FBE- Kimya Mühendisliği Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/68

Gözat

Yazar "Akselli, Başak" ile FBE- Kimya Mühendisliği Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans'a göz atma
  • Öge
    Çeşitli katkı maddelerinin kömür küllerinin ergime sıcaklıklarına etkisi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1997) Akselli, Başak ; Atakül, Hüsnü ; 66828 ; Kimya Mühendisliği
    Kömür yakma sistemlerinde karşılaşılan sinterlesme ve aglomerasyon olayları, yanmanın sürekliliği açısından problem yaratmakta ve sistemin verimim olumsuz yönde etkilemektedir. Aglomerasyon, kül taneciklerinin birbirine yapışıp, katı bir kütle haline gelmesi olayıdır ve özellikle akışkan yataklı yakma sistemlerinde karşılaşılan önemli bir. problemdir. Temel olarak kömürün anorganik yapı özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle JmL ergime sıcakhldarı ve aglomerasyon özellikleri arasında bir etkileşim olduğu sarınmaktadır. Bu çalışmada, 9 linyit ile bir bitümlü şistin küllerinin anorganik yapılan ile özgül sıcaklıkları olarak bilinen, başlangıç deformasyon (İT), yumuşama (ST), yan küreselleşme (HT) ve akma {FT) sıcaklıkları arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmada, hem orjinal, hem de belirli oranlarda, Na2C03, K2C03, CaO ve MgO katılarak bileşimleri değiştirilmiş olan "katkılı küller" göz önüne alınmıştır. Küllerin anorganik yapılan, standart yöntemler kullanılarak belirlenmiştir. Özgül sıcaklıkları LECO AF 500 model bir cihaz kullanılarak, ASTM D 1857 ' ye göre oksitleyici atmosferde ölçülmüştür. Aglomerasyon sıcaklıkları ise 10 cm çapında bir akışkan yatakta ölçülmüştür. Orjinal küllerin İT değerleri 1377-1576 K, ST değerleri 1414-1801 K, HT değerleri 1460-1814 K, FT değerleri 1482- 1844 K arasında değişmektedir. Özgül sıcaklıkları en yüksek olan kömü Eynez linyiti, en düşük olan ise Göynük bitümlü şisti olmuştur. Orjinal küllerin anorganik yapılan ile özgül sıcaklıklan arasında sistematik herhangibir ilişki görülmemiştir. Genel olarak, Na20 içerikleri yüksek olan kömürlerin çoğunlukla daha düşük sıcaklıklarda, buna karşın SİO2 oranlan yüksek ve Fe203 oranlan düşük kömürler ise daha yüksek sıcaklıklarda ergimiştir. Ancak bu durum incelene bütün kömürler için, geçerli değildir. Aynı tür küllerin yapısal değişimlerini özgül sıcaklıklara etkisini görmek amacıyla, bazı küllere değişik oranlarda Na2C03, K2CO3, CaO ve MgO katılarak hazırlanan katkılı küllerle yapılan ölçümlerin sonuçlan, sıcaklıklan en fazla etkileyen katkının Na2C030İduğunu göstermiştir. Toplam Na20 içeriğine bağlı olarak, özgül sıcaklıklarda genelde bir düşme eğilimi gözlenmiştir. Na20 katkısı bazı kömürlerin ergime sıcaklıklarını 120 K kada^düşürmüştür. Kömürlerin aglomerasyon sıcaklıkları, deformasyon sıcaklıklarına (IT) allında kalmaktadır. Aglomerasyon sıcaklıkları İT değerlerinden 175-346 K, ergime sıcaklıklarından ise, yaklaşık olarak 346-551 K daha düşük olmuştur. Akışkan yataklarda yanan kömür taneciklerinin sıcaklığının ölçülen ortalama yatak sıcaklığından yaklaşık olarak, 100-150 K daha yüksek olduğu göz önüne alındığında, aglomerasyonun deformasyon sıcaklığında veya ona çok yalan sıcaklık seviyelerinde başladığı anlaşılmaktadır.