Yüksek Yapı Tasarımında Sürdürülebilirlik Boyutunun İrdelenmesi

Abstract

Doğal kaynakların tükenişi, iklim değişikliklerine bağlı olarak gelişen doğal felaketler, hızlı ve kontrolsüz nüfus artışı, çarpık kentleşme, ülkeler arası kalkınma düzeyi farkları, sosyal ve ekonomik eşitsizlikler, yetersiz kaynaklar, göç, artan yoksulluk vb. gibi birbirine bağlı olarak gelişen süreçler, dünya üzerindeki tüm disiplinlerin ortak olarak yüzleşmek zorunda kaldıkları gerçeklerdir. Günümüz ve geleceği verimli süreçlerle yapılandırabilmek için dünyanın yüzleşmek zorunda olduğu bu gerçeklerin üstesinden gelmede, 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren gündemde yer almaya başlayan sürdürülebilirlik kavramı ve sürdürülebilir kalkınma politikalarının, ekonomik, çevresel ve sosyal meselelerin çözümüne yönelik katkıları büyüktür. Sürdürülebilir mimarlık, içinde bulunduğu koşullarda ve varlığının her döneminde, gelecek nesilleri de dikkate alarak, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına öncelik veren, çevreye duyarlı, enerjiyi, suyu, malzemeyi ve bulunduğu alanı etkin şekilde kullanan, aynı zamanda insanların sağlığının, güvenliğinin, psikolojik ve fiziksel konforunun ve üretkenliğinin devamını sağlayan yapılar ortaya koyma faaliyetlerinin bütünü olarak tanımlanabilir. Sürdürülebilir mimarlık örneklerinin başarılı olabilmesi için, sürdürülebilir mimarlık stratejilerinin, enerji etkin pasif bina tasarım stratejilerinin özümsenmesi ve yapı tasarımında doğru şekilde yorumlanması gerekmektedir. Uluslararası sürdürülebilir bina değerlendirme sistemleri, yapıların ne kadar sürdürülebilir olduklarını değerlendiren sistemler olsalar da, yapım ve yapı sistem performanslarını inceledikleri için, yüksek yapı tasarımında yol göstericiliği yetersiz olmaktadır. Bu nedenle performans değerlendirme sistemlerinin stratejileri ile birlikte sürdürülebilir mimarlık stratejilerin birlikte yorumlanması, yapının sürdürülebilirliğini arttırmaktadır. Aynı zamanda teknolojik gelişmelerin yapım ve yapı sistemlerindeki katkısı göz ardı edilemezken, günümüzde karşımıza çıkan örneklerde yapı tasarımına da yol gösterdiği görülmektedir. Sürdürülebilir mimarlık altyapısı ve teknolojik gelişmelerle birlikte sürdürülebilir yüksek yapı tasarımında, tasarımcılara yol göstermek amacı ile hazırlanan çalışmada amaç, sürdürülebilir bina tasarım ve performans stratejilerini belirlemek ve araştırma kapsamında incelenen yapılarda, yüksek yapı biçimlenişinde etkili olan sürdürülebilirlik stratejilerini ortaya koymaktadır.

Depletion of the natural resources, the natural hazards caused by climate changes, fast and uncontrolled population increase, unplanned urbanization, differences in development levels, economical and social inequalities among countries, scarce resources, emigration, increased poverty and similar problems are to be faced by all diciplines. In order to shape today and the future effectively, and to beat these problems, sustainability concept and sustainability politics started to play a big role in solution of the economic, environmental and social issues after the second half of the 20th century. Sustainable architecture can be defined as an effort to provide buildings that are energy efficient, environment friendly that favors renewable energy resources, that uses energy, water, material and space efficiently. Sustainable architecture is also in favor of health, security, physical and physiological comfort of human beings. Strategies of the sustainaible architecture and energy efficient building design should be applicated correctly in building design. Since the International Sustainability Building Evaluation Systems evaluates only the construction performance of the buildings, they are not sufficient in leading the design. In addition to these performance evalutations, sustainable architecture strategies should be taken in to account to increase the sustainability of the buildings. The aim of this study is to show the sustainable building design and performance strategies and to state the sustanaibility strategies shaping the high rise buildings investigated throughout this study.