Remel Bestelerde Usul-güfte Uyuşumu

Abstract

Notası günümüze kadar gelebilen en eski eser olan, Safîuddîn Abdülmü'min Urmevî'nin (12247-1294) Nevruz bes- te'sinin usûlü Remel ise de 12 zamanlıdır. 10, 12, 21, 24, 26 zamanlı "Remel"isimli usûller terk edilmiş veya 28 za manlı olarak geliştirilmiştir. Abdulbâki Nasır Dede Ef. nin (1765-1821), Tedkîk-ü Tahkîk isimli eserinde yalnızca 26 zamanlı Remel'i anlatışı 28 zamana geçişin 15. - 18. yüzyıllar arasında gerçekleştiğini göstermektedir. Bu tez' de notası incelenen ve 28 zamanlı RemeL usûlü ile bestelenmiş en eski beste Seyyid Nuh'a (?-1714) aittir. Itri de (1640-1712) Nevâ-Kâr ' inin bir bölümünde Remel usûlünü, 28/4 mertebesinde kullanmıştır. Hafız Post'un (16307-1694) güfte mecmuası ' ndaki bestelerde Re mel usûllerinin kaç zamanlı olduğu ise belli değildir. Remel-beste ' lerin, diğer usûllerdeki beste'lerle ortak ve farklı yönleri vardır : Güftelerin aruz vezninde oluşları, çoğunlukla bir gazel'in ilk ve diğer bir beyitinin (4 mısraın) bestele- nişi, kafiye dağılımının A-A-B-A şeklinde oluşu, 1., 2., 4. mısrâlarda ezgi ortaklığı, zemîn ve miyân terennümle rinin bâzan birbirinin aynı oluşu, mısra sonlarındaki me saj özelliğindeki sözlerin bâzan terennüm sonunda tekrar- lanışı.. Remel-bestelerde ve diğer usûllerdeki bestelerde görülür. Remel-beste ' lerde usûl dâima 28/2 mertebesinde dir, güftenin vezni Mef'ûlü ile başlar, şiir "müstezâd" ise ziyâde'si terennüm sonunda seslendirilir, girişte ge nellikle (Ah), (Yar) gibi terennüm, sükût (Es) bulunmaz, usûl geçkisi görülmez. Remel-bestelerde aruz (güfte)-Usûl prozodik iliş kisi yönünden basit, yalın Ana kalıp şöyledir : 28 Mef û lü Me fâ î lü Me fâ î lü Fe û 1ün 2 2 21 1231 1451 12 4 =28 2 2 2 2 - II

The oldest musical composition has been kept at hand up until today belongs to Safiuddin Abdiilmii'min Ur- mevi (12247-1294) Nevruz-composition (that is a tone se quence in Turkish music). This composition has been deri ved from a specific rithym so-called Remel. However, it has 12 periods. These underlying Remel tone sequences corresponding to 10,12,21,24,26 periods were forgotten, left or improved to as 28 periods of time. The noted and 28 periods Remel composition which was recorded as the oldest tones composed by Seyyid Nuh (7-1714). He also used Remel tone sequences at the level of 28/4 in his Neva-Kâr composition. There are differences and similarities between Remel-compositions and the other styles. The words of the composition are usually written in. aruz (a articular style of Turkish literature.) in most cases to compose a gazel's first and other two rows. There has to be such an accordence : In poets, the inter relation between rows provides A-A-B-A rule. The very meaning full words are repeated at the end sometimes. Usually in Remel-compositions, the rate is held at 28/2 level. This special from is "mef'ülü". The poet is a li terature kind so called "müstezâd". "Ziyâde" is at the end. At the beginning of Remel-compositions there are usually words, such as "Ah", "Yâr", There is no silence at the entry of Remel-compositions. The tone sequence used before does not change at all in them. The subsections of Remel-composition takes one tone-sequence time. The main "aruz" tone form is as follows: 28 Mef ü lü Me fa i lü Me fa i lii Fe û 1ün 2 2 2112 311451 12 4 = 28 2 2 2 2 - Ill