Afet Sonrası Kalıcı Konutlarda Esneklik Kavramının Değerlendirilmesi: Gölyaka-düzce

Abstract

Bu çalışma, Gölyaka ve Düzce bölgelerinde 1999 depremleri sonrasında yapılan iki farklı kalıcı konut tipinde esneklik kavramının değerlendirilmesini ve bu konuda kullanıcı tercihlerinin incelenmesini içermektedir. Çalışmada, 89 kullanıcıya görüşme formu uygulanmıştır. Bu form kullanıcıların demografik yapısını, sosyal ilişkilerini, kentsel ve konut deneyimlerini, konut ile ilgili hoşnutsuzluklarını ve esneklik konusundaki tercihlerini belirlemeye yönelik toplam 53 sorudan oluşmaktadır. Kullanıcıların mimari esneklik yaklaşımları, kalıcı konutlardan türetilen ve çeşitli esneklikler içeren dört mimari plan tipiyle ilgili tercihleri üzerinden; yapısal esneklik yaklaşımları ise, ahşap, çelik, yığma ve betonarme olmak üzere dört farklı sistemle ilgili tercihleri üzerinden değerlendirilmektedir. Kullanıcı tercihine sunulan bu mimari ve yapısal seçenekler, üç boyutlu çizim programlarıyla görselleştirilmiştir. Çalışma sonucunda, her iki konut tipinde kısmi esneklikler içeren, üstelik konuttaki en önemli sorunun çözümü olan hazır plan tipleri, bütün mekan esnekliğine tercih edilmiştir. Bu tercihlerde, demografik yapı, sosyal ilişkiler, bölgesel konut özellikleri ve deneyimleri etkili olurken, özellikle konut büyüklüğü önemli bir esneksizlik olarak tespit edilmektedir. Bütün mekan esnekliği, Gölyaka’nın küçük kalıcı konutlarında az bireyli ailelerin tercihi iken, nispeten daha büyük olan ve konut başı kişi sayısının daha az olduğu Düzce kalıcı konutlarında, bütün mekan esnekliği daha fazla tercih edilmiş ve bu tercih kalabalık ailelerin tercihi olmuştur. Taşıyıcı sistem konusunda ise, kullanıcıların Gölyaka’da çelik, Düzce’de ahşap sistem seçimleri, betonarmeden farklı bir sistem ve malzeme tercihi olarak esneklik sağlamak amacıyla yapılacak konuttaki yeniliklerin, farklılıkların benimsenmesi anlamında olumlu bulunmuştur.

This study consists of the flexibility evaluation of two housing type, constructed in Gölyaka and Düzce areas after the 1999 earthquakes, and analysis of the user preferences on this purpose. 89 interview forms were filled up by users. This form consists of 53 questions to determine the users’ demographic structure, social relations, urban and housing experiences, dissatisfactions and preferences relating the matters of flexibility. The users’ preferences are evaluated out of four architectural plan types, covering various flexibilities, derived from permanent house type; and out of four different systems concerning timber, masonry, steel and reinforced concrete. These architectural and structural options, have been visualised via 3D drawing programs. Results of the study show that the ready-made plan types which involve partial flexibilities preferred over total space flexibility. Demographical structure, social relations, regional housing properties and housing experiences are influential on these preferences and especially insufficient house size is determined as an important inflexibility. While total space flexibility is the preference of seldom crowded families at Gölyaka’s small permanent houses, on the relatively bigger Düzce permanent houses where the number of persons per house is fewer, total space flexibility preferences are more widespread, and this preference belongs to the crowded families. As regards the structural system, users’ preferences of steel at Gölyaka and timber at Düzce, being different system and material preferences from reinforced concrete, are considered as positive, as they indicate that the innovations and the disparities that will take place on the housing to ensure flexibility are embraced.