FBE- Mimari Tasarım Lisansüstü Programı
Bu topluluk için Kalıcı Uri
Mimarlık Ana Bilim Dalı altında bir lisansüstü programı olup, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim vermektedir.Araştırma Konuları:
-Mimarlık kuramları, tasarlama kuramları, mimari yaklaşımlar
-Estetik yaklaşımlar, mimaride algı, imaj, anlam ve kimlik
-Çevre-davranış kuramları, kalite ve çevresel değerlendirme çalışmaları
-Mimarlıkta insan bilimleri ve psikolojik içerikli çalışmalar, tasarlama ve düşünme
-Kentsel çevre üzerine çalışmalar: Mimarlıkta sürdürülebilirlik, ekoloji vb.
Gözat
Yazar "Akan, Esra" ile FBE- Mimari Tasarım Lisansüstü Programı'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeYaşlılık Kurumlarında Yaşlı Mekansal Davranış Ve Bilişiminin Mekansal Dizim Bağlamında İrdelenmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2017-03-9) Akan, Esra ; Ünlü, Alper ; 10141558 ; Mimari Tasarım ; Architectural DesignTez; yaşlılık kurumlarında mekansal kurgunun, yaşlı kullanıcıların davranışsal örüntüleriyle olan bilişsel ve mekansal davranış düzeyindeki ilişkisinin ortaya konulması bağlamında ele alınmaktadır. Yaşlı mekansal davranışı ile mekansal kurgu arasındaki etkileşimi ortaya koymak amacıyla yola çıkılarak, yaşlı bireyin duyusal ve duyuşsal ihtiyaçlarına bağlı olarak fiziksel mekanın kullanıcılarını biraraya getirme potansiyelinin anlaşılması hedeflenmiştir. Dolayısıyla, yaşlılık kurumlarında fiziksel çevre bileşenleri ile bu çevrede yaşayan yaşlılar arasındaki etkileşim ve algısal süreçler; kişisel alan, psiko-sosyal alan, mahremiyet, aidiyet, yüksek etkileşimli ve düşük etkileşimli mekan kavramları bağlamında ele alınmaktadır. Giriş bölümünde, tezle ilgili genel amaçlar, tezin kapsamı ve yöntemiyle ilgili çerçeve çizilerek, tezin hipotezi ortaya konulmuştur. Yaşlılık kurumlarında, yaşlı mekansal davranışı ile kurgu arasındaki etkileşimin nitelik ve niceliğinin mekansal çevre oluşumu üzerinde belirleyici rol oynadığı ileri sürülmektedir. Yaşlı yeni çevresinde kurgudan etkilendiği gibi, mevcut kurgu üzerinde etkili de olabilmektedir. Bu bağlamda yaşlı bireyler, duyuşsal ihtiyaçları doğrultusunda çevrenin zayıf ve güçlü kurgusal yapısına göre, davranışsal tepkiler gösterebilir ya da kurgunun baskın karakteriyle beraber hareket edebilirler. Bu durumun da yüksek ya da düşük etkileşimli sosyal çevre oluşumunda belirleyici rol oynadığı söylenebilir. İleri sürülen hipotezin, doğruluğunun ortaya konulmasına yönelik araştırma için çalışmanın ikinci bölümünde; yaşlılık ve uyum bağlamında, mekansal davranış ve algı ile ilgili kuramsal çerçeve çizilmektedir. Odak kullanıcı grubunu yaşlılar oluşturduğu için, yaşlanma (aging) olgusu; yaşlılıktaki fiziksel ve işlevsel değişiklikler bazında ele alınarak, yaşlı birey algı ve bellek yapısı üzerinde durulmuştur. Yaşlılık biliminin (gerontoloji) tanımlaması yapılarak, yaşlılık kuramları; biyolojik ve psiko-sosyal kuramlar çerçevesinde tanımlanmıştır. Yaşlılık ve uyum çerçevesi içinde; psiko-mekansal kuramlar açıklanarak, yaşlıların mekansal davranışları ve mekansal dizim ilişkisi kurulmaya çalışılmıştır. İkinci bölüm kapsamında oluşturulan kuramsal yapı ve kavramsal çerçeve ile bireyin fiziksel çevreyle olan ilişkisi açıklamakta ve çevre-davranış çalışmaları kapsamında ortaya konulmaktadır. Bu bölümde açıklanmakta olan mekansal davranışı etkileyen soyut kavramlar, beşinci bölüm kapsamındaki alan çalışması sırasında elde edilen somut kavramları değerlendirmek için veri olarak kullanılmaktadırlar. Üçüncü bölümde toplumun yaşlanması ve yaşlılıkta barınma probleminden yola çıkılarak, Türkiye’de ve dünya genelinde yaşlı kuşağa yönelik geliştirilen yaşlılık kurumları tasarım boyutlarıyla ele alınmakta ve mimari programlamadaki standartlar gözden geçirilerek, çözüm modelleri açıklanmaktadır. Yaşlı bireyi kuruma yönlendiren süreç, barınma ve ekonomik problemler bağlamında