudan ezgilerle, ezgilerdeki tipik hareket tarzıyla ilişkili olduklarını ortaya koymuştur. Makamların anlaşılması, ezgilerdeki tipik merkezleşmeler ve "kendilerine özgü" nağme oluşumlarıyla mümkün olmaktadır. Makamlar, perde düzenleri içinde konumlanan ve belirli merkezleşme ve yönelimlerle şekillenen makamsal ezgi çekirdekleridir.

This dissertation discusses and analyzes that the relation between the traditional melodies and the makam concept with a new approach briefly named as "tunings-nuclei approach" is defined with two components, which are "tone/fret tunings and "melodic nuclei of makams" which have ability to represent a definite makam. Tunings mean adjustments of the traditional tone system, according to the makam families. Melodic nuclei of makams are melodic motives and lines. Makams have special settlements in traditional tone system and specific melodic formations. Makams are melodic nuclei which are positioned in the tone/fret tunings, and shaped with some definite centralizations and orientations.