FBE- Telekomünikasyon Mühendisliği Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/95

Gözat

Konu "1/f Processes" ile FBE- Telekomünikasyon Mühendisliği Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans'a göz atma
  • Öge
    Ötümlü Konuşma Sesi Kalıntı Sinyallerinin 1/f Özelliğinin İncelenmesi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, ) Baykut, Süleyman ; Akgül, Tayfun ; Telekomünikasyon Mühendisliği ; Telecommunication Engineering
    Bu çalışmada, İngilizce’deki ötümlü seslerin kalıntı sinyallerinin 1/f özelliği dalgacık tabanlı analiz ile incelenmektedir. Ele alınan ses üretim modelinde, ses yolu doğrusal bir sistem olarak modellenmiştir. Bu sistemi uyaran sinyal 1/f gürültüsüdür ve ses kalıntı sinyali olarak adlandırılmaktadır. Ünlü sesler en belirgin ötümlü sesbirimi grubunu oluştururlar. Bu sebeple incelemede erkek ve kadın konuşmacılar tarafından üretilen /IY/, /IH/, /EI/, /EH/, /AE/, /ER/, /AH/, /AW/, /OA/, /OO/, /UW/ ve /UH/ ünlü sesleri ele alınmıştır. Kalıntı sinyalini elde etme aşamasında, ilkin, sesin güç izgesi beyazlatılmakta ve beyazlatılmış izge üzerine doğrusal öngörü analizi uygulanarak ses yolu parametreleri elde edilmektedir. Daha sonra tersinir süzgeçleme ile süzgecin uyarıcısı olan kalıntı sinyaline ulaşılır. Kalıntı sinyaline dalgacık dönüşümü (wavelet transform) uygulanarak dalgacık katsayıları elde edilmektedir. Kalıntı sinyalinin 1/f davranışı gösterdiği varsayımıyla, bu sinyalin güç izgesinin “güç-yasası” ilişkisine sahip olduğu söylenebilir. Güç yasası ilişkisi dalgacık katsayılarının değişinti gelişimlerinde de görülmektedir. Bu çalışmada dalgacık katsayılarının değişinti gelişimleri kullanılarak öz-benzeşim parametreleri kestirilmiş, bu parametrelerin kadın ve erkeklere ait farklı seslerdeki davranışları incelenerek cinsiyet ayrımında etkin bir kıstas olup olamayacağı araştırılmıştır. Konuşma sesinin doğallığının ana etmeni, uyarıcı kalıntı sinyalinin rasgele öz-benzeşimli yapısında gizlidir. Ses kalıntı sinyalinin öz-benzeşimli yapısının bir parametre ile modellenebileceği gösterilmiş ve bu parametrenin kullanılabileceği alanlar incelenmiştir. Öz-benzeşimli yapı araştırılarak, gerçeğe daha yakın yapay ses üretiminde kullanılabilecek uyarıcı sinyalin ne şekilde olması gerektiği hakkında bilgi edinilmeye çalışılmıştır.