(Fen Bilimleri Enstitüsü,
)
Aksulu, Murat; Palabıyık, Mehmet; Konstrüksiyon; Construction
Polimerlerin metal karşı yüzeyle eş çalışmasında, aşınmayı etkileyen en önemli faktörlerden biri karşı yüzeyin pürüzlülüğüdür. Bu çalışmada, papuç-disk aşınma cihazında ekstrüzyon poliamid 6 (PA6), döküm poliamid 6, polietilen tereftalat (PET), polioksimetilen (POM) ve polipropilen (PP)’nin, paslanmaz çelikten disklerle (AISI 416 C, 52 HRC) kuru sürtünmesinde, karşı yüzey pürüzlülüğünün polimerlerin aşınmasına etkisi incelenmektedir. Disk yüzeyinde çevresel ve eksenel yönde pürüzlülük ölçülmüştür. Aşınma hızı ve sürtünme katsayısının belirsizliği hesaplanmıştır. Deneyler sonucunda, PET, POM ve PP için daimi rejimdeki aşınma hızının, disk yüzey pürüzlülüğüyle arttığı görülmüştür. Karşı yüzeyde sürekli transfer filmi oluşturan ekstrüzyon ve döküm PA 6 için eksenel Ra = 0 – 1.5 mm aralığında aşınma hızı artmakta, 1.5 – 3 mm aralığında ise aşınma hızı azalmaktadır. Karşı yüzeyin eksenel Ra = 0 - 1 μm aralığında, transfer filmi oluşturmayan POM ve PP’nin aşınmasının Hollander ve Lancaster’in yorulma aşınması modeline uyduğu görülmüştür. Ekstrüzyon ve döküm PA 6 için elde edilen sonuçların ise transfer filmi oluşumu sebebiyle yorulma aşınması modeline uymadığı tespit edilmiştir. Abraziv aşınma için basit bir model sunulmuştur. POM’a ait deneysel veriler hariç tutulduğunda, genel olarak aşınma hızının modele uyduğu görülmüştür. Ayrıca, eksenel pürüzlülüğün yanında çevresel pürüzlülüğün de aşınma hızına etkisinin olabileceği görülmüştür.