Mimarlıkta Yalınlık

Abstract

Bu çalışma, birbirlerine çok uzak gibi görünen düşüncelerin ve düzenlerin kesişim noktasındaki -yalınlık- değerini kavrayabilme çabasının bir sonucudur. Mimarlıkta yalınlık kavramının modernizmden önceki varlığını ve bu kavramı var eden düşünce sistemlerini inceleyerek, yalınlığı mimarlık tarihi boyunca farklı kültür ve inanışlara ait ürünleri birleştiren bir bağ ve zamandan bağımsız bir nitelik olarak ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmanın ilk dört bölümünde, bu değerin tarih boyunca insan yaşamında ve mimarlıkta bulduğu karşılıklar araştırılmış ve keskin çizgilerle sınırlandırılmayan gruplar altında toplanmıştır. Bu doğrultuda ilk olarak modern öncesi dönemde, Shaker Tarikatından Zen Budizm’ine uzanan geniş perspektifteki örnekler incelenmiş; konunun ahlaki ve yaşamsal boyutuyla, fiziksel ve estetik boyutu arasında kurulan bütünlük vurgulanmıştır. Ardından, erken dönem modernizmi, A. Rossi’nin neo-rasyonalist tavrı ve 1990 sonrasındaki minimalist mimarlık hareketi ele alınarak, modern ve modern öncesi dönemdeki yalınlık kavramına ait farklılıklar ortaya konmuştur. Beşinci bölüm ise, ilk dört bölümde elde edilen bilgi üzerinden, yalınlık kavramının çözümlenmeye çalışıldığı bölümdür. Seçilen örneklerle yalınlık etkisi işlev, form, malzeme ve detay gibi mimarlığın bazı temel öğeleri üzerinden incelenerek, yalınlık kavramını var eden somut mimari unsurlar araştırılmış, daha sonra da yalın bir mekanın taşıdığı sessizlik ve zamansızlık gibi bazı değerler ortaya konmuştur. Ve tüm bu çalışmanın sonucunda, mimarlıktaki yalınlığı daha iyi kavramayı mümkün kıldığı düşünülen bazı sonuçlara ulaşılabilmiştir

This study is the result of the effort to understand -simplicity- as a value lying at the intersection of thoughts and orders that seem so far from each other. It aims to put forward simplicity as a timeless quality and a thread that links architecture of many different cultures and beliefs in history by examining its presence and the thoughts behind, before modernism. In the first four parts, the equivalents of this value in human life and architecture are examined and are collected in groups without certain boundaries. Firstly, examples ranging in a wide perspective from Shakers to Zen Buddhism are researched and the integrity maintained between moral and aesthetic dimensions of the subject is studied. And then, early modern period, A. Rossi’s neo-rationalism and minimalist architecture of the 1990s are examined and the differences in the simplicity concept between modern period and the periods before modernism are emphasised. In the fifth part, the concept of simplicity is analysed using the knowledge gathered in the first four parts of the study. Components creating simplicity are researched through some architectural elements like function, form, material and detail. In this part, some values that simple spaces gain like silence and timelessness are also studied. And at the end of the study, some results that are believed to help understanding -simplicity- are obtained.