ele alınarak, değişimin yarattığı uyum problemlerine dikkat çekilmektedir. Yine aynı bölümde, yaşlı kuşağın barınma problemine yönelik, hizmetlerin kurumsallaşması ve mimarlığın konusu haline gelmesi süreci üzerinde durulmaktadır. Bu bölüm kapsamında, alan çalışmalarına geçişten önce yaşlılık kurumlarının tasarımı ve mekansal davranış üzerinden öne çıkan problemler ortaya konulmaktadır. Dördüncü bölümde tezin metodolojisi ortaya konularak, alan çalışmasının yol haritası çizilmektedir. Tez metodolojisi; yaşlılık kurumlarında farklılaşan kurguların yaşlı kullanıcıların davranışsal mod ve örüntüleriyle olan algısal ve mekansal davranış düzeyindeki ilişkisinin sentaktik düzeyde karşılaştırmalı olarak ortaya konulması ve irdelenmesi bağlamında ele alınmaktadır. Çalışmanın yöntemi belirlenirken; yaşlılık, yaşlı mekansal davranış ve bilişimi, yüksek ve düşük etkileşimli mekansal çevre oluşumu gibi kavramlar, mekansal dizim yöntemi çerçevesinde kavramsal olarak ele alınmaktadır. Beşinci bölüm kapsamında seçilen yaşlılık kurumlarında yapılan karşılaştırmalı alan çalışmalarıyla; iki farklı mekansal kurgunun, yaşlı kullanıcıların mekansal davranışlarıyla ne derecede uyumlu oldukları, ilişki düzeyleri ve aralarındaki farklar üzerinde durularak, yaşlılık kurumlarında mekansal kurgu ile yaşlı kullanıcı mekansal davranışı arasındaki etkileşim üzerine odaklanan hipotezin doğruluğunun tartışılmasına yönelik veriler elde edilmektedir. Seçilen kurumlardaki yaşlıların davranışsal modları, mekansal davranışları, mekanları kullanma süre ve sıklıkları gözlem tekniği ile tablolaştırılmıştır. Birebir görüşme ile gözlemlenen yaşlıların yaşları, cinsiyetleri, eğitim düzeyleri vb. sosyo-demografik özellikleri ile kurumda kalış süreleri veri olarak toplanmıştır. Ardından, kullanıcılara çizim yaptırılarak, bilişsel haritaları yoluyla imgesel mekan parametreleri elde edilmiş, mekanların hatırlanma değerleri çıkartılmıştır. Mekansal dizim yöntemi ile mekanların eşgörüş alanı, eşgörüş alanı çevresi, bütünleşme ve bağlantısallık değerleri elde edilmiştir. Tezin bu bölümünde; mekansal dizim yöntemi, gözlem tekniği, birebir görüşme ve bilişsel haritalar ile elde edilen veriler biraraya getirilerek değerlendirilmekte, aralarındaki korelasyonlar tezin hipotezi bağlamında tartışılmaktadır. Alınan sonuçlarla; iki farklı mekansal kurgunun kullanıcısının mekansal davranışı üzerinde uyumlu ya da uyumsuz mekansal davranışı belirleyici etkisinin olup olmadığı ortaya konularak, aralarındaki niceliksel ve niteliksel ilişkisinin varlığı sayısal değerlerle ifade edilmektedir. Sonuç olarak; yaşlılık kurumlarında, yaşlı kullanıcı mekansal davranışı çevresel algı ve bilişim bağlamında analiz edilerek, mekansal kurgunun bu bağlamdaki etkisi karşılaştırmalı iki örnek üzerinden irdelenmektedir. Tezin altıncı ve son bölümünde ise, elde edilen sonuçlar tezin amaç ve kapsamı çerçevesinde ele alınarak genel bir değerlendirme yapılmaktadır. Çalışmayla birlikte, “mekansal kurgu”, “yaşlı mekansal davranış ve bilişimi” ve “mekansal dizim yöntemi” arasında kurulan ilişki bağı ile oluşturulan kavramsal çerçeve ile tezin hipotezi arasındaki hesaplaşma ortaya konulmaktadır. Sözü edilen kavramlar arasındaki ilişkilerin ortaya çıkarılmasının, yaşlılık kurumlarının tasarım performanslarının değerlendirilmesi yönündeki önemine dikkat çekilmektedir. Bu çalışmanın sonunda elde edilen değerlendirme sonuçlarının ve bu bağlamda ortaya konulan tartışma ortamının; yaşlılık kurumlarının, bu yaş döneminin fiziksel, bilişsel, sosyolojik ve psikolojik özelliklerinin göz önünde bulundurularak ele alınmasına ve tasarlanmasına yönelik katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmanın, kavramsal alt yapısı, analizleri ve ortaya koyduğu karşılaştırmalı sonuçları ile farklı örnekler ya da farklı ölçeklerde ilerletilmeye açık bir veri tabanı oluşturacağı öngörülmektedir